Hôm nay,  

Vấn Đề Tự Chủ Đại Học Ở Việt Nam

09/03/202010:08:00(Xem: 7199)

                                                


2016-9-29 (95).jpg

Trong giai đoạn 2014-2017, có một số Đại Học Công lập ở Việt Nam, như Đại Học Bách Khoa Hà Nội, đã thực hiện thí điểm Tự Chủ Đai Học. Đến cuối năm 2018, nội dung Tự chủ Đại Học đã chính thức có hiệu lực thi hành giữa năm 2019. Trong thực tế, từ năm 2011 các Đại học công lập ở Việt Nam thực hiện cơ chế Tự chủ từng phần đến toàn phần như hiên nay. Tuy nhiên những khó khăn lớn nhất vẫn tồn tại khi đai học Bách Khoa Hà Nội cũng như các đại học công lâp khác, chuyển sang tự chủ toàn phần, vì những lý do cụ thể như sau: 

1-Về Tài chánh- Nhà nước không cấp dưỡng thường xuyên và cả việc chi cho đầu tư.

2-Về Văn bản Pháp luật rất rắc rối và chồng chéo tạo mâu thuẫn hành chánh, pháp lý. Măc dầu Nghị quyết 77 (24-10-2014) của Chính phủ về việc thí điểm Tự chủ Đai học phân nhiều quyền cho các trường song các trường chưa thực hiện được hết. Thí dụ như theo nguyên tắc Đai học được quyền tự quyết định các khoản đầu tư, mức học phí, nguồn thu…nhưng đồng thời Đai học chịu đựng sự ràng buộc của Luât Ngân Sách Nhà nước và Luât Đầu Tư.

3-Về công tác Nhân sự trên nguyên tắc thi Trường có toàn quyền, nhưng vấp phải Luật Viên chức của chính phủ qui định rất chặt chẽ về công tác tuyển dụng đánh giá cán bộ, Trường không dễ gì sắp xếp cán bộ tối ưu như mong muốn. http://khoahocphattrien.vn/thoi-su-trong-nuoc/chinh-sach-tu-chu-dai-hoc-nhung-rang-buoc-nut-that-can-duoc-coi-bo/20200113021826279p1c785.htm

 Sở dĩ cơ chế chồng chéo như vây cũng dễ hiểu thôi, bởi vì ở VIệt Nam thể chế Nhà nước quản lý toàn diện chưa được chuyển thành Nhà nước kiến tạo phát triển. 

   Do đó Trường đại học Bách Khoa Hà Nội cũng như các đai học công lâp khác phải tự bảo đảm nguồn thu đồng nghĩa phải tăng học phí, không có cách nào khác hơn. Nhưng việc tăng học phí phải được đi kèm với chất lượng giáo dục đào tạo. Trường đã dùng hết vốn liếng dự trữ để tăng cường cơ sở  vật chất và các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục đào tạo. Đó là những năm chi ra nhiều mà chưa tăng thu nhập cho cán bộ, giảng viên. Đó là những năm đầu thắt lưng buộc bụng. Bối cảnh này cũng dẫn đến nhà trường phải thay đổi cơ chế quản lý sao cho hiệu quả và thay đổi quan niệm nhận thức của các cán bộ, giảng viên của Nhà trường. Trước đây các cán bộ quản lý, các đơn vị chỉ thực hiện theo chỉ đạo từ trên xuống, theo nhiệm vụ được giao phó. Nhưng bây giờ họ phải chủ động trong việc thực hiện các mục tiêu mà trường đề ra trong chiến lược

     Có thể nói trong hơn nhiều năm qua cán bộ và giảng viên của trường Đai học Bách Khoa, cũng như các Đại hoc công lâp khác, không tăng thu nhập trong khi môi trường bên ngoài doanh nghiệp, công nghệ, và các trường dân lập khác cạnh tranh khủng khiếp trong viêc tăng thu nhập cho chuyên viên, cho cán bộ giảng dạy. Nhưng tất cả cán bộ, giảng viên của trường Đại học công lập hiểu rằng Tự chủ đại học sẽ mở ra nhiều cơ hội phát triển, và vì thế họ ủng hộ mạnh mẽ cho quá trình tự chủ Đại Học, họ chấp nhận những khó khăn trước mắt. 

        Nếu không có Tự chủ Đại học chúng ta sẽ giống như Doanh nghiêp Nhà Nước trước đây, hoạt động trì trệ, kém hiệu quả, khó có thể sáng tạo, phát huy nội lực và huy động nguồn lưc từ bên ngoài để nâng cao chất lượng. Nói đến chất lượng là phải nói đến khả năng đội ngũ cán bộ, giảng viên và cơ sở vật chất, phòng học phòng thí nghiệm và ngân quỹ đặc biệt dành cho phòng nghiên cứu và phát triển-(R&D Department).


    Diễn đàn Đối Thoại về Tự chủ Đai học đã thật sự diễn ra trong hai ngày 31-7 và 1-8 năm 2014 tai Trung Tâm Văn Hóa Hoa Kỳ ở Saigon dưới sự dìu dắt của GS Ngô Bảo Châu. Tai diễn đàn này các diễn giả phàn nàn các Đại học ở Việt Nam không được quyền Tự quản trị, tự chủ tài chánh. Nói rõ ra Việt Nam chưa có được nền Đại học Tự trị. Nhưng vì sợ cụm từ Đại Học Tự Trị có thể bị “chính trị hóa” thành phải nói trại qua một bên Tự Chủ Đại Học. Theo GS Ngô Bảo Châu, nền giáo dục ở Đại học của VN đã quá lạc hậu không còn phù hợp bắt kịp với các Đại hoc lớn của thế giới ngày nay. Theo kinh nghiệm của ông, một giáo sư của đai học lớn ở nước ngoài, các sinh viên tốt nghiệp Đại học VN trông tương đối đuối sức so với sinh viên tốt nghiệp ở đại học nước ngoài. Đuối về kiến thức lẫn tác phong làm việc…

    Bàn về công tác nhân sự, quá trình tuyển dụng nhân sự tại các trường đai học Viêt Nam, GS Ngô Bảo Châu khẳng đinh: ”Các đai học Viêt Nam tạo người từ chính sinh viên của mình giống như cuôc hôn nhân cận huyết thống. Vì thế ngành khoa học của nước ta ngày càng xuống. Hoc trò không có điều kiện cơ hội để giỏi hơn thầy. Hoc trò của học trò càng tệ hơn nữa”.

     Nói về Tư chủ Tài chánh tại Đại hoc của VN, Bộ Trưởng KH&CN, Nguyễn Quân xác nhận: “Ở một nước mà tôi và anh Phạm Vũ Luận-Bộ trưởng GD-ĐT-không ký được lương cho GS Ngô Bảo Châu thì làm sao Đại học có được quyền tự chủ ”. Bộ trưởng Nguyễn Quân còn tố cáo: “ Nhiệm vụ của Đại hoc là vừa giáo dục vừa nghiên cứu. Thế nhưng tỷ trọng nghiên cứu ở nước ta lại nghiêng về Viên Nghiên Cứu (của Đảng) chớ không phải ở các trường Đại học. Cơ chế tư duy bao cấp vẫn tồn tại trong các trường đại học”. Hồng vẫn trọng hơn Chuyên!


Trong hiện tình, một số Đai học dân lập, với nguồn tài chánh dồi dào với cơ chế trả lương cao 4-5 lần hơn so với trường công lập, đang ngày càng thu hút nhân tài từ trường công lập. Có người cho rằng đó là hiên tượng chảy máu chất xám của trường công lập. Cũng có người cho rằng nguồn lực quốc gia không mất đi đâu, thị trường sẽ phân bố theo hướng tối ưu.


       Tự chủ Đại học là giấc mơ thế kỷ của các Đại học VN. Ngày nào cơ chế và tư duy bao cấp còn tồn tại trong các trường Đai học, ngày ấy nền tự chủ đại học vẫn còn những lực cản khó vượt thoát..Muốn khắc phục khó khăn này đòi hỏi sự kiên trì đấu tranh. Qua hai buổi họp 31-7 và 1-8 năm 2014 tại Trung tâm Văn Hóa Hoa Kỳ tại Saigon cho ta thấy có những vị Bộ trưởng, Thứ trưởng, các Giáo Sư, Tiến Sỹ, các chuyên viên của ngành giáo dục đào tạo, các giới trí thức trong và ngoài nước, công khai biểu lộ sự đồng tình chống lại cơ chế, tư duy bao cấp, chống lại sự lãnh đạo toàn diện của ĐCSVN. Hy vọng đây là hạt nhân sẽ làm bùng nỗ tư duy đổi mới, những cải cách toàn diện nền giáo dục VN nhất là trả lại nền Tự chủ cho các trường Đại học Việt Nam càng sớm càng tốt./.


Đào Như

Chicago

3-7-2020

BÀI ĐỀ NGHỊ ĐỌC THÊM:

       Việt Nam và Khát vọng một nền Đại học Tự trị / của cùng tác giả Đào Như

http://www.diendantheky.net/2014/08/ao-nhu-viet-nam-va-khat-vong-ve-mot-nen.html



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Nelson Mandela (1918-2013), quán quân Giải Nobel Hòa Bình năm 1993, nhà hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc bị tù 27 năm, và là vị tổng thống người da đen đầu tiên được bầu trong cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của nước Nam Phi vào năm 1994, đã từng nói rằng, “Giáo dục là vũ khí có sức mạnh nhất mà bạn có thể sử dụng để thay đổi thế giới.” Hơn ai hết, Nelson Mandela là người không những hiểu rõ giá trị thực sự của nền giáo dục mà còn áp dụng kiến thức đó trong việc làm thay đổi đất nước và dân tộc Nam Phi của ông. Ông đã dẫn dắt Nam Phi từ một quốc gia ngập chìm trong bóng tối của thù hận, phân hóa và lạc hậu để vươn mình lên trong ánh sáng của đoàn kết, hòa bình và phát triển.
Hoa Kỳ đã tấn công Iran. Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng có thể trì hoãn bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ trong nhiều tuần, ông tuyên bố vào ngày 21/6 rằng máy bay Mỹ đã tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở bị chôn sâu ở Fordow. Các quan chức Iran xác nhận rằng các cuộc không kích đã diễn ra. Mặc dù ông Trump khẳng định rằng các địa điểm này đã bị "xóa sổ", nhưng vẫn chưa rõ các cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại gì.
Jena, Louisiana – một thị trấn 4.000 dân lọt thỏm giữa rừng thông – nơi bảng hiệu đầu làng ca ngợi đội bóng nữ vô địch của bang, nhưng cách đó chỉ ba dặm, sau hàng rào kẽm gai và lời Kinh Thánh treo lủng lẳng, là Trại Giam ICE đồ sộ - do GEO Group điều hành. Nơi đây hiện giam giữ hơn 1000 người – phần lớn chưa từng bị kết tội hình sự, nhiều người chỉ là dân đang xin tị nạn hợp pháp, số còn lại chưa kịp hiểu vì sao mình bị bắt...
Tại sao Trump lại vội vàng ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và chính sách mới như vậy?AI: Có hai lý do.Đầu tiên, tổng thống vội vàng vì nếu có bất kỳ điều gì sai trái xảy ra vào đầu nhiệm kỳ, ông có thể đổ lỗi cho chính quyền trước và nhà nước (những người làm việc cho ông). Nếu để lâu, những điều sai trái sẽ là trách nhiệm của ông, và Trump không thích chịu trách nhiệm.Thứ hai, ông biết trong hai năm nữa, đảng Cộng hòa sẽ mất quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử quốc hội và ông sẽ trở thành què quặt. Ông cần phải hoàn thành mọi việc ngay bây giờ. Ông muốn tập trung vào các doanh nghiệp của mình trong hai năm cuối nhiệm kỳ tổng thống,
Bao dung – một từ nghe thật thanh thoát. Âm tiết của nó cũng thật bình dị, thốt ra từ thanh quản nhẹ nhàng không cần uốn nắn, như cỏ mọc từ đất, như mưa từ trời. Vậy mà ngày nay, trong một xã hội đứng đầu thế giới về tự do, về quyền con người, hai từ “bao dung” bỗng dưng khó tìm. Chính trong tháng Sáu này, tháng gọi là Pride Month, những câu chuyện thương tâm về cộng đồng LGBTQ+ bị chìm trong bóng tối. Có lẽ trong sáu tháng qua, nước Mỹ có quá nhiều những phát ngôn, biến cố, thay đổi mà đối với truyền thông, đó là điều cần phải nói, và nói mỗi ngày. Hoặc cũng có lẽ, trong một chính quyền đang nỗ lực bác bỏ DEI, đóng chặt cửa với di dân, thì truyền thông cũng không dám đào sâu về những gì thuộc về cộng đồng yếu thế. Cho dù, đó là một án mạng lấy đi cuộc sống một con người, hoặc chấm dứt những nguyên tắc vốn đã được nhìn nhận hàng thập kỷ.
“Nơi nào người ta bắt đầu đốt sách, nơi đó người ta rồi cũng sẽ thiêu người.”— Heinrich Heine. Câu nói nổi tiếng từ thế kỷ XIX của thi sĩ Heinrich Heine, tưởng chỉ là tiếng vọng u ám của bóng ma lịch sử nhưng hôm nay, giữa thế kỷ XXI, lời cảnh báo ấy lại trở nên rúng động – ngay trên đất nước từng được xem là ngọn hải đăng của tự do học thuật. Oái oăm thay, những dấu hiệu đầu tiên của bóng tối không phát xuất từ một chế độ độc tài phương Đông, mà từ chính nước Mỹ – xứ sở từng được xem là ngọn hải đăng của giáo dục tự do.
Donald Trump không đội vương miện, nhưng ông đã luyện được cách bắt cả một đảng chính trị quỳ gối. Và cũng như các ông vua cổ đại, ông không cần luật – ông chính là luật. Nếu Toà Tối cao chống đối, ông sẽ gọi đó là “phản quốc.” Nếu truyền thông phản biện, ông gọi đó là “tin giả.” Nếu có cuộc bầu cử mà ông thua, ông sẽ bảo đó là “gian lận.” Và nếu có ai dám nói điều gì khác, ông sẽ gửi quân đội tới – như ông đã làm ở Los Angeles, để dạy cho đám biểu tình “hỗn xược” ấy một bài học về dân chủ... bằng đạn cao su và lựu đạn cay.
Ryanne Mena là một nhà báo đưa tin về tội phạm và an toàn công cộng cho Southern California News Group. Thứ Sáu, 6/6, ngày đầu tiên diễn ra cuộc biểu tình phản đối chính sách nhập cư của chính quyền Trump, chống lại các cuộc bố ráp của Cảnh Sát Di Trú (ICE), Mena đã có mặt ngay trên đường phố Los Angeles, bên ngoài Trung tâm giam giữ Metropolitan,L.A. Tại đây, cô bị trúng đạn hơi cay ở đùi bên trái Ngày kế tiếp, nữ phóng viên này bị trúng đạn cao su của các đặc vụ liên bang bắn vào đầu, bên phải, cách tai của cô chỉ khoảng 1 inch. Những tấm ảnh Mena và các đồng nghiệp khác bị thương lan tỏa khắp Instagram, Twitter.
Giữa lúc Tòa Bạch Ốc đang tìm mọi cách cứu vớt mối quan hệ Trump-Musk thì các cựu quan chức an ninh y tế cho biết chính quyền Trump hủy bỏ $766 triệu trong các hợp đồng nghiên cứu phát triển vaccine mRNA để chống lại các loại đại dịch cúm. Với họ, đây là đòn giáng mới nhất vào quốc phòng quốc gia. Họ cảnh báo rằng Hoa Kỳ có thể phải nhờ đến lòng trắc ẩn của các quốc gia khác trong đại dịch tiếp theo. ABC News dẫn lời Beth Cameron, cố vấn cao cấp của Trung tâm Đại dịch thuộc Brown University Pandemic Center, và là cựu giám đốc Hội đồng an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc, cho biết: “Các hành động của chính quyền đang làm suy yếu khả năng phòng ngừa của chúng ta đối với các mối đe dọa sinh học. Việc hủy bỏ khoản đầu tư này là một tín hiệu cho thấy chúng ta đang thay đổi lập trường về công tác chuẩn bị ứng phó với đại dịch. Và điều đó không tốt cho người dân Mỹ.”
Ăn mặc đẹp là nói về thời trang. Lịch sử “thời trang cao cấp” thuộc về truyền thống của Pháp: Haute couture từ thế kỷ 17. Đến thế kỷ 19, ngành thời trang cao cấp đã phát triển thành một phương tiện kích thích tăng trưởng trong nền kinh tế Pháp. Trong thời gian này, các nhà tạo mốt như Dior, Chanel và Balenciaga đã được thành lập. Tuy nhiên, vào thế kỷ 20, ngành thời trang cao cấp ở Pháp đã mất đi phần lớn sự huyền bí của mình và phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các thị trường quốc tế khác, đặc biệt là ở Ý và Hoa Kỳ. Sự thành công của bối cảnh thời trang quốc tế và tiềm năng lợi nhuận đã thu hút sự chú ý của các tập đoàn hàng xa xỉ, được tiên phong bởi ông trùm kinh doanh người Pháp và người sáng lập LVMH Bernard Arnault vào năm 1987. Ngày nay, các tập đoàn này vẫn tiếp tục duy trì hoạt động lịch sử của các nhà thời trang xa xỉ thông qua việc bổ nhiệm các giám đốc sáng tạo, những người diễn giải và chỉ đạo triết lý thiết kế của thương hiệu.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.