Mùa hè, mùa của xuống đường, biểu tình hoan hô, đả đảo, đã chấm dứt từ lâu ở các thủ đô Tây Aâu, Bắc Mỹ. Bây giờ đang là mùa Thu , con người đang co ro trong bộ đồ dày, sậm, trong nhà, trong xe, trong sở. Thế nhưng rất nhiều xì căn đan xảy ra . ( Xin dùng chữ này cho rộng nghĩa vì đã Việt hoá từ lâu ở Saigon ). Khá ôn ào, náo nhiệt, tốn giấy mực và thì giờ phát thanh, phát hình nhiều trong tuần lễ vừa qua, là hai vụ này. Vụ thứ nhứt tại Hoa Thịnh Đốn, thủ đô Hiệp chũng quốc Hoa ký, đệ nhứt siêu cưòng thế giới, TT Bush và bộ tham mưu thâ n cận của ông bị tố giác là đã tiết lộ danh tánh của một điệp viên CIA, là vợ của một cựu đại sứ để trả thù vì ông cựu đại sứ này trước đây viết trên báo New York Times khẳng định không có chuyện Hussein mua uranium ở Phi châu để chế vũ khí giết người hàng loạt. Vụ thứ hai tại thủ phủ tiểu bang California, tiểu bang đông dân nhứt, nhiều cử tri phổ thông, và cử tri đoàn nhứt nước Mỹ. Và nợ cũng nhiều nhứt đến 38 tỷ đô đến nổi Ô. Thống đốc bị dân kiến nghị truất bãi, đã quyết định trong cuộc bầu cử ngày 7 tháng 10. Ứng cử viên của đảng đối lập, là đảng Cộng Hoà, người bây giờ đại thắng để thay thế ông thống đốc, là một tài tử hát bóng. Ông ta bị tố "sờ mó" phụ nữ. Cả hai đống rác ấy đều do người của Đảng Dân chủ trực tiếp hay gián tiếp khui ra. Cả hai người bi tố giác, đều là người của đảng Cộng Hoà đang cầm quyền, sẽ và đã tranh cử.
Trong xã hội dân chủ, nơi truyền thông trở thành đệ tứ quyền, thông tin nghị luận thừa mứa, không có cái gì làm trái tim con người đập nhanh bằng tin xì căn đan. Xì căn đan ba chữ t kép, tình tự, tiền tài, tự tử, hấp dẫn nhứt. Nhưng tất cả ba loại đó, các vụ lớn bị khui ra, hay trở thành chuyện lớn, tin giật gân, đa số thường là do chánh trị, vì mục đích chánh trị, của người làm chánh trị. Xì căn đan chánh trị dễ xảy ra ở thủ đô và thủ phủ chánh trị vì đó là trung tâm quyền lực không có trái tim. Nếu Ô. Clinton chỉ là một anh Bill hay John phó thường dân nào đó của Arkansas, một tiểu bang nhỏ, không phải là Tổng Thống của chánh quyền Đảng Dân Chủ, việc "rất người" ông đã làm, là tằng tịu với cô sinh viên tập sự trong văn phòng, thì truyền thông, Quốc Hội, bàng thiên hạ đâu có thì giờ ăn cơm nhà đi nói chuyên người dưng, cho mệt. Đằøng này dân làm chánh trị thấy đó có thể là ngòi nổ có thể làm tan tành sự nghiệp đối phương chánh trị, truyền thông ngửi được mùi tanh của máu hay có thể khai thác thành tin hàng đầu được. Một trong tổ sư báo chí Mỹ đã từng nói cái gì có máu chảy là báo có thể đi tin hàng đầu. Giựt gân là một trong các yếu tố câu khách. Chớ thực ra "chuyện trai tài gái sắc" hợp nhau là chuyện kiếm hiệp từ bên Tàu đến bên Tây, từ khi đời Oâng Adam bà Eve đã có rồi. Chuyện của Ô. Clinton trong giới bình dân, thì cùng lắm vợ nổi máu Hoạn Thư, miệng đay nghiến, tay véo đùi Oâng, con gái Oâng buồn khổ thôi. Và quá lắm nữa thì bà Hillary nạp đơn ly dị theo lệ thường của Mỹ, cứ 10 cặp vợ chồng cưới hỏi nhau thì có 4 cặp tan đàn rã nghé trước Tòa, để Mỹ vẫn dẫn đầu thế giới về ly dị.
Nhưng vì là xì căn đan chánh trị, nên chuyện "kín đáo, riêng tư" được truyền thông biến thành "đại chúng" (mass), tin (news) chuyển đi bằng nhiều "phương tiện" (media) nhanh tranh với ánh sáng. Còn chánh trị gia thì yêu cầu lập Uûy ban Tư pháp độc lập, vô tư điều tra xem xét đến cái "tinh chất" ít nhất là một lần Oâng Clinton xuất ra dính trên váy của một phụ nữ. Quốc Hội hăm "đàn hạch", truất phế Oâng như Ô. Thống Đốc Davis. Nhưng sau cùng từ Bà Hillary Clinton, đến Quốc Hội, và bàng dân thiên hạ Mỹ thông cảm với vị Tổng Thống "ham vui, bay bướm" của mình. Và thế là vụ xi căn đan Clinton trở thành xẹp lép.
Trở lại xi căn đan tiết lộ tin điệp viên CIA ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Nếu ai đó trong Toà Bạch Oác tiết lộ tin như vậy, là phạm tội hình, chớ chẳng phải chơi đâu. Nên xì căn đan đã được xấp xếp có bài bản rất công phu. Chồng của người CIA tên bị tiết lộ là một cựu đại sứ tên Wilson trước đây có viết một bài nói tin TT Bush dựa vào, bảo rằng Hussein mua uranium, là giả dối. Vợ của vị đại sứ này là Bà Plame Wilson làm việc cho CIA. Một tuần sau ký giả của New York Times là Robert Novak viết "hai nhân vật cao cấp của chánh quyền" [Bush] tiết lộ danh tánh bà Wilson là gián điệp CIA. Thế là người của Đảng Dân chủ, khối Dân Chủ trong Quốc Hội la ó rùm beng, rằng chánh quyền TT Bush dùng đòn trái luật, trái đạo đức, để trả thù vị cựu đại sứ có lời lẽ chống TT Bush. TT Bush cho mở cuộc điều tra, lại giao việc đó cho Ô. Bộ Trưởng Tư Pháp, là một đảng viên Cộng hoà thủ cựu, rất cứng rắn trong viêc thi hành luật pháp, người Đảng Dân Chủ nhìn rất sốn con mắt. Phía Cộng hoà e ngại xì căn đan có thể ảnh hưởng đến cuộc tái ứùng cử của TT Bush. Vì Oâng này đang bị Dân Chủ sắp kéo lên dàn xử giảo sinh mạng chánh trị. Hai sợi dây thừng đã chuẩn bị sẵn; đó là nền kinh tế kinh tế yếu kém và lý đo không vững khi mở cuộc chiến tranh Iraq, khi bình định tái thiết không kết quả, mà TT Bush là người phải chịu trách nhiệm chánh. Cộng hoà phản ứng mạnh bằng cách cho thiên hạ biết Cựu Đại sứ Wilson có thông đồng với Đảng Dân Chủ, có yễm trợ chuẩn ứng cử viên Dân Chủ là TNS Kerry, 2000$. Những nhà lập pháp Dân Chủ thấy đòn phản công mạnh của Dân Chủ, không muốn đổ thêm dầu vào lửa làm Cộng hoà có thể bị phản tác dụng, bị tố làø dùng đòn hạ cấp để hạ đối phương Bush, nên ngưng phiên họp kín đã mời Cựu Đại sứ Wilson. Có lẽ xì căn đan này rồi cũng xẹp như một số xì căn đan khác thôi. Còn xì căn đan "sờ mó" của ứng cử viên sáng giá của CộngHoà tại Cali có làm điểm thăm dò của Oâng ta có sụt một đôi chút. Nhưng rồi Arnold Schawarzneger lại thắng lớn. Cử tri Cali biết đó là xì căn đan chánh tri, và đã đánh giá Oâng bằng lá phiếu dựa trên nhiều yếu tố ích nước lợi dân khác, hơn là việc tố cáo một tài tử có hành vi thân mật không đúng chỗ, không đúng người, quá mức cần thiết. Và cử tri Mỹ đã quyết định người tài tử gốc nhập cư từ Aùo trong túi có chưa tới 1 đô la, thắng cử vẻ vang.
Từ đây đến ngày bầu cử tháng 11, năm 2004, nhứt định còn nhiều xi căn đan chánh trị nữa. Chánh trị gia măïc sức đấu đá nhau, trong đó việc tạo xì căn đan là một đòn phép ưa dùng, dễ dùng, ít tốn kém trong thời đại truyền thông trở thành truyền thông đại chúng, đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc vận động cử tri. Truyền thông sẽ no tin, khán thính giả mặc tình tường lãm bao nhiêu chuyện thâm cung bí sử. Nói cho cùng dân chủ như thế cũng vui, đáng yêu, quyền hiểu biếât, nhận định, quyết định của nhân dân rộng lớn. Khác với CS cái gì cũng bưng bít, cũng bí mật quốc gia, chán chết.
Trong xã hội dân chủ, nơi truyền thông trở thành đệ tứ quyền, thông tin nghị luận thừa mứa, không có cái gì làm trái tim con người đập nhanh bằng tin xì căn đan. Xì căn đan ba chữ t kép, tình tự, tiền tài, tự tử, hấp dẫn nhứt. Nhưng tất cả ba loại đó, các vụ lớn bị khui ra, hay trở thành chuyện lớn, tin giật gân, đa số thường là do chánh trị, vì mục đích chánh trị, của người làm chánh trị. Xì căn đan chánh trị dễ xảy ra ở thủ đô và thủ phủ chánh trị vì đó là trung tâm quyền lực không có trái tim. Nếu Ô. Clinton chỉ là một anh Bill hay John phó thường dân nào đó của Arkansas, một tiểu bang nhỏ, không phải là Tổng Thống của chánh quyền Đảng Dân Chủ, việc "rất người" ông đã làm, là tằng tịu với cô sinh viên tập sự trong văn phòng, thì truyền thông, Quốc Hội, bàng thiên hạ đâu có thì giờ ăn cơm nhà đi nói chuyên người dưng, cho mệt. Đằøng này dân làm chánh trị thấy đó có thể là ngòi nổ có thể làm tan tành sự nghiệp đối phương chánh trị, truyền thông ngửi được mùi tanh của máu hay có thể khai thác thành tin hàng đầu được. Một trong tổ sư báo chí Mỹ đã từng nói cái gì có máu chảy là báo có thể đi tin hàng đầu. Giựt gân là một trong các yếu tố câu khách. Chớ thực ra "chuyện trai tài gái sắc" hợp nhau là chuyện kiếm hiệp từ bên Tàu đến bên Tây, từ khi đời Oâng Adam bà Eve đã có rồi. Chuyện của Ô. Clinton trong giới bình dân, thì cùng lắm vợ nổi máu Hoạn Thư, miệng đay nghiến, tay véo đùi Oâng, con gái Oâng buồn khổ thôi. Và quá lắm nữa thì bà Hillary nạp đơn ly dị theo lệ thường của Mỹ, cứ 10 cặp vợ chồng cưới hỏi nhau thì có 4 cặp tan đàn rã nghé trước Tòa, để Mỹ vẫn dẫn đầu thế giới về ly dị.
Nhưng vì là xì căn đan chánh trị, nên chuyện "kín đáo, riêng tư" được truyền thông biến thành "đại chúng" (mass), tin (news) chuyển đi bằng nhiều "phương tiện" (media) nhanh tranh với ánh sáng. Còn chánh trị gia thì yêu cầu lập Uûy ban Tư pháp độc lập, vô tư điều tra xem xét đến cái "tinh chất" ít nhất là một lần Oâng Clinton xuất ra dính trên váy của một phụ nữ. Quốc Hội hăm "đàn hạch", truất phế Oâng như Ô. Thống Đốc Davis. Nhưng sau cùng từ Bà Hillary Clinton, đến Quốc Hội, và bàng dân thiên hạ Mỹ thông cảm với vị Tổng Thống "ham vui, bay bướm" của mình. Và thế là vụ xi căn đan Clinton trở thành xẹp lép.
Trở lại xi căn đan tiết lộ tin điệp viên CIA ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Nếu ai đó trong Toà Bạch Oác tiết lộ tin như vậy, là phạm tội hình, chớ chẳng phải chơi đâu. Nên xì căn đan đã được xấp xếp có bài bản rất công phu. Chồng của người CIA tên bị tiết lộ là một cựu đại sứ tên Wilson trước đây có viết một bài nói tin TT Bush dựa vào, bảo rằng Hussein mua uranium, là giả dối. Vợ của vị đại sứ này là Bà Plame Wilson làm việc cho CIA. Một tuần sau ký giả của New York Times là Robert Novak viết "hai nhân vật cao cấp của chánh quyền" [Bush] tiết lộ danh tánh bà Wilson là gián điệp CIA. Thế là người của Đảng Dân chủ, khối Dân Chủ trong Quốc Hội la ó rùm beng, rằng chánh quyền TT Bush dùng đòn trái luật, trái đạo đức, để trả thù vị cựu đại sứ có lời lẽ chống TT Bush. TT Bush cho mở cuộc điều tra, lại giao việc đó cho Ô. Bộ Trưởng Tư Pháp, là một đảng viên Cộng hoà thủ cựu, rất cứng rắn trong viêc thi hành luật pháp, người Đảng Dân Chủ nhìn rất sốn con mắt. Phía Cộng hoà e ngại xì căn đan có thể ảnh hưởng đến cuộc tái ứùng cử của TT Bush. Vì Oâng này đang bị Dân Chủ sắp kéo lên dàn xử giảo sinh mạng chánh trị. Hai sợi dây thừng đã chuẩn bị sẵn; đó là nền kinh tế kinh tế yếu kém và lý đo không vững khi mở cuộc chiến tranh Iraq, khi bình định tái thiết không kết quả, mà TT Bush là người phải chịu trách nhiệm chánh. Cộng hoà phản ứng mạnh bằng cách cho thiên hạ biết Cựu Đại sứ Wilson có thông đồng với Đảng Dân Chủ, có yễm trợ chuẩn ứng cử viên Dân Chủ là TNS Kerry, 2000$. Những nhà lập pháp Dân Chủ thấy đòn phản công mạnh của Dân Chủ, không muốn đổ thêm dầu vào lửa làm Cộng hoà có thể bị phản tác dụng, bị tố làø dùng đòn hạ cấp để hạ đối phương Bush, nên ngưng phiên họp kín đã mời Cựu Đại sứ Wilson. Có lẽ xì căn đan này rồi cũng xẹp như một số xì căn đan khác thôi. Còn xì căn đan "sờ mó" của ứng cử viên sáng giá của CộngHoà tại Cali có làm điểm thăm dò của Oâng ta có sụt một đôi chút. Nhưng rồi Arnold Schawarzneger lại thắng lớn. Cử tri Cali biết đó là xì căn đan chánh tri, và đã đánh giá Oâng bằng lá phiếu dựa trên nhiều yếu tố ích nước lợi dân khác, hơn là việc tố cáo một tài tử có hành vi thân mật không đúng chỗ, không đúng người, quá mức cần thiết. Và cử tri Mỹ đã quyết định người tài tử gốc nhập cư từ Aùo trong túi có chưa tới 1 đô la, thắng cử vẻ vang.
Từ đây đến ngày bầu cử tháng 11, năm 2004, nhứt định còn nhiều xi căn đan chánh trị nữa. Chánh trị gia măïc sức đấu đá nhau, trong đó việc tạo xì căn đan là một đòn phép ưa dùng, dễ dùng, ít tốn kém trong thời đại truyền thông trở thành truyền thông đại chúng, đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc vận động cử tri. Truyền thông sẽ no tin, khán thính giả mặc tình tường lãm bao nhiêu chuyện thâm cung bí sử. Nói cho cùng dân chủ như thế cũng vui, đáng yêu, quyền hiểu biếât, nhận định, quyết định của nhân dân rộng lớn. Khác với CS cái gì cũng bưng bít, cũng bí mật quốc gia, chán chết.
Gửi ý kiến của bạn
