Hôm nay,  

2 Con Giáp

1/19/201700:00:00(View: 6632)

Email trong nhóm ở sở của Hùng năm nào cũng rôm rả lời chúc tụng khi năm mới đang đến. Nhóm của Hùng cũng độ hơn 60 người. Tính theo màu da thì nhóm có 3 sắc dân chính: da trắng, Ấn Độ và Á Châu (nghĩa là Trung Hoa và Việt Nam).

Năm Tây thì chúc Happy New Year. Năm ta thì chúc Happy New Lunar Year. Cứ thế thì chẳng có gì để phải nói. Có lần vào dịp năm ta, có bạn đồng nghiệp da trắng gửi ra lời chúc “Happy Tet” đến mọi người trong nhóm. Thế là emails bắt đầu "xẹc" qua, "xẹc" lại.

Chẳng là vì các đồng nghiệp người Hoa, hoặc gốc Hoa, lúc nào cũng muốn toàn thế giới xem là ngoài lời chúc Happy Lunar New Year, thì chỉ có Happy Chinese New Year mới đúng là chính thống!

Gặp mấy anh bạn người Việt, hoặc gốc Việt, lại cứ tỉnh bơ vờ đi cái "chính thống" và cứ… “Happy Tet” với tất cả đồng nghiệp nam thanh, nữ tú trong sở.

Phải nói là trong tương quan Mỹ-Việt trong cái xui lại có cái may. Qua vụ Tết Mậu Thân 1968, sử sách và báo chí của Mỹ ghi là Tet Offensive, thì chữ Tet đã "tự động" dính liền với những ngày đầu năm âm lịch của người Việt.

Theo kiểu nói của phe ta, thì "xương máu lắm" chữ Tet (=Tết) mới đi vào lịch sử của xứ cờ hoa. Và mấy anh Chinese có muốn áp đặt cái Chinese New Year làm "mẫu mực" thay cái Tết của Việt Nam tại Mỹ thì cũng... No way, José!

Giữa những emails nhắc khéo các "ưu việt" của Trung Hoa lại có anh bạn trẻ Việt Nam “ngu ngơ” gửi email chào đón: Welcome to America, folks. This is the land of the free and the home of the brave!

Bằng một message giản dị, anh bạn trẻ đã "vỗ” nhẹ một cú vô mặt mấy người anh em nước lớn: Ở xứ Mỹ này, giá trị chẳng nằm nơi vài ngàn năm văn hiến hay nước lớn, nước bé gì cả. Mà nơi đây giá trị là tự do và can đảm, mấy bạn!

Message “chào mừng” kiểu này làm mấy anh bạn Chinese bị khựng. Các anh này nếu có bực mình và khiếu nại với human resources (phòng nhân viên) của sở thì cũng chẳng làm được cái thể… chế gì cả vì câu nói đó là một phần trong bài quốc ca của Hoa Kỳ.

Nhưng sure là các anh gốc Đại Hán, kiểu chauvinism nước lớn, thì dễ cảm thấy như bị móc họng. Thì… So, what? Bên Mỹ này, trong sở làm, mới nhìn thì xem ra như rất tự do, ai muốn làm gì thì làm. Nhưng "coi dzậy mà không phải dzậy" vì mạng nào làm bậy, thì được "dìu" (escort) ra khỏi sở ngay và... Do not come back!

Ở lục địa bên kia bờ Thái Bình Dương, có là con ông Tập, hay cháu ông Mao gì gì đi nữa, thời qua đến Mỹ này cũng phải vào khuôn vào phép "get in line"! Thành ra dần dần người Á Châu hay Ấn Độ vào đến Mỹ, và đi làm ở đây thì cũng đều phải "vô hàng ngay ngắn" cùng với dân bản xứ.

Làm việc bận rộn có quên đi, thì thời gian vẫn cứ trôi qua. Cứ hết một chu kỳ thời gian thì lại có năm mới. Và có… Tết! Rồi thì ai reo “Happy Tet”, hay ai réo “Happy Chinese New Year” thì trong một… “land of the free” đều được lắng nghe hết cả.

Nhưng lâu lâu cũng có trục trặc như lần Tết rơi vào năm "Mẹo". Lần đó có anh chàng da trắng nào đó tò mò hỏi: Năm nay là năm con gì vậy?

Trường phái Tết thì trả lời là Year of the Cat - Năm con Mèo.

Trường phái Chinese New Year thì Year of the Rabbit - Năm con Thỏ.

Lúc đó, mới đi lục tìm, thì thấy trong 12 con giáp, giữa Việt và Hoa có 2 con giáp khác nhau. Việt Nam gọi là Sửu/Trâu (Buffalo) và Mẹo/Mèo (Cat). Và Trung Hoa thì gọi là Bò (Ox) và Thỏ (Rabbit).

Emails qua lại một hồi về 2 con giáp này, tới lúc có một anh gốc Hoa giả ngây dự đoán rằng không chừng người Việt thời xưa không rành chữ Hán nên “đọc lộn” chữ Thỏ thành chữ Mèo, chữ Bò thành chữ Trâu?!

Phe “Happy Tet” bị khựng vì cũng không biết "trả đòn" như thế nào. Còn phe "Chinese New Year" thì được thể, xem chữ Hán chính gốc Tàu mới là tiêu chuẩn!


Xưa nay anh bạn Hùng vẫn hay im lìm ngồi làm việc trong góc. Vẫn đọc những emails này nhưng anh chưa bao giờ ý kiến. Có điều anh không khoái mấy màn nước lớn, ỉ đông bắt nạt người khác. Nên lần đó anh phá lệ lên tiếng:

"Guys, lúc xưa người Việt Nam dùng chữ Hán. Mọi liên lạc văn thư ngoại giao giữa Trung Hoa và Việt Nam đều dùng chữ Hán. Nên cho rằng người Việt thời đó hiểu sai chữ Thỏ thành chữ Mẹo thì đúng là chẳng biết gì cá!

Người Việt không chối cãi cái hay của văn minh Trung Hoa, và cần phải học hỏi, phải áp dụng. Nhưng, well, Việt Nam vẫn phải là Việt Nam và không thể hoàn toàn giống hệt Trung Hoa.

Nên, dù vẫn sử dụng hệ thống lịch của người Hoa sáng chế, người Việt xa xưa đã cố ý biến đổi 2 con giáp từ Bò (Ox) sang Sửu/Trâu (Buffalo) và Thỏ (Rabbit) sang Mẹo/Mèo (Cat) để khỏi hoàn toàn giống Tàu."

Anh bạn Hùng này còn đưa ra thêm một số sự kiện lịch sử: Thời xưa, người Trung Hoa thì để tóc bím (pigtail), người Việt quấn tóc quanh đầu. Người Trung Hoa có răng trắng. Thì người Việt nhuộm răng đen.

Không phải vì không biết đến mỹ thuật, không biết phân biệt đẹp hay xấu. Nhưng nhu cầu sống còn của người Việt để không bị Trung Hoa đồng hóa đã khiến người Việt phải thực hiện những biện pháp cực đoan này. Chỉ để người Việt K-h-ô-n-g G-i-ố-n-g người Trung Hoa!

Còn là bực thầy trong tuyên truyền, người Việt đã “tẩy não” con cháu qua nhiều thế hệ bằng những câu răn dậy: Thừa con mới gả cho phường trắng răng (Only allow “spare” daughters to get married with “white teeth thugs.”)

Khi nghe nói tới những biện pháp "dữ dằn" như trên, được áp dụng truyền đời từ thế hệ này qua thế hệ khác, thì có ngu nhất cũng phải hiểu là bằng mọi giá người Việt quyết tâm duy trì bản sắc (identity) của mình. Và Việt là phải khác với Tàu!

Theo như trình bày của bạn Hùng này thì rõ ràng là từ thời xa xưa mấy "brave men" người Việt biết rõ là họ muốn làm gì khi sửa 2 con giáp Bò (Ox) thành Sửu/Trâu (Buffalo) và Thỏ (Rabbit) thành Mẹo/Mèo (Cat).

Cho nên trận đấu võ mồm trong một không gian ảo về "2 con giáp" đã đi vào chung cuộc: Hey, mấy bạn, Tàu là nước lớn nhưng còn lâu mới "xóa xổ" được Việt Nam tụi tôi. Got it?!

Vì chuyện 2 con giáp này, cả nhóm Việt trong sở gọi đùa anh bạn Hùng này là "Vietnamologist"! Thực tình thì anh bạn Hùng cũng chỉ ghi lại những gì bạn ta nghe được từ người lớn tuổi.

Tưởng đâu sự việc này chỉ được quan tâm nhiều bởi 2 nhóm Việt-Hoa, ngờ đâu vài ngày sau, có một anh chàng tên James, tóc vàng, làm ở building khác tìm đến chỗ anh bạn Hùng và rủ đi ăn trưa. James cho biết anh đã forwarded những emails vừa qua đến người cha của anh. Cha của James đã từng tham chiến tại Việt Nam và vẫn quan tâm đến Việt Nam. Ông nhờ James nói lời cám ơn đến anh bạn Hùng vì đã giúp ông hiểu thêm chút ít về người Việt Nam.

***

Nhiều năm đi qua. Và anh bạn Hùng từ lâu cũng không còn làm việc tại sở cũ. Hùng cũng mất liên lạc với James và cha của James từ vài năm trước. Mất liên lạc với những người bạn dễ mến như thế cũng là điều không vui. Nhưng nhiều khi như thế cũng là một điều hay cho Hùng.

Vì nhân dịp xuân về, sau lời chúc Happy Tet, nếu như ông thân của James có hỏi Hùng tại sao Việt Nam ngày nay lại đang đánh mất bản sắc bất khuất của mình trước việc khấu tấu và tùng phục Bắc Kinh, một thứ Đại Hán tân thời, thì thực sự Hùng cũng không tìm được câu trả lời.

Trần Thi – Ngày 12, tháng 1, 2017

San Jose, trước thềm năm Đinh Dậu

NOTE: Tác giả Trần Thi cũng hay góp mặt trên đặc san Lâm Viên online tại www.dslamvien.com

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Ngài tự nhận trọn đời ngài chỉ là một nhà sư đơn giản, nhưng sóng gió tiền định đã đưa ngài vào ngôi vị Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14 để gánh vác chức lãnh đạo cả đạo và đời cho dân tộc Tây Tạng từ khi ngài còn thơ ấu. Ngài từ những ngày mới lớn, miệt mài tu học theo lời Đức Phật dạy về hạnh từ bi và trí tuệ, nhưng từ khi chưa đủ tuổi thành niên đã chứng kiến khắp trời khói lửa chinh chiến để tới lúc phải đào thoát, vượt nhiều rặng núi Hy Mã Lạp Sơn để xin tỵ nạn tại Ấn Độ.
Zohran Mamdani tuyên bố tranh cử thị trưởng New York vào tháng 10/2024. Khi đó, phần lớn New York vẫn không biết đến vị lập pháp tiểu bang 33 tuổi này là ai. Ngày 1/7/2025, Zohran Mamdani chính thức đánh bại cựu Thống đốc Andrew Cuomo, chiến thắng vòng bầu cử sơ bộ cuộc tranh cử thị trưởng New York vào tháng 11/2025.
Tồn tại qua hơn hai thế kỷ, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ chưa bao giờ là một cánh cửa vô tri. Mỗi nhiệm kỳ Tòa để lại một dấu ấn ảnh hưởng đến đời sống người dân. Có nhiệm kỳ, Roe v. Wade1 mất hiệu lực, tòa cắt quyền phá thai khỏi tay người phụ nữ, coi như món nợ trả về từng tiểu bang, tự lo tự liệu. Có nhiệm kỳ, cánh cửa Affirmative Action2 sập lại, đám trẻ da màu nghèo khỏi cơ hội cầu tiến. Có nhiệm kỳ, Tòa thả lỏng súng đạn, cãi vã sân trường cũng đủ gây đổ máu3. Nhưng cũng đã có những nhiệm kỳ Tòa đứng thẳng lưng, bảo vệ người dân buộc Bạch Ốc Nixon phơi ra hồ sơ mật với Pentagon Papers
Nelson Mandela (1918-2013), quán quân Giải Nobel Hòa Bình năm 1993, nhà hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc bị tù 27 năm, và là vị tổng thống người da đen đầu tiên được bầu trong cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của nước Nam Phi vào năm 1994, đã từng nói rằng, “Giáo dục là vũ khí có sức mạnh nhất mà bạn có thể sử dụng để thay đổi thế giới.” Hơn ai hết, Nelson Mandela là người không những hiểu rõ giá trị thực sự của nền giáo dục mà còn áp dụng kiến thức đó trong việc làm thay đổi đất nước và dân tộc Nam Phi của ông. Ông đã dẫn dắt Nam Phi từ một quốc gia ngập chìm trong bóng tối của thù hận, phân hóa và lạc hậu để vươn mình lên trong ánh sáng của đoàn kết, hòa bình và phát triển.
Hoa Kỳ đã tấn công Iran. Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng có thể trì hoãn bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ trong nhiều tuần, ông tuyên bố vào ngày 21/6 rằng máy bay Mỹ đã tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở bị chôn sâu ở Fordow. Các quan chức Iran xác nhận rằng các cuộc không kích đã diễn ra. Mặc dù ông Trump khẳng định rằng các địa điểm này đã bị "xóa sổ", nhưng vẫn chưa rõ các cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại gì.
Jena, Louisiana – một thị trấn 4.000 dân lọt thỏm giữa rừng thông – nơi bảng hiệu đầu làng ca ngợi đội bóng nữ vô địch của bang, nhưng cách đó chỉ ba dặm, sau hàng rào kẽm gai và lời Kinh Thánh treo lủng lẳng, là Trại Giam ICE đồ sộ - do GEO Group điều hành. Nơi đây hiện giam giữ hơn 1000 người – phần lớn chưa từng bị kết tội hình sự, nhiều người chỉ là dân đang xin tị nạn hợp pháp, số còn lại chưa kịp hiểu vì sao mình bị bắt...
Tại sao Trump lại vội vàng ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và chính sách mới như vậy?AI: Có hai lý do.Đầu tiên, tổng thống vội vàng vì nếu có bất kỳ điều gì sai trái xảy ra vào đầu nhiệm kỳ, ông có thể đổ lỗi cho chính quyền trước và nhà nước (những người làm việc cho ông). Nếu để lâu, những điều sai trái sẽ là trách nhiệm của ông, và Trump không thích chịu trách nhiệm.Thứ hai, ông biết trong hai năm nữa, đảng Cộng hòa sẽ mất quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử quốc hội và ông sẽ trở thành què quặt. Ông cần phải hoàn thành mọi việc ngay bây giờ. Ông muốn tập trung vào các doanh nghiệp của mình trong hai năm cuối nhiệm kỳ tổng thống,
Bao dung – một từ nghe thật thanh thoát. Âm tiết của nó cũng thật bình dị, thốt ra từ thanh quản nhẹ nhàng không cần uốn nắn, như cỏ mọc từ đất, như mưa từ trời. Vậy mà ngày nay, trong một xã hội đứng đầu thế giới về tự do, về quyền con người, hai từ “bao dung” bỗng dưng khó tìm. Chính trong tháng Sáu này, tháng gọi là Pride Month, những câu chuyện thương tâm về cộng đồng LGBTQ+ bị chìm trong bóng tối. Có lẽ trong sáu tháng qua, nước Mỹ có quá nhiều những phát ngôn, biến cố, thay đổi mà đối với truyền thông, đó là điều cần phải nói, và nói mỗi ngày. Hoặc cũng có lẽ, trong một chính quyền đang nỗ lực bác bỏ DEI, đóng chặt cửa với di dân, thì truyền thông cũng không dám đào sâu về những gì thuộc về cộng đồng yếu thế. Cho dù, đó là một án mạng lấy đi cuộc sống một con người, hoặc chấm dứt những nguyên tắc vốn đã được nhìn nhận hàng thập kỷ.
“Nơi nào người ta bắt đầu đốt sách, nơi đó người ta rồi cũng sẽ thiêu người.”— Heinrich Heine. Câu nói nổi tiếng từ thế kỷ XIX của thi sĩ Heinrich Heine, tưởng chỉ là tiếng vọng u ám của bóng ma lịch sử nhưng hôm nay, giữa thế kỷ XXI, lời cảnh báo ấy lại trở nên rúng động – ngay trên đất nước từng được xem là ngọn hải đăng của tự do học thuật. Oái oăm thay, những dấu hiệu đầu tiên của bóng tối không phát xuất từ một chế độ độc tài phương Đông, mà từ chính nước Mỹ – xứ sở từng được xem là ngọn hải đăng của giáo dục tự do.
Donald Trump không đội vương miện, nhưng ông đã luyện được cách bắt cả một đảng chính trị quỳ gối. Và cũng như các ông vua cổ đại, ông không cần luật – ông chính là luật. Nếu Toà Tối cao chống đối, ông sẽ gọi đó là “phản quốc.” Nếu truyền thông phản biện, ông gọi đó là “tin giả.” Nếu có cuộc bầu cử mà ông thua, ông sẽ bảo đó là “gian lận.” Và nếu có ai dám nói điều gì khác, ông sẽ gửi quân đội tới – như ông đã làm ở Los Angeles, để dạy cho đám biểu tình “hỗn xược” ấy một bài học về dân chủ... bằng đạn cao su và lựu đạn cay.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.