Hôm nay,  

Trang Đất Việt: Tỉnh Lạng Sơn

08/03/201300:00:00(Xem: 5887)
TỈNH LẠNG SƠN

Tỉnh Lạng Sơn diện tích 8305 km vuoâng.

Dân số năm 2011 là 831.800 người, mật độ 90 người/km vuoâng. Sắc dân: Kinh, Tày, Nùng, Dao... Gồm có: Thành phố Lạng Sơn và 10 huyện: Tràng Định, Văn Lãng, Văn Quang, Bình Gia, Bắc Sơn, Hữu Lũng, Chi Lăng, Cao Lộc, Mộc Bình, Đình Lập. Tỉnh lỵ ở TP Lạng Sơn. Tỉnh Lạng Sơn đông bắc giáp tỉnh Quảng Tây của Tàu (253 km), bắc giáp tỉnh Cao Bằng, tây giáp Bắc Kạn và Thái Nguyên, nam giáp Bắc Giang, đông giáp Quảng Ninh. Nhiệt độ trung bình 220C. Lạng Sơn có nhiều rừng núi, cây gỗ dồi dào. Các thung lũng, là nơi trồng hoa màu tươi tốt. Có đồng cỏ rộng rãi, nên trâu bò mập mạp. Ở Lạng Sơn đã phát hiện ra các di chỉ của người Việt thời văn minh cổ đại. Dân tộc Tày có nhiều tục ngữ ca dao phong phú. Dân tộc Nùng có làn điệu dân ca đậm đà màu sắc dân tộc.

Lịch sử tỉnh Lạng Sơn: Thời vua Hùng, vùng đất Lạng Sơn thuộc bộ Lục Hải, vào thời nhà Trần gọi là lộ Lạng Giang. Thời vua Lê Thánh Tông gọi là thừa tuyên Lạng Giang (1466), rồi xứ Lạng Sơn (1490). Năm 1831, thời Minh Mạng đổi thành tỉnh Lạng Sơn. Tháng 12-1975, Lạng Sơn và Cao Bằng gộp lại thành tỉnh Cao Lạng; đến tháng 12-1978, lại tách ra làm hai tỉnh Lạng Sơn và Cao Bằng trở lại.

Chùa Tam Thanh: Chùa ở trong động Tam Thanh, thuộc TP. Lạng Sơn, Động Tam Thanh sâu khoảng 50m, trong động có Hồ Cảnh (Hồ Âm Ty) nước không bao giờ cạn, cuối động có lối thông thiên. Trong động có nhiều hình tượng ly kỳ như tượng Phật, chạm trổ tinh vi từ TK 16-17. Nên chùa Tam Thanh là “Trấn danh bát cảnh” cuả xứ Lạng. Gần động Tam Thanh có thành cổ nhà Mạc.

Di tích ở huyện Bắc Sơn, đã phát hiện ra nhiều tư liệu khảo cổ, được xác định nền văn hóa Bắc Sơn thuộc thời kỳ đồ đá sơ khai, nơi đây còn tìm được nhiều công cụ đồ đá và di chỉ về sự cư trú của người Việt cổ, đã sinh sống chốn này.

Gần TP Lạng Sơn có hòn Vọng Phu, theo truyền thuyết nàng Tô Thị, bồng con lên núi cao, dõi mắt chờ chồng chinh chiến phương Bắc mà hoá đá. Nên Lạng Sơn từ xưa đã truyền tụng:

"Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa.

Có nàng Tô Thị, có chùa Tam Thanh."

Ải Chi Lăng ở Lạng Sơn là vị trí hiểm yếu về quân sự. Núi đá vôi ở phía tây, núi Thái Hòa và Bảo Đài ở phía đông, chỗ rộng nhất 1 km. Nơi đây đã biết bao lần là nơi làm mồ chôn giặc Bắc xâm lược. Quân Tống bị đánh đuổi tan tành vào thời nhà Lý, quân Nguyên bị đánh dồn dập dưới đời nhà Trần. Đại viện binh của Liễu Thăng bị Nghĩa quân Lam Sơn bao vây tiêu diệt trọn vào ngày 10-10-1427, nên ải Chi Lăng là nơi ấn tích lẫy lừng của nước Việt.

Chợ Kỳ Lừa ở Lạng Sơn, buôn bán nhộn nhịp, cách TP. Lạng Sơn về phía bắc 17 km, là thị trấn Đồng Đăng, từ đây có thể nhìn thấy ải Nam Quan. Nhưng ải Nam Quan hôm nay (30-4-2008) đã bị cắt nhượng cho Tàu cộng, tuy nhiên người viết vẫn tìm tòi, trình bày về di tích lịch sử này; vì ải Nam Quan là di tích của Lịch sử. Quyển “Phương đình dư Địa chí” của Nguyễn Văn Siêu (Ngô Mạnh Nghinh dịch, Tự Do xuất bản, Sài Gòn, 1960): “Cửa hay ải Nam Quan, đời Hậu Lê trở về trước gọi là cửa Pha Lũy (Pha Dữ) ở về phía bắc châu Văn Yên. Muốn vào An Nam phải qua ải này.”

Năm 1774, Đốc trấn Nguyễn Trọng Đang, tu sửa Ngưỡng Đức Đài của ta ở Nam Quan, ghi như sau: “Ngưỡng Đức Đài không biết dựng từ đời nào, hình như có từ niên hiệu Gia Tĩnh triều Minh, ngang với đời vua Lê Trang Tông nước ta. Đài không có quán xá, hai bên tả hữu, lợp bằng cỏ, từ trước, sửa chữa qua loa, nên vẫn như cũ. Vào năm Canh tý, nhà Lê Trung hưng của ta đời thứ 14, ngang với năm 44 đời vua Càn Long nhà Thanh. Đang tôi làm chức Đốc trấn (Lạng Sơn). Năm năm sau, Đang tôi sửa chữa xây dựng lại bằng gạch ngói, đài mới có vẻ hoành tráng”.

Trong cuốn “Địa dư các tỉnh Bắc Kỳ” của Ngô Vi Liễn, Phạm Văn Thư và Đỗ Đình Nghiêm (Nhà in Lê Văn Tâm, Hà Nội, 1926): “Cửa Nam Quan ở ngay biên giới Việt-Tàu. Từ Hà Nội đến Lạng Sơn 150 km, đến cây số 152 là chợ Kỳ Lừa, đến cây số 158 là Tam Lung, đến cây số 162 là Đồng Đăng, đến cây số 167 là cửa Nam Quan, có núi Vọng Phu hay nàng Tô Thị là những danh thắng của Lạng Sơn, và từ tỉnh lỵ Lạng Sơn lên Nam Quan là 17 km”. Non nước Việt, Tiền Nhân đã tô điểm bằng xương máu. Chúng Ta phải làm gì?!!!

Lạng Sơn xinh xắn núi đồi
Nam Quan di tích, nhớ hoài khó quên

Cảm tác: Non nước Lạng Sơn

Lạng Sơn, bắc giáp tỉnh Cao Bằng
Liền lặn phía nam, giáp Bắc Giang
San sát Trung hoa, dài tít tắp
Trùng trùng rừng núi rộng thênh thang

Lạng Sơn, lắm suối, lại nhiều sông
Thung lũng bao la, ấy cánh đồng
Gia súc, cỏ tươi, quanh quẩn gặm
Nghề nông, đất tốt, mải mê trồng

Lạng Sơn, rừng rú rộng thênh thang
Nơi chợ Kỳ Lừa, hàng ngổn ngang
Nghi ngại Đồng Đăng, bờ giới tuyến
Giữ gìn tổ quốc, ải Nam Quan?!

Ải Chi Lăng, ấn tích sinh tồn
Đả viện, quân Minh hết đất chôn
Dồn dập đuổi Nguyên, Nguyên khiếp vía
Lẹ làng phạt Tống, Tống kinh hồn

Vọng phu Tô Thị, đứng chờ chồng
Hoá đá, bồng con, âu hoá công!
Thiếp ở lẻ loi, thao thức đợi
Chàng đi biền biệt, nhớ nhung trông

Chùa Tam Thanh, thạch nhũ lung linh
Tượng Phật, hoa đăng, thanh thoát hình
Di tích Bắc Sơn vang vọng tiếng
Lạng Sơn non nước vấn vương tình

Nguyễn Lộc Yên

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bài viết “Thế thời không phải thế” đăng trên Việt Báo ngày 4 tháng 4 về sau 100 ngày hành xử của tổng thống Trump (*), tôi có dự đoán rằng bên Dân Chủ sẽ giữ thế im lặng nhiều hơn lên tiếng ồn ào chống những việc làm của ông Trump và đảng Cộng Hòa vì muốn ông Trump tự sa lầy dẫn đến hậu quả đảng Cộng Hòa sẽ bị mất ghế, mất chủ quyền đa số trong lưỡng viện quốc hội quốc gia. Cho đến nay gần sáu tháng tổng thống, ông Trump vẫn tiếp tục gây hấn với thế giới và một số lớn thành phần dân chúng Mỹ và đảng đối lập vẫn giữ sự im lặng, thỉnh thoảng vài người lên tiếng một cách yếu ớt, kiểu Tôn Tẩn đối phó với Bàng Quyên.
Ngày 12/6/2025, từ văn phòng làm việc tại gia của mình ở Washington DC, ký giả, xướng ngôn viên kỳ cựu gần 28 năm của ABC News, Terry Moran loan báo đơn giản: “Có lẽ các bạn đã biết, tôi không thuộc về nơi đó nữa. Tôi sẽ ở đây, tại nền tảng Substack này. Có rất nhiều việc mà tất cả chúng ta cần phải làm trong thời gian đất nước quá nhiều vết nứt. Tôi sẽ tiếp tục tường thuật, phỏng vấn, để gửi đến các bạn sự thật, với tư cách là một nhà báo độc lập. Tôi là một ký giả độc lập.” Từ hôm đó, Terry Moran chính thức bước ra khỏi “luật chơi” của truyền thông dòng chính. Và cũng ngay ngày hôm đó, Terry Moran là danh khoản xếp thứ hạng đầu tiên (#1) về số người theo dõi (follower), số “subscriber” trả phí theo tháng và năm.
Ngày 2/7/2025 Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump thông báo ngắn gọn trên mạng xã hội Truth rằng Việt-Mỹ đã thỏa thuận để Hoa Kỳ áp thuế 20% lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam và 40% trên hàng hóa trung chuyển qua Việt Nam; ngược lại Việt Nam đánh thuế 0% vào hàng hóa mua của Mỹ...
Ngài tự nhận trọn đời ngài chỉ là một nhà sư đơn giản, nhưng sóng gió tiền định đã đưa ngài vào ngôi vị Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14 để gánh vác chức lãnh đạo cả đạo và đời cho dân tộc Tây Tạng từ khi ngài còn thơ ấu. Ngài từ những ngày mới lớn, miệt mài tu học theo lời Đức Phật dạy về hạnh từ bi và trí tuệ, nhưng từ khi chưa đủ tuổi thành niên đã chứng kiến khắp trời khói lửa chinh chiến để tới lúc phải đào thoát, vượt nhiều rặng núi Hy Mã Lạp Sơn để xin tỵ nạn tại Ấn Độ.
Zohran Mamdani tuyên bố tranh cử thị trưởng New York vào tháng 10/2024. Khi đó, phần lớn New York vẫn không biết đến vị lập pháp tiểu bang 33 tuổi này là ai. Ngày 1/7/2025, Zohran Mamdani chính thức đánh bại cựu Thống đốc Andrew Cuomo, chiến thắng vòng bầu cử sơ bộ cuộc tranh cử thị trưởng New York vào tháng 11/2025.
Tồn tại qua hơn hai thế kỷ, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ chưa bao giờ là một cánh cửa vô tri. Mỗi nhiệm kỳ Tòa để lại một dấu ấn ảnh hưởng đến đời sống người dân. Có nhiệm kỳ, Roe v. Wade1 mất hiệu lực, tòa cắt quyền phá thai khỏi tay người phụ nữ, coi như món nợ trả về từng tiểu bang, tự lo tự liệu. Có nhiệm kỳ, cánh cửa Affirmative Action2 sập lại, đám trẻ da màu nghèo khỏi cơ hội cầu tiến. Có nhiệm kỳ, Tòa thả lỏng súng đạn, cãi vã sân trường cũng đủ gây đổ máu3. Nhưng cũng đã có những nhiệm kỳ Tòa đứng thẳng lưng, bảo vệ người dân buộc Bạch Ốc Nixon phơi ra hồ sơ mật với Pentagon Papers
Nelson Mandela (1918-2013), quán quân Giải Nobel Hòa Bình năm 1993, nhà hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc bị tù 27 năm, và là vị tổng thống người da đen đầu tiên được bầu trong cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của nước Nam Phi vào năm 1994, đã từng nói rằng, “Giáo dục là vũ khí có sức mạnh nhất mà bạn có thể sử dụng để thay đổi thế giới.” Hơn ai hết, Nelson Mandela là người không những hiểu rõ giá trị thực sự của nền giáo dục mà còn áp dụng kiến thức đó trong việc làm thay đổi đất nước và dân tộc Nam Phi của ông. Ông đã dẫn dắt Nam Phi từ một quốc gia ngập chìm trong bóng tối của thù hận, phân hóa và lạc hậu để vươn mình lên trong ánh sáng của đoàn kết, hòa bình và phát triển.
Hoa Kỳ đã tấn công Iran. Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng có thể trì hoãn bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ trong nhiều tuần, ông tuyên bố vào ngày 21/6 rằng máy bay Mỹ đã tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở bị chôn sâu ở Fordow. Các quan chức Iran xác nhận rằng các cuộc không kích đã diễn ra. Mặc dù ông Trump khẳng định rằng các địa điểm này đã bị "xóa sổ", nhưng vẫn chưa rõ các cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại gì.
Jena, Louisiana – một thị trấn 4.000 dân lọt thỏm giữa rừng thông – nơi bảng hiệu đầu làng ca ngợi đội bóng nữ vô địch của bang, nhưng cách đó chỉ ba dặm, sau hàng rào kẽm gai và lời Kinh Thánh treo lủng lẳng, là Trại Giam ICE đồ sộ - do GEO Group điều hành. Nơi đây hiện giam giữ hơn 1000 người – phần lớn chưa từng bị kết tội hình sự, nhiều người chỉ là dân đang xin tị nạn hợp pháp, số còn lại chưa kịp hiểu vì sao mình bị bắt...
Tại sao Trump lại vội vàng ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và chính sách mới như vậy?AI: Có hai lý do.Đầu tiên, tổng thống vội vàng vì nếu có bất kỳ điều gì sai trái xảy ra vào đầu nhiệm kỳ, ông có thể đổ lỗi cho chính quyền trước và nhà nước (những người làm việc cho ông). Nếu để lâu, những điều sai trái sẽ là trách nhiệm của ông, và Trump không thích chịu trách nhiệm.Thứ hai, ông biết trong hai năm nữa, đảng Cộng hòa sẽ mất quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử quốc hội và ông sẽ trở thành què quặt. Ông cần phải hoàn thành mọi việc ngay bây giờ. Ông muốn tập trung vào các doanh nghiệp của mình trong hai năm cuối nhiệm kỳ tổng thống,
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.