Hôm nay,  

Hỏi Đáp Y Học: Tự Đo Huyết Áp

6/6/200900:00:00(View: 7383)

Hỏi Đáp Y Học: Tự Đo Huyết Áp
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô
Hỏi: Vì sao bệnh nhân cần tự đo huyết áp mỗi ngày"
Đáp: Bệnh nhân nên tự đo huyết áp và theo dõi huyết áp của mình thường xuyên, mỗi ngày. Khác với ngày xưa, bệnh nhân chỉ biết huyết áp khi gặp bác sĩ hay vào nhà thương cấp cứu. Khi bệnh nhân dùng máy đo huyết áp loại digital thì cần đo lập đi lập lại 3 lần rồi lấy con số trung bình. Vì kết quả huyết áp đo loại này thường không được chính xác. Kết quả mỗi lần đo huyết áp sẽ có 3 con số hiện ra. Con số thứ nhất là huyết áp tâm thu, con số thứ 2 là huyết áp tâm trương. Khi 2 con số này biến đi, hiện ra con số thứ 3 là pulse hay nhịp tim đập. Vậy cần đo 3 lần liên tục, rồi lấy 3 con số huyết áp tâm thu cộng lại, chia làm 3, lấy con số trung bình. Cũng làm như vậy để lấy con số huyết áp trung bình cho huyết áp tâm trương và lấy số trung bình cho nhịp tim. Có trường hợp bác sĩ khuyên đo 2 lần rồi cộng lại chia 2. Nhưng trong xác suất, dùng 3 con số sẽ chính xác hơn dùng 2 con số.
Hiện giờ có một loại máy đo huyết áp digital, khi đẩy cái nút vào số 3, có thể tự động đo 3 lần, rồi tự động cộng chia 3, lấy con số trung bình cho huyết áp tâm thu, huyết áp tâm trương và nhịp tim. Tất cả mọi con số đều hiện ra một lúc. Rất tiện lợi vì bệnh nhân đỡ phải đo đi đo lại 3 lần, cộng lại từng con số rồi chia ra, mất công. Khi có con số cuối cùng, bệnh nhân thường khi vào quyển sổ, ghi ngày giờ đo máu, để tiện theo dõi huyết áp và nhịp tim. Khi nào lười, không có thì giờ, thì có thể đẩy cái nút sang con số 1: máy chỉ đo có một lần. Như vừa nói ở trên, cần đo 3 lần để lấy số trung bình, sẽ chính xác hơn. Dùng loại này còn có dấu hiệu bất chợt cho bệnh nhân khi tim đâp thất nhịp. Nếu đo đi đo lại 3 lần mà vẫn thấy dấu hiệu này thì phải báo cho bác sĩ gia đình, hoặc có khi phải vào nhà thương cấp cứu.


Ngay cả trong phòng mạch, khi bác sĩ dùng dùng máy đo huyết áp sphygmomanometer, đo cho bệnh nhân, chính xác hơn, nhưng đôi khi cũng đo đi đo lại, 2-3 lần cho bệnh nhân để yên tâm hơn. Mặc dầu khởi đầu nên đo huyết áp bên tay trái nhưng lúc đầu thường khuyên bệnh nhân đo cả 2 cánh tay trái và mặt. Nếu có sự khác biệt huyết áp tâm thu khoảng từ 5 tới 10 hay tối đa 20, thì không sao. Nhưng nếu sự khác biệt cao tới 30 hay hơn là do động mạch dưới xương đòn gánh (subclavian artery) co nhỏ, nên nói cho bác sĩ gia đình biết. (khi động mạch subclavian bị nghẹt thì gây hội chứng subclavian steal syndrome, máu sẽ chảy ngược vào động mạch xương sống, có những triệu chứng như thỉnh thoảng thấy liệt tay, đau vùng xương chẩm hay xương chũm. Rờ động mạch tay không thấy tiếng đập động mạch, v…v…).
Bàn thêm: Ngày nay, bệnh nhân tự đo huyết áp mỗi ngày để theo dõi là một phương pháp hữu hiệu nhất: vì vừa giúp bệnh nhân tự theo dõi huyết áp và nhịp tim của mình khi uống thuốc, vừa tránh tình trạng máu cao bất chợt có thể tăng nguy cơ cơn đau tim (heart attack) hay tai biến mạch máu não. Bác sĩ gia đình thường cắt nghĩa cho mỗi bệnh nhân bị cao máu hiểu rõ điều này và phải đáp ứng thế nào để tránh những biến chứng có thể sẩy ra. Trong một nghiên cứu đăng trong báo Family Practice, 54: 1. 2005, Bs T. Ohkubo và các đồng nghiệp khuyến cáo đo huyết áp theo dõi trong 24 tiếng đồng hồ cho bệnh nhân bị cao máu loại (white coat hypertension). Nếu bệnh nhân thường đo huyết áp thêm vào buổi trưa thì sẽ tốt hơn nếu chỉ đo máu trong phòng mạch hay tự đo máu buối tối hoặc buổi sáng ở nhà. Thí dụ khi bệnh nhân đo máu buổi sáng trước khi đi làm và buổi tối trước khi đi ngủ có thể bình thường, nhưng nếu đo máu mỗi buổi trưa sẽ thấy huyết áp lên cao. Bệnh nhân phải uống thuốc cao máu để giữ huyết áp trung bình buổi sáng, buổi tối và buổi trưa. (Bệnh nhân có thể mang theo máy đo huyết áp trong lúc ăn trưa). Có nhiều bệnh nhân đo máu trong phòng mạch vọt lên cao mà khi về nhà lại thấy trung bình. Có thể do căng thẳng quá độ, còn gọi là white coat hypertension. Trên đây chỉ là những lời chỉ dẫn căn bản, bệnh nhân cần tham khảo với bác sĩ của mình để điều trị, giữ huyết áp bình thường, kể cả lúc đi làm.
Bs Trần Mạnh Ngô, E-mail: [email protected]; Xin mời ghé thăm Y Học Ngày Nay, www.yduocngaynay.com, một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.

 

Print
Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
First PagePrev Page1234567Next PageLast Page

Khi nói đến việc giữ cho xương khỏe mạnh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vitamin D, chất dinh dưỡng giúp cơ thể hấp thụ lượng canxi cần thiết để giúp cho bộ xương chắc khỏe. Nhưng dù rằng vitamin D đúng là một chất dinh dưỡng thiết yếu, trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy tầm quan trọng của các loại vitamin khác trong việc chống gãy xương (fractures) và bệnh loãng xương, hay bệnh xương xốp (osteoporosis).

Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, không có mùi và cũng chẳng có vị, những lượng nhỏ chì (lead) hiện diện trong các vật dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày, trong nhà chúng ta ở, và cả trong nước chúng ta uống. Thậm chí, chì còn xuất hiện trong các bình nước tái sử dụng, như việc phát hiện ra chì trong đáy ly Stanley. Vụ việc đã làm dấy lên nhiều tranh cãi và khơi dậy sự chú ý của người tiêu dùng đối với một vấn đề đã tồn tại từ rất lâu.

Hôm cuối tháng Hai vừa qua, Tòa Tối cao của bang Alabama phán quyết rằng: “Phôi đông lạnh là trẻ em.” Tuyên án này tuy chỉ có uy lực theo Hiến pháp và luật pháp ở Alabama, tuy nhiên, sự bắt đầu này tạo ra tiền lệ cho tất cả những vụ án vế sau của tất cả các bang khác và kề cả hiến pháp Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến thời kỳ cho phép phá thai. Nhiều người và nhiều cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm, sẽ bị trừng phạt nếu làm hỏng phôi thai, như một tội giết trẻ em. Phán quyết của Alabama, được công bố hôm thứ Sáu, bắt nguồn từ hai vụ kiện của ba nhóm cha mẹ đã trải qua thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để sinh con và sau đó chọn đông lạnh số phôi còn lại. Giáo sư Nicole Huberfeld của Trường Luật Đại học Boston cho biết, đó cũng là một quyết định có thể gây ảnh hưởng lan rộng đến việc sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Thử tưởng tượng rằng chỉ cần uống một viên thuốc là quý vị sẽ tràn trề năng lượng, da dẻ mịn màng, và tim mạch khỏe re? Các viễn cảnh hấp dẫn này vẫy gọi mãnh liệt mỗi khi chúng ta dạo quanh qua các quầy hàng bán các loại thực dược phẩm bổ dưỡng trong hiệu thuốc, từ các loại viên uống dầu cá (fish oil), bột collagen (collagen powder), kẹo bổ sung ma-giê và muôn hình vạn trạng các loại vitamin.

Hơn một thập niên từ sau cái chết bất ngờ của mẹ, Sehrish Sayani mắc chứng rối loạn tâm thần hậu chấn (PTSD). Suốt những năm đó, những cơn hoảng loạn dữ dội nhất đã giảm dần, nhưng các triệu chứng như nghi ngại thái quá (hypervigilance), trở nên đặc biệt nhạy cảm với một số yếu tố và những giấc ngủ chập chờn đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống của cô.

Trong cuốn tiểu thuyết Chuyện Hai Thành Phố (A Tale of Two Cities) của Charles Dickens, được xuất bản năm 1859 và lấy bối cảnh thời Cách Mạng Pháp, có đoạn viết: “Đó là thời đại tốt đẹp nhất, cũng là thời đại tồi tệ nhất, đó là thời đại của sự khôn ngoan, cũng là thời đại của sự ngu xuẩn.” Đại dịch COVID-19 cũng là một thời đại như thế. Một mặt, khoa học đã cứu sống được nhiều người. Chưa đầy một năm sau khi phát hiện virus, Hoa Kỳ đã tạo ra và thử nghiệm vắc xin, rồi cho sản xuất, phân phối và triển khai tiêm chủng hàng loạt miễn phí cho người dân. Ước tính vắc xin COVID đã cứu được ít nhất 3.2 triệu người chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Những thành tựu này tạo ra hy vọng về việc chúng ta có thể nhanh chóng ứng phó với đại dịch trong tương lai.

Hơn một thập niên trước, Shria Kumar, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và là chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Miami, bắt đầu chú ý đến một dấu hiệu đáng lo ngại. Có một số bệnh nhân ung thư dạ dày đến gặp bà ở độ tuổi rất trẻ, và rất nhiều người là phụ nữ. Khuynh hướng này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay. Các khoa học gia đang nỗ lực tìm hiểu tại sao điều này lại xảy ra. Vào mùa xuân năm ngoái, họ đã xác nhận rằng hiện tượng này đang diễn ra ở Hoa Kỳ. Sau khi kiểm tra hệ thống các cơ sở dữ liệu chứa các thông tin chi tiết về các trường hợp ung thư ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, các nhà nghiên cứu nhận thấy ung thư dạ dày đang gia tăng nhanh hơn ở phụ nữ trẻ.

Wegovy, Ozempic và Mounjaro là các loại thuốc giảm cân và điều trị tiểu đường đã gây được tiếng vang lớn trong lĩnh vực tin tức y tế. Chúng nhắm vào các con đường điều tiết liên quan đến cả bệnh béo phì và tiểu đường, và được nhiều người coi là bước đột phá trong việc kiểm soát cân nặng, đường và huyết áp. Nhưng liệu những loại thuốc này có giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của hội chứng chuyển hóa (metabolic disease) không? Điều gì đã thúc đẩy sự phát triển của chúng từ ban đầu?

Gần đây quý vị vừa bị cảm lạnh, cúm, RSV hoặc COVID, bệnh đã qua nhưng mãi vẫn không thể hết ho? Rất nhiều người bị giống như vậy. Triệu chứng này có thể tồn tại trong nhiều tuần sau khi cơ thể chúng ta đã loại bỏ vi-rút. Michael Shiloh, một bác sĩ chuyên nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế UT Southwestern cho biết những bệnh nhân bị ho thường kể là họ đã bị bịnh từ 8 tuần trước khi đến gặp ông. Ông nói: “Chúng tôi thực sự không thể phát hiện thấy vi rút gì ở những người này nữa nhưng họ vẫn bị ho.”

Bằng cách bắt chước cơ chế bảo vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn, một nhóm nghiên cứu ở Lund, Thụy điển hy vọng có thể ngăn chặn tình trạng viêm phát triển thành nhiễm trùng máu, theo đài truyền hình SVT, Thụy điển. Nhiễm trùng máu là tình trạng nhiễm trùng có thể đe dọa tính mạng. Thông thường nguyên nhân là do viêm phổi, nhiễm trùng đường tiểu hoặc nhiễm trùng vết thương. Nghiên cứu từ Lund cho thấy hiện nhiễm trùng huyết phổ biến hơn so với trước đây.
First PagePrev Page1234567Next PageLast Page
VB Podcast

DB Derek Trần: Tôi làm tất cả để bảo vệ cộng đồng mình trong vấn đề di trú

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.