Bản Dịch Việt Ngữ Từ Nguyên Tác “the Chau Trial” Của Tác Giả Elizabeth Pond (i)

Đọc Sách Mới: Bản dịch Việt ngữ từ nguyên tác “The Chau Trial” của tác giả Elizabeth Pond (I)

Vụ Án Trần Ngọc Châu
Tác giả
Elizabeth Pond

Là một tác giả và diễn giả danh tiếng chuyên về các vấn đề quốc tế, tên tuổi Elizabeth Pond (hình bên) được nể trọng ở Âu Châu và Hoa Kỳ, trong cả hai lãnh vực báo chí và hàn lâm. Ngoài công việc giảng dạy tại các đại học Đức và Mỹ, bà còn là thành viên nhiều hội đồng tham vấn và viện nghiên cứu chiến lược quốc tế như: The Council on Foreign Relations, the German Council on Foreign Relations, the International Institute for Strategic Studies, the US Institute of Peace...
Sự nghiệp của Elizabeth Pond bắt đầu bằng “The Chau Trial”. Đúng 40 năm trước đây, sau cuộc tổng công kích Tết Mậu Thân, người Mỹ tìm mọi cách thu xếp để rút quân khỏi cuộc chiến. Đây là lúc Elizabeth Pond quyết định viết về khúc quanh của chiến tranh Việt Nam. Với sự tài trợ của giải thưởng báo chí "The Alicia Patterson Foundation" cô phái viên của The Christian Science Monitor xin nghỉ giả hạn luôn nửa năm để ở lại Saigon theo dõi tại chỗ. Và “The Chau Trial” trở thành tác phẩm đầu tay của Elizabeth Pond, với kết luận “Đây là bước khởi đầu sự sụp đổ của ông Thiệu.”
Muốn hình dung ra tầm vóc tác giả và tác phẩm, có thể nhìn một số tựa đề sách khác của cùng một người viết: After the Wall: American Policy Toward Germany; Beyond the Wall: Germany's Road to Unification; Endgame in the Balkans: Regime Change, European Style; Friendly Fire: The Near-Death of the Transatlantic Alliance; From the Yaroslavsky Station: Russia Perceived; The Rebirth of Europe... Những tựa đề sách kể trên cho thấy Elizabeth Pond đã đụng tới các vấn đề nóng bỏng nhất tại nhiều khu vực của thế giới như bức tường Bá Linh, Chính sách Mỹ đối với nước Đức; Biến động vùng Balcans; Nhận thức về nước Nga; Sự tái sinh của Âu châu... 
Cho tới nay, 40 năm sau “Vụ án Trần Ngọc Châu”, tác giả và nhân vật chính trong vụ án - Pond và Châu- vẫn chưa hề gặp nhau. Sau đây là bản dịch Việt ngữ “Vụ Án Trần Ngọc Châu” do THANH NGUYỄN và HOÀNG NGỌC TRÁC chuyển ngữ từ nguyên tác “The Chau Trial”.

Phần Một: Mở
Trần Ngọc Châu đang mòn mỏi trong tù vì đã không bắt giao cho chính quyền Sàigòn người anh ruột của ông, một điệp viên Bắc Việt. Bản án là mười năm. Và cũng từ đó được phô bày một huyền thoại mang nhiều bi kịch tính, đánh dấu một mốc ngoặt chính trị ở miền Nam Việt Nam.
Tấn bi kịch đó với phần phân tích sẽ được trình bày trong một loạt tài liệu tường thuật sau đây.
- Tài liệu thứ nhất giới thiệu các nhân vật chính và bối cảnh chung.
- Tài liệu thứ hai bao gồm một bản dịch thô thiển (từ tiếng Việt qua tiếng Mỹ) về bốn ngày Tòa Án xét xử Trần Ngọc Châu trong tháng Ba (1970). Theo chỗ người ta được biết thì cho đến nay, đây là văn kiện duy nhất được chính thức cho phổ biến sau phiên tòa.
Có nhiều lý do khiến người viết phải đi đến chỗ dài dòng như vậy.
Trước hết, vụ án Trần Ngọc Châu, có thể nói một cách đơn thuần, là một câu chuyện gián điệp ly kỳ được lồng vào trong một kịch bản theo mẫu mực Perry Mason (với những lời đối thoại đốp chát thường được diễn xuất trên truyền hình Mỹ).
Thứ đến, vụ án này tạo nên một trường hợp điển hình qui tụ được tất cả mọi biểu hiện rối ren, chằng chịt: một cuộc chiến tranh tàn khốc trong đó anh em ruột thịt đối nghịch nhau; tình trạng chính trị, rối tung ở Việt Nam; những khó khăn của Mỹ trong việc tạo ra những nhân vật lãnh đạo (cho Miền Nam); những rủi may của Mỹ trong việc rút lui (khỏi Việt Nam); việc hoạch định thứ tự ưu tiên trong chính sách của Mỹ; vai trò của cơ quan CIA (Trung ương Tình báo Mỹ); những cơ hội ngày càng mong manh cho một cuộc dàn xếp chính trị cho cuộc chiến Việt Nam. 
Lại nữa, vụ án Trần Ngọc Châu chưa có được sự quan tâm đúng mức tại Mỹ, vì các biến cố dồn dập tại Lào và Cam Bốt vào cùng thời điểm đó đã làm lu mờ vụ án.

Và sau cùng, Sứ quán Mỹ tại Sàigòn đã chối bỏ một cuộc thách thức nghiêm trọng. Nói một cách ngắn gọn là: các viên chức cao cấp tại đấy cho rằng báo chí Mỹ có khuynh hướng nghe sao viết vậy trong vụ án Trần Ngọc Châu, nhưng nếu điều tra kỹ thêm chút nữa thì ông ta chẳng qua cũng chỉ là một nhân vật thứ yếu, bị kết án có phần "không chặt chẽ cho lắm" về mặt hiến pháp, nhưng không phải là không hợp pháp. Có thể sự việc đã xảy ra là đáng tiếc nhưng không có gì là quan trọng. Cách nhìn như vậy (từ Sứ quán Mỹ) là không ổn về hai mặt: vì tầm mức quan trọng của vụ án tại Việt Nam và vì thái độ của các phóng viên ở Sàigòn. Dù với dụng ý tốt hay xấu, các nhà báo cũng đã có khuynh hướng lập luận nặng về phần đả kích nhiều hơn là về khía cạnh "thánh tử đạo" của Châu.
Nhưng sự thực là như vậy! Và chúng ta không thể không chấp nhận hiện trạng đó.
Chúng ta hãy bắt đầu với đặc tính của các nhân vật: 
- Trần Ngọc Châu, 45 tuổi, Dân biểu, Tổng Thư Ký Hạ Nghị Viện Việt Nam Cộng Hòa.
- Nguyễn Văn Thiệu, Tổng Thống Việt Nam Cộng Hòa. 
- Nguyễn Cao Thăng, Phụ tá Tổng Thống, đặc trách liên lạc với Hạ Nghị Viện. 
- Trần Ngọc Hiền, 48 tuổi, anh ruột của Châu, một điệp viên Bắc Việt đã bị kết án.

*
Trần Ngọc Châu đáng được mô tả tường tận nhất vì là nhân vật thủ vai chính yếu - và gần như hội đủ các đặc trưng của một nhân vật cổ điển. 
"Nhiều tham vọng, có phần kiêu căng một chút, và rất năng động". Một người bạn của ông Châu đã mô tả về ông ta như vậy, và tiếp thêm: "Ông ấy nói hơi nhiều, có lẽ quá nhiều". 
Một người chống đối ông Châu thì chỉ nói sơ lược như sau: "Ông ấy không thuộc trong hệ thống chính trị ở Miền Nam nầy".
Một người khác, không ưa mà cũng không ghét gì ông Châu, thì lại có ý kiến: "Tôi cho rằng ông Châu không phải là một người làm chính trị; ông ấy là một con người hành động thì đúng hơn". 
Cho đến lúc chung cuộc, ông Châu là một con người đúng nhưng lại hành động không đúng lúc và không đúng chỗ; ông ta đã từ vị trí một nhân vật chính trị thứ yếu với tiềm năng của một nhân vật trọng yếu, đã thực sự trở thành một nhân vật trọng yếu - mặc dầu không hoàn toàn theo dự kiến của chính ông ta.
Là một người quốc gia đầy nhiệt huyết, ông ta có đức tính của một người theo Nho giáo, bản năng của một quan lại, và nhân cách của một con người đầy tự hào; những cá tính đó đã hấp dẫn nhiều người Mỹ đến với ông ta đồng thời cũng làm cho những người Mỹ khác lảng xa. 
Ông ta có nhiều tham vọng, cho bản thân và cho đất nước. Có người cho rằng ông ta cũng có phần cơ hội, và có thể là như thế thật, vì trong chừng mực nào đó, tham vọng thường thúc đẩy con người đến hành động. Tuy nhiên ông ta không có những cá tính của một con người hành động thực sự để dễ dàng bị lôi cuốn theo thời cơ. Ông ta là một con người nguyên tắc, nguyên tắc đến mức độ làm tổn thương sự nghiệp chính trị của chính bản thân. Ông ta dễ trở nên ương ngạnh và có phần liều lĩnh; bạn bè của ông đánh giá ông một cách ngán ngẩm như thế. 
Là con trai thứ ba của một chánh án tại miền Trung (và là cháu nội của một Thượng Thư) , ông Châu đã thừa hưởng từ truyền thống quan lại (theo Nho giáo) cái khí phách và đạo đức của giới lãnh đạo. 
Vào đầu Thế giới chiến tranh lần thứ II, năm lên 16, ông ta đã rời bỏ cuộc sống đầy tiện nghi ở Huế để cùng hai anh theo Việt Minh đi kháng chiến chống Pháp. Nhưng đến năm 1949 ông ta từ bỏ Việt Minh vì ngán ngẩm cái cảnh Cộng sản độc quyền lãnh đạo Kháng chiến và (tại một vài nơi) sát hại những người Quốc gia đối nghịch. Trước đó ông cũng đã nhiều lần tranh luận với người anh là Hiền về các vấn đề mang tính ý thức hệ. 
Dưới trào Tổng Thống Ngô Đình Diệm, mà gia đình ông Diệm vốn quen biết gia đình ông Châu trong giới thượng lưu ở Huế, sự nghiệp trong quân đội của ông Châu tiến triển khả quan. Tuy nhiên ông ta cũng không tiếng tăm gì về mặt chỉ huy quân sự, chỉ mãi đến khi được bổ nhiệm làm Tỉnh trưởng Kiến Hòa vào năm 1962 ông ta mới thực sự bắt đầu có tên tuổi.
Kiến Hòa vốn là một cái nôi của Việt Minh ngay từ thời kháng chiến (chống Pháp) và sau này đã trở thành một cứ điểm trọng yếu của Việt Cộng.
Khi Trung Tá Châu đến trấn nhậm, trong toàn tỉnh chỉ có 80,000 trong số 530,000 dân là do chính phủ kiểm soát.
Kỳ tới: Trưiớc, sau 1963: hai lần trấn nhậm Kiến Hoà.
Bìa sách “Vụ Án Trần Ngọc Châu”, 504 trang, ấn phí 25 mỹ kim. Sách gửi tận nhà trong nước Mỹ thêm $5 cước phí. Bạn đọc và các đại lý xin liên lạc Việt Báo:
14841 Moran St.
Westminster, CA 92683
(714) 894-2500

• TQ: Trở Thành Thị Trường Nguy Hiểm Cho Hãng Thuốc Tây; TQ: Chi Tiêu Bảo Hiểm Y Tế Lên Tới 1,000 Tỉ MK Vào Năm 2020
• Phần 3
• Rumsfeld Đi Dây Giữa Aán, Pakistan
• Yahoo Nhật Bản Sẽ Mở Sàn Giao Dịch Tiền Mã Hóa