CIA: Chợ Trời Bán Nguyên Tử Của Khan Được Móc Nối Lại
WASHINGTON -- Các khoa học gia có liên hệ trong mạng lưới xuất cảng lậu vũ khí nguyên tử của khoa học gia A.Q. Khan đang được tìm móc nối bởi nhiều chính phủ nhằm lôi kéo các khoa học gia đã tới tuổi hưu này.
Diễn biến này gây lo ngại cho các sở tình báo Hoa Kỳ, vì dấu hiệu mạng lưới nguyên tử này đang hoạt động lại bất kể được xem như đã bị dẹp từ nhiều năm trước.
Hai viên chức tình báo Hoa Kỳ và các viên chức Mỹ khác có tiếp cận với các bản tường trình tình báo nói là thông tin trong 7 tháng qua cho thấy các gián điệp từ nhiều chính phủ ngoiạ quốc -- kể cả Brazil, Miến Điện, Iran, Nigeria, Bắc Hàn, Sudan và Syria - đã tìm cac1h móc nối, mời gọi các thành viên trong mạnh lưới có tên gọi theo khoa học gia Abdul Qadeer Khan, người được mệnh danh là cha đẻ vũ khí nguyên tử của Pakistan.
Một viên chức tình báo cao cấp Hoa Kỳ nói, "Người ta tới đề nghị với họ [các khoa học gia nguyên tử] để mời họ ra khỏi thời về hưu."
Nhưng viên chức tình báo này nhấn mạnh dè dặt rằng việc theo dõi mấy tháng gần đây cho thấy không có quyết định từ cấp chính phủ, th1i dụ như trường hợp Brazil và Nigeria, về phổ biến nguyên tử, và "có thể sự móc nối liên lạc là làm từ quyết định riêng."
Mạng lưới A.Q. Khan đã cung cấp "thiết bị khởi sự" để làm giàu chất uranium, dựa vào nhiều ống ly tâm lớn, sang các nước Iran, Libya và Bắc Hàn từ thập niên 1980s cho tới khi bị bố ráp dẹp bỏ trong các năm 2003 và 2004. Ông Khan nhìn nhận một phần lớn cáo buộc này qua các cuộc phỏng vấn.
Đầu tháng naỳ, một bản phân tích mật gửi tới nhật báo Defense Intelligence Daily - nêu chứng cớ rằng các phần tử trong mạng lứơi của Khan có thể đang hoạt động trở lại. Bản phúc trình không trả lời khẳng định, mà chỉ xác định là có sự móc nối để mời gọi tuyển dụng.
Mạng lưới của Khan bị dẹp phần lớn là sau khi Hoa Kỳ trong tháng 10-2003 đã chận một tàu hàng Đức Quốc có tên là BBC China, taù này lúc đó chở thiết bị cho khoảng 1,000 ống ly tâm trên đường chở sang Libya.
Tịch thu tàu này, và việc liên quân do Mỹ lãnh đạo tấn chiếm Iraq đã thuyết phục được lãnh đạo Libya là Đạị Tá Moammar Gadhafi phải từ bỏ chương trình nguyên tử do Khan cung cấp.
Từ đó, Khan bị quản thúc tại gai ở Pakistan, mặc dù được thả ra năm ngoái.
Tuy nhiên, có từ 50 tới 100 chuyên gia liên hệ trong mạng lưới cung cấp vũ khí nguyên tử của Khan không bị truy tố, nhưng họ bị các sở tình báo Mỹ theo dõi chặt chẽ.
Một viên chức tình báo Mỹ cao cấp nói các nước đang tìm móc nối với các chuyên gia cũ của Khan và "bày tỏ muốn thuê các chuyên gia trước đây làm việc trong mạng lưới cung cấp kỹ thuật vũ khí nguyên tử của Khan." Các chuyên gia trong mạng lưới không chỉ trong mặt kỹ thuật, mà còn hoạt động về chuyển tiền ngân hàng và xuất nhập cảng đường biển, đường hàng không.
Lý do Mỹ không truy tố được nhiều chuyên gia trong mạng lưới nguyên tử của Khan là vì, một số chuyên gia này hoạt động tại các nước không có luật kiểm soát xuất cảng - thí dụ, như 2 nước United Arab Emirates và Malaysia - hai trung tâm hoạt động quan trọng trong mạng lưới của Khan, chỉ mới soạn luật kiểm soát xuất cảng từ 2 năm nay.
John R. Bolton, Thứ Trưởng Ngoại Giao Mỹ về Kiểm Soát Vũ Khí và An Ninh Quốc Tế khi Mỹ bắt đầu phá vỡ mạng lưới của Khan, nói các chính phủ có các lựa chọn khó khăn trong việc truy tố các nghi can.
Trong những vấn đề chưa nêu ra công khai, là vai trò chính phủ Pakistan trong mạng lưới của Khan.
Pervez Musharraf, Tổng Thống PPakistan lúc đó, là một trong những người đầu tiên tiết lộ vụ bná kỹ thu65t làm giàu uranium từ mạng lưới sang cho Libya, Iran và Bắc Hàn trong cuối hồi ký năm 2006 của ông, nhan đề "In the Line of Fire."
Gửi ý kiến của bạn
