Sổ Tay Thường Dân Tưởng Năng Tiến: Việt Nam Trong Chiến Tranh Tư Hữu
Việt Nam Trong Chiến Tranh Tư Hữu (*) là tựa của một tác phẩm mới do Tiếng Quê Hương xuất bản, vào cuối năm 2010. Đây là một cuốn sách hơi quá khổ, hiểu theo nghĩa bóng, nếu so với nhiều tác phẩm khác (cùng loại) đã xuất hiện trong năm. Tác giả, ông Nguyễn Cao Quyền – một cựu tù nhân chính trị, định cư tại Hoa Kỳ từ năm 1990 – người được mô tả là “một khuôn mặt quen thuộc và tích cực, trong những sinh hoạt tranh đấu cho dân chủ và nhân quyền, ở vùng Hoa Thịnh Đốn.”
Trong quãng đời lưu lạc, gần hai mươi năm qua – chắc chắn – ông Nguyễn Cao Quyền đã dành không ít thời gian để ấp ủ cho tác phẩm nặng ký (gần 500 trang giấy) này. Có thể là hơi quá lời khi mô tả Việt Nam Trong Chiến Tranh Tư Hữu là “một công trình nghiên cứu” nhưng khó mà phủ nhận được rằng tác phẩm đã được thành hình trong tinh thần cầu học, hết sức khách quan và nghiêm túc, của tác giả – chỉ với chủ ý được (trân trọng) ghi nơi trang đầu tiên là: “Xin trả lại sự thật cho lịch sử.”
Và sự thật quan trọng nhất, được Nguyễn Cao Quyền nhấn mạnh, là cần nhận định lại cho đúng bản chất của cuộc chiến tranh Việt Nam. Đó không phải là một cuộc nội chiến, chiến tranh ý thức hệ, chiến tranh ủy nhiệm … gì ráo trọi mà đây (thực chất) chỉ là một cuộc chiến tranh tư hữu – theo nguyên văn lời của tác giả:
“Khi đám mây mù ý thức hệ đã bị phá tan, cuộc chiến chống cộng sản trong thế kỷ qua đã hiện nguyên hình là một cuộc chiến quyết liệt nhất trong lịch sử loài người để bảo vệ quyền tư hữu...” và “quyền tư hữu là một yếu tố cần thiết không những cho sự phát triển kinh tế mà còn cho sự bảo đảm tự do của con người và nền pháp trị của một quốc gia.”
Cũng ở thời điểm này, nhiều nhà trí thức tăm tiếng ở trong nước cũng đã đưa ra những khẳng định tương tự (về sự “thiêng liêng” của quyền tư hữu) với cách diễn tả “tế nhị” hơn – chút xíu:
“Nền quan chế nước ta phải minh định rạch ròi tài sản công và những gì có thể được xem là quyền tài sản tư và ra sức bảo vệ cho những quyền định đoạt của chủ tài sản. Bởi thế, có thể nói hai thập kỉ cải cách dường như mới chỉ là sự bắt đầu, còn ngổn ngang chông gai trên con đường đi tới. Thay đổi cách nhìn nhận về sở hữu, gia tăng bảo hộ quyền tài sản tư nhân của người dân có lẽ nên là một định hướng mà người hoạch định chính sách nước ta quan tâm.”
Cách duy nhất để thay đổi cách nhìn nhận về quyền tư hữu, theo như đề nghị (thượng dẫn) của tiến sĩ Phạm Xuân Nghĩa – nếu nói trắng phớ ra – là giải thể chủ nghĩa cộng sản. Đây là chuyện xẩy đã ra ở Liên Xô, và các nước Đông Âu. Việt Nam, tất nhiên, sớm muộn gì cũng sẽ cùng chung số phận!
Câu hỏi đặt ra là “rồi sao nữa"”
What’s next"
Ông Nguyễn Cao Quyền đã dùng nhiều trang trong chương kết (“Những Trải Nghiệm Cần Rút Tỉa”) của cuốn sách để đề cập đến Chủ Nghĩa Dân Chủ Xã Hội như là một con đường thoát, giữa hiện cảnh bế tắc, cho đất nước của ông:
“Sau khi phong trào chủ nghĩa xã hội bạo lực tiêu tan, phong trào ‘chủ nghĩa dân chủ xã hội’ bước ra vũ đài lịch sử với bộ mặt mới, với thành tựu mới, thưc tiễn mới, và lý luận mới...Đây là con đường hoà bình, đầy lý tính, không áp đặt, không tuyên truyền quảng cáo, chỉ có sức hấp dẫn nêu gương. Con đường này không làm hại lợi ích của bất cứ giai cấp nào, tầng lớp nào, không đe doạ an ninh của bất cứ quốc gia, khu vực nào, nên đang được thế gưới quan tâm. Lịch sử đang phát triển như vậy...”
Những lời lẽ xiển dương Chủ Nghĩa Dân Chủ Xã Hội thượng dẫn dễ khiến người đọc liên tưởng đến nhiều khuôn mặt trí thức khác, trong cũng như ngoài nước, cùng có cái nhìn tích cực và lạc quan (tương tự) về chủ nghĩa này: Phan Đình Diệu, Lữ Phương, Lê Đăng Doanh, Nguyễn Xuân Nghĩa, Lê Bảo Sơn, Phan Trọng Hùng, Hà Sĩ Phu, Mai Thái Lĩnh ....
Sự dị biệt chỉ ở điểm ông Nguyễn Cao Quyền in rằng:” Mẫu hình dân chủ xã hội được Hồ Cẩm Đào tuyên bố la con đường tương lai của Trung Quốc. Nói là tương lai nhưng trên thực tế mẫu hình này đang được Bắc Kinh âm thầm áp dụng để tránh phản ứng của nhóm cực tả bảo thủ... Như vậy Việt Nam đã có mẫu hình để sao chép. Thực tế này sẽ xẩy ra. Vấn đề chưa tiên đoán được là nhanh hay chậm. Nếu làm nhanh thì sẽ tránh được thiệt thòi về nhiều phương diện cho cả hiện tại lẫn mai sau.Việt Nam có điều kiện thuận lợi hơn Trung Quốc để ra khỏi ngõ bí hiện nay.”
Trong khi ông Mai Thái Lĩnh, một trong những nhân vật chủ trương Chủ Nghĩa Dân Chủ Xã Hội mạnh mẽ nhất hiện nay tại quốc nội, lại nhìn vấn đề một cách dè dặt và cẩn trọng hơn:
“Hiện nay, sau sự sụp đổ của hệ thống ‘cộng sản’ quốc tế, trên thế giới chỉ còn lại bốn quốc gia còn theo con đường cộng sản. Trong số đó, Trung Quốc và Việt Nam lại đổi hướng bằng cách chuyển qua kinh tế thị trường. Quan sát sự diễn biến ở hai quốc gia này, chúng ta thấy họ từng bước áp dụng những biện pháp giống hệt như những biện pháp mà các đảng dân chủ - xã hội đã từng áp dụng trước đây hơn nửa thế kỷ. Chính vì thế, có sự ngộ nhận cho rằng các đảng cộng sản ở Trung Quốc và Việt Nam đang dần dần lột xác để trở thành các đảng dân chủ -xã hội. Một số nhà ‘cải cách’ trong hai đảng này cũng đang vô tình hay cố ý tạo ra sự ngộ nhận ấy. Nhưng như trên đã nói, sự khác biệt căn bản giữa một đảng dân chủ -xã hội và một đảng cộng sản là ở chỗ: đảng đó có coi dân chủ là mục tiêu ưu tiên hàng đầu hay không" Bao lâu đảng cộng sản còn giữ độc quyền chính trị, không chấp nhận nền dân chủ đa nguyên, coi những ai đấu tranh cho dân chủ là kẻ thù thì cho dù đảng ấy có đổi tên là ‘đảng Lao động’, ‘đảng Nhân dân’, thậm chí ‘đảng Dân chủ - Xã hội’ v.v. và v.v, đảng ấy vẫn chưa lột xác và trong thực chất vẫn là ‘đảng Cộng sản.’ Lenin đã từng coi “chuyên chính vô sản” là viên đá thử vàng để xác định ai là người mác-xít chân chính nhất. Ngày nay, chúng ta cũng phải dùng “dân chủ” như viên đá thử vàng để xác định ai là người dân chủ - xã hội thật và ai là người cộng sản đội lốt dân chủ - xã hội.”
Sự dị biệt nêu trên, vào thời điểm này, chưa phải là vấn đề cần phải bận tâm ngay. Điều thực sự quan trọng, và rất đáng mừng – trong tầm nhìn của kẻ viết những dòng chữ này, một thường dân – là quí vị thức giả (trong cũng như ngoài nước) đã có sự đồng thuận lớn về những vấn đề sinh tử hiện nay của cả dân tộc: quyền tư hữu và sinh lộ để thoát khỏi vũng bùn cộng sản hiện nay: Chủ Nghĩa Dân Chủ Xã Hội.
Trong một buổi toạ đàm, có tên gọi là “Trí thức và Dân chủ” , tổ chức tại Moskva vào ngày 4 tháng 3 năm 2009, ông Adam Mikhnik (Tổng Biên tập báo Gazeta Wyborcza) đã kể lại kinh nghiệm về tiến trình dân chủ hoá ở Ba Lan như sau:
“Trí thức trở thành đối lập với chính quyền. Chính quyền không thể dùng họ như những cái loa tuyên truyền được nữa. Nhiều người trí thức chuyển sang đối lập với hệ thống có nghĩa là về mặt lịch sử số phận của hệ thống đã được quyết định. Nhà nước không thể tồn tại lâu nếu nó không được những người có học ủng hộ. Sự ủng hộ đã trở thành dĩ vãng. Nếu trong những năm 1940 các nhà văn và các nhà khoa học nổi tiếng đã ủng hộ chính quyền vì lí tưởng thì cuối những năm 1960 điều đó đã không còn. Một phần vì lí tưởng đã lụi tàn, một phần vì ủng hộ thì sẽ bị xã hội lên án. Xã hội cho phép cộng tác với hệ thống với điều kiện là khi nằm trong hệ thống người đó phải thực hiện nhiệm vụ của chính quyền sao cho nó không giúp mà còn phản lại chính quyền (ND, Phạm Minh Ngọc, nhấn mạnh)… Chính quyền không biết phải xử trí với trí thức như thế nào. Họ đã bỏ gậy rồi, còn củ cà rốt của họ thì lại chẳng mua chuộc được ai.” (**)
Có thể nói mà không sợ mang tiếng cường điệu “ là về mặt lịch sử số phận của hệ thống cầm quyền ở Việt Nam đã được quyết định.” Vấn đề còn lại là cả dân tộc này có đồng lòng lựa chọn con đường Dân Chủ Xã Hội như một lối ra – như cụ Phan chu Trinh đã đề xướng hồi đầu thế kỷ trước – hay không"
Với cái di sản của Xã Hội Chủ Nghĩa vẫn còn đè nặng trên nửa phần đất nước, và những “kỷ niệm buồn” với Chủ Nghĩa Tư Bản vẫn còn vương vấn nơi nửa phần đất nước còn lại, con đường Dân Chủ Xã Hội – với sự hấp dẫn tự thân của nó, có thể kiểm nghiệm được khi nhìn sang những quốc gia Tây Âu và Bắc Âu – có lẽ là đề xuất thuyết phục (nhất) cho hiện cảnh của Việt Nam.
Chế độ Dân Chủ Xã Hội, nếu học theo cách nói của Winson Churchill, có thể vẫn chỉ là một hình thức chính quyền tồi, nhưng các hình thức khác mà nhân loại đã từng thử nghiệm còn tồi hơn thế.
Tưởng Năng Tiến
(*) Tác phẩm Việt Nam Trong Chiến Tranh Tư Hữu của tác giả Nguyễn Cao Quyền mới được ra mắt ngày 16/10/2010 tại Virginia USA. Độc giả có thể đặt mua tại Tủ Sách Tiếng Quê Hương: Trần Phong Vũ, 14924 Dillow Street Westminster CA 92683, ĐT (949) 232- 8660; hoặc Uyên Thao, PO Box 4653, Falls Church, VA 22044, USA.
(**) Đường link của bài viết này (“Trí thức và quá trình dân chủ hoá – Kinh nghiệm Ba Lan”) cũng như đường link của nhiều bài viết khác trên diễn đàn talawas không thể truy cập được nữa từ hai ngày nay – 01/01/2011 và 02/01/2011. Đây là dấu hiệu cho thấy là CAM sẽ không để yên cho trang web này tồn tại, dù nó đã ngưng hoạt động từ ngày 03 tháng 11 năm 2010.
Việt Nam Trong Chiến Tranh Tư Hữu (*) là tựa của một tác phẩm mới do Tiếng Quê Hương xuất bản, vào cuối năm 2010. Đây là một cuốn sách hơi quá khổ, hiểu theo nghĩa bóng, nếu so với nhiều tác phẩm khác (cùng loại) đã xuất hiện trong năm. Tác giả, ông Nguyễn Cao Quyền – một cựu tù nhân chính trị, định cư tại Hoa Kỳ từ năm 1990 – người được mô tả là “một khuôn mặt quen thuộc và tích cực, trong những sinh hoạt tranh đấu cho dân chủ và nhân quyền, ở vùng Hoa Thịnh Đốn.”
Trong quãng đời lưu lạc, gần hai mươi năm qua – chắc chắn – ông Nguyễn Cao Quyền đã dành không ít thời gian để ấp ủ cho tác phẩm nặng ký (gần 500 trang giấy) này. Có thể là hơi quá lời khi mô tả Việt Nam Trong Chiến Tranh Tư Hữu là “một công trình nghiên cứu” nhưng khó mà phủ nhận được rằng tác phẩm đã được thành hình trong tinh thần cầu học, hết sức khách quan và nghiêm túc, của tác giả – chỉ với chủ ý được (trân trọng) ghi nơi trang đầu tiên là: “Xin trả lại sự thật cho lịch sử.”
Và sự thật quan trọng nhất, được Nguyễn Cao Quyền nhấn mạnh, là cần nhận định lại cho đúng bản chất của cuộc chiến tranh Việt Nam. Đó không phải là một cuộc nội chiến, chiến tranh ý thức hệ, chiến tranh ủy nhiệm … gì ráo trọi mà đây (thực chất) chỉ là một cuộc chiến tranh tư hữu – theo nguyên văn lời của tác giả:
“Khi đám mây mù ý thức hệ đã bị phá tan, cuộc chiến chống cộng sản trong thế kỷ qua đã hiện nguyên hình là một cuộc chiến quyết liệt nhất trong lịch sử loài người để bảo vệ quyền tư hữu...” và “quyền tư hữu là một yếu tố cần thiết không những cho sự phát triển kinh tế mà còn cho sự bảo đảm tự do của con người và nền pháp trị của một quốc gia.”
Cũng ở thời điểm này, nhiều nhà trí thức tăm tiếng ở trong nước cũng đã đưa ra những khẳng định tương tự (về sự “thiêng liêng” của quyền tư hữu) với cách diễn tả “tế nhị” hơn – chút xíu:
“Nền quan chế nước ta phải minh định rạch ròi tài sản công và những gì có thể được xem là quyền tài sản tư và ra sức bảo vệ cho những quyền định đoạt của chủ tài sản. Bởi thế, có thể nói hai thập kỉ cải cách dường như mới chỉ là sự bắt đầu, còn ngổn ngang chông gai trên con đường đi tới. Thay đổi cách nhìn nhận về sở hữu, gia tăng bảo hộ quyền tài sản tư nhân của người dân có lẽ nên là một định hướng mà người hoạch định chính sách nước ta quan tâm.”
Cách duy nhất để thay đổi cách nhìn nhận về quyền tư hữu, theo như đề nghị (thượng dẫn) của tiến sĩ Phạm Xuân Nghĩa – nếu nói trắng phớ ra – là giải thể chủ nghĩa cộng sản. Đây là chuyện xẩy đã ra ở Liên Xô, và các nước Đông Âu. Việt Nam, tất nhiên, sớm muộn gì cũng sẽ cùng chung số phận!
Câu hỏi đặt ra là “rồi sao nữa"”
What’s next"
Ông Nguyễn Cao Quyền đã dùng nhiều trang trong chương kết (“Những Trải Nghiệm Cần Rút Tỉa”) của cuốn sách để đề cập đến Chủ Nghĩa Dân Chủ Xã Hội như là một con đường thoát, giữa hiện cảnh bế tắc, cho đất nước của ông:
“Sau khi phong trào chủ nghĩa xã hội bạo lực tiêu tan, phong trào ‘chủ nghĩa dân chủ xã hội’ bước ra vũ đài lịch sử với bộ mặt mới, với thành tựu mới, thưc tiễn mới, và lý luận mới...Đây là con đường hoà bình, đầy lý tính, không áp đặt, không tuyên truyền quảng cáo, chỉ có sức hấp dẫn nêu gương. Con đường này không làm hại lợi ích của bất cứ giai cấp nào, tầng lớp nào, không đe doạ an ninh của bất cứ quốc gia, khu vực nào, nên đang được thế gưới quan tâm. Lịch sử đang phát triển như vậy...”
Những lời lẽ xiển dương Chủ Nghĩa Dân Chủ Xã Hội thượng dẫn dễ khiến người đọc liên tưởng đến nhiều khuôn mặt trí thức khác, trong cũng như ngoài nước, cùng có cái nhìn tích cực và lạc quan (tương tự) về chủ nghĩa này: Phan Đình Diệu, Lữ Phương, Lê Đăng Doanh, Nguyễn Xuân Nghĩa, Lê Bảo Sơn, Phan Trọng Hùng, Hà Sĩ Phu, Mai Thái Lĩnh ....
Sự dị biệt chỉ ở điểm ông Nguyễn Cao Quyền in rằng:” Mẫu hình dân chủ xã hội được Hồ Cẩm Đào tuyên bố la con đường tương lai của Trung Quốc. Nói là tương lai nhưng trên thực tế mẫu hình này đang được Bắc Kinh âm thầm áp dụng để tránh phản ứng của nhóm cực tả bảo thủ... Như vậy Việt Nam đã có mẫu hình để sao chép. Thực tế này sẽ xẩy ra. Vấn đề chưa tiên đoán được là nhanh hay chậm. Nếu làm nhanh thì sẽ tránh được thiệt thòi về nhiều phương diện cho cả hiện tại lẫn mai sau.Việt Nam có điều kiện thuận lợi hơn Trung Quốc để ra khỏi ngõ bí hiện nay.”
Trong khi ông Mai Thái Lĩnh, một trong những nhân vật chủ trương Chủ Nghĩa Dân Chủ Xã Hội mạnh mẽ nhất hiện nay tại quốc nội, lại nhìn vấn đề một cách dè dặt và cẩn trọng hơn:
“Hiện nay, sau sự sụp đổ của hệ thống ‘cộng sản’ quốc tế, trên thế giới chỉ còn lại bốn quốc gia còn theo con đường cộng sản. Trong số đó, Trung Quốc và Việt Nam lại đổi hướng bằng cách chuyển qua kinh tế thị trường. Quan sát sự diễn biến ở hai quốc gia này, chúng ta thấy họ từng bước áp dụng những biện pháp giống hệt như những biện pháp mà các đảng dân chủ - xã hội đã từng áp dụng trước đây hơn nửa thế kỷ. Chính vì thế, có sự ngộ nhận cho rằng các đảng cộng sản ở Trung Quốc và Việt Nam đang dần dần lột xác để trở thành các đảng dân chủ -xã hội. Một số nhà ‘cải cách’ trong hai đảng này cũng đang vô tình hay cố ý tạo ra sự ngộ nhận ấy. Nhưng như trên đã nói, sự khác biệt căn bản giữa một đảng dân chủ -xã hội và một đảng cộng sản là ở chỗ: đảng đó có coi dân chủ là mục tiêu ưu tiên hàng đầu hay không" Bao lâu đảng cộng sản còn giữ độc quyền chính trị, không chấp nhận nền dân chủ đa nguyên, coi những ai đấu tranh cho dân chủ là kẻ thù thì cho dù đảng ấy có đổi tên là ‘đảng Lao động’, ‘đảng Nhân dân’, thậm chí ‘đảng Dân chủ - Xã hội’ v.v. và v.v, đảng ấy vẫn chưa lột xác và trong thực chất vẫn là ‘đảng Cộng sản.’ Lenin đã từng coi “chuyên chính vô sản” là viên đá thử vàng để xác định ai là người mác-xít chân chính nhất. Ngày nay, chúng ta cũng phải dùng “dân chủ” như viên đá thử vàng để xác định ai là người dân chủ - xã hội thật và ai là người cộng sản đội lốt dân chủ - xã hội.”
Sự dị biệt nêu trên, vào thời điểm này, chưa phải là vấn đề cần phải bận tâm ngay. Điều thực sự quan trọng, và rất đáng mừng – trong tầm nhìn của kẻ viết những dòng chữ này, một thường dân – là quí vị thức giả (trong cũng như ngoài nước) đã có sự đồng thuận lớn về những vấn đề sinh tử hiện nay của cả dân tộc: quyền tư hữu và sinh lộ để thoát khỏi vũng bùn cộng sản hiện nay: Chủ Nghĩa Dân Chủ Xã Hội.
Trong một buổi toạ đàm, có tên gọi là “Trí thức và Dân chủ” , tổ chức tại Moskva vào ngày 4 tháng 3 năm 2009, ông Adam Mikhnik (Tổng Biên tập báo Gazeta Wyborcza) đã kể lại kinh nghiệm về tiến trình dân chủ hoá ở Ba Lan như sau:
“Trí thức trở thành đối lập với chính quyền. Chính quyền không thể dùng họ như những cái loa tuyên truyền được nữa. Nhiều người trí thức chuyển sang đối lập với hệ thống có nghĩa là về mặt lịch sử số phận của hệ thống đã được quyết định. Nhà nước không thể tồn tại lâu nếu nó không được những người có học ủng hộ. Sự ủng hộ đã trở thành dĩ vãng. Nếu trong những năm 1940 các nhà văn và các nhà khoa học nổi tiếng đã ủng hộ chính quyền vì lí tưởng thì cuối những năm 1960 điều đó đã không còn. Một phần vì lí tưởng đã lụi tàn, một phần vì ủng hộ thì sẽ bị xã hội lên án. Xã hội cho phép cộng tác với hệ thống với điều kiện là khi nằm trong hệ thống người đó phải thực hiện nhiệm vụ của chính quyền sao cho nó không giúp mà còn phản lại chính quyền (ND, Phạm Minh Ngọc, nhấn mạnh)… Chính quyền không biết phải xử trí với trí thức như thế nào. Họ đã bỏ gậy rồi, còn củ cà rốt của họ thì lại chẳng mua chuộc được ai.” (**)
Có thể nói mà không sợ mang tiếng cường điệu “ là về mặt lịch sử số phận của hệ thống cầm quyền ở Việt Nam đã được quyết định.” Vấn đề còn lại là cả dân tộc này có đồng lòng lựa chọn con đường Dân Chủ Xã Hội như một lối ra – như cụ Phan chu Trinh đã đề xướng hồi đầu thế kỷ trước – hay không"
Với cái di sản của Xã Hội Chủ Nghĩa vẫn còn đè nặng trên nửa phần đất nước, và những “kỷ niệm buồn” với Chủ Nghĩa Tư Bản vẫn còn vương vấn nơi nửa phần đất nước còn lại, con đường Dân Chủ Xã Hội – với sự hấp dẫn tự thân của nó, có thể kiểm nghiệm được khi nhìn sang những quốc gia Tây Âu và Bắc Âu – có lẽ là đề xuất thuyết phục (nhất) cho hiện cảnh của Việt Nam.
Chế độ Dân Chủ Xã Hội, nếu học theo cách nói của Winson Churchill, có thể vẫn chỉ là một hình thức chính quyền tồi, nhưng các hình thức khác mà nhân loại đã từng thử nghiệm còn tồi hơn thế.
Tưởng Năng Tiến
(*) Tác phẩm Việt Nam Trong Chiến Tranh Tư Hữu của tác giả Nguyễn Cao Quyền mới được ra mắt ngày 16/10/2010 tại Virginia USA. Độc giả có thể đặt mua tại Tủ Sách Tiếng Quê Hương: Trần Phong Vũ, 14924 Dillow Street Westminster CA 92683, ĐT (949) 232- 8660; hoặc Uyên Thao, PO Box 4653, Falls Church, VA 22044, USA.
(**) Đường link của bài viết này (“Trí thức và quá trình dân chủ hoá – Kinh nghiệm Ba Lan”) cũng như đường link của nhiều bài viết khác trên diễn đàn talawas không thể truy cập được nữa từ hai ngày nay – 01/01/2011 và 02/01/2011. Đây là dấu hiệu cho thấy là CAM sẽ không để yên cho trang web này tồn tại, dù nó đã ngưng hoạt động từ ngày 03 tháng 11 năm 2010.
Gửi ý kiến của bạn
Tôi tha phương cầu thực đã lâu nên tiếng mẹ đẻ không khỏi có phần giới hạn. Bữa qua, đứng xếp hàng ở chợ chờ trả tiền thùng bia, chợt nghe loáng thoáng dăm câu đối thoại của mấy người đồng hương mà không khỏi có đôi chút băn khoăn:
Vậy chớ chị thuộc diện gì?
Nào có “thuộc diện” gì đâu. Mình chỉ là loại … ăn theo thôi mà!
Về nhà, xem qua tự điển thì thấy Soha định nghĩa (“ăn theo”) thế này: Khẩu ngữ: Được hưởng hoặc có được nhờ dựa theo cái khác, người khác, không phải do tự bản thân có hoặc làm nên: “Nước lên cá đuối ăn theo, Lái buôn hết gạo bỏ neo cầm chừng.” (Cdao)
Lời người dịch: Các lý giải của Jude Blanchette và Richard McGregor về sự ra đi và kế vị của Tập Cận Bình trong tương lai là một đóng góp hữu ích cho độc giả quan tâm đến sự nghiệp chính trị của Nguyễn Phú Trọng và sự thống trị của ĐCSVN, vì không có sự khác biệt to lớn trong hệ thống chính trị của Trung Quốc và Việt Nam. Nhưng hai tác giả không nêu lên một khía cạnh thời sự đang tác động cho tình thế là dịch bịnh COVID-19.
Cả hai ĐCSTQ và ĐCSVN đều luôn tự hào về các thành tích kinh tế toả sáng mà không cần cải cách tự do chính trị và tự tuyên dương là “cường quốc chống dịch bịnh” hữu hiệu hơn các nước dân chủ phương Tây.
Hiện nay, biến chuyển thảm khốc về dịch bịnh tại Việt Nam cho thấy một sự thật khác hẳn và giúp cho người dân có một cơ hội để nhận định đúng đắn hơn về sự lãnh đạo của ĐCSVN.
Ở độ cao hơn 46,000 feet tức là cao hơn 14 kilomets trên vùng sa mạc khô cằn của tiểu bang New Mexico, chiếc phi thuyền không gian màu trắng và bạc đã được hỏa tiễn phóng lên hướng về bầu khí quyển của Trái Đất, cỡi lên một chòm khói khí đốt và nhiên liệu cao su cứng đang cháy rực, theo ký giả Michael Greshko của báo National Geographic. Một vài phút sau, 2 phi công và 4 hành khách của phi thuyền, gồm tỉ phú Richard Branson, đã trôi trên bề mặt của hành tinh chúng ta hơn 53 dặm, tức hơn 85 cây số là độ cao đủ để nhìn thấy độ cong của Trái Đất và trượt qua mối ràng buộc của hấp lực, trong vòng ít nhất vài phút. Chiếc phi thuyền lấp lánh đó -- Virgin Galactic’s V.S.S. Unity – được phóng vào không trung từ một chiếc máy bay lớn hơn để đạt tới độ cao hơn 53 dặm trên bầu trời. Khi nó hoàn tất đường phóng lên, nó xoay cặp đuôi của nó lại, sắp xếp lại hình dạng chiếc phi thuyền để cho phép nó rơi trở lại thượng tầng khí quyển như một trái banh vũ cầu. 15 phút sau khi tách khỏi phi thuyền mẹ,
Câu chuyện của Giannis Antetokounmpo cũng là câu chuyện của những người di dân Mỹ. Bất kể đến từ đâu, bất kể màu da, bất kể chủng tộc, giá trị của người di dân chỉ có thể được đánh giá trên sự phấn đấu và những đóng góp của họ cho quê hương mới.
Như vậy, thì “mạng xã hội” đã lũng đoạn thành công và làm tha hóa đảng Cộng sản chưa, hay là, nói như lời để lại ngày 15/09/2017 của Cố Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Đại sứ của CSVN tại Bắc Kinh (Trung Cộng) rằng: ”ĐCSVN nay đã hoàn toàn biến chất, trở nên quá hư hỏng, khó có thể sửa chữa được! Đảng đã đánh mất mình, không còn xứng đáng là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội nữa.”
Sóng radio, sóng ánh sáng lan tỏa trong không gian như thế nào ta đã biết. Chỉ còn một thắc mắc: Nguyên do nào khiến một vi phân tử, thí dụ như photon, “bay” nhanh đến thế – có thể nhanh nhất trong Vũ Trụ.
Theo truyền thống, trước hết, thỉnh ý tiền nhân.
Lên Gúc, tra cứu sách báo khoa học, không thấy các ngài – như Einstein, Newton – dạy bảo gì rõ ràng, dứt khoát về vụ này. Đành trông chờ ở các bậc cao minh của thời đại chúng ta.
Kỷ Niệm Ngày Ký Kết Hiệp Định Genève: 20 tháng 7 năm 1954 - Bối Cảnh, Diễn Tiến, Nội Dung và Hậu Quả
Trong bóng hậu trường đàm phán có các sự thật khác mà hồi ký của Khrushchev hé lộ một phần trong chi tiết. Khrushchev kể lại nội dung trao đổi giữa Chu Ân Lai với Hồ Chí Minh. Về diễn tiến trận Điện Biên Phủ, Hồ Chí Minh cho biết tình hình chiến sự là tuyệt vọng, nếu không ngừng bắn sớm, Việt Minh không thể chống Pháp trong lâu dài. Trước nguy cơ này, Viêt Minh, khi cùng đường, có thể tháo chạy qua biên giới tìm nơi trú ẩn và xin Trung Quốc tiến quân sang Việt Nam, như đã làm ở Triều Tiên.
Với riêng những người dân Việt Nam, còn có thêm câu trả lời rằng, chính phủ Mỹ của tổng thống Joe Biden hiện nay cũng là một ân nhân khi đã viện trợ và chấp thuận các hãng chế tạo thuốc ngừa Covid của Mỹ được phép bán thuốc cho Việt Nam vì nội các tiền nhiệm của Trump đã từ chối tham gia chương trình viện trợ nhân đạo COVAX cho thế giới. Chích mũi thuốc Pfizer hay Moderna, hy vọng người dân Việt Nam sẽ nhớ đến điều này.
Đạo đức của thị trường không phải kinh doanh lương thiện mà chính ở chổ đầu tư khôn ngoan và chính chắn sẽ được thị trường tưởng thưởng, bằng ngược lại liều lỉnh hay lảng phí sẽ bị đào thải. Bàn tay vô hình thường xuyên tẩy sạch các sai lầm thì thị trường mới sinh hoạt tự do và lành mạnh.
Sách báo kinh tế Hoa Kỳ lại nhắc đến “moral hazard” hay là rủi ro đạo đức. Giống như cháu hư tại bà tức có can thiệp từ bên ngoài - thường là do bàn tay hữu hình của nhà nước – dung dưỡng bao che khiến thị trường trở nên ỷ lại không cải sửa thói hư tật xấu. Thị trường không tự sửa sai sẽ có ngày vấp ngã giết chết nền kinh tế.
“Các ‘đại gia’ đó đã trở về Việt Nam từ thập niên 1990 khi đất nước bắt đầu mở cửa để đổi mới. Họ đầu tư chủ yếu vào bất động sản và xây dựng quan hệ là hai thứ tài sản có lợi nhất trong thời quá độ. Với túi tiền và kinh nghiệm tham nhũng ở Liên Xô và Đông Âu cũ, họ là những người cơ hội (như ‘carpetbaggers’) đặc trưng của thời kỳ tích tụ tư bản hoang dã.
Copyright © 2021 vietbao.com All rights reserved 