Bước sang tuần lễ thứ hai của cuộc hành quân “Tự do Iraq”, một giới chức Mỹ nói các kế hoạch gia chiến tranh có thể đã tính sai sức mạnh và khả năng của dân quân Saddam. Tướng hồi hưu Wesley Clark, hiện là phân tích gia quân sự của CNN và cũng là cựu Tư lệnh của NATO, nói không thể có chiến thắng mau lẹ. Hôm thứ tư Tổng Thống Bush đã đến thăm Căn cứ Không quân MacDILL ở Florida, nơi đặt Tổng hành dinh Trung ương của chiến dịch Iraq, trong khi tướng Tổng tư lệnh Tommy Franks hiện đang ở bộ Tư lệnh Tiền phong tại Qatar để chỉ huy cuộc chiến. TT Bush khen ngợi quân đội Mỹ, nhưng nói chiến tranh còn lâu mới kết thúc và cảnh giác liên quân sẽ “gặp các phần tử hết sức tuyệt vọng của một chế độ đã đến ngày tàn”.
Những sư đoàn tinh nhuệ nhất của Iraq là Vệ binh quốc gia hiện đang chấn giữ vòng đai Iraq và đã lập những phòng tuyến chiến đấu ngay trong thủ đô để chờ liên quân. Nhưng đáng ngại nhất vẫn là dân quân Fedayeen, cùng với các dảng viên võ trang của đảng Baath và những tổ chức an ninh khác đã từng đánh du kích ác liệt trong tuần đầu của cuộc chiến. Dân quân Saddam Fedayeen đã nổi tiếng về những chiến thuật nham hiểm lừa gạt, tra tấn, ám sát, chúng đã thề chết cho Saddam Hussein. Bọn này cũng là tổ chức an ninh nội bộ, đặt dưới quyền chỉ huy trực tiếp của Uday, con trai lớn của Saddam Hussein và vượt qua cả quyền chỉ huy theo hệ thống quân giai của quân đội. Một giới chức Ngũ giác đài ước lượng quân Feyadeen có khoảng 30,000 nguời.
Đám dân quân này dàn mỏng ở vùng sa mạc Nam Iraq và cả trong những thị trấn đông dân cư. Chúng đã đánh những đòn gây nhiều thiệt hại cho liên quân, giả làm thường dân rồi đánh úp hoặc giả bộ ra hàng rồi bất ngờ nổ súng - những hành động đã bị Mỹ gọi là “vi phạm nghiêm trọng luật chiến tranh”. Ngũ giác đài đang nghiên cứu kỹ tin nói một số lính Mỹ ra đầu hàng đã bị quân Iraq bắn chết. Liên quân căng dài sức mạnh từ Nam Iraq để dồn mũi dùi tấn công vào Baghdad trong những ngày tới, như vậy cạnh bên hông vẫn hở để làm mồi cho bọn dân quân Feyadeen. Nhưng các trận đánh tỉa như vậy không thể nào cản được sức tiến vũ bão của liên quân có phi pháo yểm trợ. Hình ảnh này khiến chúng tôi nhớ lại cuộc chiến Việt Nam. Dân quân Cộng sản ở Việt Nam không thắng được trận nào lớn kể cả trong thời gian Tổng công kích Tết Mậu thân năm 1968, nhưng mục tiêu của họ chỉ là gây thiệt hại thật nhiều nhân mạng cho Mỹ để đổ thêm dầu vào phong trào phản chiến. Cộng quân Việt Nam chỉ thắng trong trận cuối cùng tháng 3-1975 nhằm đánh thẳng vào thủ đô Saigon của Việt Nam Cộng Hòa. Nhưng trận này họ không phải đánh, vì Tổng Thống Dương Văn Minh lúc đó đã ra lệnh đầu hàng khi Cộng quân còn ở cửa ngõ.
Vậy bây giờ khi liên quân tiến đến cửa ngõ Baghdad, liệu Saddam Hussein có ra lệnh đầu hàng hay không" Việc này khó có thể tưởng tượng sẽ xẩy ra, chiến tranh Iraq khác với chiến tranh Việt Nam ở điểm này. Hãy nhìn lại một vài sự việc trong tuần lễ đầu của cuộc chiến. Quân đội Anh bao vây chặt thành phố lớn Basra ở miền Nam Iraq gần biên giới Iran, quân Anh không tiến vào vì sức kháng cự ở đây rất mạnh, trái với dự ước từ trước là dân chúng ở đây thuộc thành phần Hồi giáo Shiite (như dân Iran) sẽ nổi dậy, ra đón liên quân đến giải phóng họ. Bộ tư lệnh Anh nói có một số quân đã ra hàng nhưng không thể nói rõ bao nhiêu. Trong khi đó đài TV Abu Dhabi và mạng lưới TV Al-Jazeera cải chính tin nói dân chúng Basra nổi loạn.
Quá xa hơn về phía Bắc của Miền Nam Iraq, sau khi trận bão cát đã tan dần, các trận đánh dữ dội đã xẩy ra ở các thành phố Karbala, Najab và Nasiriya và không có dấu hiệu nào cho thấy bao giờ liên quân tiến đến cửa ngõ Baghdad. Dù bão cát đã giảm, trực thăng chiến đấu đã phải ngừng các chuyến bay yểm trợ bộ quân. Lý do là trực thăng bay thấp rất có thể bị súng thường của dân quân Iraq bắn hạ. Tuy nhiên các oanh tạc cơ bay trên cao và các phi đạn chiến lược từ xa vẫn có thể nã thẳng vào Baghdad. Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ loan báo bộ chỉ huy và khả năng kiểm soát của Saddam đã bị phá hủy cùng với đài truyền hình của Iraq nằm trong một khu vực gồm nhiều cao ốc dùng làm trụ sở Liên lạc Vệ tinh Baghdad. Cuộc oanh tạc của Mỹ chủ yếu nhằm làm gián đoạn đường liên lạc trực tiếp giữa Saddam Hussein và dân chúng Iraq trên toàn quốc. Nhưng vài giờ sau lời loan báo của bộ Tư lệnh Mỹ, TV Iraq vẫn phát hình.
Mặt khác, người ta cũng không quên mấy tuần trước khi TT Bush ra lệnh đánh, Saddam Hussein đã chia lãnh thổ Iraq ra làm 4 quân khu, mỗi nơi đều có một tướng lãnh cao cấp cầm đầu. Hiển nhiên Saddam đã đề phòng trường hợp mất liên lạc với các địa phương khi liên quân tiến vào Baghdad, hay khi ông ta phải lặn sâu để tránh bị bắt hay bị giết. Ở Việt Nam năm xưa, Cộng sản đã chia nhỏ hơn nữa, mỗi quận huyện trên toàn lãnh thổ là một địa bàn chiến lược để tự túc đánh du kích không cần đến sự chỉ huy hay hỗ trợ của trung ương. Khi Saddam chia Iraq làm 4 quân khu, người ta đã hiểu ông ta muốn “trường kỳ kháng chiến” theo kiểu cộng sản.
Trong khi đó, nguồn tin Mỹ cho biết hàng đoàn quân Vệ Binh Cộng Hòa Iraq đi trên một công-voa gồm 1,000 quân xa đã nhân cơ hội bão cát mù mịt hai ngày qua tiến về phía Nam, tức miền Trung Iraq, nơi đang xẩy ra những trận đụng độ ở những thành phố lớn. Tin này đưa ra hôm thứ tư, vào đúng lúc quân Mỹ đang xoay chuyển chiến lược sau khi bị dân quân Iraq đánh tỉa bên hông. Thay vì tiến mau và tiến mạnh đến Baghdad, liên quân tiến chậm lại để có thời giờ thanh toán các ổ kháng chiến. Bài học duy nhất trong trận “Tự do Iraq” có vẻ là chiến tranh Việt Nam.
Những sư đoàn tinh nhuệ nhất của Iraq là Vệ binh quốc gia hiện đang chấn giữ vòng đai Iraq và đã lập những phòng tuyến chiến đấu ngay trong thủ đô để chờ liên quân. Nhưng đáng ngại nhất vẫn là dân quân Fedayeen, cùng với các dảng viên võ trang của đảng Baath và những tổ chức an ninh khác đã từng đánh du kích ác liệt trong tuần đầu của cuộc chiến. Dân quân Saddam Fedayeen đã nổi tiếng về những chiến thuật nham hiểm lừa gạt, tra tấn, ám sát, chúng đã thề chết cho Saddam Hussein. Bọn này cũng là tổ chức an ninh nội bộ, đặt dưới quyền chỉ huy trực tiếp của Uday, con trai lớn của Saddam Hussein và vượt qua cả quyền chỉ huy theo hệ thống quân giai của quân đội. Một giới chức Ngũ giác đài ước lượng quân Feyadeen có khoảng 30,000 nguời.
Đám dân quân này dàn mỏng ở vùng sa mạc Nam Iraq và cả trong những thị trấn đông dân cư. Chúng đã đánh những đòn gây nhiều thiệt hại cho liên quân, giả làm thường dân rồi đánh úp hoặc giả bộ ra hàng rồi bất ngờ nổ súng - những hành động đã bị Mỹ gọi là “vi phạm nghiêm trọng luật chiến tranh”. Ngũ giác đài đang nghiên cứu kỹ tin nói một số lính Mỹ ra đầu hàng đã bị quân Iraq bắn chết. Liên quân căng dài sức mạnh từ Nam Iraq để dồn mũi dùi tấn công vào Baghdad trong những ngày tới, như vậy cạnh bên hông vẫn hở để làm mồi cho bọn dân quân Feyadeen. Nhưng các trận đánh tỉa như vậy không thể nào cản được sức tiến vũ bão của liên quân có phi pháo yểm trợ. Hình ảnh này khiến chúng tôi nhớ lại cuộc chiến Việt Nam. Dân quân Cộng sản ở Việt Nam không thắng được trận nào lớn kể cả trong thời gian Tổng công kích Tết Mậu thân năm 1968, nhưng mục tiêu của họ chỉ là gây thiệt hại thật nhiều nhân mạng cho Mỹ để đổ thêm dầu vào phong trào phản chiến. Cộng quân Việt Nam chỉ thắng trong trận cuối cùng tháng 3-1975 nhằm đánh thẳng vào thủ đô Saigon của Việt Nam Cộng Hòa. Nhưng trận này họ không phải đánh, vì Tổng Thống Dương Văn Minh lúc đó đã ra lệnh đầu hàng khi Cộng quân còn ở cửa ngõ.
Vậy bây giờ khi liên quân tiến đến cửa ngõ Baghdad, liệu Saddam Hussein có ra lệnh đầu hàng hay không" Việc này khó có thể tưởng tượng sẽ xẩy ra, chiến tranh Iraq khác với chiến tranh Việt Nam ở điểm này. Hãy nhìn lại một vài sự việc trong tuần lễ đầu của cuộc chiến. Quân đội Anh bao vây chặt thành phố lớn Basra ở miền Nam Iraq gần biên giới Iran, quân Anh không tiến vào vì sức kháng cự ở đây rất mạnh, trái với dự ước từ trước là dân chúng ở đây thuộc thành phần Hồi giáo Shiite (như dân Iran) sẽ nổi dậy, ra đón liên quân đến giải phóng họ. Bộ tư lệnh Anh nói có một số quân đã ra hàng nhưng không thể nói rõ bao nhiêu. Trong khi đó đài TV Abu Dhabi và mạng lưới TV Al-Jazeera cải chính tin nói dân chúng Basra nổi loạn.
Quá xa hơn về phía Bắc của Miền Nam Iraq, sau khi trận bão cát đã tan dần, các trận đánh dữ dội đã xẩy ra ở các thành phố Karbala, Najab và Nasiriya và không có dấu hiệu nào cho thấy bao giờ liên quân tiến đến cửa ngõ Baghdad. Dù bão cát đã giảm, trực thăng chiến đấu đã phải ngừng các chuyến bay yểm trợ bộ quân. Lý do là trực thăng bay thấp rất có thể bị súng thường của dân quân Iraq bắn hạ. Tuy nhiên các oanh tạc cơ bay trên cao và các phi đạn chiến lược từ xa vẫn có thể nã thẳng vào Baghdad. Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ loan báo bộ chỉ huy và khả năng kiểm soát của Saddam đã bị phá hủy cùng với đài truyền hình của Iraq nằm trong một khu vực gồm nhiều cao ốc dùng làm trụ sở Liên lạc Vệ tinh Baghdad. Cuộc oanh tạc của Mỹ chủ yếu nhằm làm gián đoạn đường liên lạc trực tiếp giữa Saddam Hussein và dân chúng Iraq trên toàn quốc. Nhưng vài giờ sau lời loan báo của bộ Tư lệnh Mỹ, TV Iraq vẫn phát hình.
Mặt khác, người ta cũng không quên mấy tuần trước khi TT Bush ra lệnh đánh, Saddam Hussein đã chia lãnh thổ Iraq ra làm 4 quân khu, mỗi nơi đều có một tướng lãnh cao cấp cầm đầu. Hiển nhiên Saddam đã đề phòng trường hợp mất liên lạc với các địa phương khi liên quân tiến vào Baghdad, hay khi ông ta phải lặn sâu để tránh bị bắt hay bị giết. Ở Việt Nam năm xưa, Cộng sản đã chia nhỏ hơn nữa, mỗi quận huyện trên toàn lãnh thổ là một địa bàn chiến lược để tự túc đánh du kích không cần đến sự chỉ huy hay hỗ trợ của trung ương. Khi Saddam chia Iraq làm 4 quân khu, người ta đã hiểu ông ta muốn “trường kỳ kháng chiến” theo kiểu cộng sản.
Trong khi đó, nguồn tin Mỹ cho biết hàng đoàn quân Vệ Binh Cộng Hòa Iraq đi trên một công-voa gồm 1,000 quân xa đã nhân cơ hội bão cát mù mịt hai ngày qua tiến về phía Nam, tức miền Trung Iraq, nơi đang xẩy ra những trận đụng độ ở những thành phố lớn. Tin này đưa ra hôm thứ tư, vào đúng lúc quân Mỹ đang xoay chuyển chiến lược sau khi bị dân quân Iraq đánh tỉa bên hông. Thay vì tiến mau và tiến mạnh đến Baghdad, liên quân tiến chậm lại để có thời giờ thanh toán các ổ kháng chiến. Bài học duy nhất trong trận “Tự do Iraq” có vẻ là chiến tranh Việt Nam.
Gửi ý kiến của bạn