Hôm nay,  

Mỹ-Phi Tập Trận

02/07/201100:00:00(Xem: 8420)

Mỹ-Phi Tập Trận

Nguyễn Xuân Nghĩa

chien_ham_phi_gregorio_del_pilar-large-contentCách ứng xử của Phi Luật Tân trước sức ép Trung Quốc...

Trung tuần Tháng Tư vừa qua, trước Diễn đàn Bác Ngao (Boao Forum) được tổ chức hàng năm tại thành phố Tam Á của đảo Hải Nam, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào của Trung Quốc đã trình bảy quan điểm của Bắc Kinh về an ninh Châu Á: Trung Quốc không có tham vọng bá quyền, mong muốn các nước Á châu cùng hợp tác cho công cuộc phát triển chung của toàn khu vực. Tam Á là thành phố nằm ở vùng cực Nam của lãnh thổ Trung Quốc.

Vài ngày sau, hôm 20 Tháng Tư, Thứ trưởng Ngoại giao Bắc Kinh là Trương Chí Quân đến Việt Nam gặp Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng của Hà Nội và đôi bên "nhất trí" về quy tắc ứng xử tại biển Đông, trong đó có vấn đề tranh chấp chủ quyền ngoài lãnh hải. Người ta không rõ chi tiết về những cam kết này, ngoài việc nhắc lại quy tắc hành xử đã thoả thuận giữa Trung Quốc và Hiệp hội 10 Quốc gia Đông Nam Á năm 2002 và những thoả thuận song phương năm 2008, nhân chuyến thăm viếng Bắc Kinh của Nguyễn Tấn Dũng.

Hai tháng sau, ngày 25 Tháng Sáu, Thứ trưởng Ngoại giao Hà Nội là Hồ Xuân Sơn gặp lại Thứ trưởng Trương Chí Quân và hội kiến Ủy viên Quốc vụ viện Đới Bỉnh Quốc – nhân vật lãnh đạo chính sách đối ngoại của Trung ương đảng Cộng sản Trung Hoa. Đôi bên cũng lại ra thông cáo chung về tinh thần hợp tác ôn hoà giữa hai nước.

Ở giữa hai lần gặp gỡ là những biến động ngoài Đông hải, thật ra khởi sự từ Tháng Ba, với việc Trung Quốc bảy lần uy hiếp Phi Luật Tân và ba lần khiêu khích Việt Nam. Chúng ta không nên ngạc nhiên về sự lật lọng của Bắc Kinh. Mà nên tự hỏi về mục tiêu của lãnh đạo Hà Nội.

Đáng chú ý là trong khi Hà Nội gửi người đi Bắc Kinh dàn xếp chuyện song phương, Manila chuẩn bị cuộc tập trận hàng năm với Hải quân Hoa Kỳ. Đó là chuyện nên tìm hiểu....

Ngày 28 vừa qua, hải quân hai nước bắt đầu tập trận trên vùng biển ngoài khơi Tây-Bắc của đảo Palawan. Ba chiến hạm Mỹ cùng 800 thủy binh Hoa Kỳ sẽ thao dượt với 300 lính thủy và một chiến hạm Phi Luật Tân. Gọi tắt là CARAT (Cooperation Afloat Readiness and Training) cuộc tập trận sẽ kéo dài 11 ngày, và được thông báo là nằm trong khuôn khổ của Hiệp định Phòng thủ Hỗ tương hai nước đã ký kết từ năm 1951 – cách đây 60 năm.

Manila đã hai lần chính thức phản đối Bắc Kinh về hành động uy hiếp này và vừa trang bị thêm võ khí – mua tầu tuần duyên hạng Hamilton của Hoa Kỳ và đang tu bổ lại thành chiến hạm BRP Greorio del Pilar - vừa kêu gọi thế giới quan tâm đến rủi ro xung đột trong khu vực

Bắc Kinh lập tức phản ứng. Hôm 29, phát ngôn viên bộ Quốc phòng Trung Quốc lên tiếng trong một cuộc họp báo, rằng "hợp tác quân sự Mỹ-Phi không nên nhắm – hoặc đe dọa quyền lợi của - một nước thứ ba nào đó". Nhân đó, Bắc Kinh cho nhắc lại lập trường của mình: Hoa Kỳ nên đứng ngoài cuộc tranh chấp trên vùng biển Hoa Nam – South China Sea, hay Trung Nam Hải.

Trước sức ép của Trung Quốc, người ta nhìn ra hai cách ứng xử khác nhau, của Việt Nam và của Phi Luật Tân. Hà Nội đi tìm giải pháp song phương với Bắc Kinh, Manila nhích về phía Mỹ và muốn quốc tế quan tâm hơn đến tình hình Đông Á.

Trong 10 quốc gia Đông Nam Á – có thể là ngoại trừ hai nước tý hon là Singapore và Brunei – Phi Luật Tân là quốc gia hải đảo có lực lượng hải quân yếu kém nhất.

Thí dụ như cho cuộc thao dượt CARAT đang tiến hành, Hoa Kỳ đưa tới hai khu trục hạm trang bị hoả tiễn là USS Chung-Hoon và USS Howard và một tầu cứu hộ thuộc loại khinh tốc đỉnh là USNS Safeguard. Phía Phi Luật Tân có chiến hạm BRP Rajah Humanon. Thật ra, đây là hộ tống hạm USS Atherton có mã số DE-169 của Hoa Kỳ, hạ thủy từ năm 1943, đã tham gia Thế chiến II trước khi được bán lại cho Hải quân phòng vệ Nhật Bản rồi cho Phi Luật Tân. Và Phi Luật Tân có bảy chiến hạm loại đó, đều xuất phát từ kho chiến cụ Hoa Kỳ đã sử dụng từ Thế chiến II.

Theo quy luật "khoẻ dùng sức - yếu dùng mưu", Phi Luật Tân đang dùng mưu để mượn sức người khác. Mà chuyện này mới chỉ xảy ra từ đầu năm thôi.

Trước đây, dưới thời Tổng thống Gloria Macapagal-Aroyo, Manila muốn thoả hiệp với Bắc Kinh - có thể là do ảnh hưởng khá mạnh của giới tài phiệt người Phi gốc Hoa – và năm 2005 còn tham gia giải pháp do Trung Quốc đề nghị là cùng hợp tác để thăm dò tài nguyên ngoài khơi và đẩy lui việc tranh cãi về chủ quyền vào tương lai 50 năm tới. Đến năm 2008 Manila mới thấy là bị hố và tìm cách tháo lui mà không dám mạnh miệng phản đối sự lấn lướt của Trung Quốc. Khi Benigno Aquino III (con trai của ông Benigno Aquino Jr. và bà Corazon Aquino, nữ Tổng thống đầu tiên sau vụ lật đổ chế độ Marcos năm 1986) được bầu lên làm Tổng thống từ Tháng Sáu năm ngoái, Manila xoay chuyển lập trường. Và ngay nay, trước đà bành trướng của Trung Quốc, họ trở lại với Hiệp định Phòng thủ 1951.

Nhưng dù là ở xa Trung Quốc, Phi Luật Tân cũng rát mặt với sức ép Thiên triều và muốn mượn sức Hoa Kỳ để có tiếng nói mạnh hơn. Từ đầu Tháng Sáu, Manila tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ tôn trọng những cam kết trong hiệp định song phương và sẽ bảo vệ một đồng minh bị uy hiếp. Sau đấy, khi viếng thăm Thủ đô Washington của Mỹ, Ngoại trưởng Phi là Albert del Rosario vừa mới phát biểu rằng vụ tranh chấp chủ quyền tại Đông hải có nằm trong phạm vi xử lý của Hiệp định 1951.

Trước lời kêu cứu đó, Hoa Kỳ cam kết bảo vệ Phi Luật Tân, sẽ cung cấp phương tiện tăng cường khả năng phòng vệ cho xứ này, mà tránh không trả lời về phạm vi áp dụng của Hiệp định. Lập trường chính thức là Mỹ không phân xử chuyện chủ quyền của các nước trong khu vực, nhưng chủ trương bảo vệ quyền tự do lưu thông trên các dòng hải lưu của quốc tế.

Nhìn trên toàn cảnh, ta thấy là vì quyền lợi sinh tử của mình, Hoa Kỳ cần hiện diện tại Đông Á và đang chuẩn bị trở lại khu vực. Nhưng sau khi tuyên bố như vậy từ năm ngoái, siêu cường này còn bị vướng bận quá nhiều chuyện nên chưa thể làm gì hơn mà cũng không muốn trực diện đối đầu với Trung Quốc. Cho nên vẫn chỉ là cách trả lời nước đôi, lại còn bán được võ khí.

Manila cũng biết vậy chứ không hoàn toàn phó thác sinh mệnh vào tay Hoa Kỳ.

Trong trường kỳ, là mươi mười lăm năm tới, xứ này phải quan niệm lại quyền lợi về kinh tế và an ninh trên vùng biển tiếp cận với hướng Tây của lãnh thổ. Phi Luật Tân còn có một ưu thế rất đáng chú ý là hiện đang có 500 binh lính và huấn luyện viên Hoa Kỳ hiện diện trên lãnh thổ. Chẳng để chiếm đóng mà chỉ để giúp Phi canh chừng khủng bố.

Khi tăng cường hợp tác với Hoa Kỳ, trước nhất là qua biểu hiện quân sự, Manila có một cường quốc đứng bên để nâng cao tiếng nói của mình. Người ta không tin rằng Phi Luật Tân sẽ dựa thế Hoa Kỳ để khiêu khích Trung Quốc – lãnh đạo xứ này thật ra không dại. Nhưng với Hiệp định Phòng thủ trong tay, xứ này còn có nhả năng chống trả mỗi khi bị uy hiếp như người ta đã thấy từ Tháng Ba.

Hà Nội thì tính kiểu khác.

Chúng ta chưa biết kết quả ra sao vì mọi việc đều được giữ kín. Mà lãnh đạo còn kềm chế phản ứng của người dân vì sợ phản ứng bài Hoa sẽ biến thành chống chế độ, hoặc kêu đòi dân chủ.

Nhìn trong lâu dài thì Phi Luật Tân đã có nỗ lực xây dựng dân chủ - từ khi Ferdinand Marcos bị lật đổ vào năm 1986 tới nay, xứ này đã bầu lên năm đời Tổng thống – và cũng do mối quan hệ với Hoa Kỳ mà phải thực thi dân chủ. Ngày nay, nhờ mối quan hệ đó xứ này có nhiều giải pháp chọn lựa hơn. Việt Nam chưa được như vậy!

Cho nên lại gặp rủi ro lớn hơn.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tôi rất thích khoa nhân chủng nhưng không có cơ may đến trường để được truyền thụ một cách bài bản về ngành học thú vị này. Hoàn cảnh sống, nói nào ngay, cũng không mấy thích hợp cho nhu cầu tự học. Suốt ngày (và suốt đời) tôi chỉ loanh quanh hàng quán nơi mà những kẻ hay lê la thường nói rất nhiều, dù sự hiểu biết của họ vốn không được bao nhiêu. Ngoài giới hạn về kiến thức, mấy ông bạn đồng ẩm còn có cái tật rất hay tranh cãi (và luôn cãi chầy cãi cối) nên mọi thông tin, từ bàn nhậu, đều không được khả xác hay khả tín gì cho lắm.
“Tham nhũng chính trị, lệch lạc tư tưởng, băng hoại đạo đức và hủ bại về lối sống. Đây là những kẻ thù rất nguy hiểm của Đảng, cần phải loại bỏ.” Tạp chí Xây Dựng Đảng (XDĐ) đã báo động như thế trong bài viết ngày 26/11/2023...
Đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) nhìn nhận tình trạng “trẻ hóa” trong suy thoái “tư tưởng chính trị ” và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đang gây khó khăn cho công tác “xây dựng, chỉnh đốn đảng”...
Năm 2024 là năm bầu cử, một năm gay go thử thách, và đề tài yêu ghét dù muốn hay không muốn đã trở lại trên các trang báo, trong các buổi tranh luận trong gia đình, ngoài xã hội. Chúc bàn tiệc trong năm của quý vị rôm rả những câu chuyện, những cuộc đối thoại bổ ích hai chiều, những thay đổi tốt đẹp. Và xin cảm ơn quý thân hữu, thân chủ đã hỗ trợ, gắn bó cùng hành trình với Việt Báo trong hơn 31 năm qua. Sau cùng là lời tri ân đến các độc giả Việt Báo: chính quý vị, những người đọc khó tính là thành trì giúp Việt Báo trở thành một tờ báo uy tín, chuyên nghiệp.
Năm 2023 tiến vào những ngày cuối cùng, nó sẽ đi qua và không bao giờ trở lại. Lịch sử sẽ đi qua nhưng những việc làm của con người sẽ tồn tại với sự khôn ngoan và ngu ngốc của đa số. Cụm từ ‘con-người-đa-số’ chỉ định ý muốn chung của đa số người. Và ‘con-người-thiểu-số’ đành phải tuân theo. Trò sinh hoạt dân chủ luôn luôn là con dao hai lưỡi có hiệu quả tùy thuộc sở thích của con người đa số. Sở thích? Một thứ tạo ra tốt lành hoặc khổ nạn. Đúng ra là cả hai, nhưng có một trong hai sẽ lớn hơn, đôi khi, lớn gấp bội phần. Nếu khổ nạn quá lớn thì cuộc sống chung sẽ thay đổi, có khi lâm vào mức tồi tệ. Chẳng hạn như trường hợp nước Đức dưới thời Hitler. Ý muốn của con người đa số đam mê nồng nhiệt ý muốn của Hitler. Cho ông ta cơ hội dẫn đầu một quốc gia quyền lực, tạo ra hiệu quả cuộc chiến thế giới thứ hai. Hậu quả tàn khốc đó do ai? Hitler? Đúng một phần.
“Tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong Lực lượng vũ trang nhân dân là mối lo hàng đầu của đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay. Bằng chứng này đã được Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng đưa ra tại Hội nghị Đảng ủy Công an ngày 20/12/2023 tại Hà Nội, và trong nội dung các bài viết trên báo chí chính thống của nhà nước liên quan đến Quân đội...
Người ta nên áp dụng đạo đức vào tài chính trị của Henry Kissinger như thế nào? Làm thế nào để người ta quân bình những thành tựu với những hành vi sai trái của Kissinger? Tôi đã vật lộn với những vấn đề đó từ khi Kissinger là giáo sư của tôi, và sau này là đồng nghiệp tại Đại học Harvard. Vào tháng Tư năm 2012, tôi đã giúp phỏng vấn ông trước một số lượng lớn cử toạ tại Harvard và hỏi liệu ông có làm điều gì khác đi trong thời gian làm ngoại trưởng cho các Tổng thống Hoa Kỳ Richard Nixon và Gerald Ford không. Lúc đầu, ông nói không. Suy nghĩ lại, ông nói rằng ước mình là đã hoạt động tích cực hơn ở Trung Đông. Nhưng ông không đề cập đến Campuchia, Chile, Pakistan hay Việt Nam. Một người phản đối ở phía sau hội trường hét lên: "Tội phạm chiến tranh!"
Việt Nam có còn “độc lập” với Trung Quốc hay không sau chuyến thăm Hà Nội của Tổng Bí thư, Chủ tịch nhà nước Tập Cận Bình là thắc mắc của người dân Việt Nam. Ông Tập có mặt ở Việt Nam từ 12 đến 13 tháng 12 năm 2023 và đạt được cam kết của Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng về “xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc”.
Ngày nay, Chiến lược Phòng thủ Quốc gia của Hoa Kỳ – giống như chiến lược Chiến tranh Lạnh tạo chuẩn mực cho tư duy chiến lược trong những năm từ thập kỷ ‘50 đến ’80 – bị chi phối bởi một tác nhân đe dọa chính, đó là Trung Quốc. Điều này vừa cung cấp thông tin vừa tạo điều kiện cho tất cả các mối đe dọa lớn khác có thể xảy ra: Nga, Iran và Bắc Triều Tiên. Giống như thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ hiện đang lâm vào một cuộc cạnh tranh với đối thủ duy nhất của mình, một cuộc cạnh tranh có khả năng bỏ rơi các thành tựu chính trị, kinh tế và công nghệ. Hoa Kỳ cũng đang ở trong một cuộc chạy đua vũ trang hiện đại, và trong một số trường hợp, chơi trò đuổi bắt và tranh đua để giành tình hữu nghị, gây ảnh hưởng lên các quốc gia khác trên thế giới.
Rồi vào ngày 12/12/2023, tức chỉ sau ba tháng, Việt Nam lại long trọng tiếp đón Chủ Tịch Tập Cận Bình và nói rằng hợp tác và hữu nghị với Trung Quốc là lựa chọn chiến lược của Việt Nam...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.