Diễn ra ở Quận Cam trong mấy ngày cuối tuần cuối cùng của tháng 9,
Đại-hội lần thứ 28 của Nghị-hội Toàn-quốc Người Việt tại Hoa-kỳ
đã kết thúc với một quyết-tâm mới vận-động thêm giờ cho Đài Á Châu
Tự Do (RFA), đi tìm một giải-pháp hoà-bình cho chủ-quyền VN trên Biển
Đông và hoàn-tất một cuốn phim mới về lịch-sử cận-đại VN. Cùng
lúc, mọi người đến dự Đại-hội cũng hoan-nghênh những khoá huấn
luyện tuổi trẻ hàng năm của Nghị-hội mang tên VAYLC (là chữ viết tắt
cho Vietnamese American Youth Leadership Conference) mà khoá tháng 7 vừa
qua đã là khoá thứ 12.
Tổ-chức ở Thủ-đô Tỵ nạn
Theo thông-lệ có từ ngày đầu (vào năm 1986), Nghị-hội cứ một năm
tổ-chức Đại-hội ở Miền Đông thì lại đến một năm họp ở Miền Tây
(hoặc ở Miền Nam hay Miền Trung-Tây Hoa-kỳ). Khi họp ở Miền Tây thì
không cứ Nam hay Bắc Cali mà cũng có năm họp ở Seattle, TB Washington
(vùng Tây-Bắc). Vì năm 2009 đã họp ở Dallas, Texas, nên năm nay
Nghị-hội lại trở về miền Nam Cali.
Đại-hội họp ở Thủ-đô Tỵ nạn thì dễ thu hút người đến dự nhưng năm
nay, ngày chính của Đại-hội, thứ Bảy 28/9, lại có quá nhiều
sinh-hoạt khác tổ-chức cùng ngày nên cử-toạ cũng có phần loãng bởi
bị chia xẻ với hai sinh-hoạt nổi khác vào cùng ngày và gần như cùng
giờ: giỗ đầu của thi-sĩ Nguyễn Chí Thiện và giỗ thứ 12 của
cựu-Tổng-thống Nguyễn Văn Thiệu.
Mặc dầu vậy, Đại-hội của Nghị-hội, họp ở Trung-tâm Hội-nghị Le-Jow
của trường Coastline Community College, cũng đã được đón tiếp
Thị-trưởng Tạ Đức Trí của thành phố Westminster, ông đã đến giúp
khai mạc Đại-hội và tặng một bảng ghi công của Nghị-hội trong 28 năm
qua. Cùng đi với ông còn có Nghị-viên Sergio Contreras đến chào mừng
Đại-hội bằng tiếng Việt. Giám-thị Quận Cam, bà Janet Nguyễn, tuy có
việc phải đi xa, đã gửi ba người phụ-tá đến dự và trao cho Nghị-hội
một bản Tuyên-cáo của Quận Cam công-nhận những đóng góp đáng kể của
Nghị-hội trong các lãnh-vực xã-hội, tỵ nạn, nhân-quyền và huấn
luyện tuổi trẻ, khuyến khích tham-gia chính-trị trong dòng
chính-mạch. Cuối cùng, Thượng-nghị-sĩ Tiểu-ban Lou Correa cũng lên
chúc mừng Đại-hội thành công.
Trong một cử toạ khá chọn lọc, người ta để ý thấy không ít những
bộ mặt khá quen thuộc trong cộng-đồng và ngay hai cụ ông cụ bà
Nguyễn Tư Mô, 92 tuổi, cũng đã ở từ sáng đến tận gần 5 giờ chiều
mới ra về. Chỉ có sự tương-đối vắng mặt của tuổi trẻ là cho thấy
Nghị-hội cần làm việc nhiều hơn nữa để có thể "trao bó
đuốc" cho những thế-hệ đến sau.
Mấy phần trình bầy khái-quát
Sau phần nghi-lễ, ông Nguyễn Ngọc Bích, Chủ-tịch Hội-đồng Điều hợp
Trung-ương Nghị-hội, đã giới-thiệu Dược-sĩ Nguyễn Mậu Trinh,
Chủ-tịch Ban Chấp hành, lên trình bầy ít hàng về lịch-sử Nghị-hội,
nỗ lực nối kết với các tổ-chức của người Việt quốc-gia tại các
địa-phương trên toàn-quốc Hoa-kỳ. Ông nêu ra một vài thành-quả đáng
kể của Nghị-hội như việc tham-gia ba lần kiểm-kê dân-số ở Mỹ (1990,
2000 và 2010), từ đó chúng ta có những con số chính-xác về
cộng-đồng người Mỹ gốc Việt. Ông cho biết Nghị-hội là một loại
"information clearinghouse" mà nhiều nơi đã dùng để tìm hiểu
về người Việt, văn-minh, văn-hoá VN, sức mạnh của cộng-đồng chúng ta
ở Mỹ v.v. Nghị-hội có người đi diễn-thuyết các nơi, như các
đại-học, các tổ-chức cộng-đồng cũng như tham-gia chung trong nhiều
công-tác với các tổ-chức khác trên đất Mỹ hoặc ngay cả với những
cơ-quan, định-chế Mỹ như hệ-thống bảo tàng Smithsonian, Library of
Congress (Thư-viện Quốc-hội HK)...
Bởi chúng ta sống trong một xã-hội đặt nặng khoa-học và những con
số chính-xác, ông Bích trình bầy sau ông Trinh, nên chúng ta có thể đo
được những kích thước của cộng-đồng chúng ta như: gần 1,6 triệu
người Việt ở Mỹ là nhóm người gốc Á-châu Thái-bình-dương lớn thứ 4
ở xứ này; kiểm-kê dân-số liệt-kê mức lợi-tức của chúng ta (còn thua
xa những nhóm như người Mỹ gốc Ấn-độ, Trung-hoa, Nhật-bản), mức học
vấn của con em chúng ta (cũng vẫn sau mấy nhóm kia), sức mạnh kinh tế
của chúng ta. Tỷ-dụ, mặc dầu chưa tới 2 triệu người, người Việt ở
Mỹ có tới 229 nghìn cơ-sở kinh-doanh lớn nhỏ, bằng 7 lần số cơ-sở
kinh-doanh của cả miền Nam vào năm 1978 và hơn 1/3 số cơ-sở kinh-doanh
trên toàn-quốc VN hôm nay (600 nghìn cơ-sở trên một dân-số gần 90 triệu
người). Chính vì vậy mà chưa đầy 4 triệu người Việt ở hải-ngoại đã
gởi về trong nước được từ 8 đến 9 tỷ đô-la một năm, bằng 3 lần cả
thế-giới cho Hà-nội vay một năm.
Phần trình bầy về Biển Đông
Phần thu hút sự chú ý nhất trong nghị-trình buổi sáng là phần do
anh Hồ Văn Sinh thuộc VNCH Foundation trình bầy. Mở đầu, anh trưng ra
bằng-chứng là Liên-hiệp-quốc vào tháng Năm 2009 đã có thư chính-thức
thông-báo là đã chấp nhận hồ-sơ về lãnh-hải VNCH do cựu-Thủ-tướng
Nguyễn Bá Cẩn nộp theo quy-định của Luật Biển năm 1982. Điều này cho
thấy là VNCH vẫn có chỗ đứng trong một cuộc tranh-chấp về chủ-quyền
biển đảo trên Hoàng-sa và Trường-sa, và cơ-sở pháp-lý trên hai
quần-đảo này của VNCH vẫn có giá-trị hơn những lời đòi của
Bắc-Việt, tức Hà-nội bây giờ, nhất là sau khi đã có công-hàm Phạm
Văn Đồng (ngày 14/9/1958) công-nhận chủ-quyền của Bắc-kinh trên Biển
Đông. Do đó mà một cuộc tranh đấu trên căn-bản hòa-bình dựa vào
những hiệp-định quốc-tế như Hiệp-định Hoà-bình San Francisco (1951),
Hiệp-định Đình chiến Genève (1954), Hiệp-định Hoà-bình Paris (tháng
1/1973) và Định-ước Quốc-tế Bảo đảm việc thi-hành Hiệp-định Paris
(tháng 3/1973) có nhiều khả-năng mang lại thắng-lợi về cho VN--bởi cả
bốn hiệp-định quốc-tế này đều đảm bảo sự toàn vẹn lãnh-thổ của
miền Nam, trong đó có Hoàng-sa và Trường-sa.
Tới đây, nghỉ giải lao, ông Bích đã phải xin phép vắng mặt một lúc
để sang lễ giỗ đầu của thi-sĩ Nguyễn Chí Thiện ở Trung-tâm Công-giáo
bởi ông đã nhận lời sang nói chuyện bên đó về tình thân của ông với
thi-sĩ, cũng như những nỗ lực của chính cá-nhân ông và nhiều người
khác giới-thiệu thơ văn Nguyễn Chí Thiện ra với thế-giới, sang các
tiếng Anh, Pháp, Đức, Tiệp, Hòa-lan, v.v...
Vận-động thêm giờ phát thanh cho Ban Việt-ngữ Đài RFA
Tới giờ cơm trưa, ông Đỗ Như Điện thuộc Phong trào Giáo-dân VN lại
chạy từ bên Trung-tâm Công-giáo sang nói chuyện với Nghị-hội về cuộc
vận-động tăng giờ phát thanh tiếng Việt về trong nước của Đài RFA (Á
Châu Tự Do). Theo ông Điện, cuộc vận-động này được G.S. Nguyễn Thanh
Trang và ông Trần Quốc Bảo, hai người chủ chốt trong cuộc vận-động
vào đầu thập niên 1990 cho việc thành-lập Đài ACTD, đang khơi động trở
lại vì tình-hình bang-giao Mỹ-VNCS đang qua một giai-đoạn then chốt.
Mặc dầu vậy, số giờ phát thanh của Đài ACTD về VN (90 triệu dân) vẫn
chỉ có 2 giờ một ngày trong khi số giờ phát thanh về Tây-tạng (3
triệu dân) lên tới 10 giờ một ngày. Đây là một sự thiếu cân-bằng
trầm trọng và ta cần đòi có thêm giờ phát thanh về VN để tăng cường
tiếng nói của người Việt hải-ngoại và của phong trào dân-chủ trong
nước. Đề nghị này đã được mọi người tán thành và Nghị-hội hứa sẽ
tham-gia vào cuộc vận-động này.
Sau ông Điện, đến phần ông Bích trở lại trình bầy về "Tình-hình
Bang-giao Mỹ-VNCS ở ngưỡng cửa Hiệp-định Đối-tác TPP" (Xuyên
Thái-bình-dương). Theo ông Bích, đây là lúc cộng-đồng hải-ngoại nên
vận-động và nhấn mạnh vào chuyện Hà-nội phải tôn-trọng những quyền
căn-bản và nhân-quyền của người dân. Tại sao? Bởi Hà-nội rất cần Mỹ
trong chuyện này mà Mỹ cũng đã tỏ ra rất bực bõ về thành-tích
nhân-quyền gần như không có cải thiện gì hết. Rồi ông Kerry hết còn
là nút chặn đạo-luật nhân-quyền H.R. 1987 của ông Chris Smith ở trên
Thượng-viện nên thời-cơ rất thuận lợi cho việc chúng ta vận-động với
các thượng-nghị-sĩ.
Triển-vọng của Phong trào Dân-chủ trong nước
Sau cơm trưa, cuộc thảo-luận bàn tròn về "Triển-vọng của Phong
trào Dân-chủ trong nước" do ba diễn-giả nổi tiếng đã giữ cử toạ
ở lại đến gần cuối ngày. Diễn-giả đầu tiên, ông Trần Quốc Bảo
thuộc Lực Lượng Dân Tộc Cứu Nguy Tổ Quốc, đã phác-hoạ những nét
chính của phong trào Dân-chủ ngày càng lớn mạnh trông thấy ở trong
nước, từ những tiếng nói lẻ tẻ năm xưa sang những phong trào ngày
càng rầm rộ của tuổi trẻ, phụ nữ, các bloggers, các thành-phần
chống Trung-quốc, các dân oan, các người lao-động, thậm chí của cả
các tôn-giáo. Tiến-sĩ Nguyễn Bá Tùng, diễn-giả thứ hai, thì đưa ra
một cái nhìn lý-thuyết gồm 4 yếu-tố cần và đủ cho một cuộc cách
mạng hoà-bình. Mặc dù ông khá lạc-quan, ông vẫn cho là các yếu-tố
kia chưa hội đủ nên có thể còn phải chờ một thời-gian nữa thì may ra
mới có chuyện gì xảy ra. Diễn-giả cuối, Luật-sư Trần Thanh Hiệp từ
Pháp sang, thì lại cho rằng tình-hình cũng đã khá chín muồi và ta
phải tập trung vào hành-động, nhấn mạnh cuộc tranh đấu pháp-lý và
chính-trị.
Sau phần trình bầy, nhiều người đã xin lên góp ý và đến đây, người
ta thấy thành-phần phụ nữ lại đặc-biệt hăng say tham-gia phần
thảo-luận. Người ta thấy có bà Minh Châu, nữ-quân-nhân Diệu Chi, cô
Hồng Quyên và Luật-sư Bùi Kim Thành hăng hái lên phát biểu làm sôi
nổi hẳn cuộc hội-luận. Dầu sao, ai cũng cho rằng phong trào Dân-chủ
trong nước đang có những bước đi bảy dặm và cộng-đồng hải-ngoại cần
yểm-trợ tối-đa cho cuộc đấu tranh trong nước thành-tựu.
Trình bầy của Vietnam Film Club
Cuối ngày, anh Chu Lynh của Vietnam Film Club đã lên trình bầy về công
việc làm của Câu-lạc-bộ làm phim tài-liệu mang tên nói trên,
thành-lập cách đây 3 năm (2010) tại một Đại-hội của Nghị-hội ở
Virginia. Vietnam Film Club đã sản xuất được một phim rất thành công
mang tên Hồn Việt về Quốc-kỳ và Quốc-ca VN. DVD này giờ đây cũng đã
có phiên-bản tiếng Anh, The Soul of Vietnam, để đưa vào các thư-viện
công-cộng, các đại-học và trung-học của Mỹ. Hiện, đang có một số
bạn bè ở Đức và Pháp đã tình nguyện dịch sang phụ-đề tiếng Đức
và tiếng Pháp.
Ngay trong lúc này, VFC đang thực-hiện cuốn phim tới về lịch-sử
cận-hiện-đại VN và cũng đã xong khoảng 3 chương trong phim đó, những
chương như "Nhân Văn-Giai Phẩm," "Cải cách ruộng
đất"... Nhân dịp này, anh Chu Lynh cũng cho chiếu chương về
"Cải cách ruộng đất" mà anh cho biết là chưa hoàn-hảo. Dầu
sao anh cũng xin chiếu để lấy ý-kiến của mọi người có mặt, ngõ hầu
làm cho thành một chương sống động và đầy đủ, hoàn-hảo hơn.
Cuối ngày, gần 5 giờ chiều, mọi người mới chịu ra về và mặc dầu
có người đến từ 9 giờ sáng, không thấy ai than phiền là buổi họp vô
ích. Trái lại, có một nữ-thính-giả đến dự nguyên ngày còn tặng
$500 để Nghị-hội có thêm phương-tiện làm những việc hữu ích như đã
được bàn đến trong một ngày hội-luận vừa qua.
Được hỏi cảm nghĩ của ông về Đại-hội năm nay so với mọi năm, ông
Bích nói: "Chúng tôi không thể thành công được nếu đã không có
sự tận tình tiếp tay của VNCH Foundation, của Viện Việt Học, của một
số anh em cựu-chiến-binh và H.O., và một số cá-nhân thân-tình với
Nghị-hội ngoài những người cơ-hữu của Nghị-hội tại chỗ. Ngoài ra,
chúng tôi đặc-biệt cám ơn các cơ-quan truyền-thông như mấy tờ
nhật-báo lớn trong vùng, Đài Little Saigon Radio, Đài Little Saigon TV,
nhà báo Đỗ Dzũng và Người Việt TV, Đài SBTN, Đài Free VN News của ông
Bùi Bỉnh Bân, Chương-trình Văn-hóa NBLV... đã phỏng vấn hay đến ghi
lại một ngày Đại-hội của chúng tôi. Những bức hình hay thước phim
được ghi lại hôm đó sẽ giúp những ai ở xa hiểu rõ hơn việc làm của
Nghị-hội trong thời-gian qua."