Trong 3 thập kỷ qua, các phân khoa kinh tế học Mỹ đã giảng dạy một số sinh viên ngoại quốc có tỷ lệ gia tăng chưa từng thấy, và số đông sinh viên này sẽ trở về quê hương để trở thành những nhà lãnh đạo kinh doanh, bộ trưởng chính phủ, và không chừng là tổng thống, của xứ sở họ. Thế hệ trước đây đã hăng say chấp nhận toàn cầu hóa có nét đặc trưng của thập niên 1990, và tin rằng chính sách này sẽ đưa đến sự phồn thịnh rộng lớn.
Sau cơn suy sụp kinh tế xảy đến với Mễ Tây Cơ, Á Châu, Nga, Á Căn Đình và Ba Tây, thế hệ đương thời đang thấm nhuần một thông điệp mới - thận trọng hơn - về toàn cầu hóa, về cân nhắc lợi hại và về sự suy sụp có thể đi cùng.
Sự thay đổi quan điểm đang được ghi nhận tại các đại học khắp nước. Kinh tế gia Dani Rodrik của đại học Kennedy School of Government, thuộc đại học tổng hợp Harvard University, đang khảo sát các giới hạn của tự do mậu dịch trong việc phát huy tăng trưởng kinh tế.
Tại Princeton University, kinh tế gia Helen Rey đang phát triển các lý thuyết về việc bằng cách nào các thị trưòng mới trổi có thể bị suy sụp khi các thị trường này mở thị trường tài chánh của họ.
Tại viện kỹ thuật Massachusetts Institute of Technology, kinh tế gia Daron Dacemoglu đang tìm hiểu việc bằng cách nào luật khai phá sản không mấy hà khắc và các nhà làm luật thiếu thẩm quyền có thể hủy hoại một nền kinh tế mới mở rộng cửa để giao tiếp với kinh tế thế giới.
Colombia University là nơi đặc biệt tích cực trong việc tuyển dụng các giáo sư nổi tiếng chuyên về toàn cầu hóa.
Học trò của các danh sư Mỹ cũng đang phải nghĩ lại.
Anh Santiago Pardo nhớ lại một bài diễn văn đầy hứng khởi, bênh vực việc mở rộng mậu dịch, anh đã nghe hồi năm 1995, thuở còn theo học tại University of the Andes ở Bogata, xứ Colombia. Diễn giả - Bộ Trưởng Mậu Dịch của Colombia, từng học đại học Harvard - đã thuyết phục sinh viên trong nước về nhu cầu mở rộng cửa hơn nữa để đón nhận mậu dịch và đầu tư từ ngoại quốc. Không bao lâu sau đó, chính anh Pardo cũng vào làm việc Bộ Mậu Dịch, và thúc đẩy nhũng gì đã nêu ra trong bài diễn văn trên.
Năm nay, anh Pardo theo hậu đại học, môn bang giao quốc tế, tại Colombia University ở Nữu Ước, nơi có hai kinh tế gia đứng đầu thế giới đang đưa ra những quan điểm khác biệt hẳn về toàn cầu hóa. Đây là một cuộc tranh luận tầm cỡ lớn, được lặp lại tại các đại học khắp nuớc Mỹ, và ảnh hưởng đến hàng trăm sinh viên ngoại quốc đang hăng say với vấn đề này mà mai đây sẽ trở về quê hương để truyền giảng quan điểm phát triển kinh tế theo tư tưởng các bậc thầy ở Mỹ.
Một trong hai danh sư kể trên của Colombia University là ông Joseph Stiglitz, 59 tuổi, đoạt giải Nobel về kinh tế học năm ngoái và từng là chủ tịch hội đồng các nhà cố vấn kinh tế Council of Economic Advisors thời chính phủ Clinton. Ông lập luận : toàn cầu hóa kiểu thập niên 1990 - định nghĩa khái quát là sự tự do di chuyển qua các biên giới dành cho tiền tệ, hàng hóa, dịch vụ, và dân chúng - đã khiến nhiều quốc gia phải trải qua một thập kỷ giao động tài chánh và kinh tế. Cuốn sách của ông, tựa đề "Globalization and its Discontents" (Toàn cầu hóa và những điểm không hài lòng của nó), nằm trong số sách được nhắc tới nhiều nhất hiện nay trong lãnh vực này.
Danh sư khác là ông Jagdish Bhagwati, 68 tuổi, một người ủng hộ tự do mậu dịch hàng đầu, đang soạn cuốn "In Defense of Globalization" (Biện hộ cho Toàn cầu hóa). Ông mô tả lối lập luận của ông Stiglitz là kinh tế học giống phim " Jurassic Park" (Sào huyệt khủng long), nghĩa là " cố làm sống lại các con khủng long mà chúng ta hy vọng đã giết chúng chết."
Anh Pardo, 29 tuổi, thấp, thân thể rắn chắc, tóc đen cắt ngắn, theo học với cả hai danh sư kể trên, phát biểu: "Nó khiến bạn phải suy nghĩ lại về những điều bạn tin."
Sau cơn suy sụp kinh tế xảy đến với Mễ Tây Cơ, Á Châu, Nga, Á Căn Đình và Ba Tây, thế hệ đương thời đang thấm nhuần một thông điệp mới - thận trọng hơn - về toàn cầu hóa, về cân nhắc lợi hại và về sự suy sụp có thể đi cùng.
Sự thay đổi quan điểm đang được ghi nhận tại các đại học khắp nước. Kinh tế gia Dani Rodrik của đại học Kennedy School of Government, thuộc đại học tổng hợp Harvard University, đang khảo sát các giới hạn của tự do mậu dịch trong việc phát huy tăng trưởng kinh tế.
Tại Princeton University, kinh tế gia Helen Rey đang phát triển các lý thuyết về việc bằng cách nào các thị trưòng mới trổi có thể bị suy sụp khi các thị trường này mở thị trường tài chánh của họ.
Tại viện kỹ thuật Massachusetts Institute of Technology, kinh tế gia Daron Dacemoglu đang tìm hiểu việc bằng cách nào luật khai phá sản không mấy hà khắc và các nhà làm luật thiếu thẩm quyền có thể hủy hoại một nền kinh tế mới mở rộng cửa để giao tiếp với kinh tế thế giới.
Colombia University là nơi đặc biệt tích cực trong việc tuyển dụng các giáo sư nổi tiếng chuyên về toàn cầu hóa.
Học trò của các danh sư Mỹ cũng đang phải nghĩ lại.
Anh Santiago Pardo nhớ lại một bài diễn văn đầy hứng khởi, bênh vực việc mở rộng mậu dịch, anh đã nghe hồi năm 1995, thuở còn theo học tại University of the Andes ở Bogata, xứ Colombia. Diễn giả - Bộ Trưởng Mậu Dịch của Colombia, từng học đại học Harvard - đã thuyết phục sinh viên trong nước về nhu cầu mở rộng cửa hơn nữa để đón nhận mậu dịch và đầu tư từ ngoại quốc. Không bao lâu sau đó, chính anh Pardo cũng vào làm việc Bộ Mậu Dịch, và thúc đẩy nhũng gì đã nêu ra trong bài diễn văn trên.
Năm nay, anh Pardo theo hậu đại học, môn bang giao quốc tế, tại Colombia University ở Nữu Ước, nơi có hai kinh tế gia đứng đầu thế giới đang đưa ra những quan điểm khác biệt hẳn về toàn cầu hóa. Đây là một cuộc tranh luận tầm cỡ lớn, được lặp lại tại các đại học khắp nuớc Mỹ, và ảnh hưởng đến hàng trăm sinh viên ngoại quốc đang hăng say với vấn đề này mà mai đây sẽ trở về quê hương để truyền giảng quan điểm phát triển kinh tế theo tư tưởng các bậc thầy ở Mỹ.
Một trong hai danh sư kể trên của Colombia University là ông Joseph Stiglitz, 59 tuổi, đoạt giải Nobel về kinh tế học năm ngoái và từng là chủ tịch hội đồng các nhà cố vấn kinh tế Council of Economic Advisors thời chính phủ Clinton. Ông lập luận : toàn cầu hóa kiểu thập niên 1990 - định nghĩa khái quát là sự tự do di chuyển qua các biên giới dành cho tiền tệ, hàng hóa, dịch vụ, và dân chúng - đã khiến nhiều quốc gia phải trải qua một thập kỷ giao động tài chánh và kinh tế. Cuốn sách của ông, tựa đề "Globalization and its Discontents" (Toàn cầu hóa và những điểm không hài lòng của nó), nằm trong số sách được nhắc tới nhiều nhất hiện nay trong lãnh vực này.
Danh sư khác là ông Jagdish Bhagwati, 68 tuổi, một người ủng hộ tự do mậu dịch hàng đầu, đang soạn cuốn "In Defense of Globalization" (Biện hộ cho Toàn cầu hóa). Ông mô tả lối lập luận của ông Stiglitz là kinh tế học giống phim " Jurassic Park" (Sào huyệt khủng long), nghĩa là " cố làm sống lại các con khủng long mà chúng ta hy vọng đã giết chúng chết."
Anh Pardo, 29 tuổi, thấp, thân thể rắn chắc, tóc đen cắt ngắn, theo học với cả hai danh sư kể trên, phát biểu: "Nó khiến bạn phải suy nghĩ lại về những điều bạn tin."
Gửi ý kiến của bạn
