Cứ một trăm người sống tại Mỹ thì 5 người bị tiêu chảy kinh niên, nghiã là tiêu chảy liên tục quá 4 tuần lễ.
Tiêu chảy kinh niên phức tạp, vì có rất nhiều nguyên nhân. Phần khác, định bệnh phải dựa theo tiểu sử bệnh lý, khám bệnh và thử nghiệm.
Về phần tiểu sử bệnh lý và khám bệnh:
Tiêu chảy có thể là bệnh bẩm sinh-chloridorrhea. Tiêu chảy bất chợt là do nhiễm trùng. Còn tiêu chảy kinh niên thì có nhiều nguyên nhân.
Tiểu sử tiêu chảy có thể do ăn uống liên hệ tớI chất đường như sorbitol, mannitol, hay liên hệ tới sữa tươi. Tiêu chảy khi du lịch do nhiễm trùng. Tiêu chảy có thể làm mất cân lượng liên hệ bệnh viêm tuyến tụy tạng, không hấp thụ được đồ ăn. Tiêu chảy cũng có thể do công phạt của thuốc hay viêm ruột có màng (pseudomembranous colitis). Đôi khi vì uống thuốc xổ quá độ. Hay do những chứng bệnh như: tuyến giáp trạng hoạt động quá lố, tiểu đường, viêm ruột kinh niên, lao ruột, viêm mạch máu xung quanh ruột (vasculitis).Tiêu chảy do bệnh liệt kháng AIDs. Nếu vừa tiêu chảy vừa đau bụng là do bệnh mạch máu ruột (vascular disease), kích động ruột (irritable bowel disease). Sau hết nếu thêm xình bụng, tiêu chảy có thể liên hệ tiêu hóa khi hấp thụ đồ ăn chất bột.
Phần khám bệnh và thử nghiệm rất quan trọng trong vấn đề truy tầm tiêu chảy kinh niên. Chẳng hạn nếu phân có máu, sẽ nghi ngờ ung thư và bênh viêm ruột kinh niên. Nếu lổn nhổn đồ ăn hay có dầu nghi ngờ bệnh nhân ăn không tiêu hay đồ ăn không hấp thụ được thẳng vào ruột. Nếu tiêu chảy có phân trắng, lợt là do bệnh thiếu chất mật. Nếu thử phân có bạch huyết cầu thì nghi ngờ viêm ruột làm tiêu chẩy. Nếu bệnh nhân thấy phân có máu phải nghĩ tới ung thư hay bướu ruột, viêm ruột, hay bệnh sprue. Tiêu chảy cũng có thể do vận chuyển ions không thông suốt qua màng ruột. Loại tiêu chảy này có nhiều nguyên nhân, như : nhiễm siêu vi trùng hay nhiễm vi trùng, tuyến giáp trạng hoạt động quá mức (hyperthyroidism), mật không hấp thụ được qua ruột non, viêm ruột lở loét như bệnh lở ruột già (ulcerative colitis), bệnh Crohn, v..v... Cũng có thể do ruột di động bất bình thường, ung thư ruột hay mọc bướu trong ruột, mọc bướu trong tuyến như gastrinoma, bướu tuỵ tạng (pancreatic islet cell tumors), carcinoid, v..v.. Cũng có thể do uống thuốc xổ qúa lố, hay bệnh viêm mạch máu ruột như bệnh luput ban đỏ rải rác (systemic lupus erythromatosus) hay bệnh cứng bì (scleroderma).
Bệnh tiêu chảy vì viêm ruột có triệu chứng như nóng, có máu đờm mũi trong phân, đi thường xuyên. Cần phải lưu ý, cũng có nhiều nguyên nhân khác gây bệnh như tiêu chảy kinh niên như mọc bướu trong ruột, viêm ruột, nhiễm trùng ruột. đặc biệt cần tìm hiểu tiểu sử bệnh lý như nếu bệnh nhân vừa du lịch trở về, ăn uống bị nhiễm trùng, hay bị nhiễm HIV, v..v..
Tóm lại, tiêu chảy kinh niên là loại bệnh phức tạp. Nhưng điểm quan trọng là cần lưu ý nếu có triệu chứng như bị mất nước trong cơ thể. Cần tìm hiểu thêm những nguyên nhân khác như vấn đề ăn uống có kiêng cữ hay không" Bệnh nhân uống thuốc gì" Bệnh nhân gần đây có đi du lịch ở đâu" Có bị đau bụng hay mất cân lượng" Thử nghiệm xem phân có gì đặc biệt" Chẳng hạn nếu phân có máu phải để ý vấn đề ung thư hay viêm ruột. Nếu phân lổn nhổn phải nghi ngờ đồ ăn không tiêu hay không hấp thụ được. Nếu phân có bạch huyết cầu là do bệnh viêm ruột. Nếu phân có tế bào trắng eosinophiles phải lưu ý bướu ruột, bệnh dị ứng, bệnh mạch máu (collagen-vascular disease), bệnh do ký sinh trùng, v...v...
Cập Nhật: Một loại tiêu chảy đặc biệt ở Mỹ do gia súc lây sang người. Chẳng hạn khi trẻ em nuôi rùa có thể lây chứng bệnh do vi trùng Salmonella. Bênh có thể gây tiêu chảy kinh niên. đây là loại nhiễm trùng nguy hiểm cho trẻ em ở Hoa Kỳ, ngay cả sản phụ có thai, người già, hay những bệnh bị bênh liệt kháng như bệnh HIV/AIDS.
Một loại bệnh thứ hai do vi trùng Campylobacter jejuni cũng truyền từ súc vật sang người gây tiêu chảy, nóng và đau bụng. Vi trùng vào người do nước có nhiễm vi trùng Campylobacter, phân hay sữa tươi không khử trùng. Mỗi năm ở Hoa Kỳ có 2 triệu bệnh nhân bị tiêu chảy do vi trùng Campylobacter jejuni, có thể coi là thứ bệnh tiêu chảy thông thường nhất tại Mỹ. Nhiễm trùng jejuni rất dễ truyền nhiễm sang trẻ em, những người sống chung cùng một mái nhà hay từ những người thày săn sóc trẻ em sang học sinh mẫu giáo. Nhiễm trùng Campylobacter điều trị bằng trụ sinh.
Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.: điện Thoại: (714) 547-3915; E-mail: nmtran@hotmail.com; Diễn đàn Y Khoa: http://groups.yahoo.com/group/DienDanYKhoa/
Tiêu chảy kinh niên phức tạp, vì có rất nhiều nguyên nhân. Phần khác, định bệnh phải dựa theo tiểu sử bệnh lý, khám bệnh và thử nghiệm.
Về phần tiểu sử bệnh lý và khám bệnh:
Tiêu chảy có thể là bệnh bẩm sinh-chloridorrhea. Tiêu chảy bất chợt là do nhiễm trùng. Còn tiêu chảy kinh niên thì có nhiều nguyên nhân.
Tiểu sử tiêu chảy có thể do ăn uống liên hệ tớI chất đường như sorbitol, mannitol, hay liên hệ tới sữa tươi. Tiêu chảy khi du lịch do nhiễm trùng. Tiêu chảy có thể làm mất cân lượng liên hệ bệnh viêm tuyến tụy tạng, không hấp thụ được đồ ăn. Tiêu chảy cũng có thể do công phạt của thuốc hay viêm ruột có màng (pseudomembranous colitis). Đôi khi vì uống thuốc xổ quá độ. Hay do những chứng bệnh như: tuyến giáp trạng hoạt động quá lố, tiểu đường, viêm ruột kinh niên, lao ruột, viêm mạch máu xung quanh ruột (vasculitis).Tiêu chảy do bệnh liệt kháng AIDs. Nếu vừa tiêu chảy vừa đau bụng là do bệnh mạch máu ruột (vascular disease), kích động ruột (irritable bowel disease). Sau hết nếu thêm xình bụng, tiêu chảy có thể liên hệ tiêu hóa khi hấp thụ đồ ăn chất bột.
Phần khám bệnh và thử nghiệm rất quan trọng trong vấn đề truy tầm tiêu chảy kinh niên. Chẳng hạn nếu phân có máu, sẽ nghi ngờ ung thư và bênh viêm ruột kinh niên. Nếu lổn nhổn đồ ăn hay có dầu nghi ngờ bệnh nhân ăn không tiêu hay đồ ăn không hấp thụ được thẳng vào ruột. Nếu tiêu chảy có phân trắng, lợt là do bệnh thiếu chất mật. Nếu thử phân có bạch huyết cầu thì nghi ngờ viêm ruột làm tiêu chẩy. Nếu bệnh nhân thấy phân có máu phải nghĩ tới ung thư hay bướu ruột, viêm ruột, hay bệnh sprue. Tiêu chảy cũng có thể do vận chuyển ions không thông suốt qua màng ruột. Loại tiêu chảy này có nhiều nguyên nhân, như : nhiễm siêu vi trùng hay nhiễm vi trùng, tuyến giáp trạng hoạt động quá mức (hyperthyroidism), mật không hấp thụ được qua ruột non, viêm ruột lở loét như bệnh lở ruột già (ulcerative colitis), bệnh Crohn, v..v... Cũng có thể do ruột di động bất bình thường, ung thư ruột hay mọc bướu trong ruột, mọc bướu trong tuyến như gastrinoma, bướu tuỵ tạng (pancreatic islet cell tumors), carcinoid, v..v.. Cũng có thể do uống thuốc xổ qúa lố, hay bệnh viêm mạch máu ruột như bệnh luput ban đỏ rải rác (systemic lupus erythromatosus) hay bệnh cứng bì (scleroderma).
Bệnh tiêu chảy vì viêm ruột có triệu chứng như nóng, có máu đờm mũi trong phân, đi thường xuyên. Cần phải lưu ý, cũng có nhiều nguyên nhân khác gây bệnh như tiêu chảy kinh niên như mọc bướu trong ruột, viêm ruột, nhiễm trùng ruột. đặc biệt cần tìm hiểu tiểu sử bệnh lý như nếu bệnh nhân vừa du lịch trở về, ăn uống bị nhiễm trùng, hay bị nhiễm HIV, v..v..
Tóm lại, tiêu chảy kinh niên là loại bệnh phức tạp. Nhưng điểm quan trọng là cần lưu ý nếu có triệu chứng như bị mất nước trong cơ thể. Cần tìm hiểu thêm những nguyên nhân khác như vấn đề ăn uống có kiêng cữ hay không" Bệnh nhân uống thuốc gì" Bệnh nhân gần đây có đi du lịch ở đâu" Có bị đau bụng hay mất cân lượng" Thử nghiệm xem phân có gì đặc biệt" Chẳng hạn nếu phân có máu phải để ý vấn đề ung thư hay viêm ruột. Nếu phân lổn nhổn phải nghi ngờ đồ ăn không tiêu hay không hấp thụ được. Nếu phân có bạch huyết cầu là do bệnh viêm ruột. Nếu phân có tế bào trắng eosinophiles phải lưu ý bướu ruột, bệnh dị ứng, bệnh mạch máu (collagen-vascular disease), bệnh do ký sinh trùng, v...v...
Cập Nhật: Một loại tiêu chảy đặc biệt ở Mỹ do gia súc lây sang người. Chẳng hạn khi trẻ em nuôi rùa có thể lây chứng bệnh do vi trùng Salmonella. Bênh có thể gây tiêu chảy kinh niên. đây là loại nhiễm trùng nguy hiểm cho trẻ em ở Hoa Kỳ, ngay cả sản phụ có thai, người già, hay những bệnh bị bênh liệt kháng như bệnh HIV/AIDS.
Một loại bệnh thứ hai do vi trùng Campylobacter jejuni cũng truyền từ súc vật sang người gây tiêu chảy, nóng và đau bụng. Vi trùng vào người do nước có nhiễm vi trùng Campylobacter, phân hay sữa tươi không khử trùng. Mỗi năm ở Hoa Kỳ có 2 triệu bệnh nhân bị tiêu chảy do vi trùng Campylobacter jejuni, có thể coi là thứ bệnh tiêu chảy thông thường nhất tại Mỹ. Nhiễm trùng jejuni rất dễ truyền nhiễm sang trẻ em, những người sống chung cùng một mái nhà hay từ những người thày săn sóc trẻ em sang học sinh mẫu giáo. Nhiễm trùng Campylobacter điều trị bằng trụ sinh.
Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.: điện Thoại: (714) 547-3915; E-mail: nmtran@hotmail.com; Diễn đàn Y Khoa: http://groups.yahoo.com/group/DienDanYKhoa/
Gửi ý kiến của bạn
