Hôm nay,  

Bệnh Bò Điên

28/12/200300:00:00(Xem: 6673)
Vào cuối thế kỷ 20, trước khi bàn giao nhân loại cho thiên niên kỷ thứ ba, tạo hóa còn cố tặng cho loài người, nhất là cho dân châu Âu, một vấn đề y học nhức nhối : Bệnh Bò Điên.
Rồi mấy ngày trước Giáng Sinh 2003 thì một trự bò ở nước Mỹ được xác định là DẠI, khiến dư luận Mỹ lại xôn xao , nhất là giới sản xuất thịt bò bán sang các nước trên thế giới.
Nhiều người điên
Chẳng biết con bò nó có điên tới mức độ nào hay không, nhưng từ thập niên 1980, người ta thấy có thêm dăm bẩy loại điên :
*-Bò bị điên vì khi không bị bỏ lò tiêu hủy hàng triệu con một cách vô tội vạ. Theo các nhà khoa học thì chứng bò điên có thời kỳ tiểm ẩn khá lâu trước khi triệu chứng bệnh xuất hiện, nên cuối năm 1999, ở Âu châu cả mấy chục chú bò tuổi tữ 30 tháng trở lên đều được hỏa thiêu. Báo chí đăng hình ảnh mấy chú bò mang bảng chữ “Xin đừng làm thịt tôi. Tôi chưa tới 30 tháng”, nom rất thương tâm.
*-Người nuôi bò điên vì nuôi được một bầy bò nom có vẻ tốt lành mà bây giờ vì nghi là có bệnh nên được lệnh mang hỏa thiêu thì sao chẳng đau lòng, sót của và sao chẳng điên cho được .Trại chủ bên Anh và bên Pháp chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Năm 1996, nhiều quốc gia tẩy chay thịt bò từ Anh khiến dân nuôi bò xứ này lâm vào tình trạng khốn đốn.
*-Dân tiêu thụ thịt bò điên vì thịt bò khi không bị khan hiếm, muốn ăn miếng bíp tếch không biết mua ở đâu; mua được thịt mà không biết thịt có tốt lành không; ăn xong miếng bíp tếch mà cứ lo cả mấy năm sợ lây bệnh Bò Điên, vì theo mấy thầy khoa học, có khi cả mười năm sau mới có triệu chứng bệnh.
Thị trường thịt bò giảm tới 50%. Lò sản xuất thịt bò bị nhiều người gán cho danh hiệu “nhóm đầu độc dân chúng”. Dân không biết tin ai mặc dù thịt bầy bán đã được ghi nhận là an toàn. Chính quyền khuyên dân chúng chỉ mua thịt từ những lò đáng tin cậy. Nhưng liệu giới tiêu thụ có tin tưởng được ở ai không. Chẳng may mua phải miếng thịt làm từ lò không có giấy phép hoặc mấy anh giết bò lậu, thì nguy hiểm lắm. Chỉ mấy vị cao niên là không quan tâm, cứ vô tư ăn cho đã miệng. Vì có khi ra đồng nằm đắp chăn cỏ chán chê rồi bệnh mới xuất hiện.
Bên Anh có trên một trăm trường hợp người bị lây bệnh Bò Điên. Các chuyên viên dịch học ước lượng có từ 1000 tới 136, 000 trường hợp bệnh sẽ được chẩn đoán trong tương lai. Trong mấy chục triệu thần dân của vị Nữ hoàng khả kính, không biết ai sẽ là một trong những người bất hạnh đó.
*-Giới chức hữu trách điên đầu để đối phó với bệnh và bị dân chúng la làng chỉ trích. Bệnh từ trên trời rơi xuống quá đột ngột khiến các khoa học gia không biết giải thích nguyên nhân, hậu quả, chữa trị ra sao. Chính trị gia, chính quyền cuống cuồng đối phó để tránh sự phẫn nộ của dân chúng, nhưng vì khoa học chưa soi sáng vấn đề nên chỉ biết ra lệnh giết bò nghi có bệnh, cấm bán thịt bò nghi có bệnh, cấm nhập cảng bò từ nơi nghi có bệnh, rồi ngồi chờ, cầu nguyện sao cho tai mau qua, nạn mau khỏi.
*Dân đóng thuế điên vì phải đóng thuế để trả tiền bồi thường cho trại chủ có bò bị thiêu hủy mà bên Âu châu tính ra có cả vài tỷ mỳ kim.
*Nhà sản xuất thực phẩm cho bò cũng điên luôn vì được lệnh phải hủy bỏ sản phẩm nghi là có nhiễm trùng gây bệnh. Thực phẩm cho bò thường được chế biến từ lục phủ ngũ tạng, xương, óc của động vật nhai lại.Thiệt hại lên cả vài tỷ mỹ kim cộng thêm tiền mua chất đạm thực vật để chế tạo món ăn mới cho bò sau này.
Về bệnh Bò Điên
Bệnh Bò Điên có tên y học dài dòng, khó hiểu là Bovine Spongiform Encephalopathy ( BSE ), nên dân chúng gọi giản dị là Mad Cow Disease.
Đây là một bệnh thoái hóa của hệ thần kinh nào tủy của loài bò, đưa tới tử vong và có thể truyền sang sinh vật khác. Nó tương tự như bệnh tiêu hủy não ở người, bệnh Creutzfeldt-Jakob Disease, thường thì do dùng kích thích tố tăng trưởng thiên nhiên mà có.
Loài người có thể nhiễm Bệnh Bò Điên khi ăn phải tác nhân gây bệnh và được coi như một dạng của bênh CJD. Bệnh cần thời gian dăm mười năm để phát hiện kể từ khi lây. Khi đã xuất hiện thì nó gây đau đớn cho nạn nhân, với cái chết không tránh được trong vòng một năm.
Bệnh được sự lưu tâm của giới khoa học vào tháng 11 năm 1986 khi một bác sĩ thú y thấy triệu chứng bệnh ở một con bò tại một nông trại trong miền tây nước Anh. Nhưng theo các nhà dịch học, thì có lẽ bệnh khởi đầu với trường hợp một con bò bị nhiễm bệnh từ thập niên 1970. Nhiễm từ đâu, chưa ai trả lời được. Con bò được đưa vào lò sát sinh trước khi có triêu chứng bệnh, thịt được mang ra chợ bán. Xương, đầu, bộ đồ lòng, tim phổi được đưa tới các xưởng để chế biến tăng cường chất đạm cho thực phẩm gia súc. Thực phẩm nhiễm độc này được tung ra thị trường, nhiều bò khác ăn phải và bệnh tiếp tục lan rôäng như những cánh thư luân lưu. Bệnh âm thầm phát triêån, vì con bò đầu tiên chỉ mới nhiễm chứ chưa có triệu chứng bệnh, và thực phẩm nhiễm độc được phân phối khắp nơi.
Bò Điên xẩy ra là do có một yếu tố gây bệnh. Cho tới nay, chưa khoa học gia nào chứng minh được yếu tố đó ra sao, là gì.
Có người cho đó là một phân tử chất đạm có khả năng tự sinh sôi nẩy nở, gọi là prion. Người khác cho đó là một vi sinh vật giống như virus có nhân và có bộ gene.Yếu tố đó rất cân bằng, không bị tiêu diệt bởi sự đông lạnh, xấy khô hoặc bởi sức nóng khi nấu nương hay trong lò khử trùng.

Yếu tố này tấn công óc nào, tủy sống loài bò, khiến các bộ phận này đổi dạng nom như miếng bọt biển. Theo các chuyên viên Y Tế Pháp, thì yếu tố này không có trong thịt và sữa của bò có bệnh, nên nếu không ăn óc não bò bị bệnh thì không lây. Nhưng ai mà dám tin trong khi dư luận còn xôn xao luôn luôn nói tới Bệnh Bò Điên.
Bệnh này rất hiếm có. Từ năm tháng 11 năm 1986 tới tháng Chạp năm 2000, có khoảng 180, 000 trường hợp Bò Điên được xác nhận ở Anh Quốc; 1300 trường hợp ở các nước Pháp, Ái Nhĩ Lan, Bỉ, Đan Mạch, Lục Xâm Bảo, Thụy sĩ, Bồ Đào Nha; vài trường hợp ở Đức, Tây Ban Nha; Một vài trường hợp ở Gia Nã Đai, Ý nhưng là do nhập cảng bò từ Anh tới. Bên Anh, số trường hợp khám phá ra cao nhất vào năm 1992 rồi sau đó giảm dần nhờ áp dụng các phương pháp thử nghiệm mới để tìm ra bệnh Bò Điên. Ở người, thì sau dịch Bò Dại ở Aâu Châu mấy năm trước đây, có 143 người ở Anh và 10 người từ các quốc gia khác chết vì một thứ bệnh CJD tương tự Bệnh Bò Điên. Bệnh sốp não bộ này còn có ở vài súc vật khác như cừu, dê, nai, mèo.
Hậu quả bệnh Bò Điên
Hậu quả của Bệnh Bò Điên ảnh hưởng tới sinh hoạt mọi thứ của nhiều quốc gia.
Chính quyền Anh, Pháp, Liên Hiệp Âu châu thì bị chỉ trích năng nề vì đã không đối phó hữu hiệu, kịp thời với sự lan tràn của bệnh.
Thị trường thịt bò bị xáo trộn. Tiêu thụ thịt bò giảm cả 50%. Giới chăn nuôi bò bị lỗ lã. Ngay cả các tay đầu bếp cũng gặp trở ngại, vì không được nấu món sở trường như T-bone vì thịt này bị cấm bán. Và người sành ăn mất vài món ăn hợp khẩu. Đã có lúc, hệ thống thực phẩm mau lẹ Mc Donald đình chỉ xử dụng thịt bò Anh Quốc trong 660 tiệm này ở bên Anh.
Bên Mỹ, chính phủ và đại diện kỹ nghệ nuôi bò đã hội họp để thảo luận các biện pháp ngăn ngừa không cho bệnh Bò Điên từ Âu châu lan vào Mỹ. Cơ quan Thực phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ cũng đã ra lệnh phong tỏa 1200 con bò ở Texas vì nghi là chúng có thể được nuôi bằng thực phẩm có thể nhiễm độc. Cơ quan này đã cấm nuôi bò bằng thực phẩm chế từ động vật.
Rồi đến cuối năm 2003 thì bò Điên đã thực sự vào nước Mỹ. Trước đây, dư luận dân chúng nơi đây biết có vấn đề Bệnh bò Điên ở Âu châu nhưng họ không mấy lo ngại , vì tin tưởng ở các biện pháp phòng ngừa. Nhưng nay thì họ xôn xao trước tin Bò Điên xuất hiện ở tiểu bang Wasington. Chính quyền Mỹ cố trấn an dân chúng, tuyên bố sản phẩm từ con bò Điên Dại đã được cô lập, tiêu hủy. Nhưng các quốc gia nhập cảng thịt bò từ Mỹ thì dè dặt hơn. Để bảo vệ con dân của họ, cả chục nưóc,trong đó có Việt Nam, đã tạm ngưng nhập cảng thị bò từ Mỹ cho tới khi tình hình sáng tỏ hơn. Kinh tế Mỹ đã rắc rối, bây giờ trự Bò Diên này lại làm rắc rối thêm. Vì mỗi năm Mỹ sản xuất cả trên 2,5 tỷ mỹ kim thịt bò, bằng số tiền mà người Việt sống ở nước ngoài gửi giúp đồng bào trong nước.
Một người khi có bệnh thì đi tìm thầy thuốc. Bệnh chẳng may bất trị, mêänh môät thì ông chủ nhà hòm tới giúp.
Nhưng ngày nay, thêm các thầy cãi cũng tiếp tay. Để coi ông thầy thuốc có hành nghề đúng tiêu chuẩn không, ông nhà nước có lo vấn đề y tế đầy đủ không. Phía nào mà nghi là sơ hở thì thầy cãi phải làm sáng tỏ. Để người bệnh khỏi thiệt hại oan. Và cũng để trương mục ngân hàng của mình mập thêm chút nữa. Trong khủng hoảng Bò Điên ở Âu châu, nhiều vị luật sư danh tiếng đã đứng ra bênh vực cho lẽ phải, cho người dân chẳng may tin ở sự bảo vệ của chính quyền, ăn phải thịt bò bị bệnh.
Phen này là khối chính phủ sạt nghiệp vì bồi thường, khối lãnh đạo về vườn đuổi gà cho người bạn trăm năm.
Phòng ngừa
Ngoài sự quan tâm của các quốc gia liên hệ, Cơ Quan Y Tế Thế Giới cũng đặc biệt dành nhiều ngân khoản để nghiên cứu nguyên nhân, cách tìm bệnh và cách phòng ngừa, chữa trị bệnh thoái hóa thần kinh này ở bò và ở người. Tổ chức này khuyến cáo tất cả các quốc gia cấm việc xử dụng tế bào của động vật nhai lại để làm thực phẩm cho đồng loại và loại bỏ mọi tế bào nghi là bị nhiễm yếu tố gây Bệnh Bò Điên. Cũng theo cơ quan này thì chưa có bằng chứng là thịt bò và sữa bò bị nhiễm độc .
Ngoài việc thử nghiệm kiếm tác nhân gây bệnh trong hệ thần kinh bò, bên Âu Châu người ta đã tìm ra một thử nghiệm mau lẹ để coi xem bò có bị nhiễm độc hay không. Một trong những tác giả của thử nghiệm nói rằng, từ nay, với phương pháp này, ta có thể loại những con bò bị bệnh mà chưa có triệu chứng đồng thời cũng giúp theo dõi tình hình dịch bệnh ở các quốc gia đang gặp nạn. Thịt con bò Điên ở Mỹ đã được các phòng thí nghiệm ở Anh xác định là bị bệnh nhiễm hủy hoại thần kinh.
Kết luận
Dinh dưỡng hiện bây giờ là câu chuyện thường bàn cãi của mọi người. Ăn sao cho khỏi mập, cho cholesterol khỏi lên cao kẻo bị nguy cơ tăng bệnh tật. Nhiều chuyên gia đã khuyên nên bớt ăn thịt đỏ, mà thịt bò là chính vì nhiều mỡ, khó tiêu.
Âu chuyện Bò Điên cũng là một cái cớ hay, để ta bớt tiêu thụ món filet mignon, rib eyes đạm chất này. Cứ thực phẩm thực vật, ăn chay, cơm nắm muối vừng lại khỏe. Đỡ tốn tiền lại bớt lo sinh bệnh.
Nói vậy chứ ăn rau trái bây giờ cũng cần cẩn thận vì hóa chất diệt trnøng được dùng thái quá nên vỏ táo, ngọn rau đầy dẫy những hóa chất này. Lai mất công gọt vỏ hoặc rửa nước kỹ cho sạch.
Bác sĩ Nguyễn Ý-ĐỨC
Texas-cuối 12-2003

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ngày nay, có nhiều người lớn hơn bao giờ hết đang phải đối mặt với chứng rối loạn khả năng tập trung- thiếu khả năng chú ý, hay ADHD. Người ta nghi ngờ nguyên nhân chính của vấn đề này là do công nghệ hiện đại đang gây áp lực lên não bộ của họ. Trong khi có gần 10% trẻ em được chẩn đoán mắc chứng ADHD, một phân tích tổng hợp gần đây từ nhiều nghiên cứu cho thấy gần 6.8% người lớn mắc chứng ADHD – tăng từ 4.4% vào năm 2003.
Bộ não của chúng ta thường có khuynh hướng tìm kiếm và phản ứng với những điều mang lại sự hài lòng, gọi là phần thưởng. Khi chúng ta đói, bộ não hiểu rằng thức ăn là một phần thưởng, còn khi ta khát, nước sẽ là phần thưởng. Nhưng lạm dụng các chất gây nghiện như rượu và các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến các con đường tìm kiếm phần thưởng tự nhiên trong bộ não, tạo ra những ham muốn khó kiểm soát và làm giảm khả năng kiểm soát hành vi của chúng ta.
Aissam Dam, cậu bé 11 tuổi, lớn lên trong một thế giới im lặng tuyệt đối. Em sinh ra đời đã bị điếc và chưa bao giờ nghe thấy bất kỳ tiếng động nào. Khi sống trong một cộng đồng nghèo ở Maroc, em đã học cách diễn đạt bằng ngôn ngữ ký hiệu do chính mình phát minh ra và không được đi học. Năm ngoái, sau khi chuyển đến Tây Ban Nha, gia đình đưa em đến gặp một chuyên gia về thính giác, người đã đưa ra một gợi ý đáng ngạc nhiên: Aissam có thể đủ điều kiện tham gia thử nghiệm lâm sàng sử dụng liệu pháp gen. Vào ngày 4 tháng 10, Aissam được đưa đến điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia, trở thành người đầu tiên được điều trị bằng liệu pháp gen ở Hoa Kỳ cho bệnh điếc bẩm sinh. Mục đích là cung cấp cho em thính giác, nhưng các nhà nghiên cứu không biết liệu phương pháp điều trị này có hiệu quả hay không, và nếu có thì em sẽ nghe được bao nhiêu.
Sau mùa lễ cuối năm là lúc các bậc phụ huynh lo lắng về con đường đại học của con cháu mình. Những con số điểm, những chữ viết tắt như GPA, SAT và ACT sẽ làm phụ huynh nhức đầu và chúng ta sẽ bàn lại về vai trò các điểm này và nhất là tương quan giữa SAT và IQ trong khung cảnh của các thay đổi gần đây ở Mỹ. Năm ngoái, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ quyết định cấm dùng màu da, nguồn gốc sắc tộc để quyết định tuyển chọn một ứng viên, từ chối không cho Đại học Harvard thực hành “tác dụng khẳng định” (affirmative action) để tăng sỉ số da màu không được đại diện đúng mức so với tỷ lệ trong dân số nói chung. Một trong những biện pháp được dùng để giảm bớt sỉ số dân Á Châu là gạt bỏ kết quả kỳ thi SAT hoặc giảm bớt tầm quan trọng của SAT, vì người gốc Á Châu có điểm SAT cao hơn nhiều so với các sắc dân khác.
Hội chứng người cứng đơ (Stiff Person Syndrome – SPS) là một căn bịnh có thể gây co thắt dữ dội và làm suy nhược các cơ, nhưng hầu hết mọi người đều không biết gì về nó mãi cho đến cuối năm ngoái, khi nữ danh ca Celine Dion công bố tình trạng bịnh của mình. Chứng rối loạn thần kinh và tự miễn dịch hiếm gặp này được cho là chỉ ảnh hưởng đến 1 hoặc 2 người trong một triệu người – và hai phần ba trong số những người bị là phụ nữ.
Tạp chí Consumer Reports vừa công bố phát hiện rằng nhựa vẫn hiện diện “rộng rãi” trong thực phẩm bất chấp các nguy hại về sức khỏe, và kêu gọi các cơ quan chức trách đánh giá lại mức độ an toàn của nhựa khi tiếp xúc với thực phẩm trong quá trình sản xuất. Tổ chức vô vụ lợi này cho biết rằng 84 trong số 85 mẫu thực phẩm ở siêu thị và thức ăn nhanh mà họ vừa kiểm tra gần đây có chứa “chất hóa dẻo” (plasticizers) được gọi là phthalates, một loại hóa chất được sử dụng để làm cho nhựa bền hơn.
Cách đâu 30-40 năm, lúc người tỵ nạn Việt mới định cư ở Mỹ và bắt đầu làm quen với các tập tục kể những tập quán về y tế ở Mỹ, trong y giới Mỹ cũng như các nước tây phương khác đang tranh cãi rất nhiều về chỉ định có nên cắt bao quy đầu theo thông lệ (routine circumcision) cho trẻ em sơ sinh hay không. Thuật ngữ “circumcision”, gốc latinh “circumcisio”. Từ "cắt bao quy đầu" xuất phát từ các từ Latin circum và caedo (circum: “xung quanh”; caedo: “tôi cắt”), có nghĩa đen là "cắt xung quanh". Từ epitome trong tiếng Hy Lạp cũng có nguồn gốc từ gốc có nghĩa là "cắt" hoặc "vết mổ". Trong tiếng Hebrew (Do Thái), phép cắt bao quy đầu được gọi là “peritomy”, xuất phát từ tiếng Hy Lạp peritomy.
Người ta vẫn thường nói “You are what you eat” (Những gì bạn ăn thể hiện bạn là ai). Nhưng có lẽ sẽ đúng hơn khi nói rằng những gì chúng ta ăn sẽ khiến chúng ta có những cảm xúc gì, bởi vì những tiến bộ trong lĩnh vực dinh dưỡng tâm thần học cho thấy chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe tâm thần của chúng ta.
Đặng Đình Bách: Tấm gương sáng về tinh thần đoàn kết cộng đồng và câu chuyện đau buồn về sự bất công cần phải khắc phục tại Việt Nam...
Việc thuốc trị béo phì Zepbound mới được thông qua đã bổ sung thêm lựa chọn cho các loại thuốc giúp giảm cân, nhưng nó cũng đi kèm với những thách thức về chi phí và khả năng tiếp cận, giống như các loại thuốc giảm cân khác trong cùng nhóm. Các loại thuốc trong nhóm này gồm chất chủ vận (agonists), hay chất bắt chước các hormone tự nhiên trong ruột có ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của cơ thể và tín hiệu đói phát ra từ não. Nhưng các loại thuốc đã được chuẩn thuận, các phiên bản tổng hợp của các hormone này, là những phân tử có kích thước lớn nên quá trình sản xuất khá tốn kém và mất thời gian. Điều này khiến cho thuốc có giá cả đắt đỏ và ngày càng khan hiếm
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.