Bản Tường Trình Của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ Về Nhân Quyền Tại Việt Nam Đã Đưa Ra Những Dữ Kiện Thiếu Chính Xác Liên Quan Đến Giáo Hội Phật Giáo Hòa Hảo
BẢN TIN CHO BÁO CHÍ (6-3-2000)
Chúng tôi vô cùng quan ngại về bản tường trình thiếu chính xác của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ trình bày các biến cố then chốt ảnh hưởng đến Giáo Hội và các đồng đạo PGHH tại Việt Nam. Bản tường trình này tạo cho người đọc một ấn tượng sai lạc rằng nhà nước Việt Nam đã hành xử thực tâm khi họ triệu tập một Hội Nghị và cho phép thành lập Ban Đại Diện PGHH quốc doanh theo Quyết Định ngày 11-6-1999.
Bản tường trình có thể tạo cho người đọc niềm tin sai lạc là cuộc tập họp đông đảo vào ngày 1 tháng 7-1999 nhân kỷ niệm 60 năm thành lập tôn giáo Phật Giáo Hòa Hảo đã được tổ chức do Ban Đại Diện PGHH Quốc Doanh và là dấu hiệu cho sự yểm trợ Ban Đại Diện quốc doanh này. Bằng văn thư này chúng tôi xin trình bày sự thật đã bị thiếu xót trong báo cáo của Bộ Ngoại Giáo.
Sau khi chiếm đóng miền Nam Việt Nam, nhà cầm quyền cộng sản lập tức tiến hành việc thanh trừng PGHH, một tài liệu của nhà nước tiếp thu đề ngày 18 tháng 2, 1979, nói lên kế hoạch 15 năm tận diệt tôn giáo PGHH. Theo tài liệu này nhà nước sẽ cần 3 đến 5 năm để tiêu hủy tổ chức “phản cách mạng” Phật giáo Hòa Hảo. Trong giai đoạn thứ nhì, kéo dài từ 8 đến 10 năm, CSViệt Nam tiến hành việc loại trừ tất cả các phụng hành ” mê tín” của tín đồ PGHH. Hầu hết các lãnh tụ PGHH bị hành quyết hoặc chết trong lao tù.
Những vị sống sót phải hoạt động âm thầm qua hệ thống nội bộ hầu tránh sự theo dõi và trừng trị của các cấp chính quyền CS. Cuối năm 1998, các lãnh tụ PGHH thầm lặng này lập kế hoạch tổ chức một biến cố đại chúng nhằm tổ chức ngày kỷ niệm 60 năm thành lập PGHH bất chấp lệnh cấm của nhà nước. Biến cố này được tổ chức tại Tổ Đình, nơi đản sanh của Đức Huỳnh Giáo Chủ và được tất cả tín đồ PGHH xem như Thánh Địa. Những vị này âm thầm làm việc cùng các tổ chức PGHH hải ngoại ngõ hầu tạo được sự yểm trợ quốc tế cho biến cố trên.
Ngày 16 tháng 2, 1999, một nhóm các vị trưởng lão PGHH đã chính thức gởi văn thơ đến Chủ Tịch Trần Đức Lương, Tổng Bí Thư đảng cộng sản Lê Khả Phiêu, và Thủ Tướng Phan Văn Khải nhằm công bố kế hoạch tổ chức ngày lễ. Các đại diện PGHH hải ngoại công bố kế hoạch này trên thế giới tại Hội Nghị Quốc Tế Phát Triển Kinh Tế và Dân Chủ cho VN và Đông Nam Á tổ chức tại Bangkok Thái Lan vào ngày 26-29 tháng 3, 1999.
Trước sự trực diện thách đố quyền lực này, CS Hà Nội gấp rút triệu tập nghị hội thiết lập một Ban Đại Diện PGHH quốc doanh gồm 9 đảng viên CS trong số 11 thành viên. Trưởng Ban Đại Diện, Mười Tôn là ủy viên chánh trị của Ủy Bản Nhân Dân tỉnh An Giang. Ông là một cựu đảng viên CS có 45 năm tuổi đảng.
Vai trò của Ban Đại Diện này nhằm chia rẽ các tín đồ PGHH và phân tán kế hoạch tổ chức ngày lễ. Ban Đại Diện lập tức cấm đoán và đề ra một số các biện pháp khác, như cấm việc xử dụng cờ Đạo màu dà, huỷ bỏ danh từ Tổ Đình và chỉ tổ chức thành một buổi lễ Kỹ Niệm ngắn tại chùa An Hòa Tự ngay tại địa phương, thay vì ở Tổ Đình. Ủy Ban Nhân Dân tỉnh An Giang công bố trên đài phát thanh là các người thăm viếng Tổ Đình phải có giấy cư trú tạm của chính quyền sở tại.
Ngày 24 tháng 6, 1999, Chủ Tịch Mặt Trận Tôn Giáo, và cán bộ Ủy Ban Nhân Dân, gặp gỡ đại diện Tổ Đình và yêu cầu hũy bỏ kế hoạch tổ chức đại lễ. BĐD/PGHH quốc doanh cấm tụ tập hơn 50 người thăm viếng Tổ Đình. Các nỗ lực đe dọa này đã thất bại. Một triệu tín đồ Phật Giáo PGHH quy tụ tai Tổ Đình vào ngày 1 tháng 7, 1999 tham dự ngày Đại Lễ Khai Đạo. Nhà cầm quyền CS đã hoàn toàn bị bất ngờ.
Sau biến cố, nhà nước phát động một chiến dịch đe dọa và kiểm soát quần chúng. Ngày 26 tháng 12, 1999, ông Trướng Văn Thức và 8 tín đồ PGHH đã bị bắt khi họ chuẩn bị tổ chức ngày kỹ niệm 80 năm Đản Sanh Đức Huỳnh Giáo Chủ, vị khai sáng PGHH. Nhiều người trong số này bị công an đánh đập khi bị bắt và giam cầm. Nhà nước địa phương cấm tất cả tín đồ PGHH không được rời nhà để tham dự đại lễ tại Tổ Đình. Được biết trước đó một tuần, ông Trương Văn Thức đã gặp gỡ Dân Biểu Christopher Smith và nhiều thành viên quốc hội Hoa Kỳ.
Các lãnh tụ PGHH thầm lặng vẫn không nao núng, hiện nay họ vẫn đang vận động đồng đạo tham dự buổi lễ tưởng niệm tập thể ngày Đức Huỳnh Giáo chủ vắằng bóng, và được tín đồ PGHH cho là bị Cộng sản đem đi mất năm 1947. Biến cố này được dự trù tổ chức vào ngày 30 tháng 3 năm 2000. Nhà cầm quyền Việt Nam đã ra lịnh cấm tổ chức ngày lễ tưởng niệm này và đã khởi sự một chiến dịch rộng lớn nhằm đe dọa và ngăn cấm các tín đồ PGHH tại VN.
Chúng tôi rất quan ngại về tính cách hời hợt và thiếu chính xác trong bản phúc trình của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ về Nhân Quyền tại VN. Bản văn này không đem đến cho dư luận quốc tế hiểu rõ các khó khăn, đe dọa, và ngược đãi của cộng sản V.N. đối với tín dồ PGHH trước sự tranh đấu của họ cho tự do tôn giáo. Chúng tôi mong mõi Bộ Ngoại Giao cần tham khảo cùng đại diện Giáo Hội của chúng tôi trong tiến trình soạn thảo báo cáo.
Ông Trần Văn Tươi
Hội Trưởng Ban Trị Sự Trung Ương
Giáo Hội Phật Giáo Hòa Hảo
Quý độc giả cần thêm tin tức, xin liên lạc bà Nguyễn Huỳnh Mai qua e-mail hoahao@hoahao.org hoặc xem tin tức, chương trình phát thanh và kinh giảng tại http://hoahao.org