Lá Thư từ Đức Quốc
Đức, kế vị của Gauck sẽ là Steinmeier, ai lên làm ngoại trưởng?
Thử phân tích bàn cờ chính trị của đảng SPD do Gabriel bày trận
* Lê-Ngọc Châu
CDU và CSU muốn ông Frank-Walter Steinmeier là ứng cử viên cho cuộc bầu cử tổng thống. Merkel gọi đó là một quyết định của lý trí. Kề vị Steinmeier có thể là đảng viên nổi bật của đảng Dân chủ xã hội, người tháng một 2017 không có văn phòng (ý nói không có chức vụ !).
Cuối cùng đó là một "quyết định của lý trí". Angela Merkel đã mô tả như thế quyết định của mình để hỗ trợ Bộ trưởng Ngoại giao Frank-Walter Steinmeier là ứng cử viên tổng thống Đức. Đây là sự đối nghịch của một bài phát biểu đầy nhiệt huyết. Chắc chắn, nữ thủ tướng đánh giá Steinmeier cao. Nhưng Liên đảng và do đó nhà lãnh đạo CDU là bà Merkel cũng đã chịu áp lực từ Gabriel (SPD) qua sự đề nghị được công bố.
Chủ tịch đảng SPD, Gabriel đã bất ngờ đề nghị Steinmeier vào cuộc đua chức Tổng thống Đức!. Và bởi vì Liên minh chần chừ tìm ứng cử viên, một vài ứng cử viên tiềm năng như là Chủ tịch thượng viện (Bundestag ) Norbert Lammert (CDU) hoặc Chủ tịch Tòa án Hiến pháp là Andreas Voßkuhle đã từ chối, cho nên không có ứng cử viên đối thủ khác. Vào buổi sáng thứ hai 14.11.2016, đảng trưởng CSU Horst Seehofer từ chối bình luận về quy trình ban đầu. CDU và CSU đã đồng ý - như CDU cho biết Steinmeier được sự ủng hộ của họ.
Sigmar Gabriel xuất hiện ngay sau đó một vài phút trước báo chí. Ông đã trình bày các yêu cầu cho một Tổng thống, điển hình về tính toàn vẹn. Steinmeier đáp ứng hoàn toàn các tiêu chuẩn. Ông tận hưởng một "danh tiếng tốt" và tiêu biểu cho sự ổn định trong thời gian "gãy đổ và không chắc chắn". Gabriel rõ ràng đã thực sự đạt được ý nguyện, nhưng ông cố gắng tránh cử chỉ của kẻ chiến thắng. Khi được hỏi làm thế nào ông đã đả thông được cho thành viên của ông trở thành một ứng cử viên tổng thống, ông nói: "tôi không làm được gì cả, nhưng chính Frank-Walter Steinmeier đã thuyết phục." Gabriel dựa vào các cuộc thăm dò ý kiến, theo đó thì Steinmeier là "ứng cử viên mong muốn của người dân".
Quyết định của ba Chủ tịch của liên minh chính phủ cho những nỗ lực đầu để tìm một ứng cử viên tổng thống chung đã trở thành vô ích vào chủ nhật tuần trước. CSU Tổng thư ký Andreas Scheuer chỉ trích qua "Bild.de" hôm thứ hai 14.11.16, mặc dù Gabriel đã tuyên bố tuần trước trong câu hỏi ứng cử viên - Gabriel gọi Steinmeier là ứng cử viên xuất sắc. Đồng thời Scheuer nói rằng Steinmeier, đây là "một ứng cử viên tốt qua chính sách đối ngoại trong khoảng thời gian đầy thử thách".
Scheuer nói thêm: " Vào cuối tuần, chúng ta thấy rằng tất cả những lần tán tỉnh của đảng Xanh kết thúc". Trước đây đã được suy đoán rằng Liên đảng CDU + CSU có thể chỉ định Thống đốc Winfried Kretschmann (Xanh) của tiểu bang Baden-Wuerttemberg vào chức Tổng thống.
Chính trị gia CDU, Norbert Roettgen cho rằng Gabriel có lỗi trong những tuần dài bế tắc tìm người kế vị TT Gauck vào tối chủ nhật qua đài truyền hình ARD. Chủ tịch SPD đã "không đơn giản hoá quá trình tìm kiếm một ứng cử viên". Gabriel gây áp lực trước và đã đề nghị một thành viên của SPD với Ngoại trưởng Steinmeier. Chủ đích của Liên minh là " liên minh đề xuất một ứng cử viên chung".
TT Gauck được bầu vào tháng 2 năm 2012 thành người đứng đầu nhà nước. Cựu mục sư 76 tuổi không muốn tái tranh cử nữa vì lý do tuổi tác. Bây giờ, chắc chắn Steinmeier sẽ là vị tổng thống tiếp theo , cũng là vấn đề ai sẽ là người kế nhiệm của Ngoại trưởng Steinmeier ?.
Ai kế vị Steinmeier?
Khi nào Steinmeier không còn là ngoại trưởng Đức nữa thì Sigmar Gabriel đã không đề cập trong tuyên bố của mình. Cho đến khi Hội đồng Liên bang họp vào ngày 12 tháng Hai 2017, Steinmeier chắc chắn được bầu vào chức Tổng thống Đức, thì phải rời chức Bộ trưởng Bộ Ngoại giao . Một đảng viên nổi bật của đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD) đang kiếm một "văn phòng" (ý nói chức vụ) mới. Tên của ông là Martin Schulz, đương kim Chủ tịch Nghị viện châu Âu. Sau cuộc bầu cử châu Âu năm 2014, đảng Bảo thủ và đảng Dân chủ Xã hội đã đồng ý chia thời hạn của Chủ tịch Quốc hội. Schulz muốn ở lại nghị viện châu Âu và đã báo hiệu, nhưng EVP-Fraktion (nhóm EVP) bây giờ cho biết không còn nghi ngờ nữa là một đại diện của những người bảo thủ sẽ đảm nhận chức vụ. Steinmeier sẽ là Tổng thống, nhưng ai là người trở thành ngoại trưởng?. Có lẽ là ông Martin Schulz.
Bây giờ Martin Schulz, nhất là kể từ cuộc bầu cử châu Âu như là niềm hy vọng của đảng SPD. Chống trở những kháng cự ông đã giành được một kết quả đáng kính cho đảng. Cũng trong câu hỏi ai là ứng cử viên thủ tướng, thì Schulz là một ứng cử viên đầy hứa hẹn, người mà các "đồng chí" hàng đầu trong nội đảng ủng hộ.
Lãnh đạo SPD Gabriel biết rằng nhiều dân chúng Đức chống đối về con người của mình và lần cuối cũng đã cho thấy, cần thiết ông sẽ từ bỏ chuyện làm ứng cử thủ tướng. Cựu Thủ tướng Gerhard Schroeder, một người bạn thân của Gabriel, giới thiệu tiểu sử của Phó Thủ tướng Đức. Đánh giá Gabriel như nhà hùng biện vĩ đại và "dân chủ populists" được bấu thành người kế nhiệm ông Schroeder. Tuy nhiên, một lời mời rõ ràng để Gabriel thành ứng cử viên thủ tướng, ông Schroeder tránh .
Schulz ngược lại có thể trở thành ứng cử viên thủ tướng Đức, khi ông cùng một lúc là Chủ tịch của SPD. Có lẽ cũng đủ cho ông ta với chức Bộ trưởng Ngoại giao !.
Thay lời kết: Dựa vào bài ở trên, người viết (chuyển ngữ) đưa ra nhận định riêng sau đây:
* Gabriel (SPD) nhanh tay, lanh trí đề nghị một người được dân Đức ưa chuộng, hiện tại còn được ưa thích hơn Merkel và bộ trưởng tài chánh W. Schaeuble (CDU) vào chức Tổng thống Đức, trong khi CDU/CSU còn loay hoay tìm ứng cử viên (ƯCV) cho liên đảng của họ.
* Qua đó Gabriel đã đẩy CDU/CSU vào tình thế khó xử nên cuối cùng phải chấp nhận Steinmeier.
* Xanh không chịu Steinmeier muốn đề đưa ra ƯCV riêng nhưng sau khi CDU, CSU và SPD tuyên bố ủng hộ Steinmeier thì ƯCV của Xanh nếu có, cũng sẽ mang thất bại khi bầu mà thôi.
* Qua kết quả liên tục của các cuộc thăm dò ý kiến cử tri thì Gabriel thua xa bà Merkel. Mới đây CDU cho biết (tuy Merkel còn do dự, chưa chính thức công bố) là sẽ tái tranh cử chức thủ tường cho nhiệm kỳ thứ 4. Trong trường hợp này, Gabriel không có cơ hội thắng bà Merkel, ông ta biết vậy.
* Nếu như Gabriel là ƯCV thủ tướng của SPD ( trên nguyên tắc, chủ tịch SPD được ưu tiên trước hết trừ khi tự ý nói không ra tranh cử !) thì ông ta chỉ có thể trở thành thủ tướng nếu SPD+Xanh+Tả khuynh (die Linke) chiếm đa số phiếu so với các đảng còn lại trong kỳ bầu cử Quốc hội vào mùa Thu 2017 tới. Tuy nhiên, theo kết quả thăm dò cử tri Đức mới nhất thì chưa được như thế.
* Theo dõi tình hình chính trị Đức, người viết nghĩ rằng SPD phải tìm một giải pháp ổn thoả vì trước đây SPD đã bàn đến ai sẽ là ƯCV thủ tướng cho 2017, nhiều chính trị gia nổi tiếng trong đó có Steinmeier, Gabriel và 2-3 vị thống đốc tiểu bang tên tuổi là thành viên SPD của SPD nhưng những người này lên tiếng từ chối. Ông Schulz là nhân vật gần đây SPD nhắc đến. Vần đề theo tôi, phải làm thế nào để dọn đường kịp thời cho ông Schulz, khi mà chỉ còn hơn 9 tháng nữa là bầu cử?.
* Theo sự suy đoán của riêng tôi, Gabriel đã bày ra một bàn cờ chính trị khá cao khi bất ngờ đề cử Steinmeier vào chức Tổng thống Đức. Steinmeier sáng giá, khó tìm đối thủ nào hơn nên cuối cùng CDU/CSU đành phải lép vế, chấp nhận dù ban đầu chống.
* Steinmeier(2009) một lần là ƯCV thua Merkel nên nếu lại đề cử ông ta thì cơ hội thắng nhỏ, chưa nói đến chuyện qua đó cử tri Đức sẽ cho rằng SPD hết nhân sự tốt, cũng là 1 vấn đề cho SPD.
* Steinmeier nắm chức Tổng thống, Gabriel (nếu là ƯCVTT) sẽ có 1 đối thủ ít hơn, theo tôi.
* Trong trường hợp Steinmeier thành tổng thống (chuyện không ngăn cản nổi khi CDU/CSU và SPD chiếm đa số phiếu ủng hộ) thì chức Bộ trưởng ngoại giao Đức trống và SPD sẽ đưa ông Schulz vào chức vụ này. Schulz có đầy kinh nghiệm trên lãnh vực ngoại giao trong thời gian làm chủ tịch Quốc hội Âu Châu nên không bị sự chống đối thừ nhiều phía. Một ƯCV thủ tướng cũng cần phải có kinh nghiệm trong nội các Đức nên Gabriel và SPD có lẽ đã tính chuyện này và dọn đường cho ông Martin Schulz đi. Ông ta có 7 tháng đủ để chuẩn bị cho cuộc tranh cử vào tháng Chín 2017.
Để kết thúc người viết có nhận định rằng Gabriel nói riêng và SPD nói chung đang bày ra một bàn cờ chính trị để từ đó hy vọng có thể đương đầu với CDU/CSU. Đức là một quốc gia dân chủ và đa đảng (ít nhất là sẽ có 5-6 đảng lọt vào Quốc hội và được tham chính). Bầu cử thủ tướng là người đứng đầu cơ quan hành pháp Đức khác với bầu cử TT ở Mỹ chỉ có hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa nên đảng nào (tùy theo kết quả bầu cử) thành lập được một liên minh chính phủ thì chức thủ tướng Đức sẽ lọt vào tay đảng mạnh nhất trong liên minh chính phủ này.
SPD, đến nay muốn cầm quyền dù muốn dù không phải liên minh với CDU/CSU nếu SPD+Xanh (ưu tiên một cho SPD !) không đạt đa số phiếu tuyệt đối. Còn Xanh và Tả Khuynh thì rất muốn củng với SPD phân quyền loại CDU/CSU ra khỏi chính phủ. Liệu các thế cờ mà SPD, Xanh và Tả Khuynh đang sử dụng đi có thể đánh bại được CDU/CSU ?. Chúng ta chờ xem, chỉ còn 10 tháng nữa thôi !.
-
© Lê-Ngọc Châu (Nam Đức, tối ngày 16. November 2016)
Nguồn: theo Timo Steppat, 2016/11/14 _FAZ.net
.
Gửi ý kiến của bạn
