Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Nguyễn Hữu Bài

17/03/201700:01:00(Xem: 5599)
NGUYỄN HỮU BÀI
(1863 - 1935)
 
      Nguyễn Hữu Bài quê huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Xuất thân trong một gia đình theo đạo Công giáo lâu đời. Khi nhỏ, ông học nơi trường do tu sĩ Pháp giảng dạy.
  
      Năm 1883, ông bắt đầu làm việc cho toà Khâm sứ Huế. Năm 1904, ông có chân trong tổ chức yêu nước Việt Nam Quang phục hội của cụ Phan Bội Châu. Năm 1908, thời vua Duy Tân, Nguyễn Hữu Bài lãnh chức Thượng thư Bộ công. 
      Năm 1912, Khâm sứ Pháp là Mahé đề nghị đào lăng vua Tự Đức để lấy vàng bạc châu báu. Các quan lại trong triều đều im lặng, chỉ có Nguyễn Hữu Bài nhất quyết phản đối. Dân chúng đương thời cảm kích, nên có câu truyền tụng: 
“Phế vua không Khả, đào mả không Bài”. 
 
     Năm 1923, thời vua Khải Định, Nguyễn Hữu Bài được thăng chức Thái phó, tước Võ hiển điện Đại học sĩ đứng đầu nội các. Ngày 6-11-1925, vua Khải Định mất, Bảo Đại đang du học. Khâm sứ Pháp là Lefoi nói: “Theo thỏa ước ngày 6-11-1925, thì Khâm sứ chủ tọa hội đồng Thượng thư có quyền ra nghị định để thi hành các việc”. Nguyễn Hữu Bài từ tốn nhưng đáp cứng rắn: “Thỏa ước ngày 6-11-1925, dùng tạm trong khi vua Bảo Đại đi du học, chứ không phải là hiệp ước nhất định. Việt Nam là một nước quân chủ, vua mới có quyền ra chỉ dụ để thi hành luật pháp mà thôi. Nam triều có trách nhiệm về sự thi hành chánh lệnh, quan Khâm sứ đại diện nước Pháp có quyền kiểm soát công việc hành chánh, Nam triều lâm thời chủ tọa trong buổi hội thương, còn Viện Cơ mật đã có Viện trưởng đại thần là người chủ tọa Hội đồng Thượng thư lẽ gì để quan Khâm sứ?!”. 
     Ngày 25-11-1925, Toàn quyền Pháp đòi Phụ Chánh Viện ký thỏa ước giao cho Khâm sứ Pháp các quyền hạn của Vua, như chọn các vị Thượng thư và bổ nhiệm các quan lại từ Tri huyện trở lên; ông và Thượng thư Trần Đình Bá phản đối Pháp quyết liệt. 
 
     Năm 1925, Phan Bội Châu mới về nước, Toàn quyền Varenne hỏi vị Thượng thư: “Các đoàn thể người Nam, Bắc đương sôi nổi yêu cầu xin ân xá cho Phan Bội Châu. Vậy ý kiến Nam triều như thế nào?”. Nguyễn Hữu Bài đáp: “Phan Bội Châu là người Việt, ở hải ngoại cổ động chống Pháp, nay chính phủ Pháp đã tha không bắt tội ông ta nữa thì thôi, Nam triều có nói gì đâu?” Varenne hỏi tiếp: “Phan Bội Châu về Huế, Nam triều đối đãi thế nào?” Nguyễn Hữu Bài lại đáp: “Phan Bội Châu, nguyên đậu Cử nhân nay ông cứ giữ địa vị của ông như cũ, Nam triều đối đãi với ông ta cũng như các ông Cử nhân khác ở Huế vậy, có gì mà lo đâu?!”.
  
     Sau đấy, ông giữ chức Thượng thư Bộ Lại. Năm 1933, vua Bảo Đại trực tiếp tham chính, 5 vị Thượng thư nội các cũ đều bị bãi chức cùng lúc, 5 Bộ Thượng thư ấy gồm có: Bộ Lại, Bộ Hình, Bộ Binh, Bộ Lễ và Bộ Công. 
     Ông về hưu, vua Bảo Đại phong ông là cố vấn nguyên lão, mỗi khi vào hầu vua khỏi phải lạy. Ngày 10-7-1935, ông đến dự lễ tấn phong giám mục Hồ Ngọc Cẩn.        Năm 1935, ông bị cảm, vào bệnh viện ở Phủ Cam (Huế) và từ trần ở đấy ngày 28-7-1935.
 
     Nhà thơ Hoài Nam Nguyễn Trọng Cẩn, đã làm bài thơ thất ngôn, ghi tên và chức vị của 5 Thượng thư bị bãi chức:
 
Năm cụ khi không rớt cái ình, 
Đất bằng sấm dậy giữa thần kinh. 
Bài không đeo nữa xin dâng lại(1) 
Đàn chẳng ai nghe khéo dở hình(2) 
Liệu thế không xong binh chẳng được(3)
Liêm đành chịu đói lễ làm thinh(4)
Công danh như thế là hưu hỷ 
Đại sự xin nhường kẻ hậu sinh(5) 
 
Cảm mộ: Thái phó Nguyễn Hữu Bài
  
Nguyễn Hữu Bài, luôn son sắt tâm! 
Trung trinh giúp nước, thiết tha dân
Khó khăn triều chính, cùng lo lắng
Khi Pháp hăm he, chẳng ngại ngần!
_________
 1 - Bài, Nguyễn Hữu Bài: Thượng thư Bộ Lại
 2 - Đàn, Tôn Thất Đàn: Thượng thư Bộ Hình
 3 - Liệu, Phạm Liệu: Thượng thư Bộ Binh 
 4 - Liêm, Võ Liêm: Thượng thư Bộ Lễ
 5 - Đại, Vương Tứ Đại: Thượng thư Bộ Công!
Nguyễn Lộc Yên  



In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Nelson Mandela (1918-2013), quán quân Giải Nobel Hòa Bình năm 1993, nhà hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc bị tù 27 năm, và là vị tổng thống người da đen đầu tiên được bầu trong cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của nước Nam Phi vào năm 1994, đã từng nói rằng, “Giáo dục là vũ khí có sức mạnh nhất mà bạn có thể sử dụng để thay đổi thế giới.” Hơn ai hết, Nelson Mandela là người không những hiểu rõ giá trị thực sự của nền giáo dục mà còn áp dụng kiến thức đó trong việc làm thay đổi đất nước và dân tộc Nam Phi của ông. Ông đã dẫn dắt Nam Phi từ một quốc gia ngập chìm trong bóng tối của thù hận, phân hóa và lạc hậu để vươn mình lên trong ánh sáng của đoàn kết, hòa bình và phát triển.

Hoa Kỳ đã tấn công Iran. Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng có thể trì hoãn bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ trong nhiều tuần, ông tuyên bố vào ngày 21/6 rằng máy bay Mỹ đã tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở bị chôn sâu ở Fordow. Các quan chức Iran xác nhận rằng các cuộc không kích đã diễn ra. Mặc dù ông Trump khẳng định rằng các địa điểm này đã bị "xóa sổ", nhưng vẫn chưa rõ các cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại gì.

Jena, Louisiana – một thị trấn 4.000 dân lọt thỏm giữa rừng thông – nơi bảng hiệu đầu làng ca ngợi đội bóng nữ vô địch của bang, nhưng cách đó chỉ ba dặm, sau hàng rào kẽm gai và lời Kinh Thánh treo lủng lẳng, là Trại Giam ICE đồ sộ - do GEO Group điều hành. Nơi đây hiện giam giữ hơn 1000 người – phần lớn chưa từng bị kết tội hình sự, nhiều người chỉ là dân đang xin tị nạn hợp pháp, số còn lại chưa kịp hiểu vì sao mình bị bắt...

Tại sao Trump lại vội vàng ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và chính sách mới như vậy?AI: Có hai lý do.Đầu tiên, tổng thống vội vàng vì nếu có bất kỳ điều gì sai trái xảy ra vào đầu nhiệm kỳ, ông có thể đổ lỗi cho chính quyền trước và nhà nước (những người làm việc cho ông). Nếu để lâu, những điều sai trái sẽ là trách nhiệm của ông, và Trump không thích chịu trách nhiệm.Thứ hai, ông biết trong hai năm nữa, đảng Cộng hòa sẽ mất quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử quốc hội và ông sẽ trở thành què quặt. Ông cần phải hoàn thành mọi việc ngay bây giờ. Ông muốn tập trung vào các doanh nghiệp của mình trong hai năm cuối nhiệm kỳ tổng thống,

Bao dung – một từ nghe thật thanh thoát. Âm tiết của nó cũng thật bình dị, thốt ra từ thanh quản nhẹ nhàng không cần uốn nắn, như cỏ mọc từ đất, như mưa từ trời. Vậy mà ngày nay, trong một xã hội đứng đầu thế giới về tự do, về quyền con người, hai từ “bao dung” bỗng dưng khó tìm. Chính trong tháng Sáu này, tháng gọi là Pride Month, những câu chuyện thương tâm về cộng đồng LGBTQ+ bị chìm trong bóng tối. Có lẽ trong sáu tháng qua, nước Mỹ có quá nhiều những phát ngôn, biến cố, thay đổi mà đối với truyền thông, đó là điều cần phải nói, và nói mỗi ngày. Hoặc cũng có lẽ, trong một chính quyền đang nỗ lực bác bỏ DEI, đóng chặt cửa với di dân, thì truyền thông cũng không dám đào sâu về những gì thuộc về cộng đồng yếu thế. Cho dù, đó là một án mạng lấy đi cuộc sống một con người, hoặc chấm dứt những nguyên tắc vốn đã được nhìn nhận hàng thập kỷ.

“Nơi nào người ta bắt đầu đốt sách, nơi đó người ta rồi cũng sẽ thiêu người.”— Heinrich Heine. Câu nói nổi tiếng từ thế kỷ XIX của thi sĩ Heinrich Heine, tưởng chỉ là tiếng vọng u ám của bóng ma lịch sử nhưng hôm nay, giữa thế kỷ XXI, lời cảnh báo ấy lại trở nên rúng động – ngay trên đất nước từng được xem là ngọn hải đăng của tự do học thuật. Oái oăm thay, những dấu hiệu đầu tiên của bóng tối không phát xuất từ một chế độ độc tài phương Đông, mà từ chính nước Mỹ – xứ sở từng được xem là ngọn hải đăng của giáo dục tự do.

Donald Trump không đội vương miện, nhưng ông đã luyện được cách bắt cả một đảng chính trị quỳ gối. Và cũng như các ông vua cổ đại, ông không cần luật – ông chính là luật. Nếu Toà Tối cao chống đối, ông sẽ gọi đó là “phản quốc.” Nếu truyền thông phản biện, ông gọi đó là “tin giả.” Nếu có cuộc bầu cử mà ông thua, ông sẽ bảo đó là “gian lận.” Và nếu có ai dám nói điều gì khác, ông sẽ gửi quân đội tới – như ông đã làm ở Los Angeles, để dạy cho đám biểu tình “hỗn xược” ấy một bài học về dân chủ... bằng đạn cao su và lựu đạn cay.

Ryanne Mena là một nhà báo đưa tin về tội phạm và an toàn công cộng cho Southern California News Group. Thứ Sáu, 6/6, ngày đầu tiên diễn ra cuộc biểu tình phản đối chính sách nhập cư của chính quyền Trump, chống lại các cuộc bố ráp của Cảnh Sát Di Trú (ICE), Mena đã có mặt ngay trên đường phố Los Angeles, bên ngoài Trung tâm giam giữ Metropolitan,L.A. Tại đây, cô bị trúng đạn hơi cay ở đùi bên trái Ngày kế tiếp, nữ phóng viên này bị trúng đạn cao su của các đặc vụ liên bang bắn vào đầu, bên phải, cách tai của cô chỉ khoảng 1 inch. Những tấm ảnh Mena và các đồng nghiệp khác bị thương lan tỏa khắp Instagram, Twitter.

Giữa lúc Tòa Bạch Ốc đang tìm mọi cách cứu vớt mối quan hệ Trump-Musk thì các cựu quan chức an ninh y tế cho biết chính quyền Trump hủy bỏ $766 triệu trong các hợp đồng nghiên cứu phát triển vaccine mRNA để chống lại các loại đại dịch cúm. Với họ, đây là đòn giáng mới nhất vào quốc phòng quốc gia. Họ cảnh báo rằng Hoa Kỳ có thể phải nhờ đến lòng trắc ẩn của các quốc gia khác trong đại dịch tiếp theo. ABC News dẫn lời Beth Cameron, cố vấn cao cấp của Trung tâm Đại dịch thuộc Brown University Pandemic Center, và là cựu giám đốc Hội đồng an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc, cho biết: “Các hành động của chính quyền đang làm suy yếu khả năng phòng ngừa của chúng ta đối với các mối đe dọa sinh học. Việc hủy bỏ khoản đầu tư này là một tín hiệu cho thấy chúng ta đang thay đổi lập trường về công tác chuẩn bị ứng phó với đại dịch. Và điều đó không tốt cho người dân Mỹ.”

Ăn mặc đẹp là nói về thời trang. Lịch sử “thời trang cao cấp” thuộc về truyền thống của Pháp: Haute couture từ thế kỷ 17. Đến thế kỷ 19, ngành thời trang cao cấp đã phát triển thành một phương tiện kích thích tăng trưởng trong nền kinh tế Pháp. Trong thời gian này, các nhà tạo mốt như Dior, Chanel và Balenciaga đã được thành lập. Tuy nhiên, vào thế kỷ 20, ngành thời trang cao cấp ở Pháp đã mất đi phần lớn sự huyền bí của mình và phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các thị trường quốc tế khác, đặc biệt là ở Ý và Hoa Kỳ. Sự thành công của bối cảnh thời trang quốc tế và tiềm năng lợi nhuận đã thu hút sự chú ý của các tập đoàn hàng xa xỉ, được tiên phong bởi ông trùm kinh doanh người Pháp và người sáng lập LVMH Bernard Arnault vào năm 1987. Ngày nay, các tập đoàn này vẫn tiếp tục duy trì hoạt động lịch sử của các nhà thời trang xa xỉ thông qua việc bổ nhiệm các giám đốc sáng tạo, những người diễn giải và chỉ đạo triết lý thiết kế của thương hiệu.
1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.