WASHINGTON - Khi giá xăng lên cao tới kỷ lục mới, Tổng thống Mỹ - và 2 người hy vọng kế vị ông - đang đưa ra các giải pháp ngắn hạn hay dài hạn và không để ý đến 3 bước mà nhiều nhà chuyên môn nói là có thể mang lại sự giảm giá trong hiện tại.
Người Mỹ đã bắt đầu tuần lễ lao động này bằng việc bước qua ngưỡng cửa phiền muộn, trả trung bình $4.02 cho một gallon xăng unlead kỷ lục toàn quốc không thể tưởng tượng được vào ngày Thứ Hai, với viễn cảnh giá cả còn cao hơn trong những tháng sắp tới.
Hôm Thứ Hai, Tổng thống Bush đã nêu ra câu trả lời là gia tăng việc khoan dầu ở Alaska và ngoài biển. Cố vấn trưởng kinh tế của ứng viên tổng thống được đề cử của đảng Cộng Hòa John McCain đã nhắc lại điều mà ông McCain gọi là đình hoãn việc đánh thuế xăng liên bang 18.4 cent/gallon. Ứng viên được đề cử của đảng Dân Chủ Barack Obama yêu cầu đóng thuế lợi nhuận cao đối với các công ty dầu hỏa.
Tuy nhiên, các chuyên gia độc lập nói rằng chính quyền có thể thực hiện ít nhất 3 bước làm cho giá dầu và xăng giảm xuống tức khắc. Cả ông Bush, McCain và Obama đều không ai tán thành bất cứ bước nào cả.
Các chuyên gia nói rằng có lẽ hành động nhanh chóng nhất là việc ra lệnh hạn chế đối với sự đầu cơ tiền bạc. Trọng lượng kỹ nghệ tài chánh đã biết trong lần điều trần gần đây trước Quốc Hội rằng sự đầu cơ như vậy đang nâng giá dầu cao hơn.
Thống kê phổ biến của Golman Sachs Commodities Index đã thu hút 260 tỉ đầu tư vào năm ngoái, so với 13 tỉ trong 5 năm trước đó.
Khoảng 30% của mậu dịch dầu thô được tiến hành trong "các khu vực đen" - các thị trường ở London và Dubai - không được quy định bởi Ủy Ban U.S. Commodity Futures Trading Commission (CFTC).
Tổng thống Bush có thể ra lệnh cho CFTC quy định các đầu tư của Mỹ tại những thị trường đó, Michael Greenberger, một giáo sư luật tại đại học University of Maryland và cựu giám đốc của cơ quan mậu dịch CFTC, đã nói thế.
Giải pháp thứ hai sẽ là tăng lượng cung cấp dầu lửa vào thị trường bằng cách tung ra 1 triệu thùng dầu mỗi ngày từ kho dự trữ dầu chiến lược quốc gia. Làm điều này trong 90 ngày - qua khỏi mùa hè di chuyển lúc nhu cầu tiêu thụ xăng cao nhất - và trữ lượng sẽ mất ít hơn 15% số dầu giữ lại cho trường hợp khẩn cấp quốc gia.
Điều đó không hoàn toàn dứt khoát rằng các nhà máy lọc dầu Mỹ có thể gánh vác tất cả lượng dầu còn lại, nhưng nó sẽ đưa ra dấu hiệu cho các thương gia hợp đồng dầu rằng thị trường Mỹ đã đủ mức cung cấp dầu.
Cuối cùng, Quỹ Dự Trữ Liên Bang có thể hành động để nâng giá đồng đô la đang suy yếu, điều mà đã khiến cho các nhà sản xuất dầu đòi hỏi giá dầu cao hơn, bởi vì thường dầu hỏa được buôn bán bằng đô la. Các nhà sản xuất dầu hỏa muốn giá cao để bù lại phí tổn đổi đô la sang tiền euros và các ngoại tệ khác mà trị giá đã tăng mạnh chống lại đồng đô la.
Dù trong kế hoạch dài hạn, ông Obama nói rằng câu trả lời duy nhất là gia tăng việc sử dụng năng lượng thay thế - sức nóng mặt trời, gió, dầu cặn sinh hóa, kỹ thuật chế biến than thành dầu - và tăng các tiêu chuẩn tiêu thụ xăng theo số miles đối với xe hơi và phát triển loại xe chạy bằng điện, nhưng cách đó sẽ tốn nhiều thời gian.
Câu trả lời cho kế hoạch dài hạn của ông McCain hướng đến việc gia tăng sự sản xuất dầu từ ngoài biển và từ các mỏ quặng trên dãy núi miền Tây.