Học giả về trống đồng, gốm sứ Phan Quốc Sơn từ trần

Học giả Phan Quốc Sơn (áo trắng) và nhà thơ Cung Trầm Tưởng (áo đỏ) trong một buổi họp mặt văn nghệ ở nhà của nhạc sĩ Trần Duy Đức năm 2018. (Photo by Trần Duy Đức)
.
Học giả về trống đồng, gốm sứ Phan Quốc Sơn từ trần
  

QUẬN CAM (VB) --- Nhà nghiên cứu gốm sứ và sưu tập mỹ thuật Phan Quốc Sơn đã từ trần ngày 18/5/2021 tại tư gia ở Quận Cam, California, và tang lễ sẽ cử hành ngày Thứ Ba 1/6/2021.
.
Hiền thê của học giả Phan Quốc Sơn là chị Monique Lâm đã cho biết như trên, nói qua điện thoại với nhạc sĩ Trần Duy Đức, và chị cho biết Cáo Phó sẽ đăng trên báo Người Việt vào hôm Thứ Ba 25/5/2021.
.
Theo bản Cáo Phó, Phan Quốc Sơn, pháp danh Phổ Siêu, sinh ngày 5 tháng 7/1950 tại Việt Nam, từ trần ngày 18/5/2021 tại Orange County, California. Thọ 70 tuổi.
.
Linh cữu quàn ở
Melrose Abbey Mortuary,
2303 S. Manchester Ave.,
Anaheim, CA 92802
.
Chương trình tang lễ:
Thứ Ba 1/6/2021
10:00AM-1:00PM: Thăm viếng
1:00PM-2:00PM: Lễ cầu siêu, di quan và hỏa táng.
.
Cáo Phó do hiền thê anh Phan Quốc Sơn là chị Monique Lâm gửi đi, còn có tên 3 người chị và 1 người em.
.
Theo lời nhạc sĩ Trần Duy Đức, nhà nghiên cứu gốm sứ Phan Quốc Sơn ưa thích những thú vui tao nhã, thường cùng một số bạn văn tham dự các buổi hòa nhạc thu hẹp tại nhà nhạc sĩ Trần Duy Đức.
.
Nhà phê bình hội họa Huỳnh Hữu Ủy hôm Chủ Nhật trả lời phỏng vấn của tòa soạn Việt Báo đã nói rằng Phan Quốc Sơn là người tinh tế, nhạy cảm, say mê cái đẹp, bản thân có kiến thức rộng, uyên bác cả về cổ sử và đồ gốm sứ Đông Phương.
.
Từ trái sang phải: Nguyễn Văn Trung, Nguyễn Việt, Joe Schulmann (chuyên gia mỹ thuật Ấn), Phan Quốc Sơn (nhà sưu tập mỹ thuật và nghiên cứu cổ sử Trung Hoa và Đông Nam Á), Lương Văn Tỷ, Nghiêu Đề, bà Nghiêu Đề, một thân hữu, Bé Ký, Đỗ Quang Em, Nguyên Khai, Hồ Thành Đức, con trai Đỗ Quang Em. Hình chụp ở Long Beach, California, năm 1997. (Hình trích từ sách "NGHỆ THUẬT TẠO HÌNH VIỆT NAM HIỆN ĐẠI" của Huỳnh Hữu Ủy, VAALA, 2008)
.

Nhà báo Phan Tấn Hải kể một kỷ niệm rằng học giả Phan Quốc Sơn là người nghiên cứu rất thâm sâu về một số lĩnh vực cổ học, đặc biệt về trống đồng và gốm cổ. Có một lần, anh Phan Quốc Sơn vào tòa soạn Việt Báo, ngồi kể chuyện trống đồng, và phân tích về cách nhận ra trống đồng nào là thật của thời đại bốn ngàn năm trước, và trống đồng nào là hàng giả cổ đang lưu hành tại cả trong và ngoài VN. Kiên nhẫn lắng nghe khoảng gần nửa giờ, nhà báo Phan Tấn Hải mới nói thực với học giả Phan Quốc Sơn rằng nghe thì nghe, nhưng hiểu thì không hiểu, hiển nhiên môn học về các đặc điểm trống đồng là rất khó vậy.
.
Tuy rằng học giả Phan Quốc Sơn rất mực uyên thâm, nhưng bút pháp có nhiều chất thơ rất lạ. Điển hình nơi ấn bản Việt Báo Xuân 2015, trong bài nghiên cứu nhan đề "Trống Đồng và Bô Lão, Người Giữ Thần Thoại Việt" tác giả Phan Quốc Sơn đã viết với văn phong vừa uyên bác vừa thơ mộng, trích đoạn về thanh gươm vua Hùng như sau:
.
"Thanh Gươm Ngọc Của Hùng Vương?
Với một hiệu quả chừng mực nào đó, khai quật khảo cổ học là truy tìm trong các tầng đất văn hóa để vén tấm màn huyền thoại che lấp cốt lõi dấu vết thực của con người quá khứ. Cũng có nghĩa là giải ảo cho lịch sử.
.
Dỡ những trang đầu văn sử nước ta thời lịch sử còn ở trong bóng tối của đêm dài mông muội, ẩn hiện thấp thoáng là hình bóng huyền thoại: Sách Việt Sử Lược chép về ông Hoàng Đế cổ đại Trung Hoa cho rằng Giao Chỉ còn ở ngoài cõi Bách Việt xa xôi, không thể thống thuộc được, bèn phân giới hạn ở cõi tây nam, có 15 bộ lạc… Còn Sách Lĩnh Nam Chích Quái như thể lịch sử hóa thần thoại về gốc tích Hùng Vương: là cháu vua Xích Quỹ Quốc Kinh Dương Vương, là con của Lạc Long Quân và Âu Cơ, nở ra từ một trăm trứng.
.
Tại quê hương được xem là của các vua Hùng, trong thập niên 60 của thế kỷ trước các nhà khảo cổ Việt Nam đã tìm ra được di chỉ văn hóa Phùng Nguyên là tên một thôn tại xã Kinh Kệ, Phong Châu. Các di tích kiểu Phùng Nguyên phân bố tập trung trong khu vực ven sông Hồng, sông Thao, sông Đà, sông Đáy nằm giữa hai dãy núi Ba Vì và Tam Đảo. Đây là vùng mà các sách cũ gọi là đất Phong Châu hay Văn Lang. Người dân các làng xã ở đây còn giữ nhiều truyền thuyết thời Hùng Vương, tự nhận mình là con cháu các vua Hùng..."(ngưng trích)
.
Phan Quốc Sơn từ trần là một thiệt hại lớn cho nền nghiên cứu cổ sử và gốm sứ Việt. Tòa soạn Việt Báo nơi đây xin gửi lời thành kính chia buồn với bà quả phụ Monique Lâm và toàn bộ tang gia của học giả Phan Quốc Sơn.

• Từ Điện Biên Phủ Tới Genève
• Paltul Rinpoche sẽ đến Nam Cali từ ngày 9 đến ngày 11 tháng 1 năm 2015
• Bush Diễn Văn Quốc Hội Về Dự Án Cắt Thuế 1600 Tỉ
• Alto, Texas: Cạn Tiền Sa Thải Hết Cảnh Sát