TỈNH VĨNH PHÚC
Tỉnh Vĩnh Phúc, có diện tích 1.370 km vuông. Dân số năm 2011 là 1.140.400 người, mật độ 821 người/km vuông. Sắc dân: Kinh, Sán Dìu, Tày... Gồm có: Thành phố Vĩnh Yên, thị xã Phúc Yên và 7 huyện: Lập Thạnh, Yên Lạc, Tam Đảo, Sông Lô, Vĩnh Tường, Bình Xuyên, Tam Dương. Tỉnh lỵ ở thành phố Vĩnh Yên. Tỉnh Vĩnh Phúc, tây bắc giáp tỉnh Tuyên Quang, đông bắc giáp Thái Nguyên, tây giáp Phú Thọ, đông giáp Hà Nội, nam giáp Hà Nội. Nhiệt độ trung bình 23 độ C.
Lịch sử tỉnh Vĩnh Phúc: Thời vua Hùng, vùng đất Vĩnh Phúc thuộc Bộ Văn Lang. Ngày 6-1-1890, toàn quyền Đông Dương ra Nghị định thành lập tỉnh Vĩnh Yên. Năm 1950, chính quyền VNDCCH, cho hợp nhất tỉnh Vĩnh Yên với Phúc Yên, thành tỉnh Vĩnh Phúc. Ngày 26-1-1968, hai tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ hợp nhất thành tỉnh Vĩnh Phú. Ngày 26-11-1996, tỉnh Vĩnh Phú lại được chia thành 2 tỉnh: Vĩnh Phúc và Phú Thọ cho tới ngày nay.
Tỉnh Vĩnh Phúc về buôn bán, nông nghiệp, kỹ nghệ, đều phát đạt. Giao thông đường bộ, đường thủy dễ dàng. Đường hàng không gần phi trường Nội Bài nên rất tiện lợi. Văn hoá lễ hội tỉnh Vĩnh Phúc, cũng giống như những tỉnh ở trung du của Bắc Việt.
Quần thể di tích Tây Thiên thuộc huyện Tam Dương có chùa Đồng Cổ, còn 2 pho tượng đồng quí, ở Tây Thiên có nhiều đền: Đền Chân Suối, đền Dầu, đền Cả, đền Thỏng, đền Cô, đền Cậu.
Đặc biệt đền Tây Thiên, thờ Nữ chúa Tam Đảo, là bà Năng Thị Tiêu. Tương truyền bà là Tiên nữ hạ giới để chữa bệnh cho dân gian, rồi kết duyên cùng vua Hùng Vương thứ sáu, được sắc phong Quốc mẫu Tây Thiên. Tây Tiên phong cảnh thanh thoát, suối chảy róc rách, nhiều đền tịch mịch, cổ kính trang nghiêm.
Huyện Mê Linh (nay đã sáp nhập vào Hà Nội) có các di tích: Đình làng Phú Mỹ, thờ ông bà Hùng Thiên Bảo và Trần Hang là hai kiện tướng của hai Bà Trưng. Đình kiến trúc nổi tiếng về kỹ thuật chạm trổ, đường nét đều sắc sảo. Hồ Đại Lãi, diện tích mặt hồ 525 ha, trong hồ có đảo chim rộng 3 ha. Phía tây của hồ có núi Thằn Lằn, đứng trên đỉnh núi quan sát toàn cảnh khu vực hồ đẹp như tranh.
Khu rừng núi Tam Đảo, rộng khoảng 12 km, dài khoảng 80 km, với diện tích 253 ha. Sở dĩ mang tên Tam Đảo là vì có 3 đỉnh núi nổi lên như 3 hòn đảo: Đỉnh Bàn Thạch (ở giữa) cao 1.388m, đỉnh Thiên Nhị (ở bên trái) cao 1.375m và đỉnh Phù Nghĩa (ở bên phải) cao 1.400m. Khu nghỉ mát Tam Đảo có khoảng 200 biệt thự nguy nga, khách sạn tráng lệ, không khí mát mẻ. Nơi đây có đền Bà Chúa Thượng Ngàn, có hồ Xạ Hương, có Thác Bạc, phong cảnh thơ mộng. Tháp Bình Sơn ở huyện Lập Thạch, cao khoảng 16m, gồm mười một tầng, tháp xây từ đời Lý, Trần, trông cổ kính.
Tỉnh Vĩnh Phúc có làng gốm Hương Canh, sản phẩm bền đẹp, cung ứng sản phẩm trong tỉnh nhà và các tỉnh láng giềng.
.
Tây Thiên thanh thoát chùa chiền
Núi rừng Vĩnh Phúc, ưu phiền đều tan
.
Cảm tác: Non nước Vĩnh Phúc
.
Nước non Vĩnh Phúc, rộng thênh thang
Tươi tốt cỏ cây, đất mỡ màng
Hà Nội phía nam, luôn nhộn nhịp
Láng giềng tây bắc, ấy Tuyên Quang
.
Bán buôn, đường sá rộn ràng trông
Phát đạt nghề nông, rộng rãi đồng
Máy móc tối tân, nhiều xí nghiệp
Cá tôm đầy rẫy, khắp hồ sông
.
Đất trời nắn nót, tạo Tây Thiên
Đồng Cổ chùa xưa, thanh thoát thiền
Lắm suối rì rào, trông đẹp đẽ
Nhiều đền tịch mịch, tiếng linh thiêng
.
Núi rừng Tam Đảo, đẹp như tranh
Biệt thự nguy nga, đứng quẩn quanh
Thác bạc ầm ì, dòng nước bạc
Rừng xanh rậm rạp, đám cây xanh
.
Tháp đền Vĩnh Phúc tiếng tăm đồn
Di tích xa xưa của nước non
Cũ kỹ hoang tàng, đền Phú Mỹ
Rỡ ràng sắc sảo, tháp Bình Sơn
.
Hương Canh làng gốm thợ ân cần
Nắn nót miệt mài, dẫu khó khăn
Sản phẩm sứ sành xinh xắn tốt
Nước non Vĩnh Phúc đậm đà thân.
.
Nguyễn Lộc Yên
Tỉnh Vĩnh Phúc, có diện tích 1.370 km vuông. Dân số năm 2011 là 1.140.400 người, mật độ 821 người/km vuông. Sắc dân: Kinh, Sán Dìu, Tày... Gồm có: Thành phố Vĩnh Yên, thị xã Phúc Yên và 7 huyện: Lập Thạnh, Yên Lạc, Tam Đảo, Sông Lô, Vĩnh Tường, Bình Xuyên, Tam Dương. Tỉnh lỵ ở thành phố Vĩnh Yên. Tỉnh Vĩnh Phúc, tây bắc giáp tỉnh Tuyên Quang, đông bắc giáp Thái Nguyên, tây giáp Phú Thọ, đông giáp Hà Nội, nam giáp Hà Nội. Nhiệt độ trung bình 23 độ C.
Lịch sử tỉnh Vĩnh Phúc: Thời vua Hùng, vùng đất Vĩnh Phúc thuộc Bộ Văn Lang. Ngày 6-1-1890, toàn quyền Đông Dương ra Nghị định thành lập tỉnh Vĩnh Yên. Năm 1950, chính quyền VNDCCH, cho hợp nhất tỉnh Vĩnh Yên với Phúc Yên, thành tỉnh Vĩnh Phúc. Ngày 26-1-1968, hai tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ hợp nhất thành tỉnh Vĩnh Phú. Ngày 26-11-1996, tỉnh Vĩnh Phú lại được chia thành 2 tỉnh: Vĩnh Phúc và Phú Thọ cho tới ngày nay.
Tỉnh Vĩnh Phúc về buôn bán, nông nghiệp, kỹ nghệ, đều phát đạt. Giao thông đường bộ, đường thủy dễ dàng. Đường hàng không gần phi trường Nội Bài nên rất tiện lợi. Văn hoá lễ hội tỉnh Vĩnh Phúc, cũng giống như những tỉnh ở trung du của Bắc Việt.
Quần thể di tích Tây Thiên thuộc huyện Tam Dương có chùa Đồng Cổ, còn 2 pho tượng đồng quí, ở Tây Thiên có nhiều đền: Đền Chân Suối, đền Dầu, đền Cả, đền Thỏng, đền Cô, đền Cậu.
Đặc biệt đền Tây Thiên, thờ Nữ chúa Tam Đảo, là bà Năng Thị Tiêu. Tương truyền bà là Tiên nữ hạ giới để chữa bệnh cho dân gian, rồi kết duyên cùng vua Hùng Vương thứ sáu, được sắc phong Quốc mẫu Tây Thiên. Tây Tiên phong cảnh thanh thoát, suối chảy róc rách, nhiều đền tịch mịch, cổ kính trang nghiêm.
Huyện Mê Linh (nay đã sáp nhập vào Hà Nội) có các di tích: Đình làng Phú Mỹ, thờ ông bà Hùng Thiên Bảo và Trần Hang là hai kiện tướng của hai Bà Trưng. Đình kiến trúc nổi tiếng về kỹ thuật chạm trổ, đường nét đều sắc sảo. Hồ Đại Lãi, diện tích mặt hồ 525 ha, trong hồ có đảo chim rộng 3 ha. Phía tây của hồ có núi Thằn Lằn, đứng trên đỉnh núi quan sát toàn cảnh khu vực hồ đẹp như tranh.
Khu rừng núi Tam Đảo, rộng khoảng 12 km, dài khoảng 80 km, với diện tích 253 ha. Sở dĩ mang tên Tam Đảo là vì có 3 đỉnh núi nổi lên như 3 hòn đảo: Đỉnh Bàn Thạch (ở giữa) cao 1.388m, đỉnh Thiên Nhị (ở bên trái) cao 1.375m và đỉnh Phù Nghĩa (ở bên phải) cao 1.400m. Khu nghỉ mát Tam Đảo có khoảng 200 biệt thự nguy nga, khách sạn tráng lệ, không khí mát mẻ. Nơi đây có đền Bà Chúa Thượng Ngàn, có hồ Xạ Hương, có Thác Bạc, phong cảnh thơ mộng. Tháp Bình Sơn ở huyện Lập Thạch, cao khoảng 16m, gồm mười một tầng, tháp xây từ đời Lý, Trần, trông cổ kính.
Tỉnh Vĩnh Phúc có làng gốm Hương Canh, sản phẩm bền đẹp, cung ứng sản phẩm trong tỉnh nhà và các tỉnh láng giềng.
.
Tây Thiên thanh thoát chùa chiền
Núi rừng Vĩnh Phúc, ưu phiền đều tan
.
Cảm tác: Non nước Vĩnh Phúc
.
Nước non Vĩnh Phúc, rộng thênh thang
Tươi tốt cỏ cây, đất mỡ màng
Hà Nội phía nam, luôn nhộn nhịp
Láng giềng tây bắc, ấy Tuyên Quang
.
Bán buôn, đường sá rộn ràng trông
Phát đạt nghề nông, rộng rãi đồng
Máy móc tối tân, nhiều xí nghiệp
Cá tôm đầy rẫy, khắp hồ sông
.
Đất trời nắn nót, tạo Tây Thiên
Đồng Cổ chùa xưa, thanh thoát thiền
Lắm suối rì rào, trông đẹp đẽ
Nhiều đền tịch mịch, tiếng linh thiêng
.
Núi rừng Tam Đảo, đẹp như tranh
Biệt thự nguy nga, đứng quẩn quanh
Thác bạc ầm ì, dòng nước bạc
Rừng xanh rậm rạp, đám cây xanh
.
Tháp đền Vĩnh Phúc tiếng tăm đồn
Di tích xa xưa của nước non
Cũ kỹ hoang tàng, đền Phú Mỹ
Rỡ ràng sắc sảo, tháp Bình Sơn
.
Hương Canh làng gốm thợ ân cần
Nắn nót miệt mài, dẫu khó khăn
Sản phẩm sứ sành xinh xắn tốt
Nước non Vĩnh Phúc đậm đà thân.
.
Nguyễn Lộc Yên
Gửi ý kiến của bạn
