Hỏi Cổ Nhân Về An Sinh Xã Hội

 

Trưa vừa xế chiều, tôi đến bờ sông Texas Colorado. Dòng nước mùa thu êm ả nhưng tôi biết nó đã từng cưu mang trận hè “bão nóng” kéo dài nhiều tháng qua, mỗi ngày hơn 100 độ. Chắc rằng, đã có những giọt nước sôi sùng sục rồi bay lên trời. Tôi cũng biết nó sẽ vô cùng lạnh lẽo khi tiết đông sắp đến. Đã có nóng trên 100 độ, tất nhiên sẽ có lạnh dưới 0 độ. Nhưng dù bốc hơi hay đông đá, hình ảnh của đời sống quanh bờ, trên mây, in xuống vẫn không bị ảnh hưởng. Qui luật phản ảnh và phản chiếu khiến tôi nhớ lại Hermann Hess, “Câu Truyện Dòng Sông.” Con người soi mặt để nhìn thấy mình dưới nước, rồi thì sao? Hiểu được đạo lý, rồi thế nào? Mặt dưới nước bốc hơi hay đông đá, mặt trên bờ có gì thay đổi? Huống chi lòng người!

Sống để tìm hạnh phúc? Không có đâu. Hạnh là gì? Phúc là ai? Người nào tìm thấy? Hay chỉ thấy ảo ảnh? Cái thứ thấp hơn hạnh phúc là “bình an” mà chưa tìm được, nói chi đến thứ cao vời. Đổ mồ hôi, trẹo xương sống, nhứt đầu, đau tim, làm việc từ trẻ đến già, đã thấy bình an đâu! Giờ đây, đang già, nỗi bình an cụ thể ở hạng thấp nhất đang bị đe dọa. An sinh xã hội đang bị đe dọa! Thế hệ già đang bị đe dọa! Thế hệ trẻ mai sau đang bị đe dọa! Chỉ có Trời mới biết câu trả lời.

Tôi tìm cổ nhân. Đặng Tích, một nhà tư tưởng đồng thời với Khổng Tử và Tử Sản, người nước Trịnh. Tôi hỏi: Câu chuyện Quỹ an sinh xã hội sẽ như thế nào? Medicare, medicaid sẽ ra sao? Một chút bình an thực tế lung lay đến đâu? Phong ba đến độ nào?

Đặng Tích trả lời: “Sông mùa nước lớn. Nhà giàu có người thân chết đuối. Một người nghèo vớt được xác chết. Nhà giàu xin chuộc lại. Người nghèo đòi tiền quá cao. Nhà giàu đến hỏi Đặng Tích. Họ Đặng nói: ‘Ông cứ bình tâm. Xác đó, người kia không bán cho ai khác được.’ Người nghèo, lo xác sẽ sình thối, rửa nát, đến hỏi Đặng Tích. Họ Đặng trả lời: ‘Ông cứ bình tâm. Người kia sẽ không mua đâu ra xác chết mà ông đang giữ.’” Ngẫm nghĩ: Đặng Tích trả lời hay quá, giải đáp thắc mắc, lo âu một cách tài tình.

Nhưng nếu nghĩ xa hơn, quả thật là ngụy biện. Nhà giàu và người giữ xác tranh đấu với nhau vì tiền. Sớm muộn gì xác chết thối rửa chỉ còn bộ xương, rồi tính sao? Nếu Quỹ an sinh xã hội là xác chết, Đảng Cộng Hòa muốn mua ít tiền. Đảng Dân Chủ muốn bán nhiều tiền. Vì lợi ích của xác chết hay vì quyền lực? Cho dẫu, xác chết kia là xác ướp, cũng phải có ngày tan rã. Phải làm gì trước khi cát bụi trở về cát bụi?

‘Nhà giàu’ thường ám chỉ đảng Cộng Hòa vì tiêu chí căn bản là giữ vững hoặc phong phú hóa giai cấp giàu có. Trong khi ‘nhà nghèo’ ám chỉ đảng Dân Chủ vì mục tiêu bênh vực giới nghèo khổ và trung lưu. Ám chỉ này có thể đúng với ngày xưa, giờ đây, chưa hẳn đã như vậy. Lợi ích không phải cho xác chết, mà dành cho người sống.

Về mặt tài chính, nhà giàu lý luận: Nhờ tài năng và hiểu biết nắm bắt cơ hội, người ta làm giàu. Làm giàu không phải dễ dàng. Do đó, nhà giàu có quyền hưởng lợi ích cao do họ làm ra. Hơn nữa, chính nhà giàu mới tạo ra quyền lực chính trị kinh tế và phát triển quốc gia đến vị trí hàng đầu thế giới. Thỏa thuận quan niệm này, nhưng nhà nghèo lập luận: Làm sao nhà giàu có thể giàu nếu không có người nghèo? Nếu người nghèo không làm việc cho người giàu, không mua sản phẩm của người giàu, thì giàu làm sao giàu? Vì vậy, khi có lợi tức cao phải đóng nhiều thuế hơn người nghèo để hỗ trợ những chương trình chia xẻ và giúp đỡ. Quỹ an sinh xã hội ra đời như một tác phẩm tài chánh cưu mang mục tiêu bảo vệ và ‘bình an dưới thế’ cho người thiếu điều kiện sống an toàn trong xã hội.

Các biện pháp cứu trợ khổng lồ do Quốc hội thông qua vào năm 2020 và 2021 phần lớn là nguyên nhân giúp nền kinh tế phục hồi sau vực sâu của đại dịch COVID. Các thành viên Đảng Cộng hòa ở Thượng viện thúc ép cắt giảm các chương trình thiết yếu ngay khi đất nước bắt đầu hồi phục. Năm thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa đang đưa ra kế hoạch thành lập một ủy ban nhằm khuyến nghị để cân bằng ngân sách liên bang trong vòng 10 năm. Bốn trong số năm người cho sáng kiến này cam kết không bao giờ tăng thuế trong bất kỳ trường hợp nào, vì vậy họ đang tìm kiếm các chương trình để giảm thuế. Do đó, mục tiêu chính của họ là cắt giảm ngân sách cho An sinh xã hội, Medicare và Medicaid. Tuy nhiên, cân bằng ngân sách là một mục tiêu tài chính công hoàn toàn mang tính chủ quan. Theo kinh nghiệm lịch sử, tăng trưởng mạnh kết hợp với lãi suất thấp có thể làm giảm gánh nặng nợ nần của một quốc gia.

Hai khía cạnh quan trọng của chính sách tài chánh đã bị bỏ qua trong nỗ lực cắt giảm để cân bằng ngân sách. Tương tác tài chính có hai tác động quan trọng: thứ nhất, xác định liệu thâm hụt là tạm thời hay vĩnh viễn; thứ hai, xác định liệu việc cắt giảm chi tiêu hoặc thuế có dẫn đến khả năng tăng trưởng cao hơn hay không. Vì vậy, Việc sử dụng các biện pháp kinh tế để cắt giảm nguồn tài trợ cho An sinh xã hội, Medicare và Medicaid là không chính xác.

Đạo luật thành lập quỹ an ninh xã hội xuất hiện ngày 16 tháng 9 năm 1935, do quốc hội đầu phiếu thuận với 60 phiếu từ đảng Dân Chủ và 16 phiếu từ đảng Cộng Hòa. Sự chênh lệch thỏa thuận đã hiện diện ngay từ đầu. Sự chênh lệnh này tiếp tục thăng trầm theo dòng thời gian 88 năm, gia giảm tùy đảng nào đang cầm quyền. Hóa ra, khi thêm khi bớt, khi cho ra khi lấy lại, tạo ra sự cân bằng, điều hòa một cách tự nhiên hay một cách chính trị.

Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ không chỉ bất đồng về cách xử lý an sinh xã hội tốt nhất mà Đảng Dân chủ còn cho rằng cách Đảng Cộng hòa xử lý vấn đề này trong quá khứ đã gây tổn hại cho nền kinh tế và hệ thống hưu trí.

Trong cuộc khảo sát gần đây của Allianz Life: Khi trả lời câu hỏi, vấn đề kinh tế nào quan trọng nhất mà Hoa Kỳ phải đối diện?  65% đảng viên Đảng Dân chủ và chỉ 42% đảng viên Đảng Cộng hòa chọn lựa vấn đề an sinh xã hội.  Nhiều đảng viên Cộng hòa (38%) hơn đảng viên Dân chủ (15%) đề cập đến An sinh xã hội như một yếu tố gia tăng nợ nần cho quốc gia.

Theo khảo sát của Wells Fargo và Harris năm 2012, phần lớn đảng viên Đảng Cộng hòa (56%) cho rằng mỗi người chịu trách nhiệm cuối cùng về quỹ hưu trí của mình. Trong số các đảng viên Đảng Dân chủ, chỉ có 42% bày tỏ quan điểm tương tự. Đa số đảng viên Đảng Dân chủ cho rằng các công ty và chính phủ nên chia xẻ trách nhiệm hỗ trợ việc nghỉ hưu. Đảng Dân chủ tuyên bố rằng "Người Mỹ đóng tiền An sinh xã hội trong suốt những năm làm việc của họ để đổi lấy lời hứa rằng họ sẽ nhận được thu nhập khi nghỉ hưu." Chúng ta sẽ tìm cách bảo toàn An sinh xã hội cho các thế hệ mai sau. Sẽ ngăn chặn những nỗ lực của Đảng Cộng hòa nhằm tư nhân hóa An sinh xã hội và cho phép người Mỹ sống nhờ vào những biến động của thị trường chứng khoán.

Đảng Dân chủ tin rằng An sinh xã hội và Medicare phải được duy trì mạnh mẽ cho người cao tuổi, người khuyết tật và thế hệ tương lai. Các đối thủ trong đảng Cộng hòa đã thể hiện sự sẵn sàng trong việc loại bỏ các chương trình này để chi trả bù vào việc cắt giảm thuế cho những người giàu nhất và về cơ bản Dân chủ bác bỏ cách tiếp cận đó.

Tuy nhiên, nhìn tổng quát, việc chi tiêu quỹ an sinh xã hội trong cách thế “tiền cho không biếu không” phải được kiểm soát chặt chẽ vì lòng tham và sự thiếu tự trọng của một số người lạm dụng, bòn rút, phung phí tiền chính phủ. Đám đông những người này, có lẽ, còn có hại hơn khả năng chính trị làm suy yếu năng lực an sinh xã hội. Họ là những người đáng bị trừng trị, không đời này thì đời sau.

               

Về chính sách An sinh xã hội, Đảng Cộng hòa đã đưa ra cương lĩnh chính thức phù hợp với mong muốn kiểm soát chi tiêu An sinh xã hội, mặc dù thực tế cựu tổng thống Donald Trump đã từng tuyên bố, ông phản đối bất kỳ sự cắt giảm phúc lợi nào. Tuy vậy, theo một phần của nền tảng, đảng Cộng hòa “tin vào sức mạnh của thị trường trong việc tạo ra sự giàu có”. Trong khi nói đến An sinh xã hội, không có thị trường nào để tạo ra tiền; đây chỉ có thể là một nỗ lực của Đảng Cộng hòa nhằm hỗ trợ tư nhân hóa An sinh xã hội. Bằng chứng là đề xuất tư nhân hóa An sinh xã hội của cựu Tổng thống George W. Bush năm 2005, đây không phải là một ý tưởng mới.

Thông thường đảng Cộng hòa "phản đối việc tăng thuế", vì vậy, bất kỳ đề xuất nào về việc tăng thuế An sinh xã hội đối với người giàu nhằm hỗ trợ và nâng cao phúc lợi sẽ vấp phải sự phản đối. Hãy nhớ lại rằng những người giàu thậm chí không phải đóng thuế An sinh xã hội đối với thu nhập của họ trên 118.500 USD. Điều này ngụ ý, bất kỳ đô la nào kiếm được vượt quá số tiền này đều không phải chịu thuế An sinh xã hội.

Altman nói: Trong cương lĩnh mới được công bố gần đây, lập trường của Đảng Cộng hòa về An sinh xã hội “đã đạt được thành tựu đáng ngờ, vừa là chính sách tồi tệ vừa là nền chính trị ngu ngốc”. Ngay cả các chiến lược gia của Đảng Cộng hòa cũng biết rằng việc cắt giảm lợi ích không được người dân Mỹ ưa chuộng, do đó, bất chấp tuyên bố táo bạo, nó vẫn có mục đích không rõ ràng. Đọc kỹ sẽ tiết lộ lập trường của đảng, mặc dù họ sử dụng ngôn ngữ mơ hồ và phớt qua.

Làm thế nào để duy trì an sinh xã hội để tất cả những người Mỹ đã đóng góp vào hệ thống đều được hưởng một “nghỉ hưu an toàn, lành mạnh và xứng đáng” là một trong những ưu tiên hàng đầu của Đảng Dân chủ. Mục tiêu này đang gặp nguy hiểm vì nhiều người Mỹ đang sống lâu hơn số tiền họ đã đóng góp, nguyên nhân là do tuổi thọ trung bình của họ được kéo dài.

                                                                    

Đảng Dân chủ nói rằng "chúng tôi sẽ đảm bảo việc nghỉ hưu một cách xứng đáng là quyền và mong đợi của mỗi người Mỹ, bắt đầu bằng cải cách lương hưu, mở rộng các biện pháp khuyến khích tiết kiệm và ngăn chặn việc tư nhân hóa an sinh xã hội." Tuyên bố này phác thảo nhiều chiến lược để giải quyết vấn đề và duy trì an sinh xã hội. Họ thà thực hiện bổ sung an sinh xã hội hơn là thực hiện lại hệ thống một cách tiềm tàng nguy cơ. Tuyên bố viết: “Đảng Dân chủ cũng thừa nhận rằng người Mỹ không chỉ dựa vào An sinh xã hội để có một kỳ nghỉ hưu an toàn và xứng đáng”.

Việc nghỉ hưu an toàn cho những người già là điều quan trọng vì đó là tiền của họ đã đóng góp, tiết kiệm, khi còn làm việc để tự hưởng lúc không còn khả năng đi làm. Đúng đắn và chính xác. Bên cạnh đó, tiền giúp người tàn tật, người nghèo không đủ sống cũng mang tầm quan trọng, vì tức nước vỡ bờ. Tất cả những cuộc nổi loạn, cách mạng đều phát xuất từ thành phần nghèo đói khốn khổ. Người giàu muốn sống yên thân hưởng phước thì việc chia xẻ một ít lợi tức là số tiền mua cái xác chết.

Việc mua bán cái xác mà ông Đặng Tích bàn thảo với nhà giàu và nhà nghèo, tựu trung là vấn đề tiền: rẻ hay đắt. Nhưng rẻ hay đắt thuộc về tâm lý và hoàn cảnh sống. Bất kỳ ở mức giá tiền nào cũng có thể rẻ, cũng có thể đắt, tùy vào mỗi người và mỗi hoàn cảnh. Vấn đề chính yếu là cái xác chết trôi đang sình chương. Giải quyết một vấn đề không thể dùng lời ngụy biện. Lời của Đặng Tích không có giá trị, chỉ là lời biện luận che mắt người đời.

Nếu cái xác đó đang bắt đầu thiếu hụt, không đủ khả năng cung cấp an sinh xã hội trong tương lai, sự giải quyết không phải ở quyền lực hoặc quyền lợi của đảng, mà thuộc về dân chúng, thuộc về dân già, dân nghèo, dân bệnh, dân tàn tật, vì người giàu không có ai cần tiền an sinh xã hội. Lời biện luận không giải quyết được gì, còn gây thêm trở ngại, tranh cãi, đáp án sai lầm và tăng lòng thù nghịch. 

Sau khi được bầu làm Chủ tịch Hạ viện, Mike Johnson đã cam kết thành lập ủy ban nợ lưỡng đảng để giải quyết điều mà ông coi là "mối đe dọa lớn nhất đối với an ninh quốc gia của chúng ta". Thông báo này khiến những người ủng hộ An sinh xã hội và Medicare lạnh thấu xương.

Điều này là do nhóm bảo thủ đã yêu cầu nhiều điều chỉnh đối với các chương trình quyền lợi trong nhiệm kỳ chủ tịch Ủy ban Nghiên cứu do Đảng Cộng hòa của Johnson vài năm trước, đồng thời tuyên bố, làm như vậy sẽ giúp họ không bị phá sản. Hơn nữa, với tư cách là một phần của hội đồng quản lý nợ, diễn giả hiện có kế hoạch giải quyết các chi phí tăng vọt liên quan đến An sinh xã hội và Medicare. Những người ủng hộ lập luận, các khuyến nghị của ủy ban - bao gồm việc tăng tuổi nghỉ hưu và giảm bớt phúc lợi - là những nỗ lực bí mật nhằm giảm các khoản phí tổn chi trả.

Đây là điều không thể tranh cãi: Nợ quốc gia đang tăng với tốc độ không thể quản lý được, An sinh xã hội và Medicare đang gặp khó khăn về tài chính. Theo báo cáo thường niên gần đây nhất của các ủy viên An sinh xã hội, nếu Quốc hội không hành động, chương trình sẽ không thể cung cấp đầy đủ phúc lợi vào năm 2034. Đến lúc đó, chỉ 80% phúc lợi đến hạn sẽ được chi trả bằng doanh thu liên tục của chương trình vì quỹ dự trữ đã cạn kiệt.

Trong một thời gian dài, Ủy ban Nghiên cứu của Đảng Cộng hòa đã thúc đẩy những điều chỉnh đáng kể đối với hệ thống quyền lợi.

Tổ chức này đã công bố kế hoạch ngân sách cho năm tài chính 2020 dưới sự lãnh đạo của Johnson, trong đó có một số khuyến nghị gây tranh cãi. Đề xuất là tăng tuổi nghỉ hưu sớm lên 64 từ 62 và tuổi nghỉ hưu đầy đủ lên 69 từ 67.

Ngoài ra, ủy ban sẽ sửa đổi công thức phúc lợi cho nhân viên mới nghỉ hưu nhằm tăng phúc lợi cho những người có thu nhập thấp hơn đồng thời giảm tốc độ tăng trưởng đối với những người có mức lương cao hơn.

Về Medicare, nhóm sẽ nâng độ tuổi đủ điều kiện lên trùng với độ tuổi nghỉ hưu đầy đủ của An sinh xã hội, sau đó điều chỉnh dựa trên tuổi thọ. Để cho phép người dùng mua hợp đồng bảo hiểm y tế thương mại, họ sẽ tăng phí bảo hiểm và cung cấp cái mà họ gọi là "hỗ trợ cao cấp", mà những người gièm pha chế nhạo là phiếu thưởng.

Kế hoạch ngân sách kêu gọi giảm 1,9 nghìn tỷ USD chi tiêu cho Medicare và giảm 756 tỷ USD chi tiêu cho An sinh xã hội trong thời gian 10 năm.

Như vậy đó, dòng đời vẫn chảy như dòng sông. Giờ đây, buổi chiều đã ngã gục. Bóng đen kiềm chế mọi tầm nhìn. Các hình ảnh sự sống phản ảnh nơi dòng sông cũng mập mờ tiến vào tối tăm. Chỉ còn lấp ló ít đèn ảo và ánh sao xa xôi. Suốt mấy tiếng đồng hồ, suy nghĩ về sự bình an dưới thế, không chắc cho người thiện tâm, mà chắc chắn sẽ mất bình an cho những người già không có điều kiện lãnh an sinh xã hội, những người nghèo người bệnh người tật không được trợ giúp.

Muốn nghĩ gì thì nghĩ, muốn hành động gì thì hành động, muốn toan tính gì cứ toan tính, nhưng dòng nước không ngừng trôi. Giá như có ông Khổng Tử xuất hiện cùng ngắm dòng sông đêm, dòng sống đen, với tôi. Chắc ông sẽ phải kêu to, lập lại: “Thệ giả như tư phù! Bất khả trú dạ.” (Trôi mãi thế này ư! Ngày đêm vẫn không ngừng!)