Hôm nay,  

Những Khúc Xương Khó Nuốt Của Việt Nam Trong TPP

23/10/201500:00:00(Xem: 6850)
Hơn 2 tuần qua Việt Nam rộn rã với niềm vui TPP. Báo chí nhà nước rộn ràng loan tải thắng lợi TPP đầy màu hồng với viễn cảnh một nước nghèo và lạc hậu như Việt Nam nhanh chóng thành rồng, thành hổ nhờ phần bánh được chia trong TPP. Trong khi đó, hai điểm của TPP dành riêng cho Việt Nam, và buộc phải thoả mãn hai điều này mới được hưởng các lợi lộc của TPP, thì lại rất ít được báo chí đề cập đến, hoặc nếu có nhắc đến thì chỉ thoáng qua bàn theo một hướng khác.

Hai điểm đó là định hướng xã hội chủ nghĩa và quyền tự do công đoàn (bao gồm cả việc thành lập hội).

Cái đuôi xã hội chủ nghĩa

Việt Nam là nước duy nhất trong 12 quốc gia TPP có nền kinh tế mang “cái đuôi định hướng xã hội chủ nghĩa”.

Khi nói về vị thế của VN trong TPP, Tiến Sĩ Nguyễn Ngọc Trường, Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Phát triển Quan hệ Quốc tế (CSSD) cho rằng: “Hiện giờ chúng ta có quyền áp đặt luật chơi (trong nhiều lĩnh vực) và đó cũng là lợi thế chính trị to lớn đối với Việt Nam...”.

Chẳng biết TS Nguyễn Ngọc Trường nói về “lợi thế chính trị nào”? Nhưng điều chắc chắn là chẳng nước nào trong số 11 quốc gia còn lại trong TPP sẽ phải “mọc thêm” cái đuôi xã hội chủ nghĩa cho nền kinh tế của họ để giống với VN. Ngược lại, để được ngồi vào “bàn tiệc TPP”, VN đã thoả thuận phải thực hiện những nguyên tắc giống như 11 nước còn lại. Tức là trong một thời gian ân hạn, VN phải dần dần sửa đổi luật lệ để thu nhỏ và tiến đến cắt hẳn “cái đuôi” xã hội chủ nghĩa trong nền kinh tế của mình.

Đặc biệt là không thể dùng khu vực kinh tế nhà nước, với vốn liếng là tiền thuế của nhân dân để chèn ép doanh nghiệp tư nhân, hầu làm “nhiệm vụ chính trị” cho đảng (như thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã từng tuyên bố).

Cựu bộ trưởng thương mại Lê Văn Triết đã nói về nhu cầu sửa đổi luật lệ cùng cơ cấu kinh tế nêu trên trong một cuộc phỏng vấn mới đây của đài VOA (1). Ông Triết cho rằng: “Việt Nam còn nhiều mặt chưa sẵn sàng cho TPP và cần phải phấn đấu rất nhiều”; và rằng: “cơ cấu kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam cần phải chuyển hóa kịp thời vì không phù hợp với TPP cũng như xu hướng kinh tế thế giới trong thời đại toàn cầu hóa”.

Chuyển hoá kịp thời “cơ cấu kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam” là điều không dễ dàng đối với đảng Cộng Sản VN khi mà hiến pháp mới năm 2013 ghi rõ nền tảng “định hướng xã hội chủ nghĩa này”.

Ngay cả bản dự thảo báo cáo chính trị đại hội 12 của đảng cũng giữ nguyên định hướng đó, và trong diễn văn bế mạc hội nghị trung ương 12 hôm 11/10 vừa qua, TBT Nguyễn Phú Trọng chốt lại phần 1 nói về kinh tế xã hội bằng phương hướng phải: “…Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN…”

Trong khi đó thì TBT Nguyễn Phú Trọng và Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng trong những lần thăm viếng Hoa Kỳ, Nhật Bản và các nước Liên Âu đều năn nỉ các chính phủ liên hệ châm chước để nhìn nhận kinh tế VN là nền kinh tế thị trường.

Phản ánh sự mâu thuẫn giữa ý hướng của lãnh đạo đảng và những nhu cầu phải sửa đổi cho tương thích với TPP, trong bài bình luận nhan đề: “Chiêu thức mới cũng không thể lòe người” (2), đăng trên báo Quân Đội Nhân Dân ngày 19/10, qua tác giả Nguyễn Mạnh, Ban Tuyên Giáo Trung Ương cho rằng:

“Đó là một chiến lược, là một sản phẩm của chủ nghĩa đế quốc trong mục tiêu xóa bỏ chủ nghĩa xã hội. Đối với cách mạng Việt Nam, “diễn biến hòa bình” là một nguy cơ thực sự, ngày càng được các thế lực thù địch ráo riết đẩy mạnh, với những thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt."

Xem ra để được hưởng những lợi ích của TPP, CSVN phải làm sao nuốt trôi được cục xương khó nuốt “cải cách thể chế” này.

Trong bài “Và bây giờ bắt đầu các cuộc đấu mới cho TPP” trên báo trên báo Financial Times ngày 5/10 (3) còn nhấn mạnh rằng: “Thậm chí ở Việt Nam độc đảng, việc thay đổi lãnh đạo lờ mờ hiện ra trong năm 2016 có nghĩa là họ phải đối mặt với những thách thức chính trị riêng mình đối với TPP.”


Quyền tự do công đoàn:

Cải cách thể chế không chỉ là khúc xương khó nuốt duy nhất của CSVN trong TPP. Công đoàn độc lập được ấn định trong chương 19 của TPP (bao gồm nhiều điều kiện khác như quyền tự do lập hội, tôn trọng quyền lợi và điều kiện lao động của công nhân viên qua công đoàn độc lập và triệt để giải trừ nạn buôn người) là cục xương khó nuốt thứ hai dành cho VN trong TPP. Malaysia, Brunei và Mexico là ba nước khác cũng phải nuốt cục xương này nhưng nhỏ hơn, vì họ đã có ít nhiều nền tảng cho vấn đề này.

Chẳng thế mà trong cuộc trả lời báo New York Times tối 5/10 ngay sau khi đàm phán xong TPP, Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng nói rằng “Lao động là một vấn đề quan trọng và nhạy cảm của Việt Nam trong quá trình đàm phán”, và phía VN đã “tranh đấu” rất gay go cho vấn đề này.

Ông Vũ Huy Hoàng cho biết: “Điều kiện lao động của Việt Nam không giống với điều kiện của Mỹ hay các quốc gia khác. Chúng tôi tuân thủ các điều khoản của Tổ chức Lao động quốc tế, mà Việt Nam là thành viên. Chúng tôi sẵn lòng đáp ứng được vấn đề lao động này”.

Đến đây thì lòi ra những điều tiềm ẩn khác liên quan đến vấn đề lao động dưới sự lãnh đạo của đảng CSVN. Và xem ra sự “tranh đấu gay go” mà ông Vũ Huy Hoàng nói đến chỉ là tranh đấu cho sự độc quyền lãnh đạo của đảng (ít nhất là trong vấn đề lao động), nhưng cuối cùng thì đảng cũng phải nhượng bộ hầu đổi lấy một ít nhân nhượng từ phía Mỹ (thời gian ân hạn???).

Có nhiều câu hỏi được đặt ra: Tại sao một nhà nước vẫn lớn tiếng tự cho rằng họ luôn luôn tôn trọng nhân quyền lại khó khăn đến thế trong vấn đề tự do công đoàn? Tại sao Việt Nam đã (tái) gia nhập tổ chức lao động quốc tế ILO gần 20 năm nay mà mới chỉ ký kết 8 trong số 13 công ước lao động quốc tế?

Phải chăng vì đảng CSVN là đội “tiền phong của giai cấp công nhân” nên các công ước lao động còn lại quá “lạc hậu”, chưa xứng tầm để CSVN ký kết? Cần lưu ý công ước 87 về tự do công đoàn là công ước CSVN đang mắc nghẽn chưa ký kết. Tại sao quyền tự do lập hội là quyền hiến định mà mười mấy năm nay quốc hội CSVN đã “hơn 10 lần cầm lên lại đặt xuống” (lời ông Dương Trung Quốc) không thông qua được? v.v.... và v.v....

*****

Kết luận:

Khi đặt bút ký TPP, có lẽ Hà Nội nghĩ rằng với sở trường chơi chữ và láu cá vặt, đồng thời lợi dụng bản chất hám lợi của giới tư bản quốc tế, họ sẽ có thể làm nên những bộ luật để đáp ứng cho TPP rồi sẽ dùng những mưu ma chước quỷ để luồn lách sau này như họ đã từng làm với nhiều hiệp ước quốc tế trước đây. Bên cạnh đó, độc quyền báo chí trong tay nhà nước cũng có thể là một yếu tố khiến CSVN tin tưởng rằng họ có thể tiếp tục bịt mắt nhân dân trong cách họ giải thích các vấn đề về thể chế và lao động.

Tuy nhiên, với TPP thì có thể không dễ dàng như vậy. Những điều khoản về trừng phạt đi kèm với sự mở rộng và hạ thấp hàng rào thuế quan (là lãnh vực VN hưởng lợi nhiều nhất trong TPP) không dễ gì để cho CSVN luồn lách qua được. Đặc biệt trong quyền công đoàn có quyền liên kết với các công đoàn khác cũng như các doanh nghiệp tư nhân có quyền kiện nhà nước đã thu hẹp ngõ luồn lách của CSVN rất nhiều.

Ngoài ra, trong thời đại ngày nay những phong trào đấu tranh cho dân chủ ở VN cũng không dại gì mà không vận dụng các điều kiện của TPP để giành lợi thế trong công cuộc đấu tranh cho một nền dân chủ đích thực.

=======

(1) http://m.voatiengviet.com/a/cuu-bo-truong-thuong-mai-tpp-co-the-gay-thiet-hai-lon-cho-viet-nam/2998478.html

(2) http://www.qdnd.vn/qdndsite/vi-vn/61/43/chong-dien-bien-hoa-binh/chieu-thuc-moi-cung-khong-the-loe-nguoi/383507.html

(3) https://anhbasam.wordpress.com/2015/10/07/5359-va-bay-gio-bat-dau-cac-cuoc-dau-moi-cho-tpp/

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Nelson Mandela (1918-2013), quán quân Giải Nobel Hòa Bình năm 1993, nhà hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc bị tù 27 năm, và là vị tổng thống người da đen đầu tiên được bầu trong cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của nước Nam Phi vào năm 1994, đã từng nói rằng, “Giáo dục là vũ khí có sức mạnh nhất mà bạn có thể sử dụng để thay đổi thế giới.” Hơn ai hết, Nelson Mandela là người không những hiểu rõ giá trị thực sự của nền giáo dục mà còn áp dụng kiến thức đó trong việc làm thay đổi đất nước và dân tộc Nam Phi của ông. Ông đã dẫn dắt Nam Phi từ một quốc gia ngập chìm trong bóng tối của thù hận, phân hóa và lạc hậu để vươn mình lên trong ánh sáng của đoàn kết, hòa bình và phát triển.
Hoa Kỳ đã tấn công Iran. Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng có thể trì hoãn bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ trong nhiều tuần, ông tuyên bố vào ngày 21/6 rằng máy bay Mỹ đã tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở bị chôn sâu ở Fordow. Các quan chức Iran xác nhận rằng các cuộc không kích đã diễn ra. Mặc dù ông Trump khẳng định rằng các địa điểm này đã bị "xóa sổ", nhưng vẫn chưa rõ các cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại gì.
Jena, Louisiana – một thị trấn 4.000 dân lọt thỏm giữa rừng thông – nơi bảng hiệu đầu làng ca ngợi đội bóng nữ vô địch của bang, nhưng cách đó chỉ ba dặm, sau hàng rào kẽm gai và lời Kinh Thánh treo lủng lẳng, là Trại Giam ICE đồ sộ - do GEO Group điều hành. Nơi đây hiện giam giữ hơn 1000 người – phần lớn chưa từng bị kết tội hình sự, nhiều người chỉ là dân đang xin tị nạn hợp pháp, số còn lại chưa kịp hiểu vì sao mình bị bắt...
Tại sao Trump lại vội vàng ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và chính sách mới như vậy?AI: Có hai lý do.Đầu tiên, tổng thống vội vàng vì nếu có bất kỳ điều gì sai trái xảy ra vào đầu nhiệm kỳ, ông có thể đổ lỗi cho chính quyền trước và nhà nước (những người làm việc cho ông). Nếu để lâu, những điều sai trái sẽ là trách nhiệm của ông, và Trump không thích chịu trách nhiệm.Thứ hai, ông biết trong hai năm nữa, đảng Cộng hòa sẽ mất quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử quốc hội và ông sẽ trở thành què quặt. Ông cần phải hoàn thành mọi việc ngay bây giờ. Ông muốn tập trung vào các doanh nghiệp của mình trong hai năm cuối nhiệm kỳ tổng thống,
Bao dung – một từ nghe thật thanh thoát. Âm tiết của nó cũng thật bình dị, thốt ra từ thanh quản nhẹ nhàng không cần uốn nắn, như cỏ mọc từ đất, như mưa từ trời. Vậy mà ngày nay, trong một xã hội đứng đầu thế giới về tự do, về quyền con người, hai từ “bao dung” bỗng dưng khó tìm. Chính trong tháng Sáu này, tháng gọi là Pride Month, những câu chuyện thương tâm về cộng đồng LGBTQ+ bị chìm trong bóng tối. Có lẽ trong sáu tháng qua, nước Mỹ có quá nhiều những phát ngôn, biến cố, thay đổi mà đối với truyền thông, đó là điều cần phải nói, và nói mỗi ngày. Hoặc cũng có lẽ, trong một chính quyền đang nỗ lực bác bỏ DEI, đóng chặt cửa với di dân, thì truyền thông cũng không dám đào sâu về những gì thuộc về cộng đồng yếu thế. Cho dù, đó là một án mạng lấy đi cuộc sống một con người, hoặc chấm dứt những nguyên tắc vốn đã được nhìn nhận hàng thập kỷ.
“Nơi nào người ta bắt đầu đốt sách, nơi đó người ta rồi cũng sẽ thiêu người.”— Heinrich Heine. Câu nói nổi tiếng từ thế kỷ XIX của thi sĩ Heinrich Heine, tưởng chỉ là tiếng vọng u ám của bóng ma lịch sử nhưng hôm nay, giữa thế kỷ XXI, lời cảnh báo ấy lại trở nên rúng động – ngay trên đất nước từng được xem là ngọn hải đăng của tự do học thuật. Oái oăm thay, những dấu hiệu đầu tiên của bóng tối không phát xuất từ một chế độ độc tài phương Đông, mà từ chính nước Mỹ – xứ sở từng được xem là ngọn hải đăng của giáo dục tự do.
Donald Trump không đội vương miện, nhưng ông đã luyện được cách bắt cả một đảng chính trị quỳ gối. Và cũng như các ông vua cổ đại, ông không cần luật – ông chính là luật. Nếu Toà Tối cao chống đối, ông sẽ gọi đó là “phản quốc.” Nếu truyền thông phản biện, ông gọi đó là “tin giả.” Nếu có cuộc bầu cử mà ông thua, ông sẽ bảo đó là “gian lận.” Và nếu có ai dám nói điều gì khác, ông sẽ gửi quân đội tới – như ông đã làm ở Los Angeles, để dạy cho đám biểu tình “hỗn xược” ấy một bài học về dân chủ... bằng đạn cao su và lựu đạn cay.
Ryanne Mena là một nhà báo đưa tin về tội phạm và an toàn công cộng cho Southern California News Group. Thứ Sáu, 6/6, ngày đầu tiên diễn ra cuộc biểu tình phản đối chính sách nhập cư của chính quyền Trump, chống lại các cuộc bố ráp của Cảnh Sát Di Trú (ICE), Mena đã có mặt ngay trên đường phố Los Angeles, bên ngoài Trung tâm giam giữ Metropolitan,L.A. Tại đây, cô bị trúng đạn hơi cay ở đùi bên trái Ngày kế tiếp, nữ phóng viên này bị trúng đạn cao su của các đặc vụ liên bang bắn vào đầu, bên phải, cách tai của cô chỉ khoảng 1 inch. Những tấm ảnh Mena và các đồng nghiệp khác bị thương lan tỏa khắp Instagram, Twitter.
Giữa lúc Tòa Bạch Ốc đang tìm mọi cách cứu vớt mối quan hệ Trump-Musk thì các cựu quan chức an ninh y tế cho biết chính quyền Trump hủy bỏ $766 triệu trong các hợp đồng nghiên cứu phát triển vaccine mRNA để chống lại các loại đại dịch cúm. Với họ, đây là đòn giáng mới nhất vào quốc phòng quốc gia. Họ cảnh báo rằng Hoa Kỳ có thể phải nhờ đến lòng trắc ẩn của các quốc gia khác trong đại dịch tiếp theo. ABC News dẫn lời Beth Cameron, cố vấn cao cấp của Trung tâm Đại dịch thuộc Brown University Pandemic Center, và là cựu giám đốc Hội đồng an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc, cho biết: “Các hành động của chính quyền đang làm suy yếu khả năng phòng ngừa của chúng ta đối với các mối đe dọa sinh học. Việc hủy bỏ khoản đầu tư này là một tín hiệu cho thấy chúng ta đang thay đổi lập trường về công tác chuẩn bị ứng phó với đại dịch. Và điều đó không tốt cho người dân Mỹ.”
Ăn mặc đẹp là nói về thời trang. Lịch sử “thời trang cao cấp” thuộc về truyền thống của Pháp: Haute couture từ thế kỷ 17. Đến thế kỷ 19, ngành thời trang cao cấp đã phát triển thành một phương tiện kích thích tăng trưởng trong nền kinh tế Pháp. Trong thời gian này, các nhà tạo mốt như Dior, Chanel và Balenciaga đã được thành lập. Tuy nhiên, vào thế kỷ 20, ngành thời trang cao cấp ở Pháp đã mất đi phần lớn sự huyền bí của mình và phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các thị trường quốc tế khác, đặc biệt là ở Ý và Hoa Kỳ. Sự thành công của bối cảnh thời trang quốc tế và tiềm năng lợi nhuận đã thu hút sự chú ý của các tập đoàn hàng xa xỉ, được tiên phong bởi ông trùm kinh doanh người Pháp và người sáng lập LVMH Bernard Arnault vào năm 1987. Ngày nay, các tập đoàn này vẫn tiếp tục duy trì hoạt động lịch sử của các nhà thời trang xa xỉ thông qua việc bổ nhiệm các giám đốc sáng tạo, những người diễn giải và chỉ đạo triết lý thiết kế của thương hiệu.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.