Trang Đất Việt: Tỉnh Bắc Giang

TỈNH BẮC GIANG

Tỉnh Bắc Giang có diện tích 3.823 km vuông. Dân số năm 2011 là 1.608.500 người, mật độ 410 người/km vuông. Sắc dân: Kinh, Nùng, Tày, Sáng, Hoa. Gồm có: Thành phố Bắc Giang và 9 huyện: Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam, Yên Thế, Lạng Giang, Yên Dũng, Việt Yên, Tân Yên, Hiệp Hoà. Tỉnh lỵ ở thành phố Bắc Giang. Tỉnh Bắc Giang phía bắc giáp Lạng Sơn, phía tây giáp Thái Nguyên và Hà Nội, phía nam giáp Bắc Ninh, Hải Dương, phía đông giáp Quảng Ninh. thành phố Bắc Giang cách Hà Nội 51km. Nhiệt độ trung bình 24 độ C. Các sông lớn chảy qua Bắc Giang: Sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam. Bắc Giang nông nghiệp, ngư nghiệp, chăn nuôi phát đạt. Đường sá, trường ốc rộng rãi, khang trang. Tỉnh Bắc Giang giao thông đường bộ, đường sắt đều tiện lợi.

Lịch sử tỉnh Bắc Giang: Thời vua Hùng, vùng đất Bắc Giang ngày nay thuộc bộ Võ Ninh. Thời nhà Lý gọi là phủ Bắc Hà. Đến năm 1822, đổi là phủ Thiên Phúc, thời Tự Đức gọi là phủ Đa Phúc. Tỉnh Bắc Giang được thành lập ngày 10-10-1895, tách từ tỉnh Bắc Ninh, bao gồm phủ Lạng Giang, phủ Đa Phúc và các huyện Kim Anh, Yên Dũng, Phượng Nhỡn, Việt Yên, Hiệp Hòa, Yên Thế và một số tổng nằm ở phía nam sông Lục Nam. Ngày 27-10-1962, tỉnh Bắc Giang sáp nhập với tỉnh Bắc Ninh thành tỉnh Hà Bắc và đến ngày 01-1 -1997, lại tách tỉnh Hà Bắc ra tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh trở lại.

Bắc Giang có nhiều lễ hội, đặc biệt lễ hội Yên Thế ngày 16-3 (Dương lịch) tưởng niệm anh hùng Hoàng Hoa Thám, mà trước đây Pháp đã khiếp sợ lực lượng của ông.

Chùa Đức La thuộc huyện Yên Dũng, chùa xây dựng vào đời nhà Trần, chùa cất trên đồi, sau lưng là dãy núi Cô Tiên, bên trái là sông Lục, chùa có ba pho tượng “Trúc Lâm Tam Tổ ”.

Thành Xương Giang ở phường Thọ Giang cách thị xã Bắc Giang 4 km. Thành này do quân Minh xây dựng, để tiện việc tiến thoái về Tàu. Khi hai tướng Tàu là Hoàng Phúc và Thôi Tụ bị thất trận, dẫn quân hớt hải chạy đến thành Xương Giang, thì tướng Lam Sơn là Trần Nguyên Hãn đã chiếm giữ, quân Minh bị quân Lê Sát truy kích, Trần Nguyên Hãn chận đánh, bị chết vô số.

Khu Khuôn Thần thuộc huyện Lục Ngạn, rộng khoảng 700 ha, núi non kỳ vĩ. Nơi đây có một hồ lớn diện tích 240 ha, trong hồ có 5 đảo chơi vơi, xung quanh hồ rừng thông xanh réo rắt, nơi đây có đền Từ Mã, là một danh tướng của nhà Trần.

Hồ Cấm Sơn, diện tích mặt hồ 2.600 ha, xung quanh hồ núi cao chớn chở, phong cảnh nơi đây thơ mộng, rộng rãi, mát mẻ.

Tỉnh Bắc Giang còn nhiều di tích, thắng cảnh thơ mộng khác: chùa Bổ Đà, đền Suối Mỡ đều cổ kính thiêng liêng.

Chùa chiền tịch mịch Bắc Giang
Nước non xinh xắn, vô vàn nhớ nhung
Cảm tác: Non nước Bắc Giang
Bắc Giang sông núi, cảnh xinh xinh
Giáp giới hướng đông tỉnh Quảng Ninh
Hà Nội phía tây san sát cạnh
Lạng Sơn đông bắc cận lân ranh
Ruộng nương rừng rú rộng thênh thang
Kỹ nghệ bán buôn khá vững vàng
Ngư nghiệp, nghề nông, đều phát đạt
Đường đi, trường ốc, rộng khang trang
Đức La thanh thoát, một ngôi chùa
Di tích “Trúc Lâm Tam Tổ ” xưa
Kinh sớm bâng khuâng, từng tiếng vọng
Chuông chiều thắm thía, mỗi lần khua
Quân Minh sợ sệt, sửa sang thành
Di tích Xương Giang ghi sử xanh
Chiến trận Thọ Xương xơ xác giặc
Tướng Trần Nguyên Hãn lẫy lừng danh
Khuôn Thần đẹp đẽ, rộng mênh mang
Réo rắt thông xanh, tiếng nhịp nhàng
Năm đảo, nước hồ, gờn gợn sóng
Một đền Từ Mã, bập bùng nhang
Khu Yên Thế, ấn tích Phồn Xương
Giặc Pháp hoang mang, phải nhịn nhường
Yên Thế hùm thiêng, vang hiển hách
Bắc Giang hồn nước, vọng miên trường.

Nguyễn Lộc Yên

• Bão Tuyết Ở Colorado
• Nhóm Họa Sĩ ‘tiếng Lòng Art’ Mời Đồng Hương Dự, Ngày 21, 22-11: Triển Lãm ‘thương Về Miền Trung’ Cứu Trợ Nạn Nhân Bão
• Đảng Dân Chủ Bầu Chủ Tịch: Thống Đốc Bill Richardson
• Phi Bão: 540 Dân Chết, Hàng Trăm Mất Tích