NEW YORK (Reuters) - Trong khi các thị trường chứng khoán toàn cầu sụt thê thảm, thì kinh tế Mỹ và Nhật cũng tụt dốc, và những suy giảm tài chánh bắt đầu xuất hiện trên các thị trường những nước đang phát triển, các nỗi lo tràn khắp rằng thế giới có thể sắp gặp cú suy thoái kinh tế toàn cầu đầu tiên trong một phần tư thế kỷ.
Các nhà phân tích đang giảm bớt các mức tiên đoán về mức tăng thế giới, nhưng vẫn hy vọng có mức tăng toàn cầu khiêm tốn trong năm 2001.
Nhưng những dấu hiệu lo lắng đã mạnh đủ trong tuần này để thúc đẩy các ngân hàng trung ương khắp thế giới cảnh cáo rằng các vấn đề nơi quê nhà của họ có thể bị bùng nổ thêm bởi viễn ảnh quốc tế đen tối.
“Nỗi lo là một cú suy thoái toàn cầu đồng bộ có thể kéo chung nhau vào suy thoái. Chúng tôi đoán cơ nguy đó có thể đã tới 25% là xảy ra,” theo Allen Sinai, kinh tế trưởng toàn cầu của Decision Economics.
Các nền kinh tế lớn của thế giới đã chưa có chuyện suy thoái cùng lúc kể từ năm 1974, sau khi cú sốc dầu hỏa 1973 làm khủng hoảng các nước kỹ nghệ. Những chu kỳ kinh doanh khác nhau và sự đa dạng hóa khu vực một cách tổng quát đã bảo đảm rằng khi phần này của thế giới chậm lại, thì phần khác có khả năng nâng lên.
Nhưng sự toàn cầu hóa mau chống của các thị trường, công ty và các kỹ nghệ trong thập niên 1990s có nghĩa là các chu kỳ kinh doanh thế giới đang ngày càng đan chặt vào nhau, đưa thế giới dễ dàng bị chấn động chung. Và một tổng hợp của các lãi suất toàn cầu tăng vọt năm 1999 và giá năng lượng tăng lên, trị giá điạ ốc giảm, và cổ phiếu kỹ thuật thế giới sụt năm 2000 có vẻ như kết hợp lại để đẩy thế giới chậm lại năm 2001.
Vấn đề là khi tất cả các con taù bắt đầu chìm, sẽ không còn ai nữa để ném ra cho thế giới một phao cứu sinh. Sinai nói, “Các nền kinh tế thế giới bây giờ đan chặt vào nhau về giao thương và tài chánh, và ngay cả trong chính sách, đến nỗi nếu có một phần lớn trong kinh tế thế giới suy sụp, thì nó có thể kéo cả thế giới suy theo.”
Trong thập niên 1990s, kinh tế Hoa Kỳ bùng nở đã là xương sống cho sự ổn định toàn cầu trong khi Nhật Bản chập chờn bước ra bước vô các cuộc suy thoái, trong khi các khủng hoảng tài chánh đánh phá Đông Nam Á và Mỹ La Tinh, và Âu Châu ngoi ngóp đi lên với mức tăng hơi âm ấm.
Nhưng bây giờ thì kinh tế Nhật lại tụt dốc, và nhiều nhà phân tích nhìn thấy Hoa Kỳ có cơ nguy thực sự bị co cụm trong nửa đầu năm 2001. Hai kinh tế siêu cường Nhật và Mỹ cộng lại chiếm tới 40% tổng sản lượng toàn cầu. Cộng thêm các vấn đề đang tăng tại các nước Á Châu dựa vào thị trường xuất cảng và nguồn vốn đầu tư tại Mỹ và Nhật, và khoảng 55% nền kinh tế thế giới đang trì trệ.
Âu Châu có vẻ còn khá, nhưng đang bắt đầu chới với, và trông không có vẻ gì có thể cứu cả toàn cầu. Anirvan Banerji, giám đốc nghiên cứu tại Economic Cycle Research Institute tại New York, nhận xét, “Cái xảy ra trong sự suy sụp đồng bộ chính là chúng có khuynh hướng kéo dài và sâu hơn, bởi vì không còn đầu máy nào để kéo bất kỳ ai ra khỏi [suy thoái] cả.”
Gửi ý kiến của bạn
