Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Nguyễn Trực

3/27/201500:00:00(View: 4849)

NGUYỄN TRỰC (1417-1473)

Nguyễn Trực hiệu là Sư Liêu, tự là Công Dĩnh, quê xã Bối Khê huyện Thanh Oai, Thăng Long (nay Hà Nội). Ông sinh trong một gia đình nho học, cha là tiến sĩ Nguyễn Thời Trung ông nội là tiến sĩ Nguyễn Bính làm giáo quan Quốc tử giám thời Trần Hiển Tông.

Năm 1434, Nguyễn Trực đỗ đầu kỳ thi Hương. Năm 1442, đậu trạng nguyên, do Nguyễn Trãi làm chánh chủ khảo, được Lê Thái Tông ban sắc Quốc tử giám thi thư thưởng hàm Á liệt khanh, đứng đầu trong danh sách 33 tiến sĩ cùng khóa, được lưu danh ở bia tiến sĩ Văn miếu Quốc tử giám.

Năm 1444, thời Lê Nhân Tông, ông được bổ nhiệm chức Triều nghi đại phu Hàn lâm viện học sĩ Võ kỵ úy, rồi phong Nam Sách An phủ sứ, Hàn lâm viện thị giảng, kiêm Ngự tiền học sinh, làm Trung thư thị lang. Năm 1445, vua phong ông Thiếu trung khanh đại phu Ngự sử đài Ngự sử thị Đô úy.

Năm 1457, Lê Nhân Tông đề cử ông tiếp sứ thần nhà Minh là Hoàng Gián. Ông đối đáp lưu loát khiến sứ giả nhà Minh khâm phục.


Sau đó, ông cùng phó sứ là Trịnh Khiết Tường (hay Thiết Trường) đi sứ qua Tàu. Do tài học của ông bao la nên vua quan Tàu đã gọi ông Lưỡng quốc Trạng nguyên(*). Năm 1473, ông mất, để lại: Bối khê tập, Sư liêu tập, Ngu nhàn tập. Dân gian gọi ông là Sư Liêu tiên sinh, hay Trạng Bối Khê.

Cảm mộ: Nguyễn Trực

Danh nhân, Nguyễn Trực một tinh hoa
Tha thiết thương dân, yêu nước nhà
Đi sứ, triều Minh luôn trọng vọng
Trạng nguyên tên tuổi tạc văn bia
____________

(*)- Có 3 người được gọi là "Lưỡng quốc Trạng nguyên", đó là: Mạc Đĩnh Chi thời Trần Anh Tông. Nguyễn Trực thời Lê Thái Tông và Nguyễn Đăng Đạo thời Lê Hy Tông. Riêng ông Nguyễn Trực, tương truyền trong lúc đi sứ, khi đến Bắc Kinh gặp kỳ thi đình của Trung Hoa, để thử việc thi cử nước ngoài, ông đã ứng thi và đỗ Trạng nguyên nhà Minh, trở thành Lưỡng quốc Trạng nguyên. Trịnh Khiết Tường thì đỗ bảng nhãn.

Nguyễn Lộc Yên

Print
Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
First PagePrev Page61626364656667Next PageLast Page

Khi xua quân xâm lăng Ukraine, ai cũng biết Putin đã ném đất nước và dân tộc Nga vào một canh bạc khổng lồ chỉ vì “thấu cáy” Tây phương. Giờ đây, sau 6 tháng quần thảo trên chiến trường, Putin đang phải đối phó với một vấn nạn cực kỳ to lớn cho vận mệnh nước Nga tương lai, đó là Nga có thể thua trong trận chiến này...

Tờ “The Economist” tháng chín với tấm hình bìa tượng nữ thần tự do xoạc cẳng giữa hai cực đã không khỏi khiến nhiều người giật mình đặt câu hỏi “Liệu bà còn giữ được thăng bằng bao lâu nữa?” Tờ báo cũng đã thay chữ “The United States of America” bằng hàng chữ “The disunited State of America” phản ảnh tình hình chính trị phân cực, chia rẽ trong chính quyền và người dân Hoa Kỳ. 50 tiểu bang của Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ từng là mô hình kiểu mẫu của nền dân chủ đã trở thành món ăn hàng ngày của đảng phái. Thay vì giải quyết các vấn đề địa phương, các chính trị gia tiểu bang đang chiến đấu trong một cuộc chiến văn hóa quốc gia về các vấn đề từ phá thai, quyền sở hữu súng, quyền đi bầu, cho tới vấn đề của người chuyển giới trong thể thao.

Nếu chưa đọc hồi ký Lời Ai Điếu thì e khó mà biết được nỗi niềm mà Nguyên Ngọc (N.N) đã tâm sự với tác giả Lê Phú Khải về cuộc cách vô sản ở VN: “Chúng ta sai từ thời đại hội Tours”!

Hàng ngũ lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) đã bị biến chất khi đánh đồng “bảo vệ Tổ quốc” với “bảo vệ Chủ nghĩa Cộng sản Mác-Lênin”. Bằng chứng này đã xuất hiện nhan nhản trên các cơ quan báo chí chính thống của đảng từ giữa năm 2022...

Duyên khởi cho bài viết này là từ một bản tin BBC News có nhan đề “Thiền định chánh niệm có thể khiến con người xấu tính đi?”--- và từ một số cuộc nghiên cứu khác đã giúp chúng ta có cái nhìn đa diện hơn về Thiền chánh niệm, một pháp môn nhà Phật đang thịnh hành khắp thế giới. Trong khi Thiền chánh niệm (Mindfulness meditation) lợi ích nhiều vô tận, vẫn có một số bất lợi sinh khởi. Có phải là vì thế gian chưa làm cho phù hợp? Do vậy, người viết đã tìm đọc nhiều hơn, để nhìn lại vấn đề theo nhiều khía cạnh. Và rồi dò theo con đường xưa, Đức Phật đã dạy thiền như thế nào? Kinh điển rất mực mênh mông, bài viết này chỉ là tổng hợp một phần nhỏ, chủ yếu là trích dẫn những lời dạy thực dụng của Đức Phật. Đối với các sai sót có thể có, người viết xin được sám hối.

✱ SCMP-HK: Các công ty bất động sản Trung Quốc chấp nhận dưa hấu, tỏi, đào coi như một phần thanh toán... ✱ SinoInsider: Phần nổi của tảng băng chìm về những rủi ro tài chính và hệ thống nghiêm trọng đối với các ngân hàng vừa và nhỏ ở Trung Quốc. ✱ Asia Markets: Tầng lớp trung lưu của Trung Quốc đang thể hiện một mức độ thách thức chưa từng có trong lịch sử hiện đại của đất nước - ngày càng trở nên hiếu chiến hơn -các cuộc biểu tình phản đối đã diễn ra vì họ không thể rút tiền trong ngân hàng ✱ Australia & NZ Banking Group Ltd: Nếu nhiều người mua nhà ngừng thanh toán, xu hướng lan rộng sẽ không chỉ đe dọa sức khỏe của hệ thống tài chính mà còn tạo ra các vấn đề xã hội trong bối cảnh kinh tế suy thoái hiện nay ✱ Times of India: Khi quốc gia đông dân nhất thế giới bán các căn hộ nhưng nhận về nông sản như tỏi và dưa hấu, bạn biết có điều gì đó không ổn... ✱ Al Jazeera: Nếu các ngân hàng Trung Quốc cuối cùng không thể nuốt trôi cú sốc này và các khoản nợ xấu của họ lại tăng...

Ba mươi năm sau khi Liên bang Xô Viết tan rã, việc xác định ngày cụ thể của sự sụp đổ vẫn là đề tài tranh luận của các sử gia. Trên mạng xã hội ngày nay, và trong các sách lịch sử từ 30 năm qua, ngày Liên Xô chính thức giải thể vẫn được ghi là 25, hoặc 26 tháng 12 năm 1991...

Phong trào nhân quyền hiện đại từ lâu đã tự thể hiện mình là một cuộc trường chinh thập tự đầy lý tưởng. Trong một thế giới tràn ngập các nền chính trị dựa vào quyền lực thô bạo và tước đoạt nơi kẻ yếu, phong trào muốn phục vụ như một ngọn hải đăng của sự minh quang về đạo đức dựa trên các nguyên tắc phổ quát. Các nhà hoạt động cho nhân quyền giải thích những chiến thắng mang tính biểu tượng của phong trào của họ như là chiến thắng của sự chính trực kiên cường đặt nền móng cho các chính nghĩa tiến bộ trong tương lai.

Tôi tự xét mình cũng không khác chi (nhiều) với cái số đông “phú quí năng dâm” này, và cũng chả phải là kẻ có thể sống bất khuất trước cường quyền nên hoàn toàn chia sẻ với sự thương cảm của Đinh Quang Anh Thái với người bạn cùng tù: “Thương Tường. Thương mình… Khốn nạn cái chế độ không có bộ mặt người đày đọa con người!”

Tầm quan trọng của diaspora hay cộng đồng người gốc Việt sống ngoài Việt Nam càng ngày càng gia tăng. Để có một cái nhìn tổng quát, có tính cách học thuật và khách quan hơn về tình hình chung của diaspora Việt cũng như các diaspora khác trên thế giới, tôi xin giới thiệu và dịch bài viết năm 2005 của Steven Vertovec, một giáo sư đại học Đức chuyên về Xã hội học và Dân tộc học. Sau đây là phần 2, tiếp theo phần 1 (kỳ trước) bàn về các ý niệm và định nghĩa của diaspora. Các điểm liên quan tới Việt Nam sẽ được người dịch ghi chú, bàn luận thêm trong phần chú thích ở cuối bài.
First PagePrev Page61626364656667Next PageLast Page
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.