Chiến Tranh Nguyên Tử: Chúng Ta Phải Làm Gì?

Chiến tranh nguyên tử có thể xảy ra. Có người nửa tin nửa ngờ. Có người lạc quan cho rằng chỉ là mưu mẹo quốc tế hù dọa lẫn nhau. Có người sợ hãi, bắt đầu cầu nguyện. Có người mặc kệ đến đâu hay đó. Bạn đọc thuộc nhóm người nào?

Tin tức từ báo Huffpost ở UK ngày 21 tháng 9, 2022, đặt câu hỏi chung cho mọi người trên thế giới.

Ngày 20 tháng 9 vừa qua, tổng thống Nga Vladimir Putin đã có bài phát biểu hiếm hoi trước công chúng rằng, ông không nói dối khi cảnh cáo có thể sử dụng vũ khí nguyên tử. Tuy mọi người hiểu ẩn ý của câu nói gửi đến các quốc gia Âu Châu và Hoa Kỳ đang giúp vũ khí cho Ukraine tiếp tục chống lại quân đội Nga và bắt đầu giành được ưu tiên trên chiến trường.

Putin còn hé màn quốc phòng cho biết, Nga có nhiều vũ khí nguyên tử hiện đại hơn NATO. Ông nói: “Nếu có mối đe dọa đối với sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước chúng tôi và để bảo vệ người dân của chúng tôi, chúng tôi chắc chắn sẽ sử dụng tất cả các phương tiện có sẵn cho mình - và tôi không lừa dối”.

Trực tiếp đối thủ với Nga là Ukraine, ngoại trưởng Dmytro Kuleba dường như không nao núng trước những lời đe dọa. Ông tuyên bố: “Người Nga có thể làm bất cứ điều gì họ muốn. Nó sẽ không thay đổi bất kỳ điều gì.”

Bộ trưởng quốc phòng Anh Quốc tweet ngay hôm Putin đọc diễn văn: “không có lời đe dọa và tuyên truyền nào có thể che giấu sự thật rằng Ukraine đang chiến thắng trong cuộc chiến này”.     

Tổng thư Ký Liên Hiệp Quốc Jens Stoltenerg nhận định về diễn văn của Putin: "Ông ấy biết rất rõ, cuộc chiến tranh nguyên tử không bao giờ được tiến hành và không thể chiến thắng, và nó sẽ gây ra những hậu quả chưa từng có đối với Nga."

Tuy vậy, Chuyên gia quốc phòng, Tướng Sir Richard Barrons nói với Sky News rằng, mối đe dọa này có ý nghĩa lớn đối với phương Tây - mặc dù Châu Âu và các đồng minh của họ đã cố gắng tránh can thiệp trực tiếp vào cuộc chiến.

Ở Châu Á, Nhật Bản và Đài Loan lên tiếng báo động về hậu quả của chiến tranh hạt nhân. Nhật đã ra lệnh cấm xuất cảng sang Nga những chất hóa học có khả năng tạo ra vũ khí.

Đồng minh thân cận và ngầm chống đối Nga là Trung Quốc. Tin CNN ngày 23 tháng 9: “Khi Tổng thống Nga Vladimir Putin gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình ở Uzbekistan vào tuần trước, tâm trạng của họ khác hẳn so với cuộc gặp hân hoan của họ ở Bắc Kinh, vài tuần trước khi Nga xâm lược Ukraine.” Ngay trong bài phát biểu của ông Tập Cận Bình đã không đề cập gì đến “quan hệ đối tác chiến lược” giữa Bắc Kinh và Moscow. Nhiều nhà phân tích thời sự đã đồng ý với nhau, đây là cơ hội cho Trung Quốc trội lên vị trí dẫn đầu, thay thế cho Nga, đang tụt dốc vì chiến tranh thất thế ở Ukraine.

Giáo sư Shi ở đại học Renmi nói: “Trung Quốc không có lựa chọn nào khác ngoại trừ (phải) tránh xa Putin vì sự leo thang chiến tranh, sự xâm lược và thôn tính của ông ta, và mối đe dọa chiến tranh hạt nhân mới của ông ta.”

Khi được hỏi về khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân của Nga tại một cuộc họp báo, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lẩn tránh câu hỏi.

Theo bài báo của Trung Quốc, ông Vương Nghị, bộ trưởng ngoại giao, nhấn mạnh rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục “duy trì lập trường khách quan và công bằng của mình” và “thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình” về vấn đề Ukraine.” Nghĩa là, không ủng hộ ý định sử dụng vũ khí nguyên tử Putin.

Tuy nhiên, tình hình chiến sự ở Ukraine thay đổi, quân Nga thất thế và rút lui ở một số nơi đã chiếm đóng. Tổng thống Putin đã phải ra lệnh cưỡng bách nhập ngũ và dân chúng bắt đầu tháo chạy qua các biên giới của quốc gia khác. Dấu hiệu thua cuộc gây tổn thương cho vị trí đàn anh, cường quốc Nga, so với Ukraine. Gây tổn thương cho danh dự quốc gia và danh dự tổng tống, có khả năng gây những diễn biến chính trị, thậm chí quân sự, làm bất lợi cho ông Putin. Robert Baer, cựu nhân viên CIA cho rằng ông Putin đang bị dồn về một thế bí bởi sự thua thiệt trong trận chiến, sự tụt dốc của nền kinh tế bị cấm vận, sự phản đối càng ngày càng bộc phát của dân chúng và các đối thủ chính trị, và nhất là niềm tin của quân đội đối với vị chỉ huy tối cao đang giảm sút nhanh chóng. Cách giải quyết có thể dồn lần đến việc phải sử dụng đầu đạn nguyên tử để chấm dứt chiến tranh, không bị mất thể diện, sau đó ổn định tình trạng kinh tế, và lấy lại niềm tin của dân chúng. Tất cả những việc nêu trên đều khó thực hiện trong tình thế hiện tại.

 

Ross Douthat, nhà bình luận của New York Times, hôm 26 tháng 9, đã cho rằng, Hoa Kỳ nên coi trọng lời đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân của Putin. Douthat lập luận: "Vấn đề này đáng để suy ngẫm bởi vì thế giới có lẽ đang tiến gần đến việc sử dụng vũ khí hạt nhân hơn bất kỳ thời điểm nào trong nhiều thập niên qua - và mức độ gần như thế nào có thể phụ thuộc vào trạng thái tinh thần không thể biết được của nhà độc tài Nga". Ông nhận định hành động Mỹ giúp Ukraine là đúng và cần thiết, nhưng nên quan tâm về mục tiêu lợi ích vì hai quốc gia có bản chất lợi ích khác nhau.

Sau cuộc gặp gỡ mặt đối mặt ở Villa la Grange, Geneva, Swizerland, những cuộc điện đàm qua lại giữa hai vị thủ lãnh Putin và Biden không được tiết lộ, nhưng sự tình leo thang chiến tranh của Nga và bài phát biểu gay cấn của Putin, đồng thời với những lời tuyên bố rõ ràng của tổng thống Biden và các phát ngôn viên của Tòa Bạch Ốc, cho thấy tình hình sử dụng nguyên tử rất căng thẳng, mà quyết định nằm trong tay một kẻ độc tài, bạo cường, đang thất thế. Người Việt có câu, dồn chó đến đường cùng nó sẽ cắn.

Trong tình hình này, Hoa Kỳ cho biết họ đã xem xét vấn đề một cách nghiêm túc. John Kirby là phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia của Tòa Bạch Ốc, tuyên bố: “Thật là vô trách nhiệm đối với vũ khí  nguyên tử khi nói theo cách như vậy. Nhưng điều đó không điển hình về cách ông Putin nói chuyện trong bảy tháng qua và chúng tôi rất xem trọng điều này ”.

Rồi tình thế trở nên sôi động khi một cựu cố vấn thân cận của Putin, Sergei Markov, được hỏi trên chương trình Radio 4’s Today của BBC:  “Liệu Nga có nghĩ rằng, một cuộc chiến tranh hạt nhân có thể chiến thắng hay không?”

Nhưng chúng ta nên quan tâm về vấn nạn của báo chí, tin tức, bình luận, phê phán đều có mục đích riêng trên tin tức thực tế chung. Cũng một sự kiện, đài Fox và đài CNN đưa tin khác nhau, lèo lái khác hướng và bình luận có dụng ý. Người Việt nên có một tầm nhìn vượt qua chữ nghĩa báo chí và truyền hình sử dụng. Nghe tin, đọc tin, không phải để tin, để biết, mà để suy nghĩ về bản chất và mức độ thực tế của thông tin.

Đa số chúng ta đều nghe nói, chiến tranh nguyên tử là chiến tranh cuối cùng. Trái đất có khả năng nổ tung và con người đồng loạt vĩnh biệt, những ai còn sống sót sẽ bám vào một mảnh vỡ của trái đất, bay cô đơn ngoài không gian.

Không đơn giản như vậy.

Cựu sĩ quan quân đội Anh và cựu chỉ huy Lực lượng Hóa học, Sinh học, Phóng xạ và Hạt nhân (CBRN) của Vương quốc Anh và NATO, Hamish de Bretton-Gordon, giải thích sự khác biệt cơ bản giữa vũ khí "chiến thuật" và "chiến lược".

Lý do tại sao lại chiến tranh nguyên tử có lẽ sẽ không sớm xuất hiện như tử thần đang đưa cao lưỡi hái. Bản tin của CNN, ngày 28 tháng 9.

Thao De Bretton-Gordon, tin của liên đoàn khoa học gia về hạt nhân, cho biết, vũ khí nguyên tử chiến lược, tên gọi là Armageddon, của Nga, và Mỹ, Anh, Pháp, mỗi bên đều có gần 6,000 đầu đạn nguyên tử. Số lượng này nổ ra đủ thay đổi cả trái đất. (Chưa tính lực lượng nguyên tử của Trung Quốc và Trung Đông). Sự phá hủy toàn diện được chế giễu dưới tên MAD.

Những đầu đạn này sẽ do hỏa tiễn xuyên lục địa (ICBM) bắn xa ngàn dặm nhắm các địa điểm chiến lược và những thành phố quan trọng ở Mỹ, Pháp, Nga và Anh. Mỗi đầu đạn có sức nổ 1,000 kiloton với sức công phá khiếp đảm hơn trái bom nguyên tử ở Hiroshima.

Trong khi vũ khí nguyên tử chiến thuật, mỗi đầu đạn chỉ có sức phá hủy 100 kiloton. Bằng 1/10 của đầu đạn chiến lược. Vì vậy, trong tình trạng tối nguy cơ nào đó, vũ khí nguyên tử chiến thuật có thể được sử dụng, còn vũ khí nguyên tử chiến lược có thể sẽ không bao giờ xảy ra, vì chưa ai muốn vĩnh biệt đại trà. Tuy nhiên, bất kỳ chuyện gì xảy ra đều kéo theo một số chuyện khác với hậu quả khó tiên đoán vì tình thế thúc đẩy và sự tính toán lầm lẫn của hai bên. Khi có chiến tranh cấp nhỏ, sẽ dễ dàng gia tăng cấp lớn. Khi sử dụng nguyên tử chiến thuật, phe kém thế sẽ dễ dàng ăn thua đủ.

Phân tích về tình trạng khoa học của vũ khí nguyên tử, chuyên gia cho rằng những đầu đạn nguyên tử chiến lược và các hỏa tiễn liên lục địa của cả hai bên đều ở trong tình trạng tốt và hữu hiệu, được bảo quản cẩn thận. Nhưng dựa vào tình trạng vũ khí của Nga ở Ukraine, các chuyên gia cho biết, các bệ phóng của Nga về các đầu đạn nguyên tử chiến thuật không được hoàn hảo. Các bệ phóng phải di chuyển khó khăn để có thể tấn công Ukraine, vì chỉ có thể bắn trong vòng 500 km (310dặm). Cuộc cấm vận của thế giới trong tháng năm qua, khiến cho khoa học điện tử của Nga cũng bị thiếu hụt.

Trong trường hợp Nga tấn công bằng vũ khí nguyên tử chiến thuật vào các nhà máy hóa học để gây nhiễm độc khiến dân quân Ukraine phải đầu hàng. Sự kiện này sẽ đưa sự ô nhiễm theo gió qua khắp Châu Âu. “Đây có thể được coi là một cuộc tấn công vào NATO và kích hoạt Điều 5 - trong đó một cuộc tấn công vào một đồng minh được coi là một cuộc tấn công vào tất cả các đồng minh - sẽ cho phép NATO tấn công trực tiếp vào Nga.” (Trích CNN, 28 tháng 9).

Ông De Brenton-Gordon nhận định: “Tôi hy vọng các cuộc thảo luận riêng mà chính quyền Biden và Putin đã và đang diễn ra rõ ràng là ‘nếu Nga sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật thì NATO sẽ bắn hạ chúng chúng bằng hỏa tiễn dẫn đường chính xác tầm xa’. Có vẻ như đây là trường hợp mà Jake Sullivan, Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ tại Tòa Bạch Ốc đã tiết lộ vào cuối tuần qua.”

Tuy nhiên, luật pháp của Nga cho phép các chỉ huy địa phương sử dụng vũ khí nguyên tử chiến thuật trong tình trạng bảo vệ lãnh thổ hoặc thất bại. Vì vậy, chiến tranh nguyên tử chiến thuật có khả năng xảy ra, trong khi chiến tranh nguyên tử chiến lược, hầu như, khá an toàn.

Nếu là chiến tranh nguyên tử chiến lược thì chúng ta không cần phải làm gì, ngoại trừ cố gắng ở gần gũi cha mẹ con cái. Nắm tay nhau đi một lần sẽ ít lạc đường. Có sợ cũng bằng thừa.

Nếu là chiến tranh nguyên tử chiến thuật, chỉ có một vùng bị ảnh hưởng chính thức và vùng bị ảnh hưởng phóng xạ. Trước hết, người ở trong vùng bị ảnh hưởng phóng xạ phải rời nơi đang ở và đi ngược chiều gió. Đã có những hầm và hang chống phóng xạ và nguyên tử, nhưng rất cao giá. Người giàu may ra sống sót, còn nghèo, đành thôi.

Theo tài liệu từ Disasters and Emergency của mạng Ready: https://www.ready.gov/nuclear-explosion (FEMA/Ready.gov.)

Sự sụp đổ nguy hiểm nhất trong vài giờ đầu tiên sau khi phát nổ khi nó phát ra mức phóng xạ cao nhất. Phải mất thời gian để bụi phóng xạ trở lại mặt đất, thường là hơn 15 phút đối với các khu vực bên ngoài vùng thiệt hại do vụ nổ ngay lập tức. Đây là thời gian đủ để bạn có thể ngăn ngừa sự phơi nhiễm bức xạ đáng kể bằng cách làm theo các bước đơn giản sau:

Vào bên trong tòa nhà gần nhất để tránh bức xạ. Tốt nhất là gạch hoặc bê tông.

Cởi bỏ quần áo bị nhiễm bẩn và lau sạch hoặc rửa vùng da không được che giấu nếu bạn ở bên ngoài sau khi bụi phóng xạ đến. Tránh chạm vào mắt, mũi và miệng của bạn, nếu có thể. Không sử dụng khăn lau có chất khử trùng trên da của bạn.

Đi xuống tầng hầm hoặc giữa tòa nhà. Tránh xa các bức tường bên ngoài và mái nhà. Cố gắng duy trì khoảng cách ít nhất sáu feet giữa bạn và những người không thuộc gia đình của bạn. Nếu có thể, hãy đeo khẩu trang nếu bạn đang trú ẩn với những người không thuộc gia đình của bạn. Trẻ em dưới hai tuổi, người khó thở và người không thể tự tháo khẩu trang không nên đeo.

Ở trong nhà trong 24 giờ trừ khi chính quyền địa phương đưa ra các hướng dẫn khác. Tiếp tục thực hành cách tránh xa xã hội bằng cách đeo khẩu trang và giữ khoảng cách ít nhất sáu feet giữa bạn và những người không thuộc gia đình của bạn.

Gia đình nên ở lại nơi họ đang ở trong nhà. Tập hợp lại sau để tránh tiếp xúc với bức xạ nguy hiểm.

Giữ thú vật nuôi trong nhà.

Theo dõi bất kỳ phương tiện truyền thông nào có sẵn để biết thông tin chính thức, chẳng hạn như thời điểm an toàn để thoát ra và nơi bạn nên đến. Bộ đàm hoạt động bằng pin và tay quay sẽ hoạt động sau khi kích nổ hạt nhân.

Các dịch vụ điện thoại di động, nhắn tin văn bản, truyền hình và internet có thể bị gián đoạn hoặc không thể sử dụng.

 

Xác định các vị trí trú ẩn. Xác định vị trí trú ẩn tốt nhất gần nơi bạn dành nhiều thời gian, chẳng hạn như nhà riêng, cơ quan và trường học. Các vị trí tốt nhất là dưới lòng đất và ở giữa các tòa nhà lớn hơn.

Nên chuẩn bị bao gồm nước đóng chai, thực phẩm đóng gói, thuốc khẩn cấp, radio chạy pin để lấy thông tin trong trường hợp mất điện, đèn pin và pin dự phòng cho các vật dụng cần thiết. Nếu có thể, hãy lưu trữ nguồn cung cấp từ ba ngày trở lên.

Nếu bạn có thể, hãy dành những thứ như xà phòng, nước rửa tay có chứa cồn ít nhất 60%, khăn lau khử trùng và các vật dụng vệ sinh gia đình thông thường mà bạn có thể sử dụng để khử trùng các bề mặt mà bạn tiếp xúc thường xuyên. Hãy ghi nhớ nhu cầu cụ thể của mỗi người, bao gồm cả thuốc. Mua thêm pin và thiết bị sạc cho điện thoại và các thiết bị quan trọng khác.

Nếu được cảnh báo về một cuộc tấn công sắp xảy ra, ngay lập tức vào bên trong tòa nhà gần nhất và tránh xa các cửa sổ. Điều này sẽ giúp bảo vệ khỏi vụ nổ, nhiệt và bức xạ của vụ nổ.

Nếu bạn đang ở ngoài trời khi vụ nổ xảy ra, hãy che chắn khỏi vụ nổ đằng sau bất cứ thứ gì có thể bảo vệ. Nằm úp mặt xuống để bảo vệ vùng da tiếp xúc khỏi sức nóng và các mảnh vụn bay ra. Tránh chạm vào mắt, mũi và miệng của bạn, nếu có thể. Nếu bạn đang ở trong xe, hãy dừng lại an toàn và cúi xuống trong xe.

Sau khi sóng xung kích đi qua, hãy vào bên trong vị trí trú ẩn tốt nhất, gần nhất để bảo vệ khỏi bụi phóng xạ tiềm ẩn. Bạn sẽ có 10 phút hoặc hơn để tìm một nơi trú ẩn thích hợp.

Hãy vào bên trong trước khi bụi phóng xạ đến. Mức bức xạ ngoài trời cao nhất từ bụi phóng xạ xảy ra ngay sau khi bụi phóng xạ đến và sau đó giảm dần theo thời gian.

Lập kế hoạch ở lại với bạn bè hoặc gia đình trong trường hợp phải di tản.

Ngồi viết còn cảm thấy nhứt đầu, huống chi bạn đọc. Sợ quá cũng không nên. Cùng lắm là chết. Chết đông đảo, không sợ lẻ loi. Đường về cõi ấy, hôm ấy, chắc chắn tấp nập.

Những việc cần phải làm hơn trước khi ra đi là sống những tháng ngày hiện tại với lòng bình an và yêu thương gia đình lớn nhỏ của mình. Tử tế với bạn bè (vì qua bên kia không chừng phải nhờ họ giúp đỡ). Tha thứ cho mọi lỗi lầm. Nhìn thấy nhau: cười vui.