Đào Văn
“Đây là thời điểm rất đáng lo ngại đối với quốc gia của chúng ta. Những gì chúng ta thấy hôm nay tại Điện Capitol không phải là một cuộc biểu tình ôn hòa - đó là một cuộc tấn công vào nền dân chủ của chúng ta, một hành động không thể chấp nhận được. Không thể nhầm lẫn khi nói rằng, Tổng thống Hoa Kỳ phải chịu trách nhiệm về biến cố này. Tổng thống Trump đã dàn dựng một chiến dịch gây ra cuộc nổi dậy nhằm đảo lộn kết quả của một cuộc bầu cử tự do, công bằng và hợp pháp. Thực tế là kết quả của cuộc bầu cử này đã được các thống đốc đảng Cộng hòa, các thẩm phán bảo thủ và các quan chức bầu cử không đảng phái trên cả nước xác nhận. Không còn nghi ngờ gì nữa, sự ảo tưởng, sự bịa đặt, tư lợi và cái tôi của Tổng thống đã đưa chúng ta - từng bước - đến thời điểm tồi tệ, và nguy hiểm nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Nền dân chủ của chúng ta và các nguyên tắc của nền cộng hòa của chúng ta đang bị Tổng thống chà đạp. Cuộc bạo loạn đã diễn ra, Tổng thống Trump nên từ chức hoặc bị Nội Các hoặc Quốc hội cách chức."
Để kích hoạt Điều 4 trong Tu chính án thứ 25 Phó tổng thống Pence cần ít nhất 8 trong 15 bộ trưởng cùng ký vào văn bản xác nhận rằng TT Trump không đủ khả năng đảm trách chức vụ tổng thống.
Sau khi văn bản được quốc hội chấp thuận, TT Trump sẽ bị tước quyền lực và Phó TT Pence lập tức trở thành quyền tổng thống. TT Trump vẫn giữ chức danh tổng thống, nhưng ông không còn thẩm quyền pháp lý để đưa ra bất kỳ quyết định nào.
Trường hợp TT Trump bị tước quyền lực, Điều 4 Tu chính án thứ 25 cũng dự liệu phương án để TT Trump có thể lấy lại quyền lực.
Trước hết, TT Trump phải gửi văn bản tới quốc hội để bác bỏ việc ông không còn khả năng đảm trách chức vụ tổng thống. Sau đó, Phó tổng thống Pence và nội các có 4 ngày để duyệt xét lại văn bản trước đây. Trường hợp gây tranh cãi, quốc hội sẽ tiến hành bỏ phiếu quyết định.
Quốc hội có 21 ngày để thảo luận, nếu trong khoảng thời gian đó, 2/3 thành viên lưỡng viện bỏ phiếu ủng hộ văn bản của Phó tổng thống, TT Trump sẽ bị tước quyền. Nếu lưỡng viện quốc hội không tán thành, thời TT Trump sẽ được khôi phục toàn bộ quyền lực. Tóm lược theo Vox ngày 06.01.2021.
Tuy nhiên, TT Trump chỉ còn có 13 ngày tại chức, vì vào ngày 20/1 tới sẽ phải rời Tòa Bạch Ốc và vị Tổng thống tân cử sẽ nhậm chức. Ngoài ra trong hiện tại, Phó TT Pence và các bộ trưởng trong nội các chưa đưa ra bất cứ tuyên bố nào về phương án này. Cho nên vấn đề đa phần mang tính tuyên truyền nhằm gây ảnh hưởng về mặt chính trị hơn là việc thực hiện vì những trở ngại nêu trên.
Đào Văn