TỈNH LAI CHÂU
Tỉnh Lai Châu (mới) được tách ra từ tỉnh Lai Châu cũ, diện tích 9060 km vuông. Dân số năm 2011 là 391.200 người, mật độ 43 người/km vuông. Sắc dân: Kinh, H Mông, Thái, Dao. Gồm có: Thị xã Lai Châu và 6 huyện: Tam Đường, Mường Tè, Sin Hồ, Tân Uyên, Than Uyên, Phong Thổ. Tỉnh lỵ ở thị xã Lai Châu. Lai Châu là một tỉnh biên giới thuộc vùng Tây Bắc Việt Nam, nằm ở phía bắc sông Đà. Tỉnh Lai Châu phía bắc giáp nước Tàu (tỉnh Vân Nam), phía tây và tây nam giáp tỉnh Điện Biên, phía đông giáp tỉnh Lào Cai, phía đông nam giáp tỉnh Yên Bái, và phía nam giáp tỉnh Sơn La. Nhiệt độ trung bình của tỉnh Lai Châu là 21độ C.
Lai Châu núi non trùng điệp, cao chất ngất, có nhiều đỉnh núi cao: đỉnh núi Pu Sa Leng cao 3.096m, dãy Pu Sam Cáp cao trên 1.700m. Các sông của tỉnh: Sông Đà, sông Nậm Na, sông Nậm Mu... Sông suối Lai Châu có nhiều thác ghềnh.
Lịch sử tỉnh Lai Châu: Vùng đất Lai Châu khi xưa do các tù trưởng người Thái cai quản và quy phục triều đình Việt Nam. Năm 1948, Lai Châu thuộc khu tự trị Thái trong Liên bang Đông Dương. Ngày 28-6-1909, Toàn quyền Đông Dương ra Nghị định thành lập tỉnh Lai Châu. Từ ngày 1-1-2004, tỉnh Lai Châu tách thành hai tỉnh là tỉnh Lai Châu (mới) và tỉnh Điện Biên. Tỉnh lỵ mới chuyển về thị xã Tam Đường (trước đó gọi là thị trấn Phong Thổ) đổi tên gọi là thị xã Lai Châu (mới). Vì thị xã Lai Châu cũ thuộc tỉnh Điện Biên, đã đổi tên là thị xã Mường Lay.
Tỉnh Lai Châu là tỉnh miền núi, nên việc đi lại khó khăn, muốn đi đường hàng không thì đến sân bay Điện Biên (ở tỉnh Điện Biên) đi Hà Nội. Đường bộ đi Hà Nội, đến quốc lộ 6 ở TP Điện Biên.
Lai Châu có nhiều rừng núi, nên lâm sản dồi dào, cỏ cây tươi tốt, đất rộng thênh thang, chăn nuôi rất thuận lợi.
Tỉnh Lai Châu có đường biên giới với nước Tàu dài 273 km, có cửa khẩu Ma Lũ Thàng, là cửa khẩu lớn giao thương hàng hoá Việt Hoa. Năm 1979, quân Tàu cộng đã xâm lăng Lai Châu là tỉnh biên giới Việt Nam, chúng đánh chiếm tỉnh lỵ, phá hủy nhiều cơ sở, trước khi rút quân về bên kia biên giới.
Tỉnh Lai Châu có nhiều phong cảnh đẹp: Hang Tiên Sơn thuộc huyện Phong Thổ, hang ở nơi hoang sơ, trong hang có nhiều nhũ đá rủ xuống trông óng ánh và lạ lẫm. Lai Châu còn có: Suối nước nóng Vàng Bó (huyện Phong Thổ); suối nước nóng Nà Đông, Nà Đon (huyện Tam Đường); suối nước khoáng (huyện Than Uyên) và các hồ thuỷ điện.
Ven sông Đà, thuộc thị xã Lai Châu, ở vách đá núi Pú Huổi, có bia đề thơ của Lê Thái Tổ (Lê Lợi), nhà vua ghé thăm vào năm 1434, ý thơ:
“Cỏ cây gió phất phơ.
Tản đá khắc lời thơ.
Sông núi in đồ bản.
Tận phía tây cõi bờ”.
.
Lai Châu rừng núi thêng thang
Đồng bào mộc mạc, vô vàn mến yêu
.
Cảm tác: Non nước Lai Châu
Lai Châu bắc giáp nước Trung Hoa
Rừng núi thênh thang, thưa thớt nhà
Yên Bái phía nam, rừng rậm rạp
Lào Cai, đông cận, núi bao la
.
Lai Châu đường sá, dốc cheo leo
Khúc khuỷu, quanh co, thỉnh thoảng đèo
Chợ búa rộn ràng, vồn vã hỏi
Núi đồi sừng sững, khó khăn trèo
.
Lai Châu lâm sản biết bao nhiêu!
Gỗ quí thẳng băng, cảnh mỹ miều
Gia súc tung tăng, cây cỏ tốt
Núi rừng rậm rạp, đất đai nhiều
.
Động Tiên Sơn, nhũ đá lung linh
Phong cảnh Lai Châu thật hữu tình
Sông suối nhiều nơi ào ạt chảy
Thác ghềnh, hang động, cảnh xinh xinh
.
Bia Lê Lợi, di tích nhìn trông
Nét bút xa xưa, loang lổ rong
Dân dã thật thà lưu luyến dạ
Lai Châu non nước vấn vương lòng
.
Nguyễn Lộc Yên
Tỉnh Lai Châu (mới) được tách ra từ tỉnh Lai Châu cũ, diện tích 9060 km vuông. Dân số năm 2011 là 391.200 người, mật độ 43 người/km vuông. Sắc dân: Kinh, H Mông, Thái, Dao. Gồm có: Thị xã Lai Châu và 6 huyện: Tam Đường, Mường Tè, Sin Hồ, Tân Uyên, Than Uyên, Phong Thổ. Tỉnh lỵ ở thị xã Lai Châu. Lai Châu là một tỉnh biên giới thuộc vùng Tây Bắc Việt Nam, nằm ở phía bắc sông Đà. Tỉnh Lai Châu phía bắc giáp nước Tàu (tỉnh Vân Nam), phía tây và tây nam giáp tỉnh Điện Biên, phía đông giáp tỉnh Lào Cai, phía đông nam giáp tỉnh Yên Bái, và phía nam giáp tỉnh Sơn La. Nhiệt độ trung bình của tỉnh Lai Châu là 21độ C.
Lai Châu núi non trùng điệp, cao chất ngất, có nhiều đỉnh núi cao: đỉnh núi Pu Sa Leng cao 3.096m, dãy Pu Sam Cáp cao trên 1.700m. Các sông của tỉnh: Sông Đà, sông Nậm Na, sông Nậm Mu... Sông suối Lai Châu có nhiều thác ghềnh.
Lịch sử tỉnh Lai Châu: Vùng đất Lai Châu khi xưa do các tù trưởng người Thái cai quản và quy phục triều đình Việt Nam. Năm 1948, Lai Châu thuộc khu tự trị Thái trong Liên bang Đông Dương. Ngày 28-6-1909, Toàn quyền Đông Dương ra Nghị định thành lập tỉnh Lai Châu. Từ ngày 1-1-2004, tỉnh Lai Châu tách thành hai tỉnh là tỉnh Lai Châu (mới) và tỉnh Điện Biên. Tỉnh lỵ mới chuyển về thị xã Tam Đường (trước đó gọi là thị trấn Phong Thổ) đổi tên gọi là thị xã Lai Châu (mới). Vì thị xã Lai Châu cũ thuộc tỉnh Điện Biên, đã đổi tên là thị xã Mường Lay.
Tỉnh Lai Châu là tỉnh miền núi, nên việc đi lại khó khăn, muốn đi đường hàng không thì đến sân bay Điện Biên (ở tỉnh Điện Biên) đi Hà Nội. Đường bộ đi Hà Nội, đến quốc lộ 6 ở TP Điện Biên.
Lai Châu có nhiều rừng núi, nên lâm sản dồi dào, cỏ cây tươi tốt, đất rộng thênh thang, chăn nuôi rất thuận lợi.
Tỉnh Lai Châu có đường biên giới với nước Tàu dài 273 km, có cửa khẩu Ma Lũ Thàng, là cửa khẩu lớn giao thương hàng hoá Việt Hoa. Năm 1979, quân Tàu cộng đã xâm lăng Lai Châu là tỉnh biên giới Việt Nam, chúng đánh chiếm tỉnh lỵ, phá hủy nhiều cơ sở, trước khi rút quân về bên kia biên giới.
Tỉnh Lai Châu có nhiều phong cảnh đẹp: Hang Tiên Sơn thuộc huyện Phong Thổ, hang ở nơi hoang sơ, trong hang có nhiều nhũ đá rủ xuống trông óng ánh và lạ lẫm. Lai Châu còn có: Suối nước nóng Vàng Bó (huyện Phong Thổ); suối nước nóng Nà Đông, Nà Đon (huyện Tam Đường); suối nước khoáng (huyện Than Uyên) và các hồ thuỷ điện.
Ven sông Đà, thuộc thị xã Lai Châu, ở vách đá núi Pú Huổi, có bia đề thơ của Lê Thái Tổ (Lê Lợi), nhà vua ghé thăm vào năm 1434, ý thơ:
“Cỏ cây gió phất phơ.
Tản đá khắc lời thơ.
Sông núi in đồ bản.
Tận phía tây cõi bờ”.
.
Lai Châu rừng núi thêng thang
Đồng bào mộc mạc, vô vàn mến yêu
.
Cảm tác: Non nước Lai Châu
Lai Châu bắc giáp nước Trung Hoa
Rừng núi thênh thang, thưa thớt nhà
Yên Bái phía nam, rừng rậm rạp
Lào Cai, đông cận, núi bao la
.
Lai Châu đường sá, dốc cheo leo
Khúc khuỷu, quanh co, thỉnh thoảng đèo
Chợ búa rộn ràng, vồn vã hỏi
Núi đồi sừng sững, khó khăn trèo
.
Lai Châu lâm sản biết bao nhiêu!
Gỗ quí thẳng băng, cảnh mỹ miều
Gia súc tung tăng, cây cỏ tốt
Núi rừng rậm rạp, đất đai nhiều
.
Động Tiên Sơn, nhũ đá lung linh
Phong cảnh Lai Châu thật hữu tình
Sông suối nhiều nơi ào ạt chảy
Thác ghềnh, hang động, cảnh xinh xinh
.
Bia Lê Lợi, di tích nhìn trông
Nét bút xa xưa, loang lổ rong
Dân dã thật thà lưu luyến dạ
Lai Châu non nước vấn vương lòng
.
Nguyễn Lộc Yên
Gửi ý kiến của bạn
