WASHINGTON -- Bản tin Reuters hôm 5-9-2006 loan tin rằng Hạ Viện Mỹ sẽ bỏ phiếu về thương ước Mỹ-Việt trước khi TT Bush thăm VN vào giữa tháng 11, theo lời DB John Boehner, lãnh tụ đa số Hạ Viện.
Tuy nhiên, ông không nói rõ là Hạ Viện có sẽ chờ để tuyển cử ngày 7-11-2006 xong xuôi rồi mới bàn thương ước VN hay là sẽ bàn trứơc đó.
Như thế sẽ rất cận ngày, vì TT Bush sẽ tới VN các ngày 18-19 tháng 11-2006 để dự thượng đỉnh APEC.
Theo thương ước PNTR mà Mỹ giúp VN gia nhập WTO và cho bình thường quan hệ mậu dịch vĩnh viễn 2 nước, VN phaỉ mở thị trường cho Mỹ đưa thêm nông sản, hàng kỹ nghệ và dịch vụ như ngân hàng và viễn thông. Tuy nhiên, Mỹ phải buộc gỡ hạn ngạch về nhập cảng may dệt từ VN vì như thế vi phạm luật WTO.
Thượng Viện Mỹ có thể bở phiếu vào tháng này, cho dù Hạ Viện lưu lại tới tháng 11. Nhưng hai Thượng Nghị Sĩ Cộng Hòa -- Elizabeth Dole ở N. Carolina, và Lindsey Graham ở S. Carolina -- đe dọa ngăn cản thương ước nếu không có cách bảo vệ may dệt Mỹ.
Trong khi đó, Đại Sứ Mỹ về Tự Do Tôn Giáo John Hanford bày tỏ ý muốn xóa tên VN ra khỏi danh sách các nứơc đàn áp tôn giáo (CPC - các nước quan ngại đặc biệt) vì cho là VN đã biết cởi mở với tôn giáo. Tin này loan trên trang web của các giaó hội Tin Lành crosswalk.com, và cũng kèm theo lời chỉ trích từ một số nhà hoạt động tôn giaó.
Hà Nội vừa trả tự do Mục Sư người Hmong Mã Văn Bảy nhân ngày lễ 2-9, và trứơc đó hai tuần thì Đaị Sứ Hanford đã tuyên bố sau khi viếng thăm VN các ngày 15-18 tháng 8-2006 rằng tới lúc Mỹ tăng tốc gỡ bỏ VN ra khỏi sanh sách CPC và rằng, “Tới lúc VN cần tăng tiến trình đăng ký [các hội thánh] và các cam kết khác mà họ đã ghi trong các văn thư trao đổi với chúng ta, để chúng ta có thể có quyết định tích cực về h6 sơ CPC.”
Bản tin AFP ngày 18-8-2006 ghi rằng buổi họp giữa Hanford và các cán bộ CSVN diễn tiến tốt, và “Đại sứ quán Mỹ tại VN tìm cách gỡ tên VN ra khỏi CPC.”
Thông tấn Crosswalk nói thực ra là chưa có hội thánh Tin Lành mới nào được đăng ký cấp toàn quốc kể từ khi có pháp lệnh tôn giáo. Các giới chức Hội Thánh Truyền Đạo Cơ Đốc (Christian Mission Church, CMC), bản doanh ở Đà Nẵng, đã nộp đơn đăng ký 3 năm trứơc và vài tháng sau đã được cán bộ hứa hẹn và bảo chờ luôn từ đó tới nay.
Các nhà truyền đạo CMC nói là họ thất vọng sau khi họp với các cán bộ Hà Nôị mới đây.
Nhiều hội thánh tại gia ở VN nói là họ sẵn sàng đăng ký nhưng phải chờ làm sáng tỏ thủ tục, và chờ xem nhà nứơc có thành khẩn chưa, giữa lúc nhiều hội thánh ở vùng xa của Tin Lành cứ bị gây khó dễ.
Mục Sư Eric Dooley, thuộc Liên Hữu Tân Sinh (New Life Fellowship, NLF), một hội thánh qúôc tế nói Anh Ngữ tại Sài Gòn, đã xin Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng mở cửa lại nhà thờ của họ trong lá thư ngày 24-8. Nhà thờ này bị công an Quận 5 đóng cửa 1 năm trứơc không nêu l1y do sau 8 năm hoạt động suông sẻ. Vậy mà vẫn chưa trả lời, dù hội thánh NLF đang hoạt động ở cả Bắc Kinh, Thái Lan, Singapore... tự do.
Bản tin Crosswalk cũng ghi nhận bên cạnh Mục Sư Mã Văn Bảy, còn có tín hữu Tin Lành người Thượng Y Oal Nie được thả. Nhưng trong những người Thượng Tin Lành bị bắt và giam sau các cuộc biểu tình năm 2001 và 2004, thì vẫn còn danh sách 355 người Thượng còn bị giam.
Một số mục sư giấu tên tại Sài Gòn lo ngại gỡ tên VN ra bảng CPC có thể sẽ khó mà cứu được người khác ra khỏi tù.