Hôm nay,  

Thả Nốt Những Mùa Trăng Cuối, Xuống Vườn Sau (DTL)

03/10/201100:00:00(Xem: 4578)
Thả Nốt Những Mùa Trăng Cuối, Xuống Vườn Sau (DTL)

sach_du_tu_le_y-large-contentBìa trước và sau Trên Ngọn Tình Sầu là 2 tranh vẽ bởi Du Tử Lê.

Lê Giang Trần

Đúng ra, đó là những “chuyện” ngắn, văn vẻ hơn là những “truyện” ngắn. Nói cách khác, nếu nghĩ khác một chút, những tùy bút trong tập “trên ngọn tình sầu” của nhà thơ Du Tử Lê là những truyện ngắn thơ mộng, đúng hơn.
“Như cuộc rượt đuổi bất tận của bâng khuâng những mối sầu, xưa. Nỗi niềm, cũ: Quê nhà một thời. Khuất, lấp... Như những tờ giấy nhám chà xát da mặt tôi tấy, mưng buốt. Rét” (DTL)
Đó là cái tâm hồn sóng đè sóng bất tận, rồi có lúc những lớp sóng nhịp nhàng ấy bỗng như va vào một vách núi vòi vọi; hay một cơn trốt lốc nào chợt băng ngang hút chúng vươn cao như lưỡi búa sóng thần... chúng không còn dịu dàng ngay khoảnh khắc ấy. Bỗng dữ tợn. Bỗng đau đớn. Bỗng tan nát. Mấy cái thứ va phải ấy tựu chung là đời sống, mà, đời sống thì muôn hình vạn trạng chứ nào chỉ cũ kỹ lặp lại như vách núi hay gió cuồng.
Hậu quả của những va chạm ấy, có thứ chết lặng lẽ như bão tố ngoài trùng khơi xa tít không ai nhìn thấy. Có thứ còn vương vất như hoài niệm mơ hồ hay kỷ niệm trăn trở. Có thứ ám ảnh một đời mà không sao nói ra được. Có thứ chỉ là chuyện kể cho vui. Có thứ thành ra được văn chương.
Tâm hồn nhà văn hoặc là mơ hoặc là say. Tâm hồn nhà thơ dường như cả hai, vừa mơ vừa say, đôi khi mơ say lẫn lộn. Say có khi tưởng là mơ; mơ có khi tưởng là say. Tỉnh ư" Trang Tử sau giấc mơ hóa bướm thức dậy than rằng bướm mơ người hay người mơ bướm" không khác mấy triết gia có khuynh hướng nổi tiếng về linh cảm thường xuyên của họ, cũng cho rằng hiện thực hằng ngày của ta cũng là một ảo ảnh, che dấu một loại hiện thực hoàn toàn khác biệt.
Nietzsche khi xem xét về hai hiện tượng sinh lý là giấc mơ và say, thì trạng thái say sưa ngất ngưỡng của thân xác ảnh hưởng bởi những chất say túy chỉ như những linh hồn bị giam hãm trong màn đêm tối xuất hiện một cách nhợt nhạt và ma quái khi đám khách khứa nhốn nháo thác loạn đang ào ào tràn qua họ.
Dân gian thường nhạo mấy nhà thơ “thi sĩ sống trong mơ”, chỉ thế thì còn thiếu, theo Nietzsche, họ vừa mơ vừa ngất ngây, nhưng tách biệt khỏi đám đông say sưa và ý thức mạnh mẽ về sự minh mẫn của mình trong tình cảnh ấy –trong một cái gì tựa như giấc mơ.
Xin được mở ngoặc cho vui, Hans Sachs trong bài thơ Die Meistersinger, chỉ ra cái bí ẩn của sự sáng tác thi ca:
Này bạn, đó là việc của nhà thơ
Cứ chiêm bao để diễn giải và tỏ bày
Tin tôi đi tính tự phụ của con người
Trong giấc mơ trở nên hoàn tất:
Tất cả thi ca ta từng đọc
Chỉ là mơ, thực được diễn giải mà thôi.
Còn ông Schopenhauer thì mô tả cho chúng ta thấy nỗi hãi hùng khủng khiếp mà con người đã có, khi bỗng nhiên bắt đầu hoài nghi những cách nhận thức của kinh nghiệm.
Thành ra văn chương của nhà thơ giống như trừu tượng, giống như hai nghĩa, giống như nói cái này mà là cái gì khác hơn cái đó. Vì cái đẹp không bao giờ đơn giản là “ một cái”, ít nhất bao gồm hai cực. Cái đẹp luôn toàn bộ.
Nhà thơ Du Tử Lê là người làm thơ xưng tụng và tuyên dương tình yêu, ông diễn đạt những nét đẹp của mọi khía cạnh tình yêu, từ thơ mộng đến cực cùng ly biệt, chia tan, đau khổ, cay đắng... hằng hà. Khi tôi đọc đến phần cuối lúc bà Mantineia, một phụ nữ thông thái, chỉ dạy cho Socrates về “tình yêu” -- quá đã!! làm tôi sực nghĩ đến ông Du Tử Lê, có thể là người giông giống như bà diễn tả:
“Những ai đã được chỉ giáo đến mức độ này về những điều liên quan đến tình yêu, và đã học được cách nhìn cái đẹp trong trật tự và sự tiếp diễn thích đáng, khi họ tiến về đích sẽ bất ngờ nhận thức được bản chất của cái đẹp kỳ lạ (và ngài Socrates ạ, đây chính là nguyên do cuối cùng của tất cả những công việc trước đây của chúng ta) – một bản chất mà trước hết là vĩnh cửu, không phát triển và tàn lụi, hay đầy rồi lại khuyết; tiếp đó nó không đẹp theo quan điểm này và xấu theo quan điểm khác, hay đẹp vào một thời, trong một mối quan hệ hay ở một chốn này và trở nên xấu vào một lúc khác, trong một mối quan hệ khác, hay ở một chốn khác, như thể nó đẹp với một số người này và xấu với những người khác, hoặc trong sự giống nhau của một khuôn mặt hay đôi bàn tay hoặc bất kỳ bộ phận nào của cơ thể, hay dưới hình thức ngôn ngữ hoặc tri thức, hay hiện diện trong bất kỳ sinh vật nào khác; thí dụ như ở một động vật hay ở trên trời hoặc dưới đất hay bấy kỳ nơi nào khác, tuy nhiên vẫn chỉ có cái đẹp mà thôi; tuyệt đối, cách biệt, đơn giản, và trường cửu, không giảm mà cũng không tăng, hoặc có bất kỳ sự biến đổi nào, được truyền lại cho những cái đẹp không ngừng phát triển và héo tàn của mọi vật khác.

Con người, dưới ảnh hưởng của tình yêu chân thực nảy sinh từ những điều này, bắt đầu nhìn ngắm cái đẹp đó, thì không còn xa đích nữa. Và mệnh lệnh đích thực bắt phải tiến đến hay bắt phải chịu sự dẫn dắt của người khác để tới những cái thuộc tình yêu, là sử dụng những cái đẹp của trần thế như những nấc thang để tiến dần lên cái đẹp khác, đi từ nấc một đến nấc hai, và từ nấc hai tới tất cả những hình thức khác của cái đẹp, và từ những hình thức của cái đẹp đến sự thực hành cái đẹp, từ sự thực hành cái đẹp tới những khái niệm đẹp, cho đến khi từ những khái niệm đẹp, họ đạt đến cái đẹp tuyệt đối, và cuối cùng biết được bản chất của cái đẹp là gì. Socrates ạ, đây chính là cuộc sống vượt trên tất cả những cái khác của cuộc sống, trong sự chiêm ngưỡng cái đẹp tuyệt đối; một cái đẹp mà nếu đã từng nhìn ngắm, sẽ thấy nó giá trị không kém gì vàng bạc, trang phục, những cậu bé đáng yêu, chàng trai xinh đẹp, hiện đang xâm nhập tâm trí ông; và ông cùng với nhiều người khác sẽ hài lòng được sống để nhìn thấy và chuyện trò với họ mà không cần đến rượu thịt, nếu có thể được.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu con người có được đôi mắt để nhìn được cái đẹp đích thực – tôi muốn nói là cái đẹp thần thánh, thuần khiết, trong sáng và không pha tạp, không bị cản trở vì sự ô nhiễm của sự hủy diệt, và tất cả những màu sắc, những phù phiếm của cuộc đời con người – nhìn tập trung hơn và duy trì cuộc nói chuyện với cái đẹp đích thực vừa thần thánh vừa đơn giản" Ngài không thấy rằng chỉ trong sự hiệp thông đó, bằng cách ngắm nhìn cái đẹp với con mắt tinh thần, họ mới có thể sản sinh được không phải những hình ảnh của cái đẹp mà là những thực tại (vì họ nắm giữ không phải một hình ảnh mà là một thực tại), và sản sinh rồi nuôi dưỡng đức hạnh đích thực để trở nên bạn hữu của Thượng đế và được bất tử, nếu con người không bất tử có thể thực hiện được.”
Những chuyện trong tập tùy bút “trên ngọn tình sầu” của nhà thơ Du Tử Lê mượn rất nhiều nhân và vật: bằng hữu / người lạ trên một chuyến xe nơi quê nhà /căn nhà / tầng dưới hầm / cái gạt tàn /người tình / bức thư / cô gái nhỏ liên hệ đến một dĩ vãng/ nhà văn / họa sĩ / cô gái mười ba tuổi vào đời kiếm sống / người phụ nữ được sinh ra để sống cho kẻ khác / hương tóc, mùi, vị da thịt H. / chú và Lê Huyền TV. /.../ tất cả đều như những“rượt đuổi bất tận của bâng khuâng những mối sầu, xưa. Nỗi niềm, cũ: Quê nhà một thời. Khuất, lấp... Như những tờ giấy nhám chà xát da mặt tôi tấy, mưng buốt. Rét”. Đời sống muôn hình vạn trạng đã va vào nhà thơ “đẹp” như thế, hay ngược lại.
“Tôi thả nốt những mùa trăng cuối của mình, xuống vườn sau...” Câu này của nhà thơ làm rung động tôi. Theo tôi hiểu, ông thả hết tâm hồn mình, cái tâm hồn ánh trăng huyền diệu mơ say đó đem trải hết xuống mảnh vườn cuộc đời phía sau / còn lại.
Cho nên tôi đọc những “chuyện” trong tập tùy bút “trên ngọn tình sầu” của ông bằng ý nghĩa khác, ra ngoài văn chương, để (tự thấy) chia sẻ những cái đẹp của đời sống mà ông chính vì cảm nhận được mới rung động trải lòng viết thành văn chương, giống như, bấy giờ là ánh trăng vàng và nơi ấy là mảnh vườn sau, thì trăng vàng / đương nhiên / phải / rung động / tuôn rơi vàng xuống cây cỏ hoa lá vườn sau. (theo kiểu / của DTL thì hoán đổi vị trí cho nhau của 3 nhóm chữ trong / là: đương nhiên, phải, và rung động, thì sao cũng đều thơ mộng cả).
Tôi cũng ngạc nhiên khi tranh trang trí cho bìa trước và bìa sau của tập tùy bút này do chính tay tác giả thi sĩ vẽ trên bản sơn dầu. Lò dò hỏi lại thì được biết nhà thơ đã có thú vẽ tranh từ lâu mà tôi vì lười biếng không chú ý biết, nhiều tạp chí văn học như Hợp Lưu v.v. đều có sử dụng tranh của ông cho bìa ngoài. Được biết thêm, nhật báo Việt Báo đã từng có bài viết của nhà văn Đặng Phú Phong và đăng tranh của ông để giới thiệu đến thế giới văn chương.
Tựa của tập tùy bút, tôi xin phép được nhắc đến lời của Phạm Công Thiện đã nằm xuống, ông khi sinh tiền có nói với tôi rằng “Du Tử Lê chỉ cần một bài thơ Trên Ngọn Tình Sầu, đủ xứng đáng là một nhà thơ vĩ đại.” Dĩ nhiên ông Phạm Công Thiện hay thích dùng chữ “vĩ đại” nhưng không phải là tôn khen quá đáng đối với thi sĩ Du Tử Lê. Tựa tập tùy bút còn nói lên một tình cảm kín đáo sâu nặng với nhạc sĩ Từ Công Phụng đối với nhà thơ, đã tài ba phổ thành một nhạc phẩm bất hủ và bất tử với thời gian.
Mời những tâm hồn yêu thích thơ Du Tử Lê, xin cùng bước vào mảnh vườn sau của thi sĩ để ngắm trăng vàng lấp lánh. Đẹp.
lê giang trần

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Nelson Mandela (1918-2013), quán quân Giải Nobel Hòa Bình năm 1993, nhà hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc bị tù 27 năm, và là vị tổng thống người da đen đầu tiên được bầu trong cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của nước Nam Phi vào năm 1994, đã từng nói rằng, “Giáo dục là vũ khí có sức mạnh nhất mà bạn có thể sử dụng để thay đổi thế giới.” Hơn ai hết, Nelson Mandela là người không những hiểu rõ giá trị thực sự của nền giáo dục mà còn áp dụng kiến thức đó trong việc làm thay đổi đất nước và dân tộc Nam Phi của ông. Ông đã dẫn dắt Nam Phi từ một quốc gia ngập chìm trong bóng tối của thù hận, phân hóa và lạc hậu để vươn mình lên trong ánh sáng của đoàn kết, hòa bình và phát triển.
Hoa Kỳ đã tấn công Iran. Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng có thể trì hoãn bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ trong nhiều tuần, ông tuyên bố vào ngày 21/6 rằng máy bay Mỹ đã tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở bị chôn sâu ở Fordow. Các quan chức Iran xác nhận rằng các cuộc không kích đã diễn ra. Mặc dù ông Trump khẳng định rằng các địa điểm này đã bị "xóa sổ", nhưng vẫn chưa rõ các cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại gì.
Jena, Louisiana – một thị trấn 4.000 dân lọt thỏm giữa rừng thông – nơi bảng hiệu đầu làng ca ngợi đội bóng nữ vô địch của bang, nhưng cách đó chỉ ba dặm, sau hàng rào kẽm gai và lời Kinh Thánh treo lủng lẳng, là Trại Giam ICE đồ sộ - do GEO Group điều hành. Nơi đây hiện giam giữ hơn 1000 người – phần lớn chưa từng bị kết tội hình sự, nhiều người chỉ là dân đang xin tị nạn hợp pháp, số còn lại chưa kịp hiểu vì sao mình bị bắt...
Tại sao Trump lại vội vàng ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và chính sách mới như vậy?AI: Có hai lý do.Đầu tiên, tổng thống vội vàng vì nếu có bất kỳ điều gì sai trái xảy ra vào đầu nhiệm kỳ, ông có thể đổ lỗi cho chính quyền trước và nhà nước (những người làm việc cho ông). Nếu để lâu, những điều sai trái sẽ là trách nhiệm của ông, và Trump không thích chịu trách nhiệm.Thứ hai, ông biết trong hai năm nữa, đảng Cộng hòa sẽ mất quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử quốc hội và ông sẽ trở thành què quặt. Ông cần phải hoàn thành mọi việc ngay bây giờ. Ông muốn tập trung vào các doanh nghiệp của mình trong hai năm cuối nhiệm kỳ tổng thống,
Bao dung – một từ nghe thật thanh thoát. Âm tiết của nó cũng thật bình dị, thốt ra từ thanh quản nhẹ nhàng không cần uốn nắn, như cỏ mọc từ đất, như mưa từ trời. Vậy mà ngày nay, trong một xã hội đứng đầu thế giới về tự do, về quyền con người, hai từ “bao dung” bỗng dưng khó tìm. Chính trong tháng Sáu này, tháng gọi là Pride Month, những câu chuyện thương tâm về cộng đồng LGBTQ+ bị chìm trong bóng tối. Có lẽ trong sáu tháng qua, nước Mỹ có quá nhiều những phát ngôn, biến cố, thay đổi mà đối với truyền thông, đó là điều cần phải nói, và nói mỗi ngày. Hoặc cũng có lẽ, trong một chính quyền đang nỗ lực bác bỏ DEI, đóng chặt cửa với di dân, thì truyền thông cũng không dám đào sâu về những gì thuộc về cộng đồng yếu thế. Cho dù, đó là một án mạng lấy đi cuộc sống một con người, hoặc chấm dứt những nguyên tắc vốn đã được nhìn nhận hàng thập kỷ.
“Nơi nào người ta bắt đầu đốt sách, nơi đó người ta rồi cũng sẽ thiêu người.”— Heinrich Heine. Câu nói nổi tiếng từ thế kỷ XIX của thi sĩ Heinrich Heine, tưởng chỉ là tiếng vọng u ám của bóng ma lịch sử nhưng hôm nay, giữa thế kỷ XXI, lời cảnh báo ấy lại trở nên rúng động – ngay trên đất nước từng được xem là ngọn hải đăng của tự do học thuật. Oái oăm thay, những dấu hiệu đầu tiên của bóng tối không phát xuất từ một chế độ độc tài phương Đông, mà từ chính nước Mỹ – xứ sở từng được xem là ngọn hải đăng của giáo dục tự do.
Donald Trump không đội vương miện, nhưng ông đã luyện được cách bắt cả một đảng chính trị quỳ gối. Và cũng như các ông vua cổ đại, ông không cần luật – ông chính là luật. Nếu Toà Tối cao chống đối, ông sẽ gọi đó là “phản quốc.” Nếu truyền thông phản biện, ông gọi đó là “tin giả.” Nếu có cuộc bầu cử mà ông thua, ông sẽ bảo đó là “gian lận.” Và nếu có ai dám nói điều gì khác, ông sẽ gửi quân đội tới – như ông đã làm ở Los Angeles, để dạy cho đám biểu tình “hỗn xược” ấy một bài học về dân chủ... bằng đạn cao su và lựu đạn cay.
Ryanne Mena là một nhà báo đưa tin về tội phạm và an toàn công cộng cho Southern California News Group. Thứ Sáu, 6/6, ngày đầu tiên diễn ra cuộc biểu tình phản đối chính sách nhập cư của chính quyền Trump, chống lại các cuộc bố ráp của Cảnh Sát Di Trú (ICE), Mena đã có mặt ngay trên đường phố Los Angeles, bên ngoài Trung tâm giam giữ Metropolitan,L.A. Tại đây, cô bị trúng đạn hơi cay ở đùi bên trái Ngày kế tiếp, nữ phóng viên này bị trúng đạn cao su của các đặc vụ liên bang bắn vào đầu, bên phải, cách tai của cô chỉ khoảng 1 inch. Những tấm ảnh Mena và các đồng nghiệp khác bị thương lan tỏa khắp Instagram, Twitter.
Giữa lúc Tòa Bạch Ốc đang tìm mọi cách cứu vớt mối quan hệ Trump-Musk thì các cựu quan chức an ninh y tế cho biết chính quyền Trump hủy bỏ $766 triệu trong các hợp đồng nghiên cứu phát triển vaccine mRNA để chống lại các loại đại dịch cúm. Với họ, đây là đòn giáng mới nhất vào quốc phòng quốc gia. Họ cảnh báo rằng Hoa Kỳ có thể phải nhờ đến lòng trắc ẩn của các quốc gia khác trong đại dịch tiếp theo. ABC News dẫn lời Beth Cameron, cố vấn cao cấp của Trung tâm Đại dịch thuộc Brown University Pandemic Center, và là cựu giám đốc Hội đồng an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc, cho biết: “Các hành động của chính quyền đang làm suy yếu khả năng phòng ngừa của chúng ta đối với các mối đe dọa sinh học. Việc hủy bỏ khoản đầu tư này là một tín hiệu cho thấy chúng ta đang thay đổi lập trường về công tác chuẩn bị ứng phó với đại dịch. Và điều đó không tốt cho người dân Mỹ.”
Ăn mặc đẹp là nói về thời trang. Lịch sử “thời trang cao cấp” thuộc về truyền thống của Pháp: Haute couture từ thế kỷ 17. Đến thế kỷ 19, ngành thời trang cao cấp đã phát triển thành một phương tiện kích thích tăng trưởng trong nền kinh tế Pháp. Trong thời gian này, các nhà tạo mốt như Dior, Chanel và Balenciaga đã được thành lập. Tuy nhiên, vào thế kỷ 20, ngành thời trang cao cấp ở Pháp đã mất đi phần lớn sự huyền bí của mình và phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các thị trường quốc tế khác, đặc biệt là ở Ý và Hoa Kỳ. Sự thành công của bối cảnh thời trang quốc tế và tiềm năng lợi nhuận đã thu hút sự chú ý của các tập đoàn hàng xa xỉ, được tiên phong bởi ông trùm kinh doanh người Pháp và người sáng lập LVMH Bernard Arnault vào năm 1987. Ngày nay, các tập đoàn này vẫn tiếp tục duy trì hoạt động lịch sử của các nhà thời trang xa xỉ thông qua việc bổ nhiệm các giám đốc sáng tạo, những người diễn giải và chỉ đạo triết lý thiết kế của thương hiệu.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.