
Việt Nam có còn “độc lập” với Trung Quốc hay không sau chuyến thăm Hà Nội của Tổng Bí thư, Chủ tịch nhà nước Tập Cận Bình là thắc mắc của người dân Việt Nam. Ông Tập có mặt ở Việt Nam từ 12 đến 13 tháng 12 năm 2023 và đạt được cam kết của Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng về “xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc”.
Kế hoạch này, tuy không bộc lộ tính “bá quyền” như phương án “cộng đồng chung vận mệnh” do Trung Quốc đưa ra từ năm 2007, nhưng về nội dung, lần này phía Trung Quốc đã mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực “tình báo”, “an ninh chính quyền” và “an ninh chế độ” để “giữ chân Việt Nam” theo phương châm 16 chữ “láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai”, và tinh thần 4 tốt “láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt”.
Như vậy, tuy ngôn từ có khác, nhưng nội dung vẫn cho thấy Việt Nam đã rơi vào “quỹ đạo” của Trung Quốc.
BIỂN ĐÔNG, 2022
Bằng chứng trong chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ 30 tháng 10 đến ngày 01 tháng 11 năm 2022, hai bên không có những đồng ý về “an ninh chính trị” để bảo vệ nhau. Ngược lại, hai nước đã đặt nặng và thảo luận sâu về tình hình Biển Đông.
Tuyên bố chung của hai bên hồi đó chỉ nói: “Kiên trì phương châm "láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai" và tinh thần "láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt".
“Hai bên đi sâu trao đổi ý kiến chân thành, thẳng thắn về vấn đề trên biển; cho rằng kiểm soát thỏa đáng bất đồng, duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông vô cùng quan trọng; nhất trí xử lý ổn thỏa vấn đề trên biển, đóng góp tích cực cho hòa bình, an ninh lâu dài ở khu vực.
QUỐC PHÒNG-CÁCH MẠNG MẦU
Về lĩnh vực Quốc phòng và An ninh nội bộ, Thông báo năm 2022 viết:
Lập luận này cũng được nhắc lại, nhưng chi tiết hơn trong Tuyên bố năm 2023. Theo đó, về Quốc phòng:
“Hai bên nhất trí tăng cường hơn nữa giao lưu cấp cao giữa quân đội hai nước; phát huy tốt vai trò của các kênh như Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới, Đối thoại chiến lược quốc phòng và Đường dây nóng giữa hai Bộ Quốc phòng; triển khai hiệu quả "Tuyên bố Tầm nhìn chung về hợp tác quốc phòng đến năm 2025" giữa Bộ Quốc phòng hai nước.
Tăng cường giao lưu, hợp tác giữa quân đội hai nước trong các lĩnh vực như công tác chính trị, đào tạo cán bộ, nghiên cứu chung; tăng cường hơn nữa hợp tác về công nghiệp quốc phòng, diễn tập và huấn luyện chung, y tế hậu cần, gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc và lĩnh vực an ninh phi truyền thống. Tiếp tục đi sâu hợp tác biên phòng, thúc đẩy triển khai tuần tra chung biên giới trên đất liền, khuyến khích các đồn trạm biên phòng của hai nước thiết lập quan hệ hữu nghị, tăng cường phối hợp về quản lý và bảo vệ biên giới. Tiếp tục triển khai tốt tuần tra chung trên Vịnh Bắc Bộ và hoạt động tàu quân sự thăm nhau; làm sâu sắc cơ chế giao lưu, hợp tác giữa hải quân và cảnh sát biển hai nước.”
Trong khi đó, bản Tuyên bố chung năm 2023 cho thấy hai nước có những quan tâm và hợp tác sâu hơn về tình hình “chính trị nội bộ” của nhau để hỗ trợ lẫn nhau. Văn bản viết:
Như vậy, hợp tác giữa hai Bộ Công an với “đường giây nóng” để “bảo vệ an ninh chính quyền và an ninh chế độ… chống can thiệp, chống ly khai..” là thỏa hiệp mới và có lợi cho Việt Nam nhiều hơn. Điều này cho thấy Việt Nam đã được Trung Quốc giúp “bảo vệ chính quyền và bảo vệ chế độ” như chính Trung Quốc bảo vệ mình. Đó là hai nước vẫn do đảng Cộng sản độc quyền lãnh đạo, và tiếp tục xây dựng đất nước trên nền tảng Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Mao Trạch Đông và Tư tưởng Hồ Chí Minh.
Đối với chia sẻ tình báo về an ninh chính trị để chống “diễn biến hòa bình” là nhằm chống lại những mưu toan nổi dậy tự phát đã từng làm tan rã chính quyền và đảng Cộng sản cầm quyền ở Nga năm 1991. Việt Nam đã lấy tấm gương rã của Thế giới Cộng sản do Nga lãnh đạo làm bài học để kiểm soát và đàn áp đối lập trong nước.
– Phạm Trần