Tóm gọn vấn đề rất đơn giản. ngaỳ 29-8 và ngày 30-8-2005, nhiều giaó dân mang 3 biểu ngữ tới biểu tình, đòi nhà nước trả lô đất đã thuê của Dòng Thánh Giuse tại số 16, đường Phước Long, Nha Trang để dòng này xây “Bệnh Viện Từ Thiện giúp dân.”
Nhà nước hiển nhiên là đang “khẩn trương cho xây cất, thi công làm náo động suốt đêm...” vì làm ngày cũng không đủ, không kịp, sợ dư luận quốc tế làm phiền...
May mắn, nhà dòng còn đầy đủ giấy tờ mà còn bị như thế.
Tới đây, chúng ta có thể hỏi, có phải rằng Tỉnh Ủy Khánh Hòa chĩa mũi dùi riêng vào người tín đồ Thiên Chúa Giáo" Có phải vì ông Tỉnh Ủy là kẻ vô thần, theo kiểu con chaú Mác-Lê-Hồ, nên không sợ quả báo gì cả" Hay có phải Tỉnh Ủy này giương cao lá cờ dân tộc cực đoan, có tinh thần bài ngoại quá khích, muốn kiếm chuyện với các tôn giáo Cơ Đốc" Hay chỏ đơn giản, ông Tỉnh Ủy muốn kiếm tiền, muốn được các đơn vị thi công hối lộ, muốn sớm giao cơ sở cho các đối tác đầu tư để nhét túi tiền huê hồng"
Chuyện đang xảy ra hết sức đơn giản: đất nào có tiền là các cán bộ làm láng. Bất kể đất nhà thờ hay nhà chùa. Vấn đề chỉ là, nhà chùa không phản ứng gay gắt như bên giaó dân Dòng Thánh Giuse.
Bài viết của Trường Xuân, nhan đề “Để Hòn Đỏ Không Mất Như Hòn Chồng” trên tuần báo Giác Ngộ, cơ quan ngôn luận của Thành Hội Phật Giáo Thành Phố Hồ Chí Minh, số báo 290, phát hành ngày 18-8-2005, nơi trang 30, cho thấy một hiện tượng tương tự ở Nha Trang: hễ đất nào có tiền là cán bộ kiếm kế lấy ngay, không nể gì ai, kể cả Đức Phật.
Bài viết để trong mục “Giác Ngộ Với Bạn Đọc,” ngầm cho ý thấy rằng đây là bài bạn đọc gửi, tờ báo có thể là chưa kiểm chứng hoặc là chưa có ý kiến.
Trước tiên, nên tóm lược rằng, một ngôi chùa trên một đảo nhỏ, nhìn về Nha Trang chỉ cách 250 mét, bây giờ bị nhà nứơc cắt xẻ, lấy về quản lý. Baì viết dùng ngôn ngữ rất hòa nhã, rất dịu dàng, hiển nhiên là không muốn làm ai phiền lòng. Nhưng chuyện rất là rõ: đất chùa cũng bị mất. Bài sẽ trích đoạn như sau:
“Chùa Từ Tôn nằm trên một hòn đaỏ nhỏ, khoảng 20.000 m2. Đaỏ cách bờ đường Phạm Văn Đồng chừng 250 m, điều đặc biệt là xung quanh Chùa Từ Tôn là một bãi đá màu đỏ tự nhiên rất đẹp, làm cho ngôi chùa nhỏ vừa tôn nghiêm, vừa u tịch.
Năm 1960, TT Thích Viên Mãn ra đảo khai hoang phục hóa, dựng am cùng Tăng ni và các Phật Tử sau này xây chùa, mua đất chuyển ra trồng cây, chăm sóc tôn tạo gần nửa thế kỷ mới có được như ngày hôm nay.
Năm 1996, nhà chúa đã kê khai theo Chỉ thị 245/TTg của Thủ Tướng Chính Phủ.
Năm 1996, Trung Tâm Quản Lý Di Tích Danh Lam Thắng Cảnh Khánh Hòa đã đến chùa lấy tư liệu để đề nghị nhà nước công nhận là di tích thắng cảnh. Ngày 15-10-1998, Bộ Văn Hóa Thông Tin ra quyết định số 04/1998 QĐ-BVHTT đã công nhận Hòn Chồng - Hòn Đỏ là di tích thắng cảnh nằm trong Vịnh Quốc Tế, tỉnh Khánh Hòa, thành phố Nha Trang. Đây là một quyết định kịp thời và đúng đắn.
Đáng tiếc là năm 2003, UBND tỉnh Khánh Hòa đã ra quyết định buộc các tu sĩ rời khỏi Chùa Từ Tôn, năm 2004 lại ra quyết định giao 9.000 m2 đất cho Ban Trị Sự Phật Giaó Tỉnh Khánh Hòa “để sử dụng vào mục đích tôn giáo tại Chùa Từ Tôn - Hòn Đỏ” và giao phần đất còn lại cho Trung Tâm Quản Lý Di Tích Danh Lam Thắng Cảnh Khánh Hòa. Gần đây nhất, ngày 17-5-2005, UBND Tỉnh Khánh Hòa lại ra quyết định số 1065/QĐ-UB về việc thu hồi đất do tổ chức, hộ gia đình cá nhân nằm trong quy hoạch Khu Di Tích Danh Lam Thắng Cảnh Hòn Đỏ và quyết định giao cho Trung Tâm Quản Lý Di Tích Danh Lam Thắng Cảnh Khánh Hòa, mặc dù trứơc đó Chùa Từ Tôn - Hòn Đỏ đã trình quy hoạch tôn tạo chùa và khu di tích lên UBND Tỉnh Khánh Hòa mà chưa được phúc đáp. Đây là một quyết định hết sức khó hiểu và gây thắc mắc trong dư luận vì:
-- Chùa Từ Tôn Hòn Đỏ vốn là di tích danh lam thắng cảnh trong quần thể vịnh Nha Trang, vậy mặc nhiên Hòn Đỏ với Chùa Từ Tôn đã nằm trong sự quản lý của Trung Tâm Quản Lý Di Tích Danh Lam Thắng Cảnh và BTS PG Khánh Hòa, vậy tại sao lại phải ra quyết định giao lại đơn vị này"
-- Chùa Từ Tôn Hòn Đỏ trực thuộc Ban Trị Sự Phật Giaó Tỉnh Khánh Hòa đã thực hiện khai báo diện tích sử dụng theo chỉ thị 245/TTg và đã được UBND Phường Vĩnh Thọ xác nhận nhà chùa “đang sử dụng 4.230 m2” vào mục đích tín ngưỡng. Vậy quyết định trên có trái Pháp Lệnh Tín Ngưỡng, Tôn Giaó không"
-- Hòn Đỏ được Thượng Toạ Thích Viên Mãn ra khai hoang từ năm 1960, cùng các Tăng ni và các Phật Tử ở đây tốn không biết bao công, của mới tạo dựng được cảnh quan như hiện nay. Vậy UBND Tỉnh Khánh Hòa thu hồi để giao cho một đơn vị khác sử dụng có trái với Luật Đất Đai hay không"”
Đó là trích phần chính của bài. Toàn văn còn dài nữa. Nhưng như thế cũng cho thấy là đất nhà chùa cũng không yên với các cán bộ.
Nhất là khi đất nhà chùa này lại nằm trên đảo du lịch, ngó vô đất liền chỉ cách 250 mét. Trang báo Giác Ngộ có in tấm ảnh nhìn “từ Hòn Đỏ hướng vào bờ” rất là đẹp, tha hồ cho các tư bản du lịch thèm muốn.
Khoảnh đất rộng 20.000 mét vuông có nghĩa là quá rộng, cứ tính mỗi chiều 200mX100m, thì thế nào cũng gây thèm muốn từ cán bộ. Hiển nhiên, ai cũng biết. Thế là vào danh sac1h thắng cảnh, rồi năm 2003 là trục xuất các sư ra khỏi Chùa Từ Tôn. Nhưng chắc là thấy cũng kỳ kỳ, hay là được Thành Hội PG Nha Trang xin lại, nên sang năm sau, tức là năm 2004, thì UBND mới giao 9.000 mét vuông về cho Ban Trị Sự Phật Giáo Tỉnh dùng “vào mục đích tôn giáo” vì không lẽ bỏ chùa trống... Thế là ngang nhiên lấy phần đất còn lại giao cho Trung Tâm Quản Lý Di Tích Danh Lam Thắng Cảnh Khánh Hòa. Và rồi tới tháng 5-2005 thì UBND Tỉnh lấy hết sạch, thế là Ban Trị Sự Phật Giáo bèn năn nỉ rằng “nhà chùa đang sử dụng 4.230 m2 vào mục đích tín ngưỡng,” thế là nhà chùa từ bi lắm rồi, khi từ 9,000 m2 mà tự giác co cụm về chưa tới phân nửa, và rồi chỉ dịu giọng mà xin thôi.
Không hề biểu tình, ngay cả khi các sư bị trục xuất năm 2003. Nhà chùa từ bi lúc nào cũng dịu dàng, dù đang bị ép lấy bao nhiêu là đất, mà đất du lịch là đất vàng đất bạc. Cũng không dám níu áo bên Giaó Hội PGVNTN của HT Huyền Quang, HT Quảng Độ vì sợ “rách việc thêm...” Công an mà nổi giận, vác ghế bố vào sân chùa ăn ngủ là thê thảm liền. Cứ để GHPGVN xin thì may ra" Đất chùa. Đất chùa. Có phải đất chùa là nhà nứơc có quyền xài chùa"
TRẦN KHẢI