 |
Nguyễn Quôc Quân. |
Việt Nam đã và đang làm hết sức để cải tiến quan hệ với Hoa Kỳ. Nhưng chỉ mới tám tháng trước, Hà Nội đã làm xấu đi những nỗ lực đó bằng cách bắt giam một nhà hoạt động nhân quyền có liên hệ với Mỹ. Bây giờ họ lập lại cùng một lỗi lầm.
Vào ngày 17.11 cơ quan chức năng cộng sản tại thành phố Sài Gòn đã dẹp tan một buổi họp nhỏ trong tinh thần ôn hoà của những nhà hoạt động dân chủ được tổ chức tại một tư gia. Trong số những người bị bắt có Nguyễn Quốc Quân và Leon Trương, cả hai là công dân Mỹ. Ông Nguyễn sinh ra tại Việt Nam và đã rời bỏ quê hương đến Hoa Kỳ năm 1981, ở đó ông lập gia đình, học đến bằng tiến sĩ và tạo dựng cơ nghiệp trong lãnh vực cộng nghệ thông tin ở Sacramento, California. Ông Trương, cũng sinh tại Việt Nam, rời quê hương năm 1979, định cư ở Honolulu, Hawaii, rồi trở thành công dân Hoa Kỳ năm 1985.
Tại thời điểm bị bắt, các ông Nguyễn và Trương bị cáo buộc là đang chuẩn bị phát tán tài liệu về phản kháng bất bạo động. Một tờ báo của nhà nước ở Hà Nội nói rằng họ bị bắt với 7 nghìn tờ truyền đơn cùng với phong bì và tem thư. Họ cũng đã mang về nước bản dịch tiếng Việt của tập sách: “Từ độc tài đến dân chủ” là một cẩm nang sinh hoạt bất bạo động được xuất bản bởi tổ chức bất vụ lợi, phi chính phủ ở Hoa Kỳ là Viện Albert Einstein. Cùng bị bắt với họ trong nhà là một công dân Pháp, một công dân Thái và mấy người Việt hoạt động khác.
Việc Hà Nội tiếp tục trừng phạt những người bênh vực cho nhân quyền thuộc nhiều thành phần đủ là điều xấu. Nhưng giam giữ hai công dân Mỹ làm cho việc này trở nên tồi tệ hơn bởi thực sự đó là một phần chiều hướng cư xử của Hà Nội. Tháng 8.2006 Hà Nội bắt giam một công dân Mỹ khác là Đỗ Thành Công vì những hoạt động tương tự. Ông ấy được thả và tống xuất về Mỹ hơn một tháng sau đó, sau khi ông tuyệt thực và có nhiều dân cử quốc hội Hoa Kỳ lên tiếng phản đối việc bắt giam.
Tháng Ba vừa rồi, Hà Nội lại đã bắt giam một nhà hoạt động có quan hệ với Hoa Kỳ là Lê Quốc Quân. Một công dân Việt Nam, ông đã bị bắt chỉ ít ngày sau khi hoàn tất chương trình tu huấn ở thủ đô Washington do cơ quan National Endowment for Democracy bảo trợ và trở về nước. Ông được thả vào tháng Sáu sau khi có những áp lực từ chính phủ Hoa Kỳ.
Hà Nội có thể hy vọng rằng những vụ bắt giam như thế sẽ ngăn cản những người Việt hải ngoại muốn can thiệp vào chuyện chính trị trong nước, nếu đó là điều họ muốn thì việc này không đem lại kết quả. Theo như lời của Mai Hương Ngô, vợ ông Nguyễn, thì chồng bà biết rằng sẽ có nguy hiểm nhưng vẫn quyết định trở về. “Nhà tôi yêu Việt Nam,” Bà đã nói thế với chúng tôi, và là một người đã có quốc tịch của một quốc gia tự do, “Chồng tôi rất trân quí tự do” vì thế “Tôi tin ông ấy không làm điều gì sai trái cả.” Bà vợ ông Nguyễn nói, và thêm rằng bà hy vọng bà và hai con còn trong tuổi vị thành niên sẽ được gặp lại chồng kịp dịp lễ Giáng Sinh.
Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Hà Nội cuối cùng rồi cũng đã được phép thăm các ông Nguyễn và Trương, mặc dù có sự chậm trễ khá lâu. Quốc hội một lần nữa lại phản đối, như đã làm ngay cả với những trường hợp người phản kháng không phải công dân Mỹ. Sau vụ bắt giam ngày 17.11 các dân biểu Loretta Sanchez, Zoe Lofgren và Neil Abercrombie đã gửi một thư ngỏ đến ngoại trưởng Condoleezza Rice yêu cầu bà áp lực Hà Nội thả những công dân Hoa Kỳ. Trong trường hợp của ông Nguyễn, lúc đầu Hà Nội trả lời vờ vĩnh rằng họ không biết ông ta là một công dân Hoa Kỳ - trong vòng hơn một tuần sau khi bị bắt, truyền thông nhà nước tường thuật có mô tả về tình trạng công dân của ông như là “không rõ”. Ít nhất bây giờ giới chức thẩm quyền đã bỏ qua sự vờ vĩnh đó.
Sự việc Việt Nam gia nhập tổ chức Thương Mại Thế Giới (WTO) và Chủ Tịch Nguyễn Minh Triết đến thăm Bạch Cung vào tháng 6 vừa qua là những bước quan trọng trong tiến trình đưa đến quan hệ tốt hơn với Hoa Kỳ. Nhưng quan hệ kinh tế thân mật hơn sẽ đi kèm với những xem xét khắt khe hơn và đòi hỏi những lời giải thích của Hà Nội. Nếu Hà Nội muốn tiếp tục hưởng những ân huệ từ Washington thì việc bắt giam những công dân Mỹ vì hoạt động ôn hoà là cách rất dở để làm thế.
[Vietnam's American Prisoners, December 6, 2007 – Wall Street Journal Online -
Gửi ý kiến của bạn
