Câu Chuyện Sinh Y Học: Bệnh Lãng Quên - Giấc Ngủ và Tế Bào Não
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô
Homocysteine và bệnh Lãng Quên Alzheimer. Tăng cao Homocysteine có phải là nguyên nhân giảm nhận thức gây bệnh lãng quên Alzheimer"
Đây là kết quả nghiên cứu do Bs A. Oulhad và các csv tường trình trong báo Int J Geriatric Psychiatry, June 2, 2009. Nghiên cứu 73 trong số 97 bệnh nhân xác định bị bệnh Alzheimer. Thử nghiệm đo mức homocysteine trong huyết tương và đồng thời đo điểm nhận thức CAMCOG (global cognitive test scores). Kết quả cho thấy mức homocysteine cao trong máu bao nhiêu thì điểm nhận thức CAMCOG giảm đi bấy nhiêu.
Liên hệ kể trên rõ ràng thấy ở những bệnh nhân dưói 75 tuổi và trước đây chưa từng bị tai biến mạch máu não. Thí dụ bệnh nhân tuổi 65 có mức homocysteine căn bản là 14µmole/L có điểm CAMCOG giảm từ 88 xuống 44 điểm, 19.2 tháng sớm hơn bệnh nhân có mức homocysteine xuống thấp là 10µmole/L.
Homocysteine là một amino acid tổng hợp từ methionine sau khi loại bỏ methyl. Homocysteine không thấy trong đồ ăn. Thiếu sinh tố folic acid, pyridoxine, và B12 tăng cao homocysteine. Có một số kết quả nghiên cứu cho rằng mức homocysteine tăng cao trong máu hơn 10 micromoles/L có thể gây xơ cứng động mạch và tăng cao nguy cơ cơn đau tim, tai biến mạch máu não, đông máu và bệnh lãng quên Alzheimer.
Ảnh Hưởng Giấc Ngủ Liên hệ Tế Bào Não Mới Tăng Trưởng. Một số nghiên cứu gần đây cho biết giấc ngủ ảnh hưởng một số tế bào não mơí đang phát triển.
Thí dụ thiếu ngủ ngắn hơn một ngày ảnh hưởng một phần nào trong việc phát triển tế bào não. Hạn chế giấc ngủ lâu dài hay ngủ chập chờn ảnh hưởng phát triển tế bào não chấn hải mã (hippocampus), giảm sinh sản tế bào não hay tế bào não không thể sinh tồn lâu dài. Cơ quan chấn hải mã của não bộ đóng vai trò quan trong trong việc học hỏi. Khi thiếu ngủ có thể làm trí nhớ thuyên giảm. Thiếu giấc ngủ ảnh hưởng chấn hải mã liên hệ điều tiết kích thích tố nang thượng thận.
Vậy kết quả cho thấy khi ít ngủ ảnh hưởng tế bào não sinh sản tức là ảnh hưởng tới hiện tượng học hỏi của não. Thiếu ngủ nhiều và lâu dài làm tế bào não không thể sinh sản tốt được, mô não không thể tăng trưởng được. Thiếu ngủ làm nguy hại chấn hải mã não giảm nhận thức và làm tính tình con người thay đổi. Trong một nghiên cứu khác cho biết giấc ngủ giúp não học hỏi tốt hơn. Não dùng tế bào não mơí thành lập trong não giúp trí não học hỏi. Thử nghiệm do các chuyên gia Trung Tâm Nghiên Cứu Toulouse (CNRS, University Toulouse 3) thực hiện ở chuột cho rằng tế bào não mới trưởng thành trong hải mã não, trong lúc hiện tượng học hỏi xuất hiện, đã dùng những tế bào mới và truyền những thông tin mới vừa học hỏi sang tế bào mới.
Các khoa học gia thuộc Đại Học Washington, St Louise, đặt dấu hỏi có bao nhiên trạm giây thần kinh đã được dùng truyền dẫn qua lại giữa các tế bao thần kinh khi thay đổi giấc ngủ" Chuyên gia cho rằng thành lập trạm thần kinh mơí đóng vai trò quan trọng thay đổi mã hóa trí nhớ và học hỏi. Thử nghiệm ở ruồi (fruit flies) cho biết tăng thêm trạm thần kinh khi ruồi giảm hoạt động. Các khoa học gia đã tìm cách thay đổi di thể trong việc nghiên cứu tìm hiểu trạm thần kinh mơí thành lập ở ruồi fruit flies. Các tác giả cho biết có 3 loại di thể liên hệ sự học hỏi và giấc ngủ. Và hy vọng áp dụng mô hình thử nghiệm cho người dùng yếu tố trong huyết thanh gọi là SRF (serum response factor) để nghiên cứu khả năng học hỏi và trí nhớ. Nguồn: 1) Sleep Medicine Reviews, 13: 187, 2009; 2) Proceedings of the National Academy of Sciences, 106: 5919 DOI, 2009.
Bs Trần Mạnh Ngô, E-mail: nmtran@hotmail.com; Xin mời ghé thăm Y Dược Ngày Nay, www.yduocngaynay.com, Một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.
Gửi ý kiến của bạn
