Chủ Nhật vừa qua 8 tháng 12 năm 2013 đài truyền hình CNN có cho chiếu
một phóng sự với nhan đề “An Unreal Dream, The Michael Morton Story”, xin
tạm dịch là “Câu chuyện của Micheal Morton, một ước mơ không tưởng”.
Đó là một phóng sự hấp dẫn, ly kỳ tả lại cuộc đời “xui xẻo” nhưng
đầy tình tiết éo le của Michael Morton.
Câu chuyện xảy ra cách đây hơn 27 năm tại một nơi gần thành phố Austin, Texas. Ngày 12 tháng 8 năm 1986, nhân dịp sinh nhật lần thứ 32 của mình và cũng là ngày đánh dấu sự bình phục hoàn toàn của cậu con trai lên 3 tuổi sau một trận mổ tim nguy hiểm, Michael dẫn vợ con đi ăn tối tại một nhà hàng gần nhà. Không có một bữa ăn tối nào có ý nghĩa và “tình tứ” hơn đêm hôm đó với cặp vợ chồng Morton. Anh ta cảm thấy mình may mắn và hạnh phúc nhất trên đời.
Sáng hôm sau trong lúc Michael đang ở sở làm thì người ta khám phá ra bà vợ anh ta là Christine Morton bị ai đó giết chết ngay trong phòng ngủ của mình, tại căn nhà của họ ở ngoại ô Austin, Texas. Sau khi khám phá ra án mạng, công tố viên buộc tội Michael là kẻ giết vợ.
Họ viện dẫn lý do ra sao?
Công tố viên với giọng nói đầy xúc động và gần như rơi lệ, trình bày trước bồi thẩm đoàn là họ đã tìm thấy một mảnh giấy để lại trên bàn trong buồng tắm do Michael viết cho bà vợ với lời lẽ “Rất tiếc, đêm qua em từ chối làm tình với anh, nhưng anh vẫn yêu em”. Công tố viên lý luận rằng vì việc trên mà Michael nổi “tam bành, giận điên lên” rồi đánh vợ đến chết. Họ còn lý luận rằng kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy rằng bà Christine chết vào khoảng 1:30 sáng, căn cứ vào những thức ăn có trong bụng của bà. Công tố viên cho là thời gian đó ông Michael còn có mặt tại nhà. Tuy nhiên người thẩm định y khoa cho rằng kết quả của việc thử nghiệm thức ăn trong bụng không phải là một “kết luận có khoa học”. Cũng trong phiên xử nầy, chuyên viên về máu của tiểu bang (state serologist) trưng ra các bằng chứng về phe với công tố viên cho rằng các dấu vết tinh trùng để lại trên tấm drap giường không phải là do từ một cuộc làm tình có đồng thuận, mà ai đó đã tự “thỏa mãn”. Công tố viên cho rằng sau khi giết vợ, anh Michael tự “thỏa mãn” mình bên xác chết không hồn của người vợ.
Khi công tố viên quyết định không cho gọi người điều tra viên chính ra làm nhân chứng, thì phe biện hộ thấy có cái gì đó khả nghi. Họ cho rằng bên công tố viên đang giấu giếm tang chứng. Nhưng khi phe biện hộ phản bác với quan tòa, phe công tố viên lại bảo đảm trước tòa rằng tất cả các tang chứng đã được cung cấp đầy đủ cho bên biện hộ “như luật định”. Không có nhân chứng, không có tang chứng rõ ràng trên hiện trường, và với cách lý luận trên, với sự bất cẩn của toà án, cộng với việc họ không tìm ra nghi can nào khác, công tố viên và bồi thẩm đoàn đã vội vã quy tội cho ông Morton giết vợ, vì bà ta không chịu “ làm tình trong ngày sinh nhật của mình”. Sau khi tuyên án, một đại diện cho bồi thẩm đoàn tuyên bố với báo chí là “chúng tôi xem đây là việc đem lại công lý cho Christine và chúng tôi cảm thấy đang làm một việc rất đúng”.
Khi xảy ra nội vụ, cậu con trai 3 tuổi lúc đó đã chứng kiến và kể lại chi tiết rất rành rẽ với bà ngoại và người thân rằng cậu ta đã thấy một ông có râu ria, trông rất đáng sợ, giết Mommy, chứ lúc đó Daddy không có ở nhà. Ngoài ra, cảnh sát cũng đã từng làm cuộc điều tra và phỏng vấn các hàng xóm của gia đình Morton và được họ kể lại họ có thấy một chiếc xe Van màu xanh thường hay đậu sau nhà ông Michael Morton, và sau đó thấy một người chạy trốn ra khu vườn cây sau nhà. Hồ sơ cảnh sát còn ghi nhận thẻ Visa Card của bà Christine được tìm thấy đem xử dụng tại một tiệm vàng ở thành phố San Antonio. Và nhân viên cảnh sát San Antonio tuyên bố họ biết tên người đàn bà tìm cách xử dụng Visa ăn cắp nầy. Bà Christine Morton bị đánh đập đến chết trên giường, với một dụng cụ làm bằng gỗ. Một cái rổ đan bằng một loại mây và một cái cặp được tìm thấy bỏ trên thân xác của bà.
Khi cảnh sát đến hiện trường, người ta thấy các dấu vết trên tấm drap trải giường, mà sau nầy giảo nghiệm cho thấy là có tinh trùng. Ngày hôm sau cảnh sát cũng còn tìm thấy một cái khăn choàng cổ dính đầy máu tại một công trường xây cất cách xa nhà ông Morton độ 100 yards. Nhưng theo luật sư biện hộ cho ông Morton, tất cả các tang chứng nầy không được cung cấp cho họ ở vào thời điểm của cuộc xử án.
Ngày 17 tháng 2 năm 1989, Ông Michael Morton lãnh án tù chung thân
Dĩ nhiên là ông Morton cho rằng mình vô tội. Và ông luôn giữ vững lập trường nầy, dù trong hoàn cảnh nào. Ông ta cho rằng có kẻ nào đó đột nhập vào nhà ông sáng ngày 13 tháng 8, năm 1986, sau khi ông ta rời nhà đi làm. Các người làm chung ở sở khai lại lúc đó ông ta có đi trễ, song không tỏ ra có cử chỉ gì khả nghi của một kẻ giết người. Ngay sau khi bị lãnh án tù chung thân, ông Morton nạp đơn xin kháng án ngay, nhưng bị từ chối.
Năm 1990 ông ta xin điều tra lại vụ thử nghiệm DNA trên tấm drap trải giường. Nhưng rồi cuộc thử nghiệm cho thấy rằng DNA trên trên tấm drap trùng với DNA của ông ta. Việc nầy cũng dể hiểu, vì đó là tấm drap trải giường mà vợ chồng ông cùng xài chung.
Vào năm 2005, tổ chức Innocence Project và tổ hợp Luật Sư Raley & Bowick tại Houston đệ trình một kiến nghị xin thử thêm DNA trên các tang vật đã thu thập tại hiện trường. Nhưng Biện Lý của Williamson County bác đơn. Sau đó toà án cho phép làm một vài thử nghiệm DNA khác nhưng rồi kết quả cũng không đem lại thuận lợi cho ông Morton vì đa số các tang vật lấy ra từ trên giường không loại trừ ông ta là thủ phạm.
Ngày 30 tháng 6 năm 2011 cơ quan Orchid Cellmark báo cáo rằng cuộc khảo nghiệm cái khăn choàng cổ cho thấy trong đó có DNA và tóc của bà Christine Morton và DNA của một người đàn ông nào đó. Sau đó người ta đem DNA của người đàn ông đó chạy trên CODIS (Combined DNA Index System) databank và họ tìm ra đó chính là DNA của tên Mark Norwood, một tội phạm từ California và đã gây ra tội ác ở Texas. Anh ta đã sống tại Texas đúng vào thời điểm bà Christine Morton bị giết chết. Các luật sư biện hộ cho ông Morton còn khám phá ra rằng tóc của Norwood được tìm thấy tại nơi một nạn nhân khác bị giết cũng tại Texas. Đó là bà Debra Masters Baker bị giết khoảng hai năm sau khi bà Morton chết, lúc ông Morton đang nằm trong tù. Hai nạn nhân chết đều giống nhau – bị đánh đập cho đến chết - và cả hai đều xảy ra trong phòng ngủ của họ.
Trong khi bàn cãi về kết quả DNA và xem lại các hồ sơ điều tra khác, các luật sư của ông Morton đã chứng minh được sự vô tội của ông. Ông Michael Morton được trả tự do ngày 4 tháng 10 năm 2011, sau khi đã ở tù một cách oan uổng gần 25 năm. Ngày 19 tháng 12 năm đó ông ta được tuyên bố hoàn toàn vô tội. Ông ta được tiểu bang bồi thường gần 2 triệu đô la.
Dĩ nhiên Mark Norwood sau đó bị kết án tù chung thân vì đã giết bà Christine Morton và bà Debra Masters Baker.
Nhưng chuyện không ngừng ở đây. Với sự yêu cầu của các luật sư của ông Morton, Tối Cao Pháp Viện Texas ra lịnh điều tra thêm. Vào tháng Tư năm 2013 một quan toà đi đến kết luận rằng ông Biện Lý Ken Anderson của County Williamson lúc xảy ra vụ án bà Christine Morton (sau nầy ông đã trở thành một thẩm phán) phải bị kết tội hình sự vì đã cố tình ém nhẹm tang chứng. Ông tòa Anderson nầy sau đó cũng xin từ chức vào tháng 9 năm 2013. Vào ngày 8 tháng 11 năm nay, ông Anderson bị lãnh án tù 10 ngày và xin chấp nhận không hành nghề luật nữa vì đã làm sai trái để cho ông Michael Morton phải ở tù oan 24 năm, 7 tháng, và 11 ngày!
Cũng vì trường hợp của ông Morton mà mới đây Thống Đốc tiểu bang Texas là Rick Perry vừa mới ký một đạo luật mang tên là Michael Morton Act, bắt buộc các công tố viên phải cung cấp các bằng chứng cho bên luật sư biện hộ, nếu có sự yêu cầu của bị cáo, trong các trường hợp về tội hình sự,mà không cần sự cho phép của tòa. Thống Đốc Perry tuyên bố rằng luật mới nầy sẽ tạo ra công bình hơn, vì làm giảm đi xác xuất của các việc buộc tội oan.
Ông Morton tâm sự rằng khi vào tù đứa con trai mới có ba tuổi. Cậu ta sau đó có vào tù thăm ông ta một thời gian. Khi lớn lên cậu con cảm thấy xấu hổ vì có một người cha giết mẹ. Anh ta được một bà dì đem về nuôi, rồi anh ta quyết định đổi tên của mình để quên đi cái quá khứ đau thương của dòng họ Morton. Anh ta lấy họ của người dượng đang nuôi mình và “‘đoạn tuyệt” với người cha ruột, không thèm đi thăm ông ta nữa. Trong cuộc phỏng vấn với CNN, ông Morton tâm sự rằng, ông ta có thể chịu đựng mọi đau khổ, bất công, tù tội và tỏ ra mình rất cứng cỏi với đời. Nhưng khi nghe tin đứa con trai từ bỏ mình và xin đổi họ, ông ta nghe đau cả tâm can và thấy mình khổ tâm, xúc động đến muốn khóc.
Vì biết rằng mình vô tội, có một ngày ông ta sẽ chứng minh được việc đó. Những ngày dài trong tù đã làm ông suy nghĩ nhiều về nhân quả, hận thù và việc phải làm để cho các người hại ông phải trả. Nhưng rồi ông cũng tìm được bình an trong niềm tin về Chúa. Ông ta tuyên bố cảm ơn Thượng Đế là ông ta không bị án tử hình, để còn có ngày ra tù như hôm nay. Nên nhớ là Texas là tiểu bang có nhiều án tử hình và hành quyết nhiều tử tội nhất nước Mỹ.
Bây giờ thì cha con lại “đoàn tụ” thương yêu nhau. Cậu con Eric bây giờ đã thành gia thất và ông Morton có một cháu gái kháu khỉnh, cũng đặt tên là Christine để tưởng nhớ bà nội. Nói về những nổi trôi trong cuộc đời của cha con anh, Eric Morton cho rằng “life has come to full circle”, xin tạm dịch là sau những thăng trầm “cuộc đời đã trở lại bình thường như xưa”.
Thật vậy, tình phụ tử giữa cha con anh đã được hàn gắn, gia đình anh bây giờ sum họp bên nhau như thuở ban đầu và yêu thương nhau hơn bao giờ hết!
Những tiến bộ vượt bực trong lãnh vực thử nghiệm DNA quả thật đã giúp cho nền Công lý Hoa Kỳ có nhiều cơ hội phục vụ quần chúng một cách công minh hơn nhiều quốc gia khác trên thế giới.
Cali, những ngày đông giá lạnh cuối năm 2013
Võ Phú Viên
Câu chuyện xảy ra cách đây hơn 27 năm tại một nơi gần thành phố Austin, Texas. Ngày 12 tháng 8 năm 1986, nhân dịp sinh nhật lần thứ 32 của mình và cũng là ngày đánh dấu sự bình phục hoàn toàn của cậu con trai lên 3 tuổi sau một trận mổ tim nguy hiểm, Michael dẫn vợ con đi ăn tối tại một nhà hàng gần nhà. Không có một bữa ăn tối nào có ý nghĩa và “tình tứ” hơn đêm hôm đó với cặp vợ chồng Morton. Anh ta cảm thấy mình may mắn và hạnh phúc nhất trên đời.
Sáng hôm sau trong lúc Michael đang ở sở làm thì người ta khám phá ra bà vợ anh ta là Christine Morton bị ai đó giết chết ngay trong phòng ngủ của mình, tại căn nhà của họ ở ngoại ô Austin, Texas. Sau khi khám phá ra án mạng, công tố viên buộc tội Michael là kẻ giết vợ.
Họ viện dẫn lý do ra sao?
Công tố viên với giọng nói đầy xúc động và gần như rơi lệ, trình bày trước bồi thẩm đoàn là họ đã tìm thấy một mảnh giấy để lại trên bàn trong buồng tắm do Michael viết cho bà vợ với lời lẽ “Rất tiếc, đêm qua em từ chối làm tình với anh, nhưng anh vẫn yêu em”. Công tố viên lý luận rằng vì việc trên mà Michael nổi “tam bành, giận điên lên” rồi đánh vợ đến chết. Họ còn lý luận rằng kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy rằng bà Christine chết vào khoảng 1:30 sáng, căn cứ vào những thức ăn có trong bụng của bà. Công tố viên cho là thời gian đó ông Michael còn có mặt tại nhà. Tuy nhiên người thẩm định y khoa cho rằng kết quả của việc thử nghiệm thức ăn trong bụng không phải là một “kết luận có khoa học”. Cũng trong phiên xử nầy, chuyên viên về máu của tiểu bang (state serologist) trưng ra các bằng chứng về phe với công tố viên cho rằng các dấu vết tinh trùng để lại trên tấm drap giường không phải là do từ một cuộc làm tình có đồng thuận, mà ai đó đã tự “thỏa mãn”. Công tố viên cho rằng sau khi giết vợ, anh Michael tự “thỏa mãn” mình bên xác chết không hồn của người vợ.
Khi công tố viên quyết định không cho gọi người điều tra viên chính ra làm nhân chứng, thì phe biện hộ thấy có cái gì đó khả nghi. Họ cho rằng bên công tố viên đang giấu giếm tang chứng. Nhưng khi phe biện hộ phản bác với quan tòa, phe công tố viên lại bảo đảm trước tòa rằng tất cả các tang chứng đã được cung cấp đầy đủ cho bên biện hộ “như luật định”. Không có nhân chứng, không có tang chứng rõ ràng trên hiện trường, và với cách lý luận trên, với sự bất cẩn của toà án, cộng với việc họ không tìm ra nghi can nào khác, công tố viên và bồi thẩm đoàn đã vội vã quy tội cho ông Morton giết vợ, vì bà ta không chịu “ làm tình trong ngày sinh nhật của mình”. Sau khi tuyên án, một đại diện cho bồi thẩm đoàn tuyên bố với báo chí là “chúng tôi xem đây là việc đem lại công lý cho Christine và chúng tôi cảm thấy đang làm một việc rất đúng”.
Khi xảy ra nội vụ, cậu con trai 3 tuổi lúc đó đã chứng kiến và kể lại chi tiết rất rành rẽ với bà ngoại và người thân rằng cậu ta đã thấy một ông có râu ria, trông rất đáng sợ, giết Mommy, chứ lúc đó Daddy không có ở nhà. Ngoài ra, cảnh sát cũng đã từng làm cuộc điều tra và phỏng vấn các hàng xóm của gia đình Morton và được họ kể lại họ có thấy một chiếc xe Van màu xanh thường hay đậu sau nhà ông Michael Morton, và sau đó thấy một người chạy trốn ra khu vườn cây sau nhà. Hồ sơ cảnh sát còn ghi nhận thẻ Visa Card của bà Christine được tìm thấy đem xử dụng tại một tiệm vàng ở thành phố San Antonio. Và nhân viên cảnh sát San Antonio tuyên bố họ biết tên người đàn bà tìm cách xử dụng Visa ăn cắp nầy. Bà Christine Morton bị đánh đập đến chết trên giường, với một dụng cụ làm bằng gỗ. Một cái rổ đan bằng một loại mây và một cái cặp được tìm thấy bỏ trên thân xác của bà.
Khi cảnh sát đến hiện trường, người ta thấy các dấu vết trên tấm drap trải giường, mà sau nầy giảo nghiệm cho thấy là có tinh trùng. Ngày hôm sau cảnh sát cũng còn tìm thấy một cái khăn choàng cổ dính đầy máu tại một công trường xây cất cách xa nhà ông Morton độ 100 yards. Nhưng theo luật sư biện hộ cho ông Morton, tất cả các tang chứng nầy không được cung cấp cho họ ở vào thời điểm của cuộc xử án.
Michael Morton.
Ngày 17 tháng 2 năm 1989, Ông Michael Morton lãnh án tù chung thân
Dĩ nhiên là ông Morton cho rằng mình vô tội. Và ông luôn giữ vững lập trường nầy, dù trong hoàn cảnh nào. Ông ta cho rằng có kẻ nào đó đột nhập vào nhà ông sáng ngày 13 tháng 8, năm 1986, sau khi ông ta rời nhà đi làm. Các người làm chung ở sở khai lại lúc đó ông ta có đi trễ, song không tỏ ra có cử chỉ gì khả nghi của một kẻ giết người. Ngay sau khi bị lãnh án tù chung thân, ông Morton nạp đơn xin kháng án ngay, nhưng bị từ chối.
Năm 1990 ông ta xin điều tra lại vụ thử nghiệm DNA trên tấm drap trải giường. Nhưng rồi cuộc thử nghiệm cho thấy rằng DNA trên trên tấm drap trùng với DNA của ông ta. Việc nầy cũng dể hiểu, vì đó là tấm drap trải giường mà vợ chồng ông cùng xài chung.
Vào năm 2005, tổ chức Innocence Project và tổ hợp Luật Sư Raley & Bowick tại Houston đệ trình một kiến nghị xin thử thêm DNA trên các tang vật đã thu thập tại hiện trường. Nhưng Biện Lý của Williamson County bác đơn. Sau đó toà án cho phép làm một vài thử nghiệm DNA khác nhưng rồi kết quả cũng không đem lại thuận lợi cho ông Morton vì đa số các tang vật lấy ra từ trên giường không loại trừ ông ta là thủ phạm.
Ngày 30 tháng 6 năm 2011 cơ quan Orchid Cellmark báo cáo rằng cuộc khảo nghiệm cái khăn choàng cổ cho thấy trong đó có DNA và tóc của bà Christine Morton và DNA của một người đàn ông nào đó. Sau đó người ta đem DNA của người đàn ông đó chạy trên CODIS (Combined DNA Index System) databank và họ tìm ra đó chính là DNA của tên Mark Norwood, một tội phạm từ California và đã gây ra tội ác ở Texas. Anh ta đã sống tại Texas đúng vào thời điểm bà Christine Morton bị giết chết. Các luật sư biện hộ cho ông Morton còn khám phá ra rằng tóc của Norwood được tìm thấy tại nơi một nạn nhân khác bị giết cũng tại Texas. Đó là bà Debra Masters Baker bị giết khoảng hai năm sau khi bà Morton chết, lúc ông Morton đang nằm trong tù. Hai nạn nhân chết đều giống nhau – bị đánh đập cho đến chết - và cả hai đều xảy ra trong phòng ngủ của họ.
Trong khi bàn cãi về kết quả DNA và xem lại các hồ sơ điều tra khác, các luật sư của ông Morton đã chứng minh được sự vô tội của ông. Ông Michael Morton được trả tự do ngày 4 tháng 10 năm 2011, sau khi đã ở tù một cách oan uổng gần 25 năm. Ngày 19 tháng 12 năm đó ông ta được tuyên bố hoàn toàn vô tội. Ông ta được tiểu bang bồi thường gần 2 triệu đô la.
Dĩ nhiên Mark Norwood sau đó bị kết án tù chung thân vì đã giết bà Christine Morton và bà Debra Masters Baker.
Nhưng chuyện không ngừng ở đây. Với sự yêu cầu của các luật sư của ông Morton, Tối Cao Pháp Viện Texas ra lịnh điều tra thêm. Vào tháng Tư năm 2013 một quan toà đi đến kết luận rằng ông Biện Lý Ken Anderson của County Williamson lúc xảy ra vụ án bà Christine Morton (sau nầy ông đã trở thành một thẩm phán) phải bị kết tội hình sự vì đã cố tình ém nhẹm tang chứng. Ông tòa Anderson nầy sau đó cũng xin từ chức vào tháng 9 năm 2013. Vào ngày 8 tháng 11 năm nay, ông Anderson bị lãnh án tù 10 ngày và xin chấp nhận không hành nghề luật nữa vì đã làm sai trái để cho ông Michael Morton phải ở tù oan 24 năm, 7 tháng, và 11 ngày!
Cũng vì trường hợp của ông Morton mà mới đây Thống Đốc tiểu bang Texas là Rick Perry vừa mới ký một đạo luật mang tên là Michael Morton Act, bắt buộc các công tố viên phải cung cấp các bằng chứng cho bên luật sư biện hộ, nếu có sự yêu cầu của bị cáo, trong các trường hợp về tội hình sự,mà không cần sự cho phép của tòa. Thống Đốc Perry tuyên bố rằng luật mới nầy sẽ tạo ra công bình hơn, vì làm giảm đi xác xuất của các việc buộc tội oan.
Ông Morton tâm sự rằng khi vào tù đứa con trai mới có ba tuổi. Cậu ta sau đó có vào tù thăm ông ta một thời gian. Khi lớn lên cậu con cảm thấy xấu hổ vì có một người cha giết mẹ. Anh ta được một bà dì đem về nuôi, rồi anh ta quyết định đổi tên của mình để quên đi cái quá khứ đau thương của dòng họ Morton. Anh ta lấy họ của người dượng đang nuôi mình và “‘đoạn tuyệt” với người cha ruột, không thèm đi thăm ông ta nữa. Trong cuộc phỏng vấn với CNN, ông Morton tâm sự rằng, ông ta có thể chịu đựng mọi đau khổ, bất công, tù tội và tỏ ra mình rất cứng cỏi với đời. Nhưng khi nghe tin đứa con trai từ bỏ mình và xin đổi họ, ông ta nghe đau cả tâm can và thấy mình khổ tâm, xúc động đến muốn khóc.
Vì biết rằng mình vô tội, có một ngày ông ta sẽ chứng minh được việc đó. Những ngày dài trong tù đã làm ông suy nghĩ nhiều về nhân quả, hận thù và việc phải làm để cho các người hại ông phải trả. Nhưng rồi ông cũng tìm được bình an trong niềm tin về Chúa. Ông ta tuyên bố cảm ơn Thượng Đế là ông ta không bị án tử hình, để còn có ngày ra tù như hôm nay. Nên nhớ là Texas là tiểu bang có nhiều án tử hình và hành quyết nhiều tử tội nhất nước Mỹ.
Bây giờ thì cha con lại “đoàn tụ” thương yêu nhau. Cậu con Eric bây giờ đã thành gia thất và ông Morton có một cháu gái kháu khỉnh, cũng đặt tên là Christine để tưởng nhớ bà nội. Nói về những nổi trôi trong cuộc đời của cha con anh, Eric Morton cho rằng “life has come to full circle”, xin tạm dịch là sau những thăng trầm “cuộc đời đã trở lại bình thường như xưa”.
Thật vậy, tình phụ tử giữa cha con anh đã được hàn gắn, gia đình anh bây giờ sum họp bên nhau như thuở ban đầu và yêu thương nhau hơn bao giờ hết!
Những tiến bộ vượt bực trong lãnh vực thử nghiệm DNA quả thật đã giúp cho nền Công lý Hoa Kỳ có nhiều cơ hội phục vụ quần chúng một cách công minh hơn nhiều quốc gia khác trên thế giới.
Cali, những ngày đông giá lạnh cuối năm 2013
Võ Phú Viên
Gửi ý kiến của bạn
“Ngày 11/07/1995: Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton và Thủ tướng Việt Nam Võ Văn Kiệt thông báo quyết định bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa 2 nước.”
Với quyết định lịch sử này, Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng sản đã ghi dấu “gác lại qúa khứ, hướng tới tương lai” được 25 năm vào ngày 11/07/2020.
Nhưng thời gian ¼ Thế kỷ bang giao Mỹ-Việt đã đem lại những bài học nào cho hai nước cựu thù, hay Mỹ và Việt Nam Cộng sản vẫn còn những cách biệt không hàn gắn được ?
Trước 1975, ở bùng binh ngã Sáu (kế góc đường Gia Long và Lê Văn Duyệt) có cái biển nhỏ xíu xiu: Sài Gòn – Nam Vang 280 KM. Mỗi lần đi ngang qua đây, tôi đều nhớ đến cái câu ca dao mà mình được nghe từ thưở ấu thơ: Nam Vang đi dễ khó về…
Bây giờ thì đi hay về từ Cambodia đều dễ ợt nhưng gần như không còn ma nào muốn hẻo lánh tới cái Xứ Chùa Tháp nghèo nàn này nữa. Cũng nhếch nhác ngột ngạt thấy bà luôn, ai mà tới đó làm chi… cho má nó khi. Thời buổi này phải đi Sing mới đã, dù qua đây rất khó và về thì cũng vậy – cũng chả dễ dàng gì.
Càng gần ngày tranh cử, càng nhiều người biểu lộ yêu mến Tổng thống Donald Trump và ngược lại cũng lắm người bày tỏ chán ghét ông Trump.
Có những người ghét ông chỉ vì họ yêu chủ nghĩa xã hội, yêu chủ nghĩa vô chính phủ, lợi dụng cơ hội ông George Floyd bị cảnh sát đè cổ chết đã chiếm khu Capitol Hill, nội đô Seattle, tiểu bang Washington, trong suốt ba tuần trước khi bị giải tán.
Nhân 244 năm người Mỹ giành được độc lập từ Anh Quốc, và sau biến cố George Floyd, thử xem nền dân chủ và chính trị Hoa Kỳ sẽ chuyển đổi ra sao?
Tôi có dịp sống qua nhiều nơi và nhận thấy là không nơi đâu mà những từ ngữ “tổ quốc,” “quê hương,” “dân tộc” … được nhắc đến thường xuyên – như ở xứ sở của mình: tổ quốc trên hết, tổ quốc muôn năm, tổ quốc anh hùng, tổ quốc thiêng liêng, tổ quốc bất diệt, tổ quốc muôn đời, tổ quốc thân yêu, tổ quốc trong tim … “Quê hương” và “dân tộc” cũng thế, cũng: vùng dậy, quật khởi, anh dũng, kiên cường, bất khuất, thiêng liêng, hùng tráng, yêu dấu, mến thương …
Nhà xuất bản sách của Bolton, chắc sẽ nhận được khoản thu nhập lớn. Riêng Bolton, chưa chắc đã giữ được hai triệu đô la nhuận bút, nếu bị thua kiện vì đã không tôn trọng một số hạn chế trong quy định dành cho viên chức chính quyền viết sách sau khi rời chức vụ. Điều này đã có nhiều tiền lệ. Là một luật gia, chắc chắn Bolton phải biết. Quyết định làm một việc hệ trọng, có ảnh hưởng tới đại sự, mà không nắm chắc về kết quả tài chính, không phải là người hành động vì tiền. Hơn nữa, nếu hồi ký của Bolton có thể giúp nhiều người tỉnh ngộ, nhìn ra sự thật trước tình hình đất nước nhiễu nhương, thì cũng có thể coi việc làm của ông là thái độ can đảm, được thúc đẩy bởi lòng yêu nước.
Không nên vội vàng lên án Bolton, khi ông từ chối ra làm chứng trước Hạ Viện, nếu không bị bắt buộc. Nếu có lệnh triệu tập, ông đã tuân theo. Không có lệnh, ông không ra, vì thừa biết, với thành phần nghị sĩ Cộng Hòa hiện tại, dù ra làm chứng, ông cũng chẳng thay đổi được gì. Dân Biểu Schiff nói: “John Bolton,
Thưở sinh thời – khi vui miệng – có lần soạn giả Nguyễn Phương đã kể lại lúc đưa đám cô Năm Phỉ, và chuyện ông Chín Trích đập vỡ cây đàn:
“Ngày cô Năm Phỉ mất, người đến viếng tang nghe nhạc sĩ Chín Trích đàn ròng rã mấy ngày liên tiếp bên quan tài… Ông vừa đờn vừa khóc. Đến lúc động quan, trước khi đạo tỳ đến làm lễ di quan, nhạc sĩ Chín Trích đến lậy lần chót, ông khóc lớn:’ Cô Năm đã mất rồi, từ nay Chín Trích sẽ không còn đờn cho ai ca nữa…’ Nói xong ông đập vỡ cây đờn trước quan tài người quá cố.
“Việc xảy quá đột ngột và trong hoàn cảnh bi thương của kẻ còn đang khóc thương người mất, mọi người im lặng chia sẻ nỗi đau của gia đình người quá cố và của nhạc sĩ Chín Trích. Khi hạ huyệt thì người nhà của cô Năm Phỉ chôn luôn cây đàn gãy của nhạc sĩ Chín Trích xuống mộ phần của cô Năm Phỉ.” (Thời Báo USA, số 321, 18/02/2011, trang 67)
Đai sứ Mỹ, Daniel Krintenbrink, phát biểu chiều ngày 2/7 tại Hà Nội, nhân kỷ niệm 25 năm binh thường hóa quan hệ ngoại giao Việt-Mỹ:
“Washington sẽ triển khai các hoạt động ngoại giao, hàng hải, và quân sự để bảo đảm hòa bình, ổn định Biển Đông”.
Đại Sứ Kritenbrink cho hay, Mỹ sẽ triển khai các hoạt động theo 3 hướng:
1- Tăng hoạt động ngoại giao với các nước trong khu vực, trong đó có ASEAN.
2- Hỗ trợ các nước tăng cường hàng hải, để bảo vệ lợi ích của mình.
3- Phát triển năng lực quân sự Mỹ, trong đó có các hoạt động bảo vệ hàng hải.
Theo các hãng thông tấn và truyền hình lớn của Hoa Kỳ, vào ngày 27/6/2020, Đảng Dân Chủ Quận Hạt Orange đã thông qua nghị quyết khẩn cấp yêu cầu Ban Giám Sát Quận Hạt đổi tên Phi Trường John Wayne (tài tử đóng phim cao-bồi Miền Tây) vì ông này theo chủ nghĩa Da Trắng Là Thượng Đẳng và những tuyên bố mù quáng (bigot).
Sự kiện gây ngạc nhiên cho không ít người. Bởi vì đối với các kịch sĩ, ca sĩ, nhạc sĩ, văn-thi-sĩ, họa sĩ, nhất là các tài tử điện ảnh…họ đều có cuộc sống cởi mở, đôi khi phóng túng, buông thả và ít liên hệ tới chính trị. Và nếu có bộc lộ khuynh hướng chính trị thì thường là cấp tiến (Liberal). Vậy tại sao John Wayne lại “dính” vào một vụ tai tiếng như thế này?
Hơn 10 năm trước, chính xác là vào hôm 28 tháng 6 năm 2009, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều có tâm sự (đôi điều) nghe hơi buồn bã:
“Khi tiếp xúc với những người nông dân, tôi thường xuyên hỏi về tổng thu nhập mỗi tháng của một khẩu trong một gia đình họ là bao nhiêu. Dù rằng tôi biết họ đang sống một cuộc sống vô cùng vất vả nhưng tôi vẫn kinh ngạc khi nghe một con số cụ thể: ‘Tổng thu nhập một tháng trên một khẩu của chúng tôi là 40.000 đồng.’ Bạn có choáng váng khi mỗi tháng, một người trong mỗi gia đình nông dân chỉ có 40.000 đồng để chi tiêu tất cả những gì họ cần không?
“Lợi ích nhóm”, hay “nhóm lợi ích” là những tổ chức cán bộ, đảng viên có chức, có quyền trong đảng Cộng sản Việt Nam đã chia bè, kết phái để cướp cơm dân và bảo vệ độc quyền cai trị cho đảng.
Chúng sinh ra và lớn lên từ Thôn, rồi leo lên Xã trước khi ngoai qua Huyện, ngóc đầu lên Tỉnh để ngênh ngang bước vào Trung ương. Lộ trình quan lộ của “lợi ích nhóm” công khai từ dưới lên trên, từ trung ương xuống cơ sở và từ nhà nước vào doanh nhân, xí nghiệp. Khối Doanh nghiệp nhà nước là ổ tham nhũng phá hoại đất nước và phản bội sức lao động của dân lớn nhất nhưng không bị trừng phạt mà còn được bảo vệ bởi các “Nhóm lợi ích” trong cơ quan đảng và bộ ngành nhà nước.
Người Việt Phone
Không còn nghi ngờ gì nữa, khẩu trang đã đóng một vai trò trung tâm trong các chiến lược đối đầu với dịch bệnh COVID-19 của chúng ta. Nó không chỉ giúp ngăn ngừa SARS-CoV-2 mà còn nhiều loại virus và vi khuẩn khác.
Hôm thứ Hai (06/07/2020), chính quyền Mỹ thông báo sinh viên quốc tế sẽ không được phép ở lại nếu trường chỉ tổ chức học online vào học kỳ mùa thu.
Đeo khẩu trang đã trở thành một vấn đề đặc biệt nóng bỏng ở Mỹ, nơi mà cuộc khủng hoảng Covid-19 dường như đã vượt khỏi tầm kiểm soát.
Trong khi thế giới đang đổ dồn tập trung vào những căng thẳng giữa Mỹ với Trung Quốc, thì căng thẳng tại khu vực biên giới Himalaya giữa Trung Quốc và Ấn Độ vào tháng 05/2020 đã gây ra nhiều thương vong nhất trong hơn 50 năm.
Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ cho biết các CEO của 4 tập đoàn công nghệ lớn Amazon, Apple, Facebook và Google đã đồng ý trả lời chất vấn từ các nghị sĩ Quốc hội về vấn đề cạnh tranh trong ngành công nghệ.
Copyright © 2020 vietbao.com All rights reserved 