Tin Vắn Thế Giới

CHỮA CHÁY RỪNG, MAY NHỜ MƯA TỚI
WEST GLACIER - Có tin sẽ có mưa trong ngày hôm nay và ngày mai trong lúc lực lượng cứu hoả chiến đấu với đám cháy diện tich 58 ngàn acres tại rià phiá tây của công viên quốc gia Glacier (bang Montana). Trên 1000 lính cứu hoả có mặt ở tuyến đầu trong ngày Thứ 3, có sự trợ chiến của phi cơ sau 1 ngày ngưng bay vì gió nổi lên mạnh. Chuyên viên khí tượng của Cứu Hoả báo tin thời tiết dịu mát và có thể mưa trong ngày hôm nay. Theo ước lượng của Trung Tâm Phòng Hoả Liên Ngành, hôm qua còn 18 đám cháy rừng lớn ở miền Tây Hoa Kỳ, tổng diện tich 171,800 acres, chi phí chữa cháy ở khu vực WEst Glacier đã lên tới 7 triệu MK.

KASHMIR, PHÍA PAKISTAN, BỊ PHÁO KÍCH DỮ DỘI
NIKYAL - Các làng dọc đường Ranh Kiểm Soát Kashmir, phiá Pakistan, đang chịu đựng những trận pháo kich tệ hại nhất từ bên kia biên giới, sau ngày Ấn Độ công bố 1 cuộc ngưng bắn đơn phương hồi Tháng 11 năm ngoái. Pháo kich bắt đầu sáng Thứ 5 tuần qua, tiếp diễn cho đến tối, nhắm vào 7 làng thuộc quận Nikyal. New Dehli nói tất cả bang Kashmir là phần lãnh thổ bất khả phân của Ấn Độ, trong khi Pakistan muốn tổ chức trưng cầu dân ý để dân chúng chọn lựa. Bạo động tại Kashmir đã gia tăng sau hội nghị thượng đỉnh thất bại giữa Thủ Tướng Vajpayee và Tướng Musharraf hồi Tháng 7 vưà qua. Hai nước lân bang có vũ khí nguyên tử đã 2 lần đánh nhau vì tranh giành lãnh thổ Kashmir sau ngày độc lập, năm 1947.

FIJI: SPEIGHT THẮNG CỬ DÂN BIỂU
SUVA - Đảng của lãnh tụ đảo chánh George Speight dự kiến chỉ chiếm được 2 ghế dân biểu tại Quốc Hội nước Fiji, nhưng theo kết quả kiểm phiếu sơ khởi đã thắng được 5 ghế. Số chính khách cùng đảng dân tộc Fiji phấn khởi chờ cơ hội hoạt động mạnh tại nghị trường. Ông Speight còn bị giam ngoài 1 đảo nhỏ, chờ xử tội đảo chánh. Chỉ vài giờ trước khi có tin ông Speight thắng ghế dân biểu, ông ra toà về 1 số tội tiểu hình liên quan đến vụ đảo chánh Tháng 5-2000. Ông sẽ bị xử về tội đảo chánh vào đầu năm tới.

2000 MÁY RÚT TIỀN CITIBANK TÊ LIỆT
NEW YORK - Hệ thống máy rút tiên tự động của Citibank hôm qua bị tê liệt ở 2000 địa điểm khắp nước. Phát ngôn viên của Citibank cho hay tình trạng này bắt đầu xẩy ra lúc 5 giờ chiều, giờ miền Đông, và kéo dài 4 giờ, ảnh hưởng tới 2 triệu thân chủ. Citibank xin lỗi về những bất tiện do trục trặc kỹ thuật gây ra, và cũng miễn phí đối với mọi dịch vụ xẩy ra trong thời gian trên. Citibank là 1 đơn vị của tập đoàn tài chánh Citigroup.

THỊ TRƯỜNG HỒNG KÔNG TÍNH MỞ NHIỀU GIỜ
Thị Trường Chứng Khoán Hồng Kông dự tính hủy bỏ giờ nghỉ trưa, và tính đóng cửa trễ trong ngày để theo trào lưu toàn cầu trao đổi chứng khoán nhiều giờ hơn. Mặc dù nhiều chuyên gia trao đổi cổ phiếu than phiền là họ không còn bao nhiêu thì giờ để ngủ, nhưng Thị Trường đã phổ biến bản văn tham khảo về chính sách nhiều giờ nhằm thu hút thêm giới đầu tư và tăng vốn luân chuyển.

ALGERIA: LOẠN QUÂN HỒI TẤN CÔNG
ALGIERS - Loạn quân Hồi Giáo tấn công khu du lịch Zeralda, cách thủ đô của Algeria 30 cây số, giết 7 người, gồm 5 thực khách tại 1 nhà hàng của câu lạc bộ quần vợt. 2 hung thủ đột nhập lúc 2 giờ rưỡi đêm, dùng súng trường Kalashnikov giấu trong những khăn lông nã đạn vào số du khách đang ăn uống. 2 xác bị cắt cổ được tìm thấy ở bãi biển gần đó. Tính chung 2 tuần qua, đã có tới 80 người bị giết trong đợt nổi dậy mới nhất của loạn quân Hồi Giáo nhắm vào thủ đô Algiers.

BELFAST: BOM NÉM VÀO TRẺ EM
BELFAST - Bom ống sắt ném về phiá học sinh Công Giáo sau lúc 9 giờ sáng nay, gây thương tich 4 cảnh sát viên. Các bà mẹ hoảng hốt dắt các con gái tháo chạy qua hành lang an toàn dài 300 mét nối liền trường tiểu học Thánh Giá và khu gia cư Công Giáo do cảnh sát và quân đội tạo ra bằng 2 dãy quân xa. 1 nghi can đã bị bắt. Nhóm Tin Lành cực đoan thân Anh Red Hand Defenders nhận trach nhiệm vụ ném bom. Sự việc này có thể đã đóng cây đinh cuối cùng trên quan tài của tiến trình tái lập hoà bình bắc Ireland, sau 3 ngày đối đầu căng thẳng. Ông Billy Hutchinson, dân biểu của đảng Progressive Unionists thân Anh tại Quốc Hội Bắc Ireland, nói "Hành động này thật là đáng hổ thẹn".

NAM PHI: CHÁY RỪNG QUÝ
NAM PHI - 19 người chết, 19 người bị thương, gồm 3 người bảo vệ thú, trong đám cháy suốt đêm qua tại công viên quốc gia Kruger của Nam Phi, nuôi sư tử, hươu cao cổ và hàng ngàn giống cầm thú. Khu rừng quý này, diện tich bằng xứ Wales của nước Anh, hàng năm thu hút 1 triệu du khach, mà 40 % từ ngoại quốc đến. Phát ngôn viên cho biết lửa cháy gần trại của 38 công nhân viên, số phận chưa rõ. Trại du lịch gần đám cháy nhất là trại Pretoriuskop, sức chưá 350 người, đã nhận kín khách, được vô sự. Trận hoả hoạn tệ hại nhất tại công viên Kruger năm 1996 thiêu rụi 1/4 diện tich, chết hàng ngàn con thú đủ loại.

FIJI: CHAUDHRY THẮNG PHIẾU
LATOKA - Thủ Tướng Chaudhry của đảo quốc Fiji, bị lật đổ năm ngoái, đã thắng cử dễ dàng tại địa phương và đảng Lao Động Fiji của ông cũng chiếm được 19 ghế trong Quốc Hội 71 ghế - gồm 14 ghế tại các cộng đồng gốc Ấn, và 5 ghế tại các cộng đồng đa chủng. Ông cựu Thủ Tướng trả lời phỏng vấn của Reuters cho biết ông rất phấn khởi về sự tín nhiệm của cử tri dành cho ông. Ông nói " Hãy cho cho nhân dân chọn lựa, và khi họ đã chọn lựa, phải tôn trọng. Trong 13 năm qua, đã xẩy ra 3 cuộc đảo chánh, phát sinh từ tâm lý lo sợ chính trường bị người Ấn Độ khống chế vì sức mạnh kinh tế của họ. Trong khi lãnh tụ đảo chánh George Speight cũng thắng ghế, các đảng ôn hoà thua sút trong cuộc bầu cử năm nay. Ông Chaudhry đã nhận ra những thiếu sót của chính phủ cũ là đã bỏ rơi 1 thành phần dân chúng, nhiều người nghèo, thất nghiệp không được giúp đỡ.

AFGHANISTAN BÀY TRÒ TÒA ÁN
KABUL - 3 nhà ngoại giao Tây Phương hôm nay không được phép dự khán ngày nghị án thứ nhì của các thẩm phán và học giả Hồi Giáo thuộc Tối Cao Pháp Viện Taleban, đang luận tội 8 nhân viên thiện nguyện Shelter Now bị cáo buộc tội truyền bá Thiên Chuá Giáo. Ông chánh thẩm Noor Mohammad Saqib nói với phái viên Rueters rằng chưa biết cuộc nghị án kéo dài bao lâu, trong khi thông tấn AIP của Afghanistan thuật lời ông Saqib theo đó các bị can có thể muớn luật sư ngoại quốc ngoài Hồi Giáo bào chữa. Chánh án Saqib hưá hẹn xét xử công bằng. Chưa có dấu hiệu 8 bị can được đưa ra toà tự biện hộ.

BAHAMAS: CHÁY LỚN KHU DU LỊCH
NASSAU - Hoả hoạn đã thiêu hủy khu chợ trời nổi tiếng của thành phố Nassau, thủ phủ đảo Bahamas, ngay trung tâm mua sắùm của khách du lịch. Lửa bốc cao hàng trăm feet, tình nghi có thủ phạm chủ mưu đốt. Nhiều tiệm càphê, quán rượu và cửa hàng triển lãm bị hư hại trong đám cháy phát sinh giữa chiều Thứ 3. Sáng nay, lửa đã tắt nhưng còn ngút khói tại tàn tich của 2 toà nhà trên đường Bay. Bahamas là 1 nước dân số 280 ngàn người, sinh sống trên 1 chuỗi 700 đảo, sống nhờ du khach.

BOM GIỮA CHỢ IRAQ , LẠI ĐỔ TỘI IRAN
BAGHDAD - Hôm qua, trúng vào ngày kỉ niệm năm thứ 21 cuộc chiến tranh Iran-Iraq, bom nổ tại khu chợ trung tâm thủ đô Iraq, gây thương tich 6 người. THeo thông tấn INA, cơ quan an ninh Iraq quy trach cho Iran về vụ tấn công khủng bố này, tiếp tục gây tội ác đối với nhân dân Iraq, và dọa trả đuã. Phóng sự truyền hình cho thấy hình ảnh các thiệt hại của chợ al-Shurja, với những vết máu để lại mặt đất, và hình ảnh các nạn nhân quấn kín băng trong bệnh viện. Báo chí Baghdad hô hào bình thường hoá các quan hệ với Tehran, nhưng cũng lên án Iran về cuộc chiến tranh dài 8 năm, gây thiệt mạng gần 1 triệu thường dân. Giới quân sự Tây Ohương ước lượng mỗi bên mất 1 triệu sinh mạng khi ngưng chiến, năm 1988, do sự trung gian của LHQ.

MACEDONIA: THÊM QUYỀN LỢI CHO DÂN ALBANIA
SKOPJE - Ngoại Trưởng Joschka Fischer của nước Đức hôm nay 5-9 hội đàm với Thủ Tướng và Ngoại Trưởng Macedonia, trong khi Quốc Hội nước này đang thảo luận về khả năng cải tổ, mở rộng quyền lợi cho người thiểu số Albania, chiếm gần 1/3 dân số toàn quốc. Ngoại Trưởng Fischer nói : Thi hành kế hoạch Trajkovski là trach nhiệm lớn của các dân biểu, và ông tỏ ý hi vọng Quốc Hội Macedonia sẽ biểu quyết thuận lợi cho sự khởi đầu tiến trình hoà giải. Giới ngoại giao Tây Phương dự đoán Quốc Hội Macedonia biểu quyết trong ngày hôm qua, nhưng hôm nay còn 20 dân biểu muốn phát biểu. Loạn quân NLA đã giao nộp 1200 súng đủ loại, nhưng không giao gì thêm trước khi Quốc Hội Macedonia biểu quyết, thuận sửa hiến pháp.

200 DI DÂN LẬU ĐỔ BỘ HY LẠP
EVIA - Trên 200 di dân, đa số từ Trung Đông, đã đổ bộ đảo Evia của Hi Lạp, dường như do 1 thuyền máy Thổ Nhĩ Kỳ đưa tới, tổ chức vượt biên đã bỏ trốn bằng những xuồng máy nhỏ. Các viên chức Hi Lạp tin rằng nhóm vượt biên này đông tới 350 người, phi cơ và tốc đỉnh đang tìm kiếm trên biển. Bộ Hàng Hải cho biết số 205 thuyền nhân, gồm 12 trẻ em, đang được tạm trú tại 1 trường học, và 1 phòng tập thể dục của tỉnh Moundounia trên đảo Evia. Dân vượt biên, gồm các sắc dân Iran, Iraq, Afghanistan, Pakistan, và Kurd, nói họ được chở từ Thổ Nhĩ Kỳ tới, thuyền trưởng và thủy thủ đã biến mất.

THIÊN ĐÀNG XHCN LẠI CHƠI ĐUA NGỰA
BẮC KINH - Trường đua ngựa hiện đại gần thủ đô Bắc Kinh, xây dựng trong 2 năm, tốn nhiều triệu MK, đã mở cửa cách đây chưa tới 2 tháng, làm sống lại môn thể thao thượng lưu đã bị loại bỏ từ triều đại Mao Trạch Đông. Câu lạc bộ Kỵ Mã Tonghsun đã nhanh chóng thu hút giới huấn luyện viên, mua về ngựa giống Australia và New Zealand, hưá hẹn 1 tương lai phát triển tươi sáng. Liên doanh khai thác câu lạc bộ kỵ mã đã thu dụng 600 công nhân viên, và 1 công ty Hongkong cung cấp 1000 con ngựa đua. Ban quản lý dự báo trong vài năm tới, trường đua Tonghsun sẽ thu hút 100 ngàn khán giả.

CHICAGO TƯNG BỪNG ĐÓN BOEING
Thị xã Chicago đã làm lễ tưng bừng hôm 5-9 để chính thức mừng ngày khánh thành tổng hành dinh công ty Boeing. Hãng Boeing đã loan baó di tản khỏi Seattle để dọn về Chicago từ ngaỳ 10-5-2001.

TRUYỀN HÌNH MỸ SẮP VÀO HOA LỤC
Các màn hình TV tại Bắc Kinh sẽ còn tưng bừng thêm nữa, trong khi Trung Quốc đang thương thuyết việc cho các hãng News Corp. và AOL Time Warner trực tiếp phát hình vào một số vùng phía Nam TRung Hoa.

THỢ MỄ THẮNG LỚN NHỜ ĐÌNH CÔNG
Các công nhân Công Đoàn Mexica Volkswagen bắt đầu gỡ các biểu ngữ xuống sau 19 ngày đình công thành công với hợp đồng mới về lương bổng hôm 5-9. Công nhân đồng ý nhận mức tăng lương 10.2% và phần phức lợi tăng 4%. Xưởng Puebla tại Mễ là nơi duy nhất trên thế giới ráp xe Beetle, và hãng VW nói rằng đình công đã làm tốn kém 30 triệu đô một ngày.

DB CONDIT CÓ CƠ MẤT GHẾ TRONG UB TÌNH BÁO
WASHINGTON D.C. - Dân biểu Dân Chủ Gary Condit đã trở lại thủ đô Washington, và sẵn sàng tham gia các cuộc biểu quyết tại Hạ Viện, bắt đầu từ 6 giờ chiều nay. Cảnh sát trưởng Charles Ramsey tuyên bố mới đây rằng khó lấy được thông tin gì từ các cuộc phỏng vấn ông Condit. Cơ quan cảnh sát cũng chỉ ra rằng cha mẹ cô tập sự viên Chandra Levy chứ không phải ông Condit đã báo động về sự biệt tich của cô Levy. Một số dân biểu phỏng đoán ông Condit có thể bị bãi chức chủ tịch Ủy Ban Tình Báo.

NẠN NHÂN CÁ MẬP CẮN ĐANG HỒI PHỤC CHẬM
NORTH CAROLINA - Cô Natalia Slobodskaya, 23 tuổi, bị cá mập tấn công tối Thứ 2, cắt đứt 1 bàn chân, mông bị xé rộng 12 inches, đang hồi phục chậm, và có lẽ chưa biết tin người yêu đã chết. Anh Sergi Zaloukaev, 28 tuổi, bị cắt đứt 1 đùi khi 2 người bơi lội cách bờ chỉ 40 feet tại vùng biển Outer Banks của tiểu bang North Carolina. Bác sĩ điều trị cho biết từ sáng nay, cô Slobodskaya không còn cần tới ống thở, nhưng sẽ phải trả qua 1 thời gian điều trị dài vì cần giải phẫu ghép da và chống nhiễm trùng. Nạn nhân chỉ gật đầu hoặc nói lầm bầm với thân nhân và bác sĩ.

• Quân Y Viện Èo Uột Vì Thầu
• Mỹ: Sẽ Lập Quỹ Hưu Cho Thợ, Hoàn Thuế Là Tiền Tiết Kiệm
• Virginia Tech Và Nạn Thanh Thiếu Niên Sát Thủ
• Mỹ: Ghi Danh Vào Đại Học Ít Hơn Vì Việc Làm Tăng