Khi quý độc giả đọc bài này vào Thứ Năm 23, thị trường chứng khoán Hoa Kỳ có thể tuột giá nữa sau khi mất hơn một phần trăm trong ngày Thứ Ba 21, nếu Hạ viện bác bỏ dự luật cải tổ chế độ bảo dưỡng y tế do lãnh đạo đảng Cộng Hòa soạn thảo với sự ủng hộ của Chính quyền Donald Trump. Sau đó sẽ là những biến động đáng ngại cho kinh tế Hoa Kỳ.
Tiếp theo hai bài vào mỗi Thứ Năm, bài này tiếp tục nói về những mâu thuẫn trong chánh sách kinh tế chính trị của Tổng thống Donald Trump.
Hai chủ trương căn bản về kinh tế của Chính quyền Trump, là kế hoạch cải tổ thuế vụ và kể hoạch xây dựng hạ tầng, phải vượt qua cửa ải và đi sau việc giải tỏa chế độ bảo dưỡng y tế gọi là ObamaCare để biểu quyết một đạo luật thay thế. Nào ngờ, dự luật do lãnh đạo Cộng Hòa đưa ra hai tuần trước (American Health Care Act, AHCA) lại gặp sự chống đối từ phe bảo thủ và từ chủ trương tự do tuyệt đối (libertarian) trong đảng khiến Ban tham mưu của Tổng thống phải vận động các tiểu bang then chốt trong cuộc bầu cử năm tới thì mới hy vọng được Hạ viện thông qua. Cho tới nay, hơn hai chục Dân biểu Cộng Hòa vẫn không đồng ý nên có khi dự luật AHCA không hội đủ 216 phiếu để được đưa qua Thượng viện. Tại viện trên, đảng Cộng Hòa còn có đa số mỏng hơn (52/100) nên việc bác bỏ và thay thế đạo luật ObamaCare sẽ khó thành.
Lý do của sự ngoắt ngoéo là lãnh đạo Cộng Hòa tại Hạ viện biết trở ngại tại Thượng viện nên trình bày việc cải tổ - xóa bỏ - ObamaCare như một dự luật dung hợp thuế khóa (reconciliation) với viện trên hầu có thể thông qua với đa số tương đối là 51 phiếu thay vì siêu đa số là 60/100.
Nhưng mưu quá hóa độc!
Với đa số vừa có tại hai viện Quốc hội lẫn các Thống đốc Tiểu bang, đáng lẽ có thể trở lại dự luật dung hợp bị bác năm 2015, hay cứ để đạo luật ObamaCare dẫn tới khủng hoảng, hoặc chính thức đệ nạp dự luật cải cách để Thượng viện bác bỏ với lá phiếu Dân Chủ khiến đảng Dân Chủ phải lãnh trách nhiệm, lãnh đạo Cộng Hòa lại muốn làm cả hai, là thu hồi ObamaCare và đưa ra giải pháp thay thế. Kết quả là chẳng thỏa mãn được mọi người mọi phe - và lãnh họa.
Vì vậy, mối họa còn lớn hơn nữa là Chính quyền Trump chưa thể đề nghị kế hoạch cải cách thuế vụ, ít ra trong năm (5) tháng nữa, làm thị trường chứng khoán thất vọng và tuột giá. Đấy là lúc chúng ta nhìn lại chủ điểm của kế hoạch thuế khóa này, với một chuỗi mâu thuẫn khác.
Từ khi tranh cử đến ngày nhậm chức, ông Donald Trump cho biết tham vọng lớn lao của mình trong địa hạt thuế khóa (ngân sách). Ít nhất cũng triệt để như thời Chính quyền Ronald Reagan mà còn toàn diện hơn. Kế hoạch Donald Trump sẽ chi phối mọi sinh hoạt của Hoa Kỳ và các quốc gia đang buôn bán với Mỹ, tại Âu Châu, Á Châu, Phi Châu và Nam-Bắc Mỹ. Mục tiêu cải cách thuế vụ là tạo thêm việc làm cho dân Mỹ” như ưu tiên của mọi ưu tiên, nhưng bị giới hạn vì bội chi ngân sách quá lớn và gánh nợ quá nặng, nay đã mấp mé 20 ngàn tỷ đô la.
Báo chí thiên tả Hoa Kỳ chỉ nói rằng “Chính quyền Trump tính giảm thuế cho người giàu” có khi chẳng hiểu gì nên không thể giải thích gì thêm.
Chính quyền Trump muốn dùng công cụ thuế khóa giải quyết nạn “bất công trong mậu dịch”, là sự thiệt hại cho doanh nghiệp và công nhân Hoa Kỳ trong giao dịch ngoại thương nên chủ trương giảm thuế lợi tức và lợi nhuận doanh nghiệp, hạ lệ phí xuất cảng mà tăng thuế nhập nội. Vì khía cạnh ngoại thương đó, Kế hoạch Thuế khóa Donald Trump mới ảnh hưởng tới các nền kinh tế buôn bán với Hoa Kỳ và ngược lại, kinh tế và doanh nghiệp và nhiều tiểu bang Hoa Kỳ cũng bị phản ứng trả đũa của các nước chi phối.
Đã vậy - khía cạnh thứ hai của mâu thuẫn kinh tế chính trị học Donald Trump - Hạ viện Cộng Hòa và Chủ tịch Ủy ban Chuẩn chi Ngân sách là Dân biểu Kevin Bradly cũng đang soạn thảo một dự luật thuế vụ gọi là “A Better Way”, một ngả đường tốt hơn. Hai con đường ấy có khi chẳng song hành để tiến tới mục tiêu đồng quy ở cuối chân trời mà còn đụng nhau ở ngã tư. Đề nghị của Cộng Hòa có một khoản gọi là “Border Adjustmen Tax - BAT” - xin tạm dịch là “điều chỉnh mậu biên”, mậu dịch tại biên giới, tưởng như phù hợp với chủ trương cải cách thuế khóa của Chính quyền Trump để giải quyết nạn mậu dịch bất công, nhưng chưa hẳn như vậy. Nếu dung hòa được quan điểm giữa Hành pháp Donald Trump và Hạ viện Cộng Hòa thì nước Mỹ mới có một dự luật cải cách thuế vụ được biểu quyết trong năm nay.
Chuyện thứ ba, bất ngờ và nhức đầu không kém là vị trí đồng đô la.
Kinh tế Hoa Kỳ bị nhập siêu nặng vì mua nhiều hơn bán, là nguyên do làm Chính quyền Trump than phiền về tình trạng mậu dịch bất công. Nhưng thực tế kinh tế ngày nay là 93% nhập cảng của Hoa Kỳ và 40% các nghiệp vụ ngoại thương của thế giới được thanh toán bằng Mỹ kim. Và gần 10 ngàn tỷ ngoại trái (nợ ngoại quốc) của các nước nghèo cũng yết giá bằng Mỹ kim.
Hậu quả của nhập siêu và mậu dịch bất công là đồng bạc xanh của Mỹ là ngoại tệ dự trữ phổ biến nhất và Hoa Kỳ đạt nhập siêu tư bản trong cán cân vãng lai. Khi đòi giảm nhập siêu đế tái lập mậu dịch công bằng “fair trade”, Chính quyền Trump sẽ làm tăng hối suất đồng Mỹ kim so với các ngoại tệ khác, mà hối suất cao làm hàng Mỹ đắt hơn lại khó cạnh tranh hơn, tức là đi ngược mục tiêu của ông Trump.
Chuyện khó hiểu và chậm thấy cho báo chí là thời khoảng khá xa giữa việc điều chỉnh cán cân ngoại thương (cho hết nhập siêu) với hối suất của đồng bạc xanh: khoảng cách thời gian đó có thể là năm năm! Gieo gió xong, năm năm sau mới gặt bão thì mấy ai sợ? Nhưng nước nào mắc nợ bằng đô la đã có thể thấy quả báo nhãn tiền: chi phí trả nợ sẽ đắt hơn. Chính sách cải cách kinh tế của Chính quyền Trump có thể gây ra khủng hoảng tài chánh cho các nước đang phát triển – một mỹ từ của chữ “vẫn còn nghèo” – lẫn các nước Âu Châu hay…. Trung Cộng!
Nhưng ban tham mưu của ông Trump và lãnh đạo Cộng Hòa tại Hạ viện, từ Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan trở đi, có thể nào quan tâm và lo ngại về kịch bản đó không? Nhiều phần là không! Hãy nhìn đến trận đánh tuần này về ObamaCare hay AHCA thì ta thấy ra ưu tiên hàng ngày, thậm chí hàng giờ của họ, khi phải thuyết phục và đếm phiếu các đồng viện….
----
Lời cuối của bài nhức đầu này xin khỏi nói về nạn khủng bố tại thủ đô Anh Quốc mà giành cho độc giả!
Một tờ báo đứng đắn phải có phần tin tức và tin tức cần có sự khách quan trung thực, nôm na thấy sao thì nói vậy. Ngoài ra, tờ báo còn phải mời giới bình luận trình bày quan điểm của họ về các vấn đề thời sự và quan điểm ấy có khi thiên về bên này hay bên kia, để chính độc giả suy xét và chọn lựa. Đa số truyền thông dòng chính của Hoa Kỳ có khuynh hướng thiên tả nên họ khéo dùng bình luận mà làm như là tin tức khách quan. Chúng ta cố tránh tệ nạn ấy và cần các nhà bình luận nhìn sự thể từ nhiều giác độ khác nhau để phần nào thấy ra sự thật. Độc giả có quyền không đồng ý với bài bình luận nhưng đừng quên rằng sự thật không nằm bên trái hay bên phải, và có khi chỉ có giá trị nhất thời thôi. Nền dân chủ nó đòi hỏi nhiều thứ lắm!
- Từ khóa :
- Mỹ
- ,
- Hoa Kỳ
- ,
- Donald Trump
- ,
- ObamaCare
Gửi ý kiến của bạn