Doanh Nhân Lê Văn Bá Từ Những Ổ Bánh Mì Thịt Nguội Đến Thương Hiệu Lee's Sandwiches
Trần Củng Sơn
Cộng đồng Việt Nam tại San Jose được biết đến nhiều từ trong nước cho đến hải ngoại, là cái nôi của vùng thung lũng điện tử nổi tiếng thế giới, với số đồng hương tụ hội hơn cả trăm ngàn người. Có những đồng hương nổi tiếng đối với xã hội Hoa Kỳ là chuyên gia các ngành, là vận động viên bóng bàn, là văn nghệ sĩ , là dân cử và là những doanh nhân thành công.
Trong số những doanh nhân thành công đó, phải kể đến ông Lê Văn Bá, được thân hữu gọi là Ba Thận.
Đầu thập niên 80, nhiều sinh viên Việt Nam theo học tại trường San Jose University State thường ra mua những ổ bánh mì thịt mang hương vị quê hương từ chiếc “xe lunch” đậu góc đường Santa Clara và đường số 5, số 6 do ông Ba Thận làm chủ. Có anh bạn kể rằng đã có lần giúp bỏ mấy đồng xu vào đồng hồ đậu xe trên đường vì chủ nhân bận phục vụ khách hàng và đôi khi cảnh sát dọa đuổi vì đậu quá lâu. Kế đến ông sang được một tiệm ăn ngay khu này và thời gian trôi qua cơ sở làm ăn phát triển dần dần để cho đến đầu thập niên 2000, một hệ thống các cửa tiệm mang tên Lee’s Sandwiches ra đời tại thành phố San Jose và một số thành phố lân cận và tại quận Cam cũng như thành phố Houston.
Một lần nghe ông Bá kể chuyện vượt biển vào cuối thập niên 70, ông là chủ ghe mang theo hàng trăm thuyền nhân đến xứ tự do. Cũng là một doanh nhân tại tỉnh An Giang thành công trước năm 1975, qua bên này tị nạn xứ Mỹ, trải nhiều năm làm lụng buôn bán chăm chỉ, gặp thời cơ đầu tư, vợ chồng ông và các người con đã tạo nên một sự nghiệp đáng kể: thương hiệu Lee’s Sandwiches nổi tiếng.
Mặc dù là người kinh doanh nhưng ông Lê Văn Bá cũng tham gia tích cực vào một số sinh hoạt cộng đồng như Phật Giáo Hòa Hảo, Hội Đồng Hương An Giang. Thập niên 90, khi bão lụt Miền Tây Nam Bộ xảy ra, ông đứng ra làm người chủ động để tổ chức các buổi văn nghệ quyên tiền giúp nạn nhân bão lụt.
Với cá tính người Miền Nam thoải mái, ông ít khi từ chối những sự hỗ trợ các buổi văn nghệ, các buổi sinh hoạt cộng đồng. Một lần vào năm 1998, anh bạn không quen biết ông gọi điện thoại xin hỗ trợ buổi ca nhạc và ông mau mắn nói là tặng 100 cuốn chả giò, kỷ niệm nghe cũng vui vui.
Một lần hỏi ông là bánh mì Lee’s Sandwiches có gì đặc biệt, ông bảo là khi ăn bánh mì này không làm rớt những vụn bột; có nghĩa là bánh của ông vừa dòn nhưng cũng dẻo.
Thỉnh thoảng ghé một tiệm Lee’s Sandwiches nằm trên đường King gần khu thương xá Lion do ông trực tiếp chăm sóc, vẫn thấy ông Lê Văn Bá ngồi ăn sáng và đôi khi trò chuyện cùng bạn bè. Vẫn giọng nói chậm rãi, ôn hòa, ông bày tỏ những sự quan tâm về các sinh hoạt trong cộng đồng .
Cộng đồng Việt Nam đã trải qua hơn ba chục năm tại thành phố San Jose mà ông đã có mặt hầu hết, chứng kiến nhiều kỷ niệm vui buồn của các đồng hương. Dù cộng đồng có phát triển nhiều mặt nhưng về phương diện kinh doanh thì những người Việt gốc Hoa vẫn chiếm đa số, cứ nhìn các chợ thực phẩm Á Đông thì thấy ngay. Và sự thành công về kinh doanh của gia đình họ Lê mà ông Lê Văn Bá làm con chim đầu đàn là một hãnh diện của những người Việt Nam tị nạn.
Nhiều vị cao niên đã ra đi và hôm nay đến lượt ông với 79 mùa xuân đã trải trên cuộc đời này. Ông mất vào ngày 23 tháng 11 năm 2010, tờ báo San Jose Mercury News có bài viết về cuộc đời và sự nghiệp kinh doanh của hệ thống các tiệm Lee’s Sandwiches.
Giã biệt ông Lê Văn Bá, người đã tạo thương hiệu Lee’s Sandwiches nổi tiếng tại ở xứ Mỹ. Xin cầu nguyện hương linh ông về miền tịnh độ và cầu chúc thương hiệu mà ông tạo nên được bền vững lâu dài.
San Jose , 2 tháng 12, năm 2010
Trần Củng Sơn