Bùi Văn Phú chuyển ngữ
[Đây là bản dịch bài viết “Chinese Dissident Lands at Institute, With a Caution to Colleges” (Nhân vật đối kháng người Hoa đến với Viện Nghiên cứu, nhắn gửi các đại học nên thận trọng) của Tamar Lewin đăng trên mạng www.nytimes ngày 9/2/2014 và trên nhật báo The New York Times ngày 10/2/2014, trang A10. Người dịch đặt lại tựa bài.]
Một người đối kháng ở Trung Quốc đã bị mất chức giáo sư kinh tế tại Đại học Bắc Kinh sau khi ông có những đụng độ với chính quyền về sự cởi mở. Ông sẽ trở thành nhà nghiên cứu tại Viện Cato vào thứ Hai, nhân vật này cho biết thế.
Trong cuộc phỏng vấn hôm thứ Sáu, nhà đối kháng Xia Yeliang cảnh báo các đại học Mỹ nên cẩn thận trong hợp tác với đại học Trung Quốc. “Họ dùng danh tiếng của các đại học phương Tây để che đậy những bê bối của chính họ”, ông nói.
“Có lẽ đại học phương Tây không nhận ra rằng đại học ở Trung Quốc không có những giá trị căn bản về tự do học thuật và họ đang dùng đại học phương Tây để che đậy những khía cạnh xấu của họ”. Giáo sư Xia nói thêm.
Ông nhận được thông tin cho biết rằng những yểm trợ từ nước ngoài dành cho ông, bao gồm cả thư ngỏ hồi tháng Chín của các giáo sư Đại học Wellesley, đã có tác dụng xấu đến việc ông có thể giữ được công việc giảng dạy tại Đại học Bắc Kinh.
Trong cuộc phỏng vấn diễn ra ở tiểu bang New Jersey tại nhà một người bạn từ thời thơ ấu, giáo sư Xia, 54 tuổi, nói rằng ông mất cơ hội can dự trực tiếp vào cuộc tranh đấu để thay đổi Trung Quốc, nhưng hy vọng những bài viết và nghiên cứu của ông tiếp tục có ảnh hưởng. Trong khi vợ ông còn ở lại và lúc này làm kế toán viên tại Đại học Bắc Kinh, ông nói ông sẽ không trở về cho đến khi tình hình chính trị ở Trung Quốc thay đổi.
Sáu năm trước, giáo sư Xia bị giới cầm quyền để ý vì là một trong những người đã soạn thảo bản Linh Bát Hiến chương, một kiến nghị đòi hỏi thay đổi chính trị rộng lớn cho Trung Quốc bao gồm những quyền tự do cá nhân và chấm dứt sự cai trị độc đảng.
“Nếu bạn muốn thay đổi hệ thống, một ai đó phải can đảm đứng lên góp phần vào, ngay cả phải hy sinh,” ông nói. Giáo sư Xia có lúc đã bị quản chế ba ngày và sau đó bị công an theo dõi liên tục 24 giờ một ngày.
Tác giả chính của Linh Bát Hiến chương là Liu Xiaobo, năm 2009 đã bị kết tội muốn lật đổ chính phủ và bị án tù 11 năm. Năm 2010 ông được trao giải Nobel Hòa bình vì “cuộc tranh đấu lâu dài và bất bạo động cho nhân quyền căn bản ở Trung Quốc”.
Các nhãn hiệu chính trị về Giáo sư Xia và về Viện Cato ở Thủ đô Washington thì rất khác nhau. Giáo sư Xia gặp rắc rối tại Trung Quốc vì có khuynh hướng quá cởi mở, trong khi Viện Cato được biết đến với chủ trương tự do, hay ít biết hơn như mong muốn là cực kỳ bảo thủ. Nhưng các giáo sư và nhân viên ở Viện Cato nói rằng họ có cùng mục đích.
“Đây là một người cổ võ cho cải cách thị trường, nhân quyền và một nền dân chủ hiến định giới hạn và chúng tôi chia sẻ những giá trị đó”, ông Ian Vasquez, giám đốc Trung tâm Tự do và Thịnh vượng Toàn cầu của viện nói thế. “Nếu ông ta có thể dùng diễn đàn Cato để tạo sự chú ý đến những cải cách cấp bách nhất, về cả kinh tế lẫn xã hội, ở Trung Quốc thì đó là nhiều rồi.”
Đại học Bắc Kinh cho phép giáo sư Xia rời Trung Quốc đến Đại học California ở Los Angeles làm giáo sư thỉnh giảng, bắt đầu từ tháng Bảy 2011 và năm sau đó đến Đại học Stanford.
Nhưng tháng Ba 2012, khi thời hạn công tác tại Los Angeles sắp hết thì Thủ tướng Wen Jiabao đã đọc một diễn văn kêu gọi cải cách lãnh đạo trong Đảng Cộng sản và cải cách quốc gia. Giáo sư Xia đã dùng các phương tiện truyền thông xã hội, gồm cả viết blog, kêu gọi tập họp quanh Trung Quốc để thúc đẩy thay đổi.
Những việc làm đó khiến giới cầm quyền Trung Quốc tức giận và ra lệnh cho ông trở về nước vào tháng Giêng 2013. Ông được thông báo cho biết vào tháng Sáu sẽ có một cuộc bỏ phiếu liên quan đến công tác giảng dạy của ông. Tháng Mười ông bị cho thôi việc.
Đại học Bắc Kinh có hợp tác với nhiều đại học Mỹ. Khi tin liên quan đến việc gần như chắc chắn ông sẽ bị đuổi việc được truyền ra, giáo sư Xia đã trở thành một biểu tượng của giới hạn tự do học thuật đối với những chuyên gia ở Trung Quốc.
Đại học Wellesley mới đây đã có những ký kết hợp tác với Đại học Bắc Kinh. Vào tháng Chín, hơn 130 giáo sư đã ký tên trong một thư ngỏ với ý rằng họ sẽ tìm cách để những thoả thuận được xét lại nếu Xia Yeliang bị đuổi việc vì lý do chính trị. Trong khi đó Đại học Bắc Kinh nói nguyên do giáo sư Xia mất việc là vì giảng dạy không tốt.
Giáo sư Xia tiết lộ trưởng khoa kinh tế Sun Qixiang nói với ông rằng những yểm trợ từ nước ngoài đã làm hại ông. Bà nói “Ông đã bị họ lợi dụng”.
Ông kể “Bà ấy chính thức nói với tôi: ‘Ông nghĩ là chúng tôi tất cả phải nghe lời những giáo sư Mỹ, nhưng ông đã sai rồi. Nếu họ đã không làm thế thì ông không rơi vào tình cảnh như hiện nay’”.
Sự hợp tác giữa Đại học Wellesley và Đại học Bắc Kinh vẫn đang tiếp tục, và Xia Yeliang sẽ là một nhà nghiên cứu trong dự án Freedom Project của trường, do giáo sư Thomas Cushman đứng đầu và cũng là người đã khởi xướng thư ngỏ.
Giáo sư Cushman nói nhiều đồng nghiệp của ông không hiểu được vai trò trọng yếu của cán bộ Đảng Cộng sản trong các đại học ở Trung Quốc và vội tin rằng giáo sư Xia bị đuổi vì yếu kém trong việc giảng dạy.
“Tôi không thể nói rằng chúng ta đang tiến đến một biến cố Thiên An Môn nữa, những chắc chắn đang có trấn áp giới phản kháng.” Giáo sư Cushman phát biểu.
Trong khi cả hai giáo sư Xia và Cushman đều nhấn mạnh rằng đại học Mỹ nên thận trọng, giáo sư Xia nói ông ủng hộ việc Đại học Wellesley nối kết với Đại học Bắc Kinh. “Tôi cho rằng Wellesley đã làm đúng”, ông nói. “Kể từ ngày có Linh Bát Hiến chương tôi đã biết là một ngày nào đó tôi sẽ bị đuổi việc, nhưng tôi không bao giờ nghĩ lý do họ đưa ra để biện minh lại là dạy kém.”
Tờ Hoàn cầu Thời báo, một tờ báo của Đảng Cộng sản, đã có ba bài xã luận nhắm đến giáo sư Xia, cùng những dòng chữ “Đại học Bắc Kinh đuổi một giáo sư tồi”. Nhưng ông nói hầu hết người dân Trung Quốc sẽ không tin điều họ đọc được.
“Làm sao mà sự kiện đuổi việc một giáo sư tồi lại quan trọng đến mức phải cần ba bài xã luận?” Ông nói. “Không ai biết rõ việc gì xảy ra, nhưng họ sẽ nhận ra rằng bầu không khí đang xiết lại.”
Tháng trước, một nhà đối kháng khác là Xu Zhiyong bị kết án bốn năm tù. Giáo sư Xia cho biết hè vừa qua có nhận email từ bí thư chi bộ đảng của khoa chỉ trích sự ủng hộ của ông dành cho ông Xu và muốn biết ông nghĩ gì khi ký tên vào thư ngỏ ủng hộ ông Xu.
Một số người thân đã khuyên giáo sư Xia từ bỏ những hoạt động của mình. Khi thông tin về tình trạng của ông đến được với thân sinh, ông nói mẹ ông đã khóc.
“Bà nói ‘Con có thể gặp lãnh đạo và nói với họ là con đã sai lầm không?’”. Ông kể lại. “Tôi nói với bà: ‘Mẹ, mẹ hiểu con của mẹ hơn thế chứ’”.
© 2014 Buivanphu.wordpress.com
[http://www.nytimes.com/2014/02/10/us/chinese-dissident-lands-at-cato-institute-with-a-caution-to-colleges.html?_r=0]
[Đây là bản dịch bài viết “Chinese Dissident Lands at Institute, With a Caution to Colleges” (Nhân vật đối kháng người Hoa đến với Viện Nghiên cứu, nhắn gửi các đại học nên thận trọng) của Tamar Lewin đăng trên mạng www.nytimes ngày 9/2/2014 và trên nhật báo The New York Times ngày 10/2/2014, trang A10. Người dịch đặt lại tựa bài.]
*
Một người đối kháng ở Trung Quốc đã bị mất chức giáo sư kinh tế tại Đại học Bắc Kinh sau khi ông có những đụng độ với chính quyền về sự cởi mở. Ông sẽ trở thành nhà nghiên cứu tại Viện Cato vào thứ Hai, nhân vật này cho biết thế.
Trong cuộc phỏng vấn hôm thứ Sáu, nhà đối kháng Xia Yeliang cảnh báo các đại học Mỹ nên cẩn thận trong hợp tác với đại học Trung Quốc. “Họ dùng danh tiếng của các đại học phương Tây để che đậy những bê bối của chính họ”, ông nói.
“Có lẽ đại học phương Tây không nhận ra rằng đại học ở Trung Quốc không có những giá trị căn bản về tự do học thuật và họ đang dùng đại học phương Tây để che đậy những khía cạnh xấu của họ”. Giáo sư Xia nói thêm.
Ông nhận được thông tin cho biết rằng những yểm trợ từ nước ngoài dành cho ông, bao gồm cả thư ngỏ hồi tháng Chín của các giáo sư Đại học Wellesley, đã có tác dụng xấu đến việc ông có thể giữ được công việc giảng dạy tại Đại học Bắc Kinh.
Trong cuộc phỏng vấn diễn ra ở tiểu bang New Jersey tại nhà một người bạn từ thời thơ ấu, giáo sư Xia, 54 tuổi, nói rằng ông mất cơ hội can dự trực tiếp vào cuộc tranh đấu để thay đổi Trung Quốc, nhưng hy vọng những bài viết và nghiên cứu của ông tiếp tục có ảnh hưởng. Trong khi vợ ông còn ở lại và lúc này làm kế toán viên tại Đại học Bắc Kinh, ông nói ông sẽ không trở về cho đến khi tình hình chính trị ở Trung Quốc thay đổi.
Sáu năm trước, giáo sư Xia bị giới cầm quyền để ý vì là một trong những người đã soạn thảo bản Linh Bát Hiến chương, một kiến nghị đòi hỏi thay đổi chính trị rộng lớn cho Trung Quốc bao gồm những quyền tự do cá nhân và chấm dứt sự cai trị độc đảng.
“Nếu bạn muốn thay đổi hệ thống, một ai đó phải can đảm đứng lên góp phần vào, ngay cả phải hy sinh,” ông nói. Giáo sư Xia có lúc đã bị quản chế ba ngày và sau đó bị công an theo dõi liên tục 24 giờ một ngày.
Tác giả chính của Linh Bát Hiến chương là Liu Xiaobo, năm 2009 đã bị kết tội muốn lật đổ chính phủ và bị án tù 11 năm. Năm 2010 ông được trao giải Nobel Hòa bình vì “cuộc tranh đấu lâu dài và bất bạo động cho nhân quyền căn bản ở Trung Quốc”.
Các nhãn hiệu chính trị về Giáo sư Xia và về Viện Cato ở Thủ đô Washington thì rất khác nhau. Giáo sư Xia gặp rắc rối tại Trung Quốc vì có khuynh hướng quá cởi mở, trong khi Viện Cato được biết đến với chủ trương tự do, hay ít biết hơn như mong muốn là cực kỳ bảo thủ. Nhưng các giáo sư và nhân viên ở Viện Cato nói rằng họ có cùng mục đích.
“Đây là một người cổ võ cho cải cách thị trường, nhân quyền và một nền dân chủ hiến định giới hạn và chúng tôi chia sẻ những giá trị đó”, ông Ian Vasquez, giám đốc Trung tâm Tự do và Thịnh vượng Toàn cầu của viện nói thế. “Nếu ông ta có thể dùng diễn đàn Cato để tạo sự chú ý đến những cải cách cấp bách nhất, về cả kinh tế lẫn xã hội, ở Trung Quốc thì đó là nhiều rồi.”
Đại học Bắc Kinh cho phép giáo sư Xia rời Trung Quốc đến Đại học California ở Los Angeles làm giáo sư thỉnh giảng, bắt đầu từ tháng Bảy 2011 và năm sau đó đến Đại học Stanford.
Nhưng tháng Ba 2012, khi thời hạn công tác tại Los Angeles sắp hết thì Thủ tướng Wen Jiabao đã đọc một diễn văn kêu gọi cải cách lãnh đạo trong Đảng Cộng sản và cải cách quốc gia. Giáo sư Xia đã dùng các phương tiện truyền thông xã hội, gồm cả viết blog, kêu gọi tập họp quanh Trung Quốc để thúc đẩy thay đổi.
Xia Yeliang, giáo sư kinh tế Đại học Bắc Kinh, ngồi chờ chuyến bay ở Phi Trường
Thủ Đô Bắc Kinh, nói rằng ông bị sa thải vì quan điểm chính trị. (Photo
STR/AFP/Getty Images)
Những việc làm đó khiến giới cầm quyền Trung Quốc tức giận và ra lệnh cho ông trở về nước vào tháng Giêng 2013. Ông được thông báo cho biết vào tháng Sáu sẽ có một cuộc bỏ phiếu liên quan đến công tác giảng dạy của ông. Tháng Mười ông bị cho thôi việc.
Đại học Bắc Kinh có hợp tác với nhiều đại học Mỹ. Khi tin liên quan đến việc gần như chắc chắn ông sẽ bị đuổi việc được truyền ra, giáo sư Xia đã trở thành một biểu tượng của giới hạn tự do học thuật đối với những chuyên gia ở Trung Quốc.
Đại học Wellesley mới đây đã có những ký kết hợp tác với Đại học Bắc Kinh. Vào tháng Chín, hơn 130 giáo sư đã ký tên trong một thư ngỏ với ý rằng họ sẽ tìm cách để những thoả thuận được xét lại nếu Xia Yeliang bị đuổi việc vì lý do chính trị. Trong khi đó Đại học Bắc Kinh nói nguyên do giáo sư Xia mất việc là vì giảng dạy không tốt.
Giáo sư Xia tiết lộ trưởng khoa kinh tế Sun Qixiang nói với ông rằng những yểm trợ từ nước ngoài đã làm hại ông. Bà nói “Ông đã bị họ lợi dụng”.
Ông kể “Bà ấy chính thức nói với tôi: ‘Ông nghĩ là chúng tôi tất cả phải nghe lời những giáo sư Mỹ, nhưng ông đã sai rồi. Nếu họ đã không làm thế thì ông không rơi vào tình cảnh như hiện nay’”.
Sự hợp tác giữa Đại học Wellesley và Đại học Bắc Kinh vẫn đang tiếp tục, và Xia Yeliang sẽ là một nhà nghiên cứu trong dự án Freedom Project của trường, do giáo sư Thomas Cushman đứng đầu và cũng là người đã khởi xướng thư ngỏ.
Giáo sư Cushman nói nhiều đồng nghiệp của ông không hiểu được vai trò trọng yếu của cán bộ Đảng Cộng sản trong các đại học ở Trung Quốc và vội tin rằng giáo sư Xia bị đuổi vì yếu kém trong việc giảng dạy.
“Tôi không thể nói rằng chúng ta đang tiến đến một biến cố Thiên An Môn nữa, những chắc chắn đang có trấn áp giới phản kháng.” Giáo sư Cushman phát biểu.
Trong khi cả hai giáo sư Xia và Cushman đều nhấn mạnh rằng đại học Mỹ nên thận trọng, giáo sư Xia nói ông ủng hộ việc Đại học Wellesley nối kết với Đại học Bắc Kinh. “Tôi cho rằng Wellesley đã làm đúng”, ông nói. “Kể từ ngày có Linh Bát Hiến chương tôi đã biết là một ngày nào đó tôi sẽ bị đuổi việc, nhưng tôi không bao giờ nghĩ lý do họ đưa ra để biện minh lại là dạy kém.”
Tờ Hoàn cầu Thời báo, một tờ báo của Đảng Cộng sản, đã có ba bài xã luận nhắm đến giáo sư Xia, cùng những dòng chữ “Đại học Bắc Kinh đuổi một giáo sư tồi”. Nhưng ông nói hầu hết người dân Trung Quốc sẽ không tin điều họ đọc được.
“Làm sao mà sự kiện đuổi việc một giáo sư tồi lại quan trọng đến mức phải cần ba bài xã luận?” Ông nói. “Không ai biết rõ việc gì xảy ra, nhưng họ sẽ nhận ra rằng bầu không khí đang xiết lại.”
Tháng trước, một nhà đối kháng khác là Xu Zhiyong bị kết án bốn năm tù. Giáo sư Xia cho biết hè vừa qua có nhận email từ bí thư chi bộ đảng của khoa chỉ trích sự ủng hộ của ông dành cho ông Xu và muốn biết ông nghĩ gì khi ký tên vào thư ngỏ ủng hộ ông Xu.
Một số người thân đã khuyên giáo sư Xia từ bỏ những hoạt động của mình. Khi thông tin về tình trạng của ông đến được với thân sinh, ông nói mẹ ông đã khóc.
“Bà nói ‘Con có thể gặp lãnh đạo và nói với họ là con đã sai lầm không?’”. Ông kể lại. “Tôi nói với bà: ‘Mẹ, mẹ hiểu con của mẹ hơn thế chứ’”.
© 2014 Buivanphu.wordpress.com
[http://www.nytimes.com/2014/02/10/us/chinese-dissident-lands-at-cato-institute-with-a-caution-to-colleges.html?_r=0]
Gửi ý kiến của bạn
Có lẽ, chả ai mong đợi hay hy vọng là “chính quyền” này “được lâu dài” cả – kể luôn những ông lãnh đạo: Trọng, Chính, Huệ, Phúc … Được lúc nào hay lúc đó thôi. Tuy thế, bao giờ mà cái nhà nước (thổ tả) hiện hành vẫn còn tồn tại ở Việt Nam thì nó vẫn còn là lực cản đáng kể cho mọi diễn biến tâm lý hướng thượng ở đất nước này.
Sự trổi dậy của Trung Quốc đang buộc Mỹ phải tập trung vào Đông Nam Á, khiến Mỹ không còn dồi dào nguồn lực để đầu tư vào nền an ninh Âu châu. Với Mỹ, kịch bản tồi tệ nhất là một cuộc chiến tranh với hai mặt trận cùng lúc với Trung Quốc và Nga, trong khi đó, nền an ninh của Âu châu thì cũng sẽ bị ảnh hưởng nặng nề khi hai cường quốc này xích lại với nhau.
Điều làm tôi khâm phục và ngưỡng mộ anh hơn hết là ý chí và niềm đam mê văn chương của anh rất mạnh mẽ. Stroke thì mặc stroke, anh ráng tự tập luyện bàn tay và trí óc bằng cách gõ những bài văn thơ trên phím chữ của máy vi tính thay vì những cách tập therapy thông thường mà các bác sĩ và y tá ở bệnh viện yêu cầu.
Nguyễn Công Trứ không chỉ là một con người có tài văn và võ mà ông còn là một người có tài kinh bang tế thế (trị nước cứu đời). Được vua cử làm Dinh điền sứ (1828), ông đã có sáng kiến chiêu mộ dân nghèo, di dân lập ấp, khai khẩn đất hoang, đắp đê lấn biển, lập lên hai huyện mới Tiền Hải (thuộc tỉnh Thái Bình) và Kim Sơn (thuộc tỉnh Ninh Bình).
Một số chuyên gia lập luận rằng chúng ta đang "hiện diện trong việc thành lập" một kiến trúc an ninh mới cho Ấn Độ -Thái Bình Dương, bằng cách dựa vào tên cuốn hồi ký của Dean Acheson, một trong những kiến trúc sư chiến lược của Hoa Kỳ nhằm ngăn chặn vào những năm của thập niên 1940.
Có lẽ chúng ta cũng như cả khối AUKUS và hội nghị thượng đỉnh của bộ Tứ (Quad) cũng đều không giúp chúng ta tiến rất xa trên con đường đó. Trong khi cả hai đều báo hiệu sự phản kháng ngày càng tăng đối với lập trường ngày càng quyết đoán của Bắc Kinh, nhưng vẫn còn những khoảng trống đáng kể trong nỗ lực nhằm khai thông các tham vọng của Trung Quốc.
Thông tin chống đảng trên Không gian mạng (KGM) đang làm điên đầu Lãnh đạo Việt Nam. Tuy điều này không mới, nhưng thất bại chống “tự diễn biến” và “tự chuyển hóa” trong Quân đội, Công an và trong đảng của Lực lượng bảo vệ đảng mới là điều đáng bàn.
Có anh bạn đồng hương và đồng nghiệp trẻ, sau khi tình cờ biết rằng tôi là dân thuộc bộ lạc Tà Ru (tù ra) bèn nhỏ nhẹ khen:
Không thấy ai đi “cải tạo” về mà vẫn lành mạnh, bình thường như chú!
Chưa chắc đó đã là lời chân thật, và dù thật thì e cũng chỉ là câu khen trật (lất) thôi! Nói tình ngay, tôi không được “bình thường” hay “lành mạnh” gì lắm. Tôi ít khi đề cập đến những năm tháng lao tù của mình, giản dị chỉ vì nó rất ngắn ngủi và vô cùng nhạt nhẽo.
Trước hết nói về thị trường địa ốc ở Trung Quốc hiện chiến 25-30% GDP – so với 9% GDP ở Mỹ năm 2006 tức là vào lúc cao điểm trước cuộc khủng hoảng địa ốc 2007-08. Nhà đất chiếm 80% tài sản của dân Tàu (so với 40% ở Mỹ). Người Hoa không có nhiều cơ hội đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu như ở Hoa Kỳ nên để dành tiền mua nhà nhất là khi giá nhà tăng liên tục từ 30 năm nay (trừ những lúc giá cả khựng lại trong ngắn hạn như vào năm 2014.)
Ngành địa ốc ở Trung Quốc nếu suy sụp trong một khoảng thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến GDP, và trực tiếp tác động lên dân chúng vốn dựa vào giá nhà như khoảng đầu tư lớn nhất trong đời chuẩn bị cho cưới hỏi, hưu trí hay gia tài để lại con cháu. Cho nên Bắc Kinh vô cùng thận trọng quản lý khủng hoảng địa ốc để không nổ bùng trở thành bất mãn xã hội như trường ở Mỹ năm 2007 vốn dẫn đến Donald Trump và Bernie Sander năm 2016 và 2020.
Khủng hoảng kinh tế nguy hiểm ở chỗ từ một đốm lửa nhỏ trong chớp mắt lây lan thành trận cháy rừng, lý do nơi tâm lý
Lời người dịch: Chủ nhật vừa qua, Chủ tịch Tập Cận Bình đã kêu gọi Đài Loan gia nhập Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc, điều mà Tổng thống Thái Anh Văn đã bác bỏ rõ ràng.
Vào tuần trước đó, Trung Quốc đã nhiều lần điều máy bay chiến đấu đến vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan.
Hiện nay, Lầu Năm Góc đã thừa nhận rằng các giảng viên Mỹ đang bí mật huấn luyện cho quân đội Đài Loan.
Trước khi đội Việt Nam gặp đội Tàu China trong giải đấu chọn đội đại diện Châu Á dự World Cup Qatar 2022 ở bảng B ngày 7 tháng 10 năm 2021 thì báo chí quốc tế đưa ra nhiều nhận xét nhưng tổng quát là trình độ 2 đội coi như ngang ngửa nhau. Đội nào cũng có cơ hội thắng đội kia.Tuy vậy, cũng có vài ý kiến lo ngại rằng yếu tố chính trị sẽ xen vào chuyện thể thao- một trận đấu mang nhiều ý nghĩa danh dự của quốc gia.
Copyright © 2021 vietbao.com All rights reserved 