WASHINGTON - TT Obama tuyên bố tại Bạch Ốc hôm Thứ Sáu: Hoa Kỳ đang xem xét các phương án trợ giúp Iraq, không gồm can thiệp quân sự – ông khẳng định: mọi hành động của Hoa Kỳ phải đuợc các nỗ lực của Baghdad và các lân bang hậu thuẫn. Ông cảnh báo: Hoa Kỳ có thể tổ chức không tập tại Iraq nay mai.
Lên tiếng với nhà báo tại sân cỏ phiá nam Bạch Ốc, nơi đậu chiếc trực thăng Marine One, ông nói “Hoa Kỳ có những quyền lợi lớn tại Iraq – rõ ràng là chiến sĩ và công dân Hoa Kỳ đã đầu tư và hy sinh nhiều để đem lại cho người dân Iraq cơ hội chọn định hướng và tương lai tốt đẹp hơn”. Ông hưá không đưa quân đội trở lại Iraq, và đã yêu cầu đoàn cố vấn an ninh quốc gia chuẩn bị hàng loạt phương án, có thể hỗ trợ các lực lượng an ninh Iraq. Ông nói rõ “tôi sẽ xem xét các chọn lựa trong vài ngày”.
Ông Obama cảnh cáo chính quyền Baghdad “Hoa Kỳ muốn Baghdad theo đuổi cải tổ rộng lớn để thu phục nhân tâm trong cộng đồng Sunni để tiêu trừ hậu thuẫn của quân nổi dậy. Ông Obama nói “Đây là lời đánh thức – với sự thiếu vắng nỗ lực hoà giải chính trị, hành động quân sự ngắn hạn không giúp gì”.
Từ nhiều năm, Washington đã gây áp lực với lãnh tụ Maliki để giải quyết sự bất bình trong cộng đồng Sunni thiểu số – kỳ thị và áp bức đưa tới cuộc nổi dậy của phe thiểu số. Theo vị nguyên thủ Hoa Kỳ, đây là vấn đề vùng có thể biến thành vấn đề dài hạn.
Giới quan sát cho hay: phi cơ Hoa Kỳ có thể không tập ngay ngày mai nếu có lệnh của vị tổng tư lệnh quân lực. Các căn cứ Hoa Kỳ với hàng chục chiến đấu cơ và oanh tạc cơ ở trong tầm không tập các mục tiêu Iraq và phi cơ không người lái sẵn sàng tung cánh trên không phận Iraq như là tại Afghanistan.
Tướng 3 sao David Deptula, tham mưu phó tình báo của không quân, nói với The Daily Beast: không tập có thể bắt đầu gần như tức thì, trong 24 giờ, với tin tình báo thích hợp.
Hôm Thứ Tư, The Daily Beast đưa tin trước tiên về yêu cầu Hoa Kỳ không tập của chính quyền Maliki từ nhiều tháng. Nhưng, giới phân tích báo động: không tập có thể đưa tới hậu quả ngược chiều, củng cố ý tưởng cho rằng phe Shites chỉ muốn loại trừ cộng đồng thiểu số Sunni.
Ngay cả nghị sĩ John McCain xác nhận hôm Thứ Năm “Tôi không yêu cầu không tập”.
Tướng Deptula lưu ý rằng thỏa thuận cho phép Hoa Kỳ không tập loạn quân cũng có nghĩa là quyền đặt căn cứ. Sau cuối năm 2011, các nhà ngoại giao Hoa Kỳ không thể thương luợng gia hạn quy chế về lực lượng Hoa Kỳ cho phép xử dụng các căn cứ của Iraq. Theo Tướng Deptula, phi cơ Hoa Kỳ có thể xử dụng các căn cứ gần Iraq, như tại Thổ Nhĩ Kỳ là căn cứ xuất phát các phi vụ trinh sát miền bắc Iraq vào thập niên 1990. Không quân Hoa Kỳ cũng có thể xử dụng căn cứ al-Udeid tại phiá tây thủ đô Doha của Qatar, cũng là 1 trung tâm của chiến dịch không tập trong thời gian cao điểm của chiến cuộc Iraq và Afghanistan.
Nhưng, khủng hoảng an ninh do quân nổi dậy gây ra không đuợc giải quyết trước khi Thủ Tướng Maliki giải quyết các khiếu nại của dân Sunni biểu tình tại miền tây, theo nhận định của cựu thông dịch viên Sterling Jensen giúp việc lực lượng Hoa Kỳ tại tỉnh Anbar – ông Jensen nói “Không tập chống loạn quân ISIL là hữu ích trong ngắn hạn, nhưng là hại trong trung hạn và dài hạn nếu Baghdad không thực hiện hòa giải với cộng đồng Sunni bằng cách thả tù chính trị, ngưng kỳ thị và điều chỉnh luật chống khủng bố.
Nghị sĩ McCain muốn TT Obama tham khảo các Tướng chiến trường – theo ông, không tập có thể là 1 phần trong hành động trợ giúp Baghdad.
Trong cuộc họp báo tại thủ đô vương quốc Anh hôm Thứ Sáu, ngoại trưởng Hoa Kỳ tuyên bố “Thủ Tướng Maliki và các thủ lãnh Iraq cần hành động để gác bỏ các bất đồng hệ phái.”
Sau ngày chế độ Saddam Hussein bị đánh đổ, cựu chiến binh của của quân đội Hussein không hoà giải với hệ thống trật tự mới tại thành phố Mosul, gần biên giới Syria. Tại vùng này, đảng viên của đảng Baath bị đặt ngoài vòng pháp luật và du kích Sunni di chuyển tự do. 1 chiến binh trong đoàn quân Mujaheedin gồm nhiều cựu binh và du kích ôn hoà cho hay họ đuợc ISIL tiếp xúc 3 ngày trước trận tấn công Mosul với đề nghị nhập đoàn. Mujaheedin không tin ISIL thắng – nhưng sau đó, Mujaheeedin trợ chiến vì mục tiêu lật đổ chính quyền Maliki.
Lên tiếng với nhà báo tại sân cỏ phiá nam Bạch Ốc, nơi đậu chiếc trực thăng Marine One, ông nói “Hoa Kỳ có những quyền lợi lớn tại Iraq – rõ ràng là chiến sĩ và công dân Hoa Kỳ đã đầu tư và hy sinh nhiều để đem lại cho người dân Iraq cơ hội chọn định hướng và tương lai tốt đẹp hơn”. Ông hưá không đưa quân đội trở lại Iraq, và đã yêu cầu đoàn cố vấn an ninh quốc gia chuẩn bị hàng loạt phương án, có thể hỗ trợ các lực lượng an ninh Iraq. Ông nói rõ “tôi sẽ xem xét các chọn lựa trong vài ngày”.
Ông Obama cảnh cáo chính quyền Baghdad “Hoa Kỳ muốn Baghdad theo đuổi cải tổ rộng lớn để thu phục nhân tâm trong cộng đồng Sunni để tiêu trừ hậu thuẫn của quân nổi dậy. Ông Obama nói “Đây là lời đánh thức – với sự thiếu vắng nỗ lực hoà giải chính trị, hành động quân sự ngắn hạn không giúp gì”.
Từ nhiều năm, Washington đã gây áp lực với lãnh tụ Maliki để giải quyết sự bất bình trong cộng đồng Sunni thiểu số – kỳ thị và áp bức đưa tới cuộc nổi dậy của phe thiểu số. Theo vị nguyên thủ Hoa Kỳ, đây là vấn đề vùng có thể biến thành vấn đề dài hạn.
Giới quan sát cho hay: phi cơ Hoa Kỳ có thể không tập ngay ngày mai nếu có lệnh của vị tổng tư lệnh quân lực. Các căn cứ Hoa Kỳ với hàng chục chiến đấu cơ và oanh tạc cơ ở trong tầm không tập các mục tiêu Iraq và phi cơ không người lái sẵn sàng tung cánh trên không phận Iraq như là tại Afghanistan.
Tướng 3 sao David Deptula, tham mưu phó tình báo của không quân, nói với The Daily Beast: không tập có thể bắt đầu gần như tức thì, trong 24 giờ, với tin tình báo thích hợp.
Hôm Thứ Tư, The Daily Beast đưa tin trước tiên về yêu cầu Hoa Kỳ không tập của chính quyền Maliki từ nhiều tháng. Nhưng, giới phân tích báo động: không tập có thể đưa tới hậu quả ngược chiều, củng cố ý tưởng cho rằng phe Shites chỉ muốn loại trừ cộng đồng thiểu số Sunni.
Ngay cả nghị sĩ John McCain xác nhận hôm Thứ Năm “Tôi không yêu cầu không tập”.
Tướng Deptula lưu ý rằng thỏa thuận cho phép Hoa Kỳ không tập loạn quân cũng có nghĩa là quyền đặt căn cứ. Sau cuối năm 2011, các nhà ngoại giao Hoa Kỳ không thể thương luợng gia hạn quy chế về lực lượng Hoa Kỳ cho phép xử dụng các căn cứ của Iraq. Theo Tướng Deptula, phi cơ Hoa Kỳ có thể xử dụng các căn cứ gần Iraq, như tại Thổ Nhĩ Kỳ là căn cứ xuất phát các phi vụ trinh sát miền bắc Iraq vào thập niên 1990. Không quân Hoa Kỳ cũng có thể xử dụng căn cứ al-Udeid tại phiá tây thủ đô Doha của Qatar, cũng là 1 trung tâm của chiến dịch không tập trong thời gian cao điểm của chiến cuộc Iraq và Afghanistan.
Nhưng, khủng hoảng an ninh do quân nổi dậy gây ra không đuợc giải quyết trước khi Thủ Tướng Maliki giải quyết các khiếu nại của dân Sunni biểu tình tại miền tây, theo nhận định của cựu thông dịch viên Sterling Jensen giúp việc lực lượng Hoa Kỳ tại tỉnh Anbar – ông Jensen nói “Không tập chống loạn quân ISIL là hữu ích trong ngắn hạn, nhưng là hại trong trung hạn và dài hạn nếu Baghdad không thực hiện hòa giải với cộng đồng Sunni bằng cách thả tù chính trị, ngưng kỳ thị và điều chỉnh luật chống khủng bố.
Nghị sĩ McCain muốn TT Obama tham khảo các Tướng chiến trường – theo ông, không tập có thể là 1 phần trong hành động trợ giúp Baghdad.
Trong cuộc họp báo tại thủ đô vương quốc Anh hôm Thứ Sáu, ngoại trưởng Hoa Kỳ tuyên bố “Thủ Tướng Maliki và các thủ lãnh Iraq cần hành động để gác bỏ các bất đồng hệ phái.”
Sau ngày chế độ Saddam Hussein bị đánh đổ, cựu chiến binh của của quân đội Hussein không hoà giải với hệ thống trật tự mới tại thành phố Mosul, gần biên giới Syria. Tại vùng này, đảng viên của đảng Baath bị đặt ngoài vòng pháp luật và du kích Sunni di chuyển tự do. 1 chiến binh trong đoàn quân Mujaheedin gồm nhiều cựu binh và du kích ôn hoà cho hay họ đuợc ISIL tiếp xúc 3 ngày trước trận tấn công Mosul với đề nghị nhập đoàn. Mujaheedin không tin ISIL thắng – nhưng sau đó, Mujaheeedin trợ chiến vì mục tiêu lật đổ chính quyền Maliki.
Gửi ý kiến của bạn
