Hôm nay,  

Đầu Tư Vào Việt Nam

13/05/200500:00:00(Xem: 12086)
Sau buổi tiếp xúc với doanh giới Sàigòn hôm Thứ Sáu 6-5, ông Robert Zoellick Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ cho báo chí biết là Hoa Kỳ đang hợp tác với VN để giúp Việt Nam thu hút thêm đầu tư. Nhưng...
Nhân dịp này, đài RFA trao đổi với Kinh tế gia Nguyễn Xuân Nghĩa về việc đầu tư vào Việt Nam, do Việt Long thực hiện, sau đây.
Hỏi: Thưa ông Nguyễn Xuân Nghĩa, trong cuộc họp báo hôm mùng sáu vừa qua, Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Robert Zoellick tuyên bố là Mỹ đang làm việc với Việt Nam để tạo ra một môi trường hấp dẫn hơn cho đầu tư và có nói đến ba lãnh vực là luật lệ, pháp quyền và tham nhũng. Ông nghĩ sao về lời tuyên bố này, và nói chung, về tình hình đầu tư nước ngoài vào Việt Nam"
-- Tôi thiển nghĩ rằng như thông lệ, Hoa Kỳ vẫn có tập quán rộng lượng do thiện chí đầy lý tưởng khi muốn giúp đỡ Việt Nam, có thể là vì Thứ trưởng Robert Zoellick đang nói với các chủ doanh nghiệp ở trong Nam. Vấn đề phức tạp hơn thế vì, thứ nhất, lãnh đạo Việt Nam có thực tâm cải cách hay không, và thứ hai, có tin vào thiện chí của Mỹ hay không. Dù sao, Thứ trưởng Zoellick có thực tiễn nói đến việc xây dựng một môi trường đầu tư hấp dẫn hơn - tức là tạo ra một cái gì đó chưa có - chứ không lạc quan nói đến việc giúp Việt Nam cải tiến một cái gì đã có mà chưa đủ tốt đẹp, là điều các định chế quốc tế đã cố gắng làm từ hơn 10 năm nay mà chưa có kết quả khả quan. Xin nói ngay là từ năm năm trước, sau khi Hiệp định Thương mại Song phương Mỹ-Việt được ký kết thì vị tiền nhiệm của ông Zoellick trong chức vụ Đại sứ Thương mại là bà Charlene Barshefsky đã có cảnh giác là việc đầu tư vào Việt Nam vẫn còn quá nhiều rủi ro.
Hỏi: Nhận xét đầy dè dặt của ông khiến chúng ta phải đi từ tổng thể vào cụ thể. Từ khi đổi mới, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực ưu đãi đầu tư qua hai văn kiện quan trọng là Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp, ông đánh giá kết quả ấy ra sao"
-- Kết quả là một sự thất vọng lớn mà các định chế cấp viện và doanh giới ngoại quốc đều đã nói tới hàng năm. Tôi xin trình bày các lý do. Thứ nhất, lãnh đạo Việt Nam lầm ngay từ quan niệm khi nghĩ rằng phải ưu đãi đầu tư vì họ mặc nhiên tạo ra hai chế độ, một là có ưu đãi đối với nước ngoài và doanh nghiệp nhà nước, hai là bình thường cho tư doanh Việt Nam. Vì vậy mới có hai bộ luật chi phối hai loại doanh nghiệp, là Luật Đầu tư Nước Ngoài và Luật Doanh nghiệp mà Hà Nội đang cố thống nhất thành Luật doanh nghiệp chung. Luật chơi vì vậy không bình đẳng và phải nói là rối mù.
Hỏi: Đó là lý do đầu tiên, thuộc về nhận thức. Còn những lý do gì khác nữa"
-- Thứ hai, sở dĩ Việt Nam muốn ưu đãi là vì muốn dùng sự ưu đãi này như một công cụ kinh tế nhằm đạt một số mục tiêu có khi là chính trị. Nguyên nhân thứ ba, là từ lề lối can thiệp duy ý chí ấy, lại do trình độ nhận thức và tổ chức quá thấp, Việt Nam đã lập ra một hệ thống ưu đãi phức tạp nhất Á châu, với rất nhiều mâu thuẫn và xung khắc về mục tiêu cho các cơ quan hay bộ phận thi hành, và rất nhiều cơ hội tham nhũng cửa quyền đã nổi tiếng thế giới. Một thí dụ mà quốc tế đang nói tới là việc một doanh gia người Hà Lan gốc Việt Nam đem tiền về đầu tư theo lời khuyến khích của chính phủ và căn cứ trên Hiệp định thương mại song phương mà Hà Lan đã ký kết với Việt Nam. Khi cơ sở này vừa thành công thì ông ta bị tịch thu tài sản và tống giam vì lời vu cáo vô bằng và ngụy tạo. Nay ông Trịnh Vĩnh Bình này đang kiện Việt Nam trước toà án quốc tế và đòi bồi thường tài sản cùng thiệt hại đến 100 triệu Mỹ kim. Thủ tướng Phan Văn Khải yêu cầu dàn xếp nội vụ mà bên Công an vẩn chẳng chấp hành. Loại tin tức này dĩ nhiên là báo chí trong nước không được nói tới, nhưng gây phản ứng dữ dội trong cả hai giới mà lãnh đạo Hà Nội đang muốn chiêu dụ là người Việt ở nước ngoài và giới đầu tư quốc tế nói chung. Cũng vì vậy mà cho đến nay, chỉ có giới đầu tư Á châu còn dám bỏ tiền vào Việt Nam, chứ giới đầu tư Âu-Mỹ vốn coi trọng pháp luật và không quen với quy cách làm ăn kiểu Á châu thì vẫn còn ngần ngại.
Hỏi: Các lý do ấy dẫn tới kết quả ngày nay mà ông cho là chưa khả quan"
-- Thưa đây là một kết luận đầy nghịch lý: hệ thống ưu đãi này nhiều khi không cần thiết, vì gây thiệt hại cho Việt Nam mà lại chẳng được giới đầu tư quan tâm. Đã ít hiệu quả, chế độ ưu đãi lại còn bất công vì chỉ có doanh nghiệp lớn là hưởng lợi thuế khoá, các doanh nghiệp nhỏ thì không. Trong một quốc gia tự mệnh danh xã hội chủ nghĩa, đây là một sự mỉa mai. Vấn đề chính là tổ chức ra môi trường đầu tư minh bạch và áp dụng bình đẳng thuần nhất tại mọi nơi mọi cấp mà chả cần đặc lợi hay kỳ thị cho rắc rối. Khi thấy có lợi là giới đầu tư sẽ tự nhiên gia nhập và biết rõ luật chơi để tính ra lời lỗ. Nếu không, ta sẽ có trò mánh mung để được ưu đãi, một lý do của tham nhũng. Mươi năm trước, doanh gia Mỹ từng hồ hởi nói đến triển vọng rồng cọp của Việt Nam với các quỹ đầu tư được lập ra; rồi sau khi tưng bừng khai trương thì đã âm thầm đóng cửa. Nay, người ta đang lại đánh trống thổi kèn nói tới một vận hội mới, cuối cùng thì sẽ lại là một sự thất vọng vì nhiều nguyên nhân nằm trong thuộc tính của hệ thống cai trị.

Hỏi: Ông nói đến thuộc tính của hệ thống cai trị là như thế nào"
-- Trước hết, thứ Hai mùng chín vừa qua, Ngân hàng Thế giới công bố kết quả khảo sát hệ thống cai trị của 209 quốc gia trên thế giới với sáu chuẩn mực đánh giá. Lý do khảo sát là vì hệ thống cai trị ấy trực tiếp chi phối sinh hoạt kinh tế và trình độ phát triển của các nước. Và Việt Nam thuộc loại chậm tiến lại còn tụt hậu trong danh mục ấy.
Hỏi: Xin ông trình bày rõ hơn về sáu chuẩn mực này và vì sao Việt Nam lại như vậy"
-- Sáu tiêu chuẩn ấy gồm có: Thứ nhất, "phát biểu và trách nhiệm", tức là dân phải có quyền phát biểu và chính quyền phải có trách nhiệm trả lời. Đây là tiêu chuẩn đo lường quyền hạn chính trị dân sự và cả nhân quyền của người dân, một vấn đề nhạy cảm cho chính quyền Hà Nội. Theo tiêu chuẩn này, Việt Nam thua xa các nước cùng trình độ phát triển và lại còn tụt hậu. Thứ hai, "bất ổn chính trị và bạo động", là loại rủi ro kể cả bạo lực hay khủng bố có thể xảy ra cho chính quyền. Việt Nam được đánh giá là có ổn định và ít bị nguy cơ bạo động, nhưng điều đó hàm ý là hiện trạng - là dân ít quyền phát biểu mà chính quyền lại ít chịu trách nhiệm trước nhân dân - sẽ kéo dài. Tiêu chuẩn thứ ba là "hiệu năng phục vụ của bộ máy công quyền" và Việt Nam đứng hạng trung bình trong các nước lạc hậu. Tiêu chuẩn thứ tư là "gánh nặng luật lệ" đối với thị trường, thì Việt Nam đứng ở mức thấp, tương đối không có cải tiến nhiều kể từ 1996 đến nay. Thứ năm là "nền tảng pháp quyền", là giá trị của hệ thống luật pháp liên hệ đến công an, toà án, bảo vệ trật tự và thi hành hợp đồng. Về tiêu chuẩn này, Việt Nam cũng đứng ngang hàng rất nhiều quốc gia độc tài hay chuyên quyền. Sau cùng là tiêu chuẩn "kiểm soát tham nhũng" thì mình khỏi cần giải thích, chỉ cần biết là Việt Nam đứng hạng thấp, còn tệ hơn tình hình mấy năm trước sau kế hoạch phê bình và tự phê bình để diệt trừ tham nhũng được đảng rầm rộ phát động năm năm trước.
Hỏi: Có phải vì vậy mà ông nói đến một thuộc tính của hệ thống cai trị hay không"
-- Đây là vấn đề khó trình bày ngắn gọn, nhưng tôi thiển nghĩ rằng từ khi được thành lập cho yêu cầu cách mạng, trong hoàn cảnh chiến tranh kéo dài qua nửa thế kỷ, đảng Cộng sản có thói tự tiện lấy quyết định mà khỏi cần tham khảo ý dân. Ba mươi năm sau, thói quen đó vẫn còn và trở thành phản ứng duy ý chí bất kể tới thực tế của đời sống hay quy luật của khoa học xã hội. Đấy là điều bất lợi cho công cuộc phát triển và giải thích hiện tượng xin-cho hoặc ưu đãi thành phần này hay ngành nọ trong kinh tế.
Hỏi: Nhưng một số người trong nước thì lý luận rằng nhờ thế mà chính sách quốc gia sẽ được chấp hành nghiêm minh. Ông nghĩ sao"
-- Thưa không và đây mới là điều đáng chú ý và cho thấy sự khác biệt của Việt Nam với Nam Hàn, Đài Loan hay Chilê, là ba nước chuyển hóa từ chế độ độc tài và thành công mạnh về phát triển kinh tế. Tại Việt Nam, hệ thống cai trị độc đoán này thực ra không thuần nhất và thống nhất vì phải tản quyền cho các cơ sở đảng từ thời chiến tranh du kích. Các địa phương phải tự lo lấy về tiếp liệu và có nhiều quyền hạn vượt khỏi sự tính toán của trung ương. Qua thời bình, quyền hạn ấy là đặc quyền và đặc lợi, khiến chính sách trung ương được mỗi nơi tiện thiện suy diễn hay áp dụng một cách và gây rối loạn cho giới đầu tư và dân chúng. Biết bao tệ nạn tham nhũng và cửa quyền ngang ngược đã xảy ra chính là vì hiện tượng sứ quân và phe phái chia chác quyền lợi như vậy nên chẳng ai bảo ai được nữa. Vì vậy mà Việt Nam có một hệ thống cai trị rất rộng - vì chính quyền đòi chi phối mọi chuyện - mà lại rất nông - vì thực tế chẳng điều động được gì cho hiệu quả. Một đòi hỏi ưu tiên là cải cách hành chính để xây dựng một guồng máy hành chính hữu hiệu và tân tiến, nhưng đảng nói từ năm 1992 mà làm không xong vì sợ là mình sẽ mất quyền nếu pháp quyền nhà nước vượt đảng quyền và guồng máy hành chính trở thành một thực thể độc lập với hệ thống lãnh đạo. Ngần ấy nguyên do phải nói là văn hoá và lịch sử của chế độ cai trị lạc hậu này mới giải thích vì sao đầu tư vào Việt Nam vẫn còn quá nhiều rủi ro.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Nelson Mandela (1918-2013), quán quân Giải Nobel Hòa Bình năm 1993, nhà hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc bị tù 27 năm, và là vị tổng thống người da đen đầu tiên được bầu trong cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của nước Nam Phi vào năm 1994, đã từng nói rằng, “Giáo dục là vũ khí có sức mạnh nhất mà bạn có thể sử dụng để thay đổi thế giới.” Hơn ai hết, Nelson Mandela là người không những hiểu rõ giá trị thực sự của nền giáo dục mà còn áp dụng kiến thức đó trong việc làm thay đổi đất nước và dân tộc Nam Phi của ông. Ông đã dẫn dắt Nam Phi từ một quốc gia ngập chìm trong bóng tối của thù hận, phân hóa và lạc hậu để vươn mình lên trong ánh sáng của đoàn kết, hòa bình và phát triển.
Hoa Kỳ đã tấn công Iran. Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng có thể trì hoãn bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ trong nhiều tuần, ông tuyên bố vào ngày 21/6 rằng máy bay Mỹ đã tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở bị chôn sâu ở Fordow. Các quan chức Iran xác nhận rằng các cuộc không kích đã diễn ra. Mặc dù ông Trump khẳng định rằng các địa điểm này đã bị "xóa sổ", nhưng vẫn chưa rõ các cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại gì.
Jena, Louisiana – một thị trấn 4.000 dân lọt thỏm giữa rừng thông – nơi bảng hiệu đầu làng ca ngợi đội bóng nữ vô địch của bang, nhưng cách đó chỉ ba dặm, sau hàng rào kẽm gai và lời Kinh Thánh treo lủng lẳng, là Trại Giam ICE đồ sộ - do GEO Group điều hành. Nơi đây hiện giam giữ hơn 1000 người – phần lớn chưa từng bị kết tội hình sự, nhiều người chỉ là dân đang xin tị nạn hợp pháp, số còn lại chưa kịp hiểu vì sao mình bị bắt...
Tại sao Trump lại vội vàng ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và chính sách mới như vậy?AI: Có hai lý do.Đầu tiên, tổng thống vội vàng vì nếu có bất kỳ điều gì sai trái xảy ra vào đầu nhiệm kỳ, ông có thể đổ lỗi cho chính quyền trước và nhà nước (những người làm việc cho ông). Nếu để lâu, những điều sai trái sẽ là trách nhiệm của ông, và Trump không thích chịu trách nhiệm.Thứ hai, ông biết trong hai năm nữa, đảng Cộng hòa sẽ mất quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử quốc hội và ông sẽ trở thành què quặt. Ông cần phải hoàn thành mọi việc ngay bây giờ. Ông muốn tập trung vào các doanh nghiệp của mình trong hai năm cuối nhiệm kỳ tổng thống,
Bao dung – một từ nghe thật thanh thoát. Âm tiết của nó cũng thật bình dị, thốt ra từ thanh quản nhẹ nhàng không cần uốn nắn, như cỏ mọc từ đất, như mưa từ trời. Vậy mà ngày nay, trong một xã hội đứng đầu thế giới về tự do, về quyền con người, hai từ “bao dung” bỗng dưng khó tìm. Chính trong tháng Sáu này, tháng gọi là Pride Month, những câu chuyện thương tâm về cộng đồng LGBTQ+ bị chìm trong bóng tối. Có lẽ trong sáu tháng qua, nước Mỹ có quá nhiều những phát ngôn, biến cố, thay đổi mà đối với truyền thông, đó là điều cần phải nói, và nói mỗi ngày. Hoặc cũng có lẽ, trong một chính quyền đang nỗ lực bác bỏ DEI, đóng chặt cửa với di dân, thì truyền thông cũng không dám đào sâu về những gì thuộc về cộng đồng yếu thế. Cho dù, đó là một án mạng lấy đi cuộc sống một con người, hoặc chấm dứt những nguyên tắc vốn đã được nhìn nhận hàng thập kỷ.
“Nơi nào người ta bắt đầu đốt sách, nơi đó người ta rồi cũng sẽ thiêu người.”— Heinrich Heine. Câu nói nổi tiếng từ thế kỷ XIX của thi sĩ Heinrich Heine, tưởng chỉ là tiếng vọng u ám của bóng ma lịch sử nhưng hôm nay, giữa thế kỷ XXI, lời cảnh báo ấy lại trở nên rúng động – ngay trên đất nước từng được xem là ngọn hải đăng của tự do học thuật. Oái oăm thay, những dấu hiệu đầu tiên của bóng tối không phát xuất từ một chế độ độc tài phương Đông, mà từ chính nước Mỹ – xứ sở từng được xem là ngọn hải đăng của giáo dục tự do.
Donald Trump không đội vương miện, nhưng ông đã luyện được cách bắt cả một đảng chính trị quỳ gối. Và cũng như các ông vua cổ đại, ông không cần luật – ông chính là luật. Nếu Toà Tối cao chống đối, ông sẽ gọi đó là “phản quốc.” Nếu truyền thông phản biện, ông gọi đó là “tin giả.” Nếu có cuộc bầu cử mà ông thua, ông sẽ bảo đó là “gian lận.” Và nếu có ai dám nói điều gì khác, ông sẽ gửi quân đội tới – như ông đã làm ở Los Angeles, để dạy cho đám biểu tình “hỗn xược” ấy một bài học về dân chủ... bằng đạn cao su và lựu đạn cay.
Ryanne Mena là một nhà báo đưa tin về tội phạm và an toàn công cộng cho Southern California News Group. Thứ Sáu, 6/6, ngày đầu tiên diễn ra cuộc biểu tình phản đối chính sách nhập cư của chính quyền Trump, chống lại các cuộc bố ráp của Cảnh Sát Di Trú (ICE), Mena đã có mặt ngay trên đường phố Los Angeles, bên ngoài Trung tâm giam giữ Metropolitan,L.A. Tại đây, cô bị trúng đạn hơi cay ở đùi bên trái Ngày kế tiếp, nữ phóng viên này bị trúng đạn cao su của các đặc vụ liên bang bắn vào đầu, bên phải, cách tai của cô chỉ khoảng 1 inch. Những tấm ảnh Mena và các đồng nghiệp khác bị thương lan tỏa khắp Instagram, Twitter.
Giữa lúc Tòa Bạch Ốc đang tìm mọi cách cứu vớt mối quan hệ Trump-Musk thì các cựu quan chức an ninh y tế cho biết chính quyền Trump hủy bỏ $766 triệu trong các hợp đồng nghiên cứu phát triển vaccine mRNA để chống lại các loại đại dịch cúm. Với họ, đây là đòn giáng mới nhất vào quốc phòng quốc gia. Họ cảnh báo rằng Hoa Kỳ có thể phải nhờ đến lòng trắc ẩn của các quốc gia khác trong đại dịch tiếp theo. ABC News dẫn lời Beth Cameron, cố vấn cao cấp của Trung tâm Đại dịch thuộc Brown University Pandemic Center, và là cựu giám đốc Hội đồng an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc, cho biết: “Các hành động của chính quyền đang làm suy yếu khả năng phòng ngừa của chúng ta đối với các mối đe dọa sinh học. Việc hủy bỏ khoản đầu tư này là một tín hiệu cho thấy chúng ta đang thay đổi lập trường về công tác chuẩn bị ứng phó với đại dịch. Và điều đó không tốt cho người dân Mỹ.”
Ăn mặc đẹp là nói về thời trang. Lịch sử “thời trang cao cấp” thuộc về truyền thống của Pháp: Haute couture từ thế kỷ 17. Đến thế kỷ 19, ngành thời trang cao cấp đã phát triển thành một phương tiện kích thích tăng trưởng trong nền kinh tế Pháp. Trong thời gian này, các nhà tạo mốt như Dior, Chanel và Balenciaga đã được thành lập. Tuy nhiên, vào thế kỷ 20, ngành thời trang cao cấp ở Pháp đã mất đi phần lớn sự huyền bí của mình và phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các thị trường quốc tế khác, đặc biệt là ở Ý và Hoa Kỳ. Sự thành công của bối cảnh thời trang quốc tế và tiềm năng lợi nhuận đã thu hút sự chú ý của các tập đoàn hàng xa xỉ, được tiên phong bởi ông trùm kinh doanh người Pháp và người sáng lập LVMH Bernard Arnault vào năm 1987. Ngày nay, các tập đoàn này vẫn tiếp tục duy trì hoạt động lịch sử của các nhà thời trang xa xỉ thông qua việc bổ nhiệm các giám đốc sáng tạo, những người diễn giải và chỉ đạo triết lý thiết kế của thương hiệu.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.