Hôm nay,  

Chứng Phình Động Mạch Chủ Là Gì?

12/14/202221:46:00(View: 3286)

download (4)
Với chứng phình động mạch chủ (aortic aneurysm), chỗ phình ra ở động mạch chủ, mạch máu chính đưa máu từ tim đi khắp ngực và phần còn lại của cơ thể. Phình động mạch chủ có 2 loại chính: phình động mạch chủ ngực (abdominal aortic aneurysms) và phình động mạch chủ bụng (thoracic aortic aneurysms). (Nguồn: YouTube)

Phóng viên thể thao Hoa Kỳ Grant Wahl từ trần trong khi đang đưa tin về World Cup ở Qatar. Ông chỉ mới 49 tuổi và được cho là có sức khỏe tốt. Hôm Thứ Tư, 14 tháng 12, gia đình Wahl thông báo rằng ông bị vỡ mạch máu dẫn đến tim; cái chết của ông là do chứng phình động mạch chủ dẫn đến vỡ mạch máu.

 

Các bác sĩ cho biết chứng phình động mạch chủ (aortic aneurysms) rất hiếm gặp, nhưng phổ biến hơn mọi người nghĩ. Theo bác sĩ phẫu thuật tim mạch Eric Roselli tại Cleveland Clinic cho biết, từ 1 đến 2% dân số Hoa Kỳ có khuynh hướng phát triển chứng này. Bác sĩ Roselli nói thêm: “Rất nhiều người không biết gì về nó. Họ không coi trọng động mạch chủ (aorta).”

 

Đây là những điều cần biết về chứng phình động mạch chủ, các yếu tố rủi ro và các lựa chọn điều trị.

 

Phình động mạch chủ (aortic aneurysm) là gì?

 

Phình động mạch (aneurysm) là khi động mạch bị giãn nở (phình ra) bất thường bởi sự suy yếu của thành động mạch. Nó có thể xảy ra ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể. Với chứng phình động mạch chủ (aortic aneurysm), chỗ phình ra ở động mạch chủ, mạch máu chính đưa máu từ tim đi khắp ngực và phần còn lại của cơ thể.

 

Phình động mạch chủ có 2 loại chính: phình động mạch chủ ngực (abdominal aortic aneurysms), xảy ra ở vùng ngực và phình động mạch chủ bụng (thoracic aortic aneurysms), xảy ra ở vùng bụng. Bác sĩ Douglas Johnston, trưởng khoa phẫu thuật tim của Northwestern Medicine cho biết, nhiều bác sĩ có khuynh hướng nghĩ phình động mạch chủ bụng thường xảy ra ở người cao niên. Nhưng chứng phình động mạch chủ ngực cũng có thể tấn công người trẻ. Theo báo cáo khám nghiệm tử thi, ông Wahl bị phình động mạch chủ ngực đoạn đi lên (ascending aorta).

 

Điều gì xảy ra sau khi chứng phình động mạch chủ hình thành?

 

Hai vấn đề chính có thể phát sinh từ chứng phình động mạch chủ: phần động mạch chủ bị giãn có thể bị lủng lỗ, khiến máu tràn lan vào cơ thể, hoặc máu bơm mạnh qua động mạch có thể làm rách các lớp bên trong của động mạch chủ. Hiện tượng các lớp của động mạch chủ bị rách như thế được gọi là ‘bóc tách’ (dissection), và khi máu tiếp tục tích tụ lại và làm rách thành động mạch, nó có thể dẫn đến tử vong.

 

Bác sĩ James Pirruccello, giảng sư (assistant professor) y khoa và chuyên gia nghiên cứu về tim mạch tại Trường California, San Francisco, cho biết chứng phình động mạch chủ là nguyên nhân chính gây ra cái chết bất ngờ ở những người khỏe mạnh.

 

Theo Bác sĩ Pirruccello, nhiều người bị giãn nở động mạch chủ (enlarged aorta) sẽ không gặp phải những biến chứng này. Nhưng nguy cơ bị bóc tách hoặc bị vỡ sẽ tăng lên khi động mạch chủ phình to ra. Trong một số trường hợp, tùy vào kích thước của túi phình, dù không có triệu chứng nào nhưng bệnh nhân vẫn phải làm phẫu thuật để thay thế đoạn động mạch chủ đã phình quá lớn.

 

Ai có nguy cơ bị phình động mạch chủ?

 

Theo Cơ Quan Kiểm Soát và Phòng Bệnh (CDC), những người bị cao huyết áp hoặc cholesterol cao đều nên thường được kiểm tra sức khỏe, vì họ có nhiều nguy cơ mắc bệnh này. Động mạch bị cứng lại cũng là một nguy cơ.

 

Chứng van động mạch chủ hai mảnh (Bicuspid Aortic Valve - BAV), nghĩa là van động mạch chủ của quý vị có hai nắp thay vì ba, sẽ khiến quý vị có nguy cơ cao bị phình động mạch chủ. Theo Bác sĩ Johnston, khoảng 2% dân số bị chứng van động mạch chủ hai mảnh.

 

Hút thuốc sẽ khiến quý vị có nguy cơ rất cao bị mắc chứng phình động mạch chủ bụng. Theo CDC, khoảng 75% người bị phình động mạch chủ bụng có tiền sử hút thuốc.

 

Bác sĩ Eric Isselbacher, phó giáo sư (associate professor) y khoa tại Trường Y Harvard cho biết, nam giới có nguy cơ mắc chứng phình động mạch chủ bụng cao hơn. Preventive Services Task Force của Hoa Kỳ đã khuyến nghị nam giới trong độ tuổi từ 65 đến 75 đã từng hút thuốc nên đi siêu âm.

 

Di truyền cũng đóng một vai trò quan trọng. Quý vị nên nắm rõ tiền sử sức khỏe gia đình mình. Nếu có một thành viên trực tiếp trong gia đình (anh chị em ruột hoặc cha mẹ) bị phình động mạch chủ, quý vị nên nói chuyện với bác sĩ để được kiểm tra, vì chứng bệnh này có thể di truyền trong gia đình. Một số rối loạn di truyền, như hội chứng Marfan và hội chứng Ehlers-Danlos *, có thể làm tăng nguy cơ phát triển chứng phình động mạch chủ. Điều quan trọng là phải biết được liệu có ai trong gia đình bị đột tử hay không, vì chứng phình động mạch chủ có thể là một nguyên nhân tiềm ẩn.

 

* Hội chứng Marfan là kết quả của đột biến gen trội trên nhiễm sắc thể thường của gen mã hoá glycoprotein fibrillin-1 là thành phần chính của vi sợi, dẫn đến nhiều biến dạng và khiếm khuyết có thể xảy ra. Đây là một rối loạn về tổ chức liên kết mang tính di truyền gây tổn thương ở tim, mạch máu, phổi, mắt, xương và dây chằng.

 

* Hội chứng Ehlers-Danlos là một rối loạn collagen di truyền được đặc trưng bởi sự tăng hoạt động của khớp, tăng độ dẻo dai của mô, và tăng đứt gãy mô. Đây là rối loạn di truyền hiếm gặp có ảnh hưởng đến các mô liên kết (thành mạch máu, da và khớp xương).

 

Các triệu chứng là gì và làm thế nào để phát hiện mình có bị phình động mạch chủ?

 

Bác sĩ Isselbacher cho biết phình động mạch chủ bụng có thể được phát hiện khi khám sức khỏe. Bác sĩ có thể cảm thấy động mạch chủ phình to khi ấn vào bụng.

 

Nhưng bệnh nhân bị chứng phình động mạch chủ ngực sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào. Một số người có thể cảm thấy tức ngực hoặc ho. Những người khác có thể có tiếng thổi nhẹ của tim *.

 

* Heart murmurs: âm thanh của máu chảy qua tim, do bất cứ hoạt động gì từ gắng sức đối với tim khỏe mạnh khi tập luyện đến van tim bị bệnh hoặc bất thường khác.

 

Chụp CT và MRI có thể phát hiện ra chứng phình động mạch chủ ngực, nhưng các bác sĩ thường sẽ không đề nghị các biện pháp này, trừ khi quý vị có tiền sử gia đình hoặc nguy cơ rối loạn di truyền có liên quan tới chứng phình động mạch chủ. Siêu âm tim (echocardiogram) cũng có thể giúp phát hiện chứng phình động mạch chủ.

 

Theo Bác sĩ Elizabeth Ratchford, giám đốc Johns Hopkins Center for Vascular Medicine, những người bị vỡ hoặc bóc tách động mạch chủ có thể gặp khó khăn khi thở hoặc nuốt và có thể cảm thấy cơn đau ngực dữ dội lan ra sau lưng.

 

Bác sĩ Johnston nói: “Bất cứ ai bị đau ngực đột ngột nên đến bệnh viện càng sớm càng tốt.”

 

Được cấp cứu và được chẩn đoán chính xác thì cơ hội sống sót càng cao. Các bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để cắt bỏ phần phình to của động mạch chủ và giúp bệnh nhân hồi phục.

 

Làm thế nào để giảm nguy cơ biến chứng do phình động mạch chủ?

 

Theo Bác sĩ Pirruccello, khi các bác sĩ phát hiện ra chứng phình động mạch, họ sẽ theo dõi bệnh nhân chặt chẽ, thường sẽ chụp, quét sáu tháng một lần. Ông nói: “Chúng tôi không làm việc theo kiểu phát hiện ra bệnh rồi chỉ ôm hy vọng nó không phát triển. Chúng tôi tích cực theo dõi nó. Nếu túi phình đạt đến kích thước nghiêm trọng, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để thay thế đoạn động mạch chủ bị phình quá lớn.”

 

Nhưng đối với một số bệnh nhân, nó không đến mức đó. Bác sĩ Ratchford nói: “Có nhiều người chỉ cần theo dõi thôi, chẳng phải làm gì hết.”

 

Để giúp ngăn ngừa chứng phình động mạch chủ, mọi người nên chú ý kiểm soát huyết áp của mình. Những phương pháp cơ bản để giữ gìn sức khỏe tim mạch – ăn uống, thể dục, ngủ nghỉ – là những công cụ quan trọng để giảm nguy cơ phát triển hoặc tử vong do phình động mạch chủ.

 

Bác sĩ Johnston nói: “Phình động mạch không phải là án tử. Nếu nó được kiểm soát đúng cách, người ta vẫn có cuộc sống và mức tuổi thọ bình thường như mọi người.”

 

Việt Báo phỏng dịch theo bài viết “What is an Aortic Aneurysm?” của Dani Blum, được đăng trên trang NYTimes.

 

 

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
(WASHINGTON, ngày 19 tháng 5, Reuters) – Tối Cao Pháp Viện (TCPV) Hoa Kỳ đã bật đèn xanh cho chính quyền Tổng thống Donald Trump kết thúc quy chế bảo vệ tạm thời (TPS) đối với hàng trăm ngàn người Venezuela – chính sách được ban hành dưới thời Tổng thống Joe Biden. Đây được xem là bước tiến mới trong nỗ lực đẩy mạnh các biện pháp trục xuất di dân, theo định hướng chính sách cứng rắn của Trump.
Tóm gọn lại, lời hướng dẫn của quý ngài Trúc Lâm nêu trên có thể tóm tắt là: lòng tắt, nhập định, yên định cái tình (mừng, giận, thương, ghét, buồn, vui, sợ), trong tịch lặng nhìn vào cái triệu của các pháp (khi niệm chưa dậy lên), ly dục sạch làu, ý riêng sạch làu (vô niệm, vô tâm), sẽ thấy hiện ra bản tánh, tỏ rõ được cái tâm của chính mình, nơi đó là vạn pháp bình đẳng (trong gương tâm) và đó chính là sức hư không (Tánh Không) thì tham sân si vắng bặt. Đó là giải thoát.
- Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent thú nhận: Walmart tăng giá vì thuế quan là tự nhiên, nhưng giá xăng đã giảm. - CRFB dự báo Trump làm tăng nợ, sẽ thâm hụt thêm 3,3 nghìn tỷ đô trong thập niên tới, với tăng thâm hụt 600 tỷ đô riêng trong năm 2027.
(NEW JERSEY, ngày 18 tháng 5, Reuters) – Sau ba ngày tạm ngưng hoạt động khiến hàng chục ngàn người dân tại New York phải tất bật xoay xở tìm phương tiện khác thay thế, hệ thống giao thông công cộng New Jersey Transit (NJ Transit) sẽ chính thức khôi phục dịch vụ hỏa xa vào Thứ Ba (20/5).
(CAIRO/JERUSALEM, ngày 18 tháng 5, Reuters) – Sau khi mở các cuộc tấn công quy mô lớn bằng bộ binh ở cả phía bắc và nam Dải Gaza, Israel ra thông cáo sẽ nới lỏng một phần lệnh phong tỏa và cho phép đưa vào một số ít thực phẩm thiết yếu.
- Trump lên án Walmart Inc. lấy cớ thuế quan để tăng giá: Walmart phải gánh chịu thuế quan vì lợi tức lâu nay quá nhiều - Báo động: 2/3 diện tích trồng chuối ở Mỹ Latinh và Caribe sẽ thành đất chết vào năm 2080 do biến đổi khí hậu.
Trên báo Viên Âm, số 15, ấn bản tháng 5 và tháng 6 năm 1935, có câu hỏi của ông T.T. rằng trong pháp tu Tịnh Độ, ông nên niệm A Di Đà hay nên niệm A Mi Ta Ba. Bài trả lời ký tên Viên Âm, được suy đoán là cư sĩ Tâm Minh Lê Đình Thám. Bản văn nơi đây được scan lại từ bản PDF và dịch ra Anh văn để tiện cho thế hệ sau nghiên cứu.
- Trump giấu trong dự luật: năm 2029, người thu nhập dưới 15.000 đô sẽ trả nhiều hơn 53% tiền thuế so với hiện tại, trong khi người lương hơn 1 triệu đô sẽ phải trả thuế ít hơn 6,4%. - Hiệp hội Y tá phản đối: Dự luật ngân sách của Trump sẽ giảm thuế lớn bằng cách giảm chi Medicaid.
Tôi quyết định đi dự lễ Phật đản (Vesak), do thầy Pháp Từ tổ chức tại Honolulu vào ngày 11 tháng 5/2025. Và tôi cũng quyết định đến vào sáng thứ năm trước đó, để có thể tham gia buổi pháp thoại chiều cùng ngày. Sau buổi cơm chiều, có đến hơn 60 người đến dự buổi pháp thoại, có lễ qui y cho năm người
Tỉ lệ chấp thuận Tổng Thống Trump suy giảm đáng kể- Trump làm kinh tế tồi tệ hơn- Đa số dân Mỹ phản đối việc cắt giảm các chương trình xã hội bao gồm Medicaid - Trong trận tái đấu giả định năm 2024, Kamala Harris dẫn trước Donald Trump.
- VN chấp thuận dự án 1,5 tỷ đô của Trump Organization, xây sân golf, khách sạn, cao ốc. - 1 GS Đại học Pennsylvania viết trên báo The Hill: Trump nhanh chóng đưa Mỹ trở lại thời phân biệt chủng tộc. - Giảng viên sử dụng trí tuệ nhân tạo soạn bài giảng, bị sinh viên kiện Đại học Northeastern đòi lại tiền học phí
Một trong những bài toán ngân sách lớn nhất năm nay là làm sao chính quyền Trump có thể tài trợ cho những đợt cắt giảm thuế khổng lồ cho người giàu, tăng chi tiêu quốc phòng, mà không làm gia tăng mức thâm thủng. Câu trả lời, theo các dân biểu Cộng hòa, nằm ở Medicaid — chương trình bảo hiểm y tế dành cho người nghèo và người khuyết tật.
Tại Cơ quan Bảo vệ Môi sinh (EPA), các công trình nghiên cứu tại 11 phòng thí nghiệm đã bị đình chỉ vì chính quyền ông Trump không phê chuẩn hầu hết các khoản đặt hàng mới. Tại Cơ quan Hải dương và Khí tượng Quốc gia (NOAA), các công việc then chốt liên quan đến dự báo thời tiết đang bị chậm trễ trầm trọng vì Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick buộc phải đích thân ký duyệt nhiều hợp đồng và khoản trợ cấp. Trong khi đó, tại Cơ quan An sinh Xã hội, một số nhân viên đang thiếu giấy, bút và mực in vì Cơ quan DOGE (Department of Government Efficiency – Bộ Hiệu quả Chính phủ, tuy không thuộc nội các) đã áp đặt giới hạn chi tiêu 1 Mỹ kim trên các thẻ tín dụng do chính phủ cấp.
Vào ngày 1 tháng 5 năm 2025, nhân dịp Ngày Cầu Nguyện Toàn Quốc, Tổng thống Donald J. Trump chính thức ký sắc lệnh hành pháp thành lập Ủy ban Tự do Tôn giáo của Tổng thống Hoa Kỳ — một cơ quan tư vấn mới nhằm “điều tra, bảo vệ và phục hồi quyền tự do tín ngưỡng” mà ông cho rằng đang bị đe dọa trong xã hội Mỹ hiện đại.
Số ca mắc bệnh sởi đang tăng vọt tại nhiều nơi trên thế giới, bao gồm Hoa Kỳ, Canada, Mexico, các nước Nam Mỹ và một phần Âu Châu. Trong năm 2025, số ca bệnh tại Bắc và Nam Mỹ cao gấp 11 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Ở Âu Châu, tình hình cũng rất đáng lo ngại khi tỷ lệ mắc sởi đã chạm mức cao nhất trong suốt 25 năm qua.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.