Hôm nay,  

Cách Mới Ngừa Tai Biến Mạch Máu Não

02/11/200200:00:00(Xem: 6374)
Ngày nay, nhờ kỹ thuật y khoa tiến bộ và y tế cung ứng đầy đủ, kiểm soát cao máu, uống thuốc đàng hoàng là phần quan trọng trong việc phòng ngừa đau tim và tai biến mach máu não. Thực vậy, đây là lời khuyên thường xuyên cho những bệnh nhân lớn tuổi, bị cao huyết áp và bệnh tiểu đường.
Mỗi năm có chừng 700 trăm ngàn bệnh nhân bi tai biến mach máu não tại Hoa kỳ. Sau 6 tháng, bệnh nhân sẽ tử vong. Nếu may thoát khỏi tử thần thì cũng bị tàn phế, không đáp ứng được cuộc sống hàng ngày. Bệnh nhân bị liệt, bán thân bất toại, không thể đi đứng được, không nói đựợc và khoảng 1/3 bệnh nhân bị tinh thần xuống dốc, ưu trầm.
Trong bài này, nói về cập nhật, tức là thêm những cách mới ngừa tai biến mach máu não.
Trước nhất, khi tuổi tác càng cao, nguy cơ tai biến mach máu não càng nhiều. Trên 55 tuổi, nguy cơ tăng gấp đôi cho cả đàn ông lẫn đàn bà. Đàn ông bị tai biến mach máu não do co bóp mach máu, là bệnh thường xuyên hơn đàn bà. Ngược lại, khi phụ nữ bị tai biến mach máu não, tử vong lại cao hơn đàn ông. Người Á châu khi bị tai biến mach máu não, tử vong cao hơn người da trắng. Tình trạng di truyền hay lối sống cũng ảnh hưởng tai biến mạch máu não.
Thuốc lá ảnh hưởng bệnh phổi và tim mach, tăng 1.8 lần cao hơn bình thường. Nếu ngưng hút thuốc lá trong thời gian từ 2-4 năm thì gần như tương đương nguy cơ như người bình thường không hút thuốc. Môi trường xung quanh hút thuốc lá cũng ảnh hưởng đến tai biến mach máu não. Bởi vậy, tránh hút thuốc hay bỏ thuốc lá rất quan trọng trong việc phòng ngừa.
Uống rượu cũng ảnh hưởng tai biến mach máu não, đặc biệt liên hệ với lượng rượu khi uống.
Bệnh mập phì ảnh hưởng cao huyết áp, tiểu đường và cao mỡ, tất cả đều nguy hiểm cho nguy cơ tai biến mach máu não và bệnh tim mạch. Nếu cân lượng cao hơn trung bình khoảng 30% cũng ảnh hưởng nghẹt máu não cho cả đàn ông lẫn đàn bà lớn tuổi.
Còn vấn đề điều chỉnh bệnh gây tai biến mach máu não"
Trước hết phải để ý vấn đề cao huyết áp. Cơ nguyên tai biến mach máu não sẽ tăng gấp 4, khi áp xuất máu lúc tim bóp, cao hơn 160 millimét thủy ngân hoặc áp xuất máu lúc tim nghỉ cao hơn 95 millimét thủy ngân. Bởi vậy, phải đo áp xuất máu thường xuyên. Nếu bị máu cao, phải thay đổi lối sống cho lành mạnh và phải uống thuốc đều đặn.

Bệnh tiểu đường hay liên hệ hội chứng dinh dưỡng chuyển hóa (metabolic syndrome)trong cơ thể đều gây nguy cơ vữa xơ động mach, do đó gây tai biến mach máu não. Gần đây, nghiên cứu cho thấy nếu bệnh nhân tiểu đường uống thêm thuốc ramipril, sẽ giảm bệnh nhồi máu cơ tim, tai biến mach máu não, và bệnh tim mạch, 25%. Tất nhiên, bệnh nhân tiểu đường cần kiểm soát mực đường và máu cao kỹ lưỡng để ngừa biến chứng và giảm tai biến mạch máu não.
Bệnh rung tâm nhĩ (atrial fibrillation) hoặc những bệnh tim mạch khác như nghẹt van tim tâm thất trái (mitral), nhiễm trùng nội biểu mô (infective endocarditis), vừa bị bệnh nhồi máu cơ tim, hay tâm nhĩ trái lớn, đều là những cơ nguyên gây tai biến mach máu não. Xác suất cho biết 1 trong 6 bệnh nhân bị tai biến mạch máu não là do bệnh rung tâm nhĩ, và 10% tai biến mach máu não do co mach máu não là bởi máu cục bị nghẹt trong tâm nhĩ. Uống aspirin mỗi ngày sẽ giảm cơ nguy tai biến mạch máu não. Uống warfarin còn tốt hơn khi bị bệnh rung tâm nhĩ. Những bệnh tim mạch khác như vữa xơ động mach, nghẹt mach máu cổ (carotid stenosis), hay xụp van tim tâm thất (mitral prolapse) đều cần phòng ngừa tai biến mạch máu não bằng aspirin hay thuốc chống tiểu cầu (antiplatelets drugs).
Bệnh cao mỡ, liên kết bệnh tim mach thường là nguyên gây tai biến mach máu não.Cần uống thuốc để giảm mỡ trong máu. Muốn cho an toàn hơn, mỡ xấu (LDL-C) phải xuống thấp dưới 100 mg/dl.cho những bệnh nhân tiểu đường, bệnh mach máu ngoại biên, hay bướu mạch máu (aneurysm) động mach chủ bụng (abdominal aortic aneurysm).
Chất homocystein cao trong máu liên hệ hiện tượng viêm trong tai biến mach máu não và bệnh tim mach. Đây là khám phá mới. Bệnh nhân nên phòng ngừa bằng cách uống sinh tố Vitamin B6, B12 và folic acid.
Và sau hết, nếu lỡ bị tai biến mach máu não, thì cũng cần ngừa để tránh tái xuất. Tức là cần kiểm soát huyết áp kỹ lưỡng hơn. Áp xuất máu không được cao quá 130/80 cho những người bị tiểu đường, suy tim, hay suy thận. Tuy nhiên nếu cho áp huyết thấp hơn nữa càng tốt. Miễn không làm áp xuất xuống quá thấp, nguy hiểm. Nên uống thuốc cao máu loại ACE inhibitors, ngay cả trường hợp không bị bệnh cao máu. Cần giảm cân lượng, chỉ số BMI phải xuống dưới 25kg/m2. Phải uống thuốc loãng máu, và thuốc giảm mỡ trong máu. Nếu có thắc mắc nên hỏi bác sĩ gia đình.
Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; [email protected]

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối

Khi nói đến việc giữ cho xương khỏe mạnh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vitamin D, chất dinh dưỡng giúp cơ thể hấp thụ lượng canxi cần thiết để giúp cho bộ xương chắc khỏe. Nhưng dù rằng vitamin D đúng là một chất dinh dưỡng thiết yếu, trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy tầm quan trọng của các loại vitamin khác trong việc chống gãy xương (fractures) và bệnh loãng xương, hay bệnh xương xốp (osteoporosis).

Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, không có mùi và cũng chẳng có vị, những lượng nhỏ chì (lead) hiện diện trong các vật dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày, trong nhà chúng ta ở, và cả trong nước chúng ta uống. Thậm chí, chì còn xuất hiện trong các bình nước tái sử dụng, như việc phát hiện ra chì trong đáy ly Stanley. Vụ việc đã làm dấy lên nhiều tranh cãi và khơi dậy sự chú ý của người tiêu dùng đối với một vấn đề đã tồn tại từ rất lâu.

Hôm cuối tháng Hai vừa qua, Tòa Tối cao của bang Alabama phán quyết rằng: “Phôi đông lạnh là trẻ em.” Tuyên án này tuy chỉ có uy lực theo Hiến pháp và luật pháp ở Alabama, tuy nhiên, sự bắt đầu này tạo ra tiền lệ cho tất cả những vụ án vế sau của tất cả các bang khác và kề cả hiến pháp Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến thời kỳ cho phép phá thai. Nhiều người và nhiều cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm, sẽ bị trừng phạt nếu làm hỏng phôi thai, như một tội giết trẻ em. Phán quyết của Alabama, được công bố hôm thứ Sáu, bắt nguồn từ hai vụ kiện của ba nhóm cha mẹ đã trải qua thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để sinh con và sau đó chọn đông lạnh số phôi còn lại. Giáo sư Nicole Huberfeld của Trường Luật Đại học Boston cho biết, đó cũng là một quyết định có thể gây ảnh hưởng lan rộng đến việc sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Thử tưởng tượng rằng chỉ cần uống một viên thuốc là quý vị sẽ tràn trề năng lượng, da dẻ mịn màng, và tim mạch khỏe re? Các viễn cảnh hấp dẫn này vẫy gọi mãnh liệt mỗi khi chúng ta dạo quanh qua các quầy hàng bán các loại thực dược phẩm bổ dưỡng trong hiệu thuốc, từ các loại viên uống dầu cá (fish oil), bột collagen (collagen powder), kẹo bổ sung ma-giê và muôn hình vạn trạng các loại vitamin.

Hơn một thập niên từ sau cái chết bất ngờ của mẹ, Sehrish Sayani mắc chứng rối loạn tâm thần hậu chấn (PTSD). Suốt những năm đó, những cơn hoảng loạn dữ dội nhất đã giảm dần, nhưng các triệu chứng như nghi ngại thái quá (hypervigilance), trở nên đặc biệt nhạy cảm với một số yếu tố và những giấc ngủ chập chờn đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống của cô.

Trong cuốn tiểu thuyết Chuyện Hai Thành Phố (A Tale of Two Cities) của Charles Dickens, được xuất bản năm 1859 và lấy bối cảnh thời Cách Mạng Pháp, có đoạn viết: “Đó là thời đại tốt đẹp nhất, cũng là thời đại tồi tệ nhất, đó là thời đại của sự khôn ngoan, cũng là thời đại của sự ngu xuẩn.” Đại dịch COVID-19 cũng là một thời đại như thế. Một mặt, khoa học đã cứu sống được nhiều người. Chưa đầy một năm sau khi phát hiện virus, Hoa Kỳ đã tạo ra và thử nghiệm vắc xin, rồi cho sản xuất, phân phối và triển khai tiêm chủng hàng loạt miễn phí cho người dân. Ước tính vắc xin COVID đã cứu được ít nhất 3.2 triệu người chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Những thành tựu này tạo ra hy vọng về việc chúng ta có thể nhanh chóng ứng phó với đại dịch trong tương lai.

Hơn một thập niên trước, Shria Kumar, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và là chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Miami, bắt đầu chú ý đến một dấu hiệu đáng lo ngại. Có một số bệnh nhân ung thư dạ dày đến gặp bà ở độ tuổi rất trẻ, và rất nhiều người là phụ nữ. Khuynh hướng này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay. Các khoa học gia đang nỗ lực tìm hiểu tại sao điều này lại xảy ra. Vào mùa xuân năm ngoái, họ đã xác nhận rằng hiện tượng này đang diễn ra ở Hoa Kỳ. Sau khi kiểm tra hệ thống các cơ sở dữ liệu chứa các thông tin chi tiết về các trường hợp ung thư ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, các nhà nghiên cứu nhận thấy ung thư dạ dày đang gia tăng nhanh hơn ở phụ nữ trẻ.

Wegovy, Ozempic và Mounjaro là các loại thuốc giảm cân và điều trị tiểu đường đã gây được tiếng vang lớn trong lĩnh vực tin tức y tế. Chúng nhắm vào các con đường điều tiết liên quan đến cả bệnh béo phì và tiểu đường, và được nhiều người coi là bước đột phá trong việc kiểm soát cân nặng, đường và huyết áp. Nhưng liệu những loại thuốc này có giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của hội chứng chuyển hóa (metabolic disease) không? Điều gì đã thúc đẩy sự phát triển của chúng từ ban đầu?

Gần đây quý vị vừa bị cảm lạnh, cúm, RSV hoặc COVID, bệnh đã qua nhưng mãi vẫn không thể hết ho? Rất nhiều người bị giống như vậy. Triệu chứng này có thể tồn tại trong nhiều tuần sau khi cơ thể chúng ta đã loại bỏ vi-rút. Michael Shiloh, một bác sĩ chuyên nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế UT Southwestern cho biết những bệnh nhân bị ho thường kể là họ đã bị bịnh từ 8 tuần trước khi đến gặp ông. Ông nói: “Chúng tôi thực sự không thể phát hiện thấy vi rút gì ở những người này nữa nhưng họ vẫn bị ho.”

Bằng cách bắt chước cơ chế bảo vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn, một nhóm nghiên cứu ở Lund, Thụy điển hy vọng có thể ngăn chặn tình trạng viêm phát triển thành nhiễm trùng máu, theo đài truyền hình SVT, Thụy điển. Nhiễm trùng máu là tình trạng nhiễm trùng có thể đe dọa tính mạng. Thông thường nguyên nhân là do viêm phổi, nhiễm trùng đường tiểu hoặc nhiễm trùng vết thương. Nghiên cứu từ Lund cho thấy hiện nhiễm trùng huyết phổ biến hơn so với trước đây.
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.