Hôm nay,  

Khi Nào Người Già Ngưng Lái Xe?

16/09/200000:00:00(Xem: 7933)
Trong vài thập niên tới đây, số người già, trên 65 tuổi, lái xe ở Hoa Kỳ sẽ càng ngày càng nhiều. Thật vậy, tới năm 2020, sẽ có khoảng 15 phần trăm người già hơn 65 tuổi vẫn còn lái xe (SM Retchin, J Annapolle, Clin.Geriatr. Med. 9: 279, 1993).

Nhưng, thời gian trôi qua. Có một lúc nào đó người già lớn tuổi sẽ không lái xe được nữa. Trước hết, các cụ bắt đầu lo lắng cho sức khỏe của mình, vì mắt nhìn không rõ, vì phong thấp làm đau nhức, cử động khó khăn, và vì trí óc kém minh mẫn.

Vấn đây đặt ra ở đây là cho tới lúc nào, chính người già và thân nhân sẽ nhận thức được điều quan trọng là: khi lớn tuổi sẽ không lái xe an toàn được nữa"

Trước hết, đối với người già lái xe, chúng ta cần đặt những câu hỏi sau đây:
. lái xe có thường xuyên hay không" đi bao xa" lái xe đi đâu"
. lái quanh quẩn vùng quê hay ra ngoài tỉnh" Trung tâm thành phố hay ngoại ô"
. đường đi như thế nào"
. có quen đường xá hay không"
. có chở ai cùng đi không"
. có từng đụng xe bao giờ chưa"
. có hay lạc đường không"

Cần phải để ý thuốc men các cụ đang uống là thuốc gì" Vì nếu đang lái xe, không được uống những thuốc sau đây:
. Loại á phiện (opioids).
. Benzodiazepines.
. Antidepressants (thuốc chữa xuống tinh thần).
. Hypnotics (thuốc ngủ).
. Antipsychotics (thuốc tâm thần).
. Antihistamines (thuốc chữa dị ứng).
. thuốc chữa bệnh cao máu trong mắt (glaucoma).
. Nonsteroidal anti-inflammatory drugs (thuốc chữa phong thấp).
. muscle relaxants (chữa cho bắp thịt không căng thẳng). (DB Carr, American Family Physician, January 2000).

- Những bệnh tật sau đây, nhất là những loại bệnh già, cũng không thể lái xe được:
. bệnh liên hệ tới xương, bắp thịt, phong thấp,
. bệnh não, rối loạn thần kinh,
. tai biến mạch máu não,
. ngủ ngáy (apnea),
. ghiền rượu,
. thuốc xái nghiện ngập.

Nếu có những bệnh sau đây, cũng không được lái xe:
. kinh phong,tiểu đường, bệnh phổi, bệnh tim mạch, bệnh hay quên (dementia), bệnh Parkinson, mắt kém, lãng tai, ngủ ngáy (apnea).
- Những thay đổi hoạt động cơ thể của người già cũng không cho phép lái xe:

Bệnh nhân lớn tuổi cần thử nghiệm để tìm hiểu khả năng hoạt động. Thí dụ: thử nghiệm khả năng nhìn, nghe, chú ý (selective hay divided attention), cần phải tới những nơi chuyên môn. Văn phòng bác sĩ, nói chung, cũng không đũ khả năng chẩn định.

Về vấn đề ghiền rượu, sẽ đặt những câu hỏi cho các cụ như sau:
. Có khi nào cụ nghĩ cần phải bớt uống rượu hay không"
. Có ai chỉ trích cụ uống rượu mà lái xe không"
. Có khi nào cụ thấy hối hận vì uống rưôu không"
. Có khi nào vào mỗi buổi sáng cụ phải uống chút rượu không"

Vài lời khuyên thêm phòng ngừa khi lái xe:
. cả người lái xe lẫn hành khách đều phải đeo giây nịt (seat-belt) cho an toàn. Mặc dầu có người lấy cớ vì mập quá không muốn đeo nịt. Có người viện cớ phải hút thuốc lá nên không đeo nịt. Có trường hợp không ý thức được bổn phận khi lái xe cần phải đeo nịt an toàn.
. Nếu nam giới uống 3 li rượu, một giờ sau, mức rượu trong máu lên 0.05/dl máu, có cơ nguy tăng tai nạn lên gấp đôi. Văy tất nhiên là không được uống rượu khi lái xe.
. Cần phải đi đúng tốc độ theo bảng cho phép bên lề đường.
. không dùng điện thoại cầm tay khi lái xe.
. theo luật ở đây, nếu đi xe đạp thì phải đi nón sắt.

Những trường hợp sau đây không cho phép các cụ lái xe:
. Tự thấy sức khỏe yếu, hay khả năng quá yếu.
. Người thân trong gia đình khuyên nhủ không nên lái xe.
. mất bảo hiểm xe. . không được cấp bằng tiếp tục lái xe.

Và sau hết, cần giải pháp giúp các cụ những phương tiện chuyên chở công cộng.

Tuy nhiên, trường hợp các cụ không chịu nghe lời khuyên nhủ thì sự quyết định cuối cùng vẫn là Cơ quan cấp bằng lái xe (Motor Vehicle Department) sẽ phán xét và quyết định thu bằng lái xe ( DB Carr, American Family Physician, January 2000).

Nói tóm lại, phòng ngừa lái xe cho người già đặt trên căn bản an toàn, tránh tử vong, có lợi cho tất cả mọi người xung quanh, và cũng có lợi cho chính bản thân người lái xe nữa.

(Ghi chú: bài này viết với mục đích giúp nâng cao kiến thức, không dùng tiêu chuẩn trong việc lái xe. Nếu có gì thắc mắc, xin hỏi bác sĩ gia đình, những người có Thẩm Quyền hay Cơ Quan Cấp Bằng lái xe (DMV) tại nơi mình đang cư ngụ).

Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., FAAFP; E-mail: nmtran@hotmail.com ; Điện thoại: (714) 547-3915.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước2345678Trang sauTrang cuối

Vừa mới mua một thùng raspberry hôm qua, mà hôm nay chúng bắt đầu trông hơi…mốc lên rồi. Mà mang bỏ hết thì tiếc đứt ruột – hay là chỉ lấy những trái bị mốc bỏ ra là được? Không ít người sẽ quyết định như vậy. Tưởng chừng như vô hại, nhưng nấm mốc trên thực phẩm có thể gây ra nhiều vấn đề, từ chứng khó tiêu cho đến những tình huống nghiêm trọng nhất như tổn thương thận hoặc thậm chí là ung thư.

Các cơ quan y tế Trung Quốc tuần qua cho biết họ chưa phát hiện bất kỳ mầm bệnh bất thường hoặc chủng vi-rút mới nào sau khi Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) yêu cầu cung cấp thông tin về các đợt bùng phát bịnh hô hấp. WHO đã yêu cầu Trung Quốc cung cấp thêm thông tin chi tiết sau khi các tổ chức như Program for Monitoring Emerging Diseases (ProMED) báo cáo về các trường hợp viêm phổi chưa được chẩn đoán ở trẻ em ở miền bắc Trung Quốc.

Nghệ (turmeric) là một loài thực vật có hoa thuộc họ gừng. Từ lâu, nghệ đã được đánh giá cao trong nền y khoa cổ Ayurvedic ở Ấn Độ nhờ đặc tính chống viêm. Với ẩm thực Châu Á, nghệ cũng được ưa thích bởi hương vị và màu sắc của nó. Trong tiếng Hindi, nghệ được gọi là Haldi, có nguồn gốc từ tiếng Phạn có nghĩa là “màu vàng.” Nhưng đối với hàng triệu người Nam Á thường xuyên sử dụng nghệ, màu vàng rực rỡ của nghệ có thể khiến họ mất mạng.

Thời gian Mở Ghi Danh Medicare (Open Enrollment) đang diễn ra. Chúng tôi đã chọn một số câu hỏi về chủ đề này và muốn chia sẻ thông tin trong chuyên mục của tháng này. Chúng tôi đã thêm một câu hỏi để giải quyết rõ ràng hơn những lĩnh vực mà nhiều người còn nhầm lẫn về vắc xin ngừa COVID-19. Nếu quý vị có thêm câu hỏi về Medicare, Medicaid, thị trường bảo hiểm Y tế theo đạo luật chăm sóc giá cả phải chăng, phúc lợi hưu trí an sinh xã hội, thu nhập an sinh bổ sung hoặc tiêm chủng ngừa COVID/cúm, quý vị có thể liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay bằng 3 cách:

Mua thuốc bậy bạ không nguồn gốc là một trò xui rủi. Từ Xanax đến cocaine, thuốc hoặc thuốc giả được mua ở những nơi không phải cơ sở y tế có thể chứa liều lượng fentanyl nguy hiểm cho tính mạng. Các bác sĩ đã chứng kiến sự gia tăng sử dụng fentanyl không cố ý từ những người mua các loại thuốc theo toa thuộc nhóm opioid và các loại thuốc khác có chứa hoặc pha, trộn fentanyl. Người ta nhận thấy Fentanyl đã được đưa vào nguồn cung cấp thuốc heroin ở Massachusetts. Vào năm 2016, Giáo sư Kavita Babu và các đồng nghiệp phát hiện ra rằng những bệnh nhân đến khoa cấp cứu với báo cáo sử dụng quá liều heroin thường có fentanyl trong kết quả xét nghiệm mẫu thuốc của họ.

Hàng năm, trên khắp thế giới sẽ có hàng triệu người quyết tâm không động tới các loại đồ uống có cồn trong một tháng – truyền thống này bắt đầu từ Tháng Giêng Khô Ráo (Dry January) và sau này mở rộng thành nhiều nỗ lực tương tự, chẳng hạn như Tháng Mười Tỉnh Táo (Sober October). Cho dù đó là cả một chiến dịch đông đảo người tham gia, hay chỉ đơn giản là nỗ lực của một cá nhân để bớt ‘say xỉn’ lại, số lượng người tham gia ‘tháng kiêng rượu’ có vẻ như ngày càng nhiều.

Thường thì ai cũng sẽ nghĩ rằng tế bào sống tốt hơn tế bào chết. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đúng: các tế bào thường hy sinh bản thân để giữ cho chúng ta khỏe mạnh. Chúng là những ‘anh hùng thầm lặng’ chẳng màng sinh-tử để bảo vệ chúng ta. Mặc dù cái chết có vẻ thụ động – là một kết thúc đáng tiếc xảy ra theo kiểu “muốn tránh cũng không được” – nhưng cái chết của các tế bào thường có chủ đích và mang tính chiến lược. Tại sao tế bào chết và chết như thế nào là chuyện khá phức tạp và có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tổng thể của chúng ta.

Một người đàn ông 29 tuổi mắc HIV/AIDS giai đoạn cuối, đã qua đời 18 ngày sau khi được chẩn đoán mắc bệnh đậu khỉ. Trường hợp này nhấn mạnh tính dễ bị tổn thương của hệ thống miễn dịch bị suy giảm trước mối đe dọa mới nổi này, nhắc nhở về nguy cơ gia tăng đậu khỉ đối với một số nhóm dân cư. Riêng tại TPHCM, từ đầu năm đến nay, 20 ca mắc bệnh đậu khỉ được ghi nhận, trong đó có 18 bệnh nhân dương tính với HIV.

Trong những tuần gần đây, tin tức về việc vận động viên thể dục dụng cụ Mary Lou Retton phải vào bệnh viện vì một loại viêm phổi (pneumonia) hiếm gặp đã khiến nhiều người quan tâm và tò mò về căn bệnh này.

Vào mùa cảm cúm, nhiều người sẽ ‘khư khư’ một vũ khí phòng thủ quen thuộc: Vitamin C – dạng viên, dạng bột và tất cả các dạng phổ biến khác. Chất dinh dưỡng này là một trong nhiều loại supplements, từ vitamin A đến kẽm, thường được sử dụng bởi những người muốn tăng cường hệ thống miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Nhưng vitamin C cũng có thể là một trong những chất dinh dưỡng bị lạm dụng nhiều nhất.
Trang đầuTrang trước2345678Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.