Bạn,
Theo các nhà nghiên cứu, Huế là nơi quy tập, hội tụ nhiều ngành nghề truyền thống bởi các nghệ nhân tài giỏi từ khắp ba miền đã được các triều vua nhà Nguyễn tuyển chọn đưa về đây. Hậu duệ xứng đáng của các nghệ nhân tiền bối này là những người thợ tài hoa, lão luyện, nay cũng đã ngoài 80, được xem như là những nghệ nhân cuối cùng, và con số người hiếm quý đó nếu đếm thì cũng không quá mười đầu ngón tay. Và theo tài liệu của báo Tuổi Trẻ, tại xóm rèn An Lăng ở Huế còn một người thợ già 80 tuổi, nổi tiếng về nghề rèn, đã bị mù 40 năm qua, nhưng ngày ngày vẫn ngồi bên bệ rèn để hướng dẫn các thợ trẻ bằng thính giác của mình. Mời bạn nghe câu chuyện về nhân vật này qua một đoạn ký sự trích từ báo Tuổi Trẻ.
Theo các nhà nghiên cứu, Huế là nơi quy tập, hội tụ nhiều ngành nghề truyền thống bởi các nghệ nhân tài giỏi từ khắp ba miền đã được các triều vua nhà Nguyễn tuyển chọn đưa về đây. Hậu duệ xứng đáng của các nghệ nhân tiền bối này là những người thợ tài hoa, lão luyện, nay cũng đã ngoài 80, được xem như là những nghệ nhân cuối cùng, và con số người hiếm quý đó nếu đếm thì cũng không quá mười đầu ngón tay. Và theo tài liệu của báo Tuổi Trẻ, tại xóm rèn An Lăng ở Huế còn một người thợ già 80 tuổi, nổi tiếng về nghề rèn, đã bị mù 40 năm qua, nhưng ngày ngày vẫn ngồi bên bệ rèn để hướng dẫn các thợ trẻ bằng thính giác của mình. Mời bạn nghe câu chuyện về nhân vật này qua một đoạn ký sự trích từ báo Tuổi Trẻ.
Xóm rèn An Lăng nằm gần bờ sông An Cựu. Ở đó có hai nghệ nhân thuộc lớp người trước đã ra đi gần hết: một người nổi tiếng rèn kéo và một người mấy đời rèn cưa. Ông thợ kéo đã ra đi rồi. Chỉ còn lại ông thợ rèn cưa. Cả xóm rèn này cao niên chỉ có mình ông. Ông tên là Trương Văn Sử, người dân quen gọi là ông thợ mù, người gốc làng rèn Hiền Lương (Phong Điền) nổi danh ở đất Thừa Thiên một thời. Đời ông nội vào kinh đô để lập nên cái xóm rèn An Lăng này (1860) và ngày đó đã nổi tiếng rèn cưa cho thợ sơn tràng (khai thác gỗ): “Tiếng đồn thợ Cát rèn cưa, Bích La làm thợ cũng ưa vô rèn; Bích Thê, An Lộng đã quen; Hữu Liêm, An Trú vô rèn cũng đông...
Hóa ra thợ Cát chính là thân sinh của ông, bài vè dài cả trăm câu đó lưu truyền trong dân gian Thừa Thiên từ đầu thế kỷ đến nay. Trưởng nhóm thợ sơn tràng của triều vua Bảo Đại, là khách hàng quen thuộc của lò rèn này. Và dân làm nghề xẻ gỗ khắp vùng Bình-Trị-Thiên cho đến Quảng Nam, Buôn Ma Thuột đều đặt cưa hàng ở đây. Ba đời nhà ông thợ mù đều chỉ làm hàng đặt. “Hàng đặt bán theo giá chợ thì lỗ to, mà chạy theo hàng chợ thì giết nghề, tui không đời mô làm.
Lấy vợ cũng người làng rèn Hiền Lương, năm 40 tuổi, ông bị bệnh và mù mắt. Người dân ở đây kể rằng ông chỉ đạo thợ bằng tai, nghe tiếng búa là biết được sắt chín hay chưa, sờ tay lên lưỡi cưa biết thép tôi tốt hay xấu. Lúc chúng tôi vào nhà tìm ông, anh con trai dẫn chúng tôi ra chỉ vào một ông già ngồi bất động trong góc lò rèn. 40 năm qua, ông vẫn ngồi ở đó để chỉ đạo thợ, đến nỗi chỗ ngồi đã mòn vẹt. Bây giờ đã già yếu nhưng ngày nào ông vẫn ra ngồi ở đây, nghe tiếng búa tiếng đe cho đỡ nhớ.
Chúng tôi mời ông vào trong nhà để trò chuyện, nhưng ông bảo ngồi ở bên lò rèn mới hay. Trong tiếng búa và tiếng cưa cắt kim loại ầm ĩ, hai tai chúng tôi đã ù lên nhưng ông vẫn nghe rành rọt và thông thả trò chuyện. Biết bao câu chuyện về mấy đời thợ chỉ sống theo câu “nhất nghệ tinh nhất thân vinh”. Nhìn cảnh xế chiều của xóm rèn An Lăng bởi sự cạnh tranh hàng rèn, đúc cơ khí, chúng tôi hỏi: Liệu nghề rèn sẽ còn sống bao lâu nữa " Ông cười: Nếu con cháu tui biết làm những thứ mà máy móc không bao giờ thay thế được, nghề rèn sẽ sống.
Bạn,
Nghiệt ngã thay, con cháu của họ bây giờ không thể theo đuổi một món hàng tinh xảo mà bỏ ra cả mười ngày nửa tháng. Máy móc cũng đang dần làm thay con người trong cuộc sống hiện đại, mấy người còn dùng đến các dụng cụ rèn bằng tay của ông thợ mù An Lăng.
Gửi ý kiến của bạn
