WASHINGTON – Trong tháng qua, lạm phát ở Hoa Kỳ đã chậm lại, dấu hiệu mới nhất cho thấy mức tăng giá cả đang hạ nhiệt, giảm bớt phần nào áp lực cho các hộ gia đình, theo trang APNews đưa tin ngày Thứ Ba, 13 tháng 12 năm 2022.
Hôm Thứ Ba, 13 tháng 12, chính phủ cho biết giá tiêu dùng trong tháng 11 đã tăng 7.1% so với một năm trước. Con số này đã giảm mạnh so với mức 7.7% trong tháng 10 năm nay. Mức cao nhất gần đây là 9.1% hồi tháng 6. Đây cũng là lần giảm thứ năm liên tiếp.
Được theo dõi sát sao hàng tháng để mang đến cái nhìn tổng quan cập nhật liên tục, chỉ số giá tiêu dùng (consumer price index – CPI) tháng 11 chỉ tăng nhẹ 0.1%. Còn gọi là lạm phát lõi (core inflation), tức là đã loại trừ chi phí năng lượng và thực phẩm, nó đã giảm xuống còn 6% so với một năm trước đó. Từ tháng 10 đến tháng 11, CPI lõi tăng 0.2% - mức tăng nhẹ nhất kể từ tháng 8 năm 2021.
Các số liệu mới nhất là bằng chứng mạnh mẽ nhất cho thấy rằng lạm phát ở Hoa Kỳ đang chậm lại sau 18 tháng. Đầu năm nay, lạm phát ở Hoa Kỳ đã đạt mức cao nhất trong bốn thập niên.
Trong tháng 11, giá xăng đã giảm từ mức cao nhất trong mùa hè. Giá xe cũ, chăm sóc sức khỏe, vé máy bay và phòng khách sạn cũng giảm. Đồ nội thất và giá điện cũng giảm. Riêng chi phí nhà ở tăng vọt, mặc dù phần lớn dữ liệu đó chưa phản ánh các thước đo theo thời gian thực cho thấy giá nhà và tiền thuê căn hộ đã giảm.
Giá hàng hóa chạp khô vẫn là một điểm khó khăn, đã tăng 0.5% trong khoảng tháng 10 đến tháng 11, và tăng 12% so với một năm trước.
Những đợt tăng giá cả đã khiến nhiều người dân Hoa Kỳ chật vật xoay sở cái ăn. Ở Phoenix, người người xếp hàng dài tại St. Mary’s Food Bank, nơi đây đã cung cấp các bữa ăn Lễ Tạ Ơn cho 19,000 gia đình trên khắp Arizona vào tháng trước.
Rosa Davila, một bà mẹ đơn thân đang thất nghiệp, nói về ba đứa con tuổi teen của mình khi đang xếp hàng chờ: “Chúng ăn bánh snacks với granola suốt. Ngân hàng thực phẩm thực sự đã giúp chúng tôi bớt lo nhiều thứ.”
Alma Quintera, cũng đang đợi trong xe, tâm sự rằng dù chồng cô làm thợ sơn toàn thời gian, gia đình họ vẫn phải đến ngân hàng thực phẩm hai hoặc ba lần một tháng mới đủ nuôi ba đứa con đang tuổi đi học. Cô nói: “Vật giá tăng cao ảnh hưởng đến chúng tôi rất nhiều – từ tiền thuê nhà, hóa đơn và đặc biệt là thức ăn.”
Jerry Brown, phát ngôn nhân của St. Mary's, cho biết địa điểm chính của ngân hàng thực phẩm ở Phoenix tuần trước đã phân phát các gói thực phẩm cho 4,717 gia đình, tăng 63% so với một năm trước.
Tuy nhiên, theo các kinh tế gia, các số liệu lạm phát mới nhất cho thấy khả năng những tháng tới sẽ phần nào nhẹ nhõm hơn.
Bill Adams, trưởng kinh tế gia của Comerica Bank, cho biết: “Lạm phát năm 2022 rất tồi tệ, nhưng triển vọng cho năm 2023 sẽ tươi sáng hơn. Chuỗi cung ứng đang hoạt động tốt hơn, hàng tồn kho của các công ty, cơ sở cao hơn. Tình trạng thiếu hụt đã thúc đẩy lạm phát vào năm 2020 nay đã gần như không còn nữa.”
Tổng thống Joe Biden gọi báo cáo mới về tình trạng lạm phát là “tin mừng cho các gia đình trên cả nước” và lưu ý rằng giá xe cộ và đồ chơi thấp hơn sẽ có lợi cho mọi người mua sắm trong dịp lễ. Tuy nhiên, ông Biden cũng thừa nhận rằng có khả năng lạm phát sẽ không thể trở lại “mức bình thường” cho đến cuối năm sau.
Một dấu hiệu tiến bộ trong số liệu của tháng 11 là giá xe mới không tăng so với tháng 10. Trung bình, giá xe mới vẫn cao hơn 7.2% so với một năm trước. Nhưng đó là giảm so với mức tăng 13.2% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 4, mức cao nhất trong các kỷ lục có từ năm 1953.
Giá xe mới giảm cũng cho thấy hành động tăng lãi suất mạnh mẽ của FED đã làm cho vay mua nhà, xe và sử dụng thẻ tín dụng trở nên đắt đỏ hơn. Điều này đã bắt đầu làm chậm nhu cầu và hạn chế các đại lý xe tính phí cao hơn.
Wall Street tỏ vẻ vui mừng khi dữ liệu ‘tốt’ hơn mong đợi, nhen nhóm hy vọng FED sẽ giảm tốc độ và có khả năng tạm dừng tăng lãi suất vào đầu năm tới.
Ngày 14 tháng 12, FED được cho là sẽ tăng lãi suất cơ bản thêm nửa điểm (0.5%), đây là lần tăng thứ bảy trong năm nay. Động thái này diễn ra sau bốn lần tăng 0.75% liên tiếp. Mức tăng mới sẽ đưa lãi suất ngắn hạn chủ chốt của FED vào khoảng 4.25% đến 4.5%, mức cao nhất trong 15 năm.
Lãi suất cho vay sẽ tiếp tục tăng đối với người tiêu dùng và doanh nghiệp. Các kinh tế gia đã cảnh báo rằng nếu cứ tiếp tục thắt chặt tín dụng để chống lạm phát, suy thoái có thể sẽ xảy ra trong năm tới.
Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết ông đang theo dõi khuynh hướng giá cả của ba nhóm riêng biệt để hiểu rõ nhất trường hợp nào về lạm phát có thể xảy ra: thứ nhất là hàng hóa, không bao gồm chi phí năng lượng và thực phẩm; thứ hai là tiền thuê nhà và chi phí khác về nhà ở; và cuối cùng là các dịch vụ không bao gồm nhà ở, chẳng hạn như bảo hiểm xe, nuôi gia thú và giáo dục.
Trong một bài phát biểu tại Washington cách đây hai tuần, ông Powell lưu ý rằng đã có một số tiến bộ trong việc giảm bớt lạm phát đối với hàng hóa và nhà ở, nhưng hầu hết các dịch vụ khác thì chưa. Một số khuynh hướng đó đã mở rộng sang dữ liệu của tháng trước, giá cả hàng hóa, không bao gồm thực phẩm và năng lượng, đã giảm 0.5%, đây là mức giảm hàng tháng thứ hai liên tiếp.
Chi phí nhà ở, chiếm gần 1/3 chỉ số CPI, vẫn đang tăng. Nhưng giá thuê nhà và giá nhà ở đang bắt đầu giảm so với mức tăng chóng mặt vào đỉnh điểm đại dịch. Powell cho biết những số liệu sụt giảm đó sẽ xuất hiện trong dữ liệu của chính phủ vào năm tới, và sẽ giúp giảm lạm phát nói chung.
Cho nên, ông đặt trọng tâm vào các dịch vụ, vì cho rằng nó có khả năng duy trì ở mức cao liên tục. Phần nào là do tiền lương tăng mạnh đang trở thành yếu tố chính gây ra lạm phát. Các công ty dịch vụ, như khách sạn và nhà hàng, đặc biệt sử dụng nhiều lao động. Và với mức lương trung bình tăng nhanh 5% - 6% một năm, áp lực giá cả tiếp tục gia tăng trong lĩnh vực đó.
Các doanh nghiệp dịch vụ có khuynh hướng để cho khách hàng gánh chịu bớt khoảng chi phí thuê người cao hơn bằng cách tính phí cao hơn, khiến cho lạm phát kéo dài. Tiền lương cao hơn cũng thúc đẩy người tiêu dùng chi tiêu nhiều hơn, cho phép các công ty tăng giá cả.
Giá cả nhiều dịch vụ vẫn tiếp tục tăng trong tháng 11. Chăm sóc nha khoa đã tăng 1.1% so với tháng 10 và cao hơn 6.4% so với một năm trước. Giá ăn uống ở nhà hàng tăng 0.5%, cao hơn 8.5% so với một năm trước.
Giá bảo hiểm xe đã tăng 0.9% trong tháng 11 và cao hơn 13.4% so với một năm trước. Chi phí sửa chữa xe trung bình đã tăng 1.3% trong tháng trước và 11.7% trong năm qua.
Tuy nhiên, trừ nhà ở, một số dịch vụ khác đã có dấu hiệu hạ nhiệt. Chẳng hạn, chi phí thuê xe, giá vé máy bay và giá khách sạn đều giảm trong tháng 11. Nhìn chung, theo ước tính, giá cả các dịch vụ không bao gồm tiền thuê nhà không thay đổi trong tháng 11, sau khi giảm 0.1% trong tháng 10. Nó đã tăng 1.1% trong cả tháng 4 và tháng 6 năm nay.
Gửi ý kiến của bạn