Hôm nay,  

Viêm Phổi Là Gì? Có Những Loại Viêm Phổi Nào?

03/11/202300:00:00(Xem: 4288)
 
viem phoi
Ở Hoa Kỳ, mỗi năm có hơn một triệu trường hợp phải vào bệnh viện và khoảng 40,000 người chết vì viêm phổi. (Nguồn: pexels.com)
 
Trong những tuần gần đây, tin tức về việc vận động viên thể dục dụng cụ Mary Lou Retton phải vào bệnh viện vì một loại viêm phổi (pneumonia) hiếm gặp đã khiến nhiều người quan tâm và tò mò về căn bệnh này.
 
Trên thế giới, viêm phổi là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho trẻ em dưới 5 tuổi. Còn ở Hoa Kỳ, đây là nguyên nhân hàng đầu khiến người ta phải vào bệnh viện. Mỗi năm, có hơn một triệu trường hợp phải vào bệnh viện và khoảng 40,000 người chết vì căn bệnh này. Viêm phổi là do tình trạng các túi khí nhỏ trong phổi bị viêm, mức độ trải dài từ nhẹ đến nặng đến mức đe dọa tính mạng. Nếu không được điều trị, viêm phổi có thể dẫn đến những hậu quả chết người, như thiếu oxy và nhiễm trùng máu.
 
Viêm phổi được chẩn đoán như thế nào?
 
Viêm phổi là tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp dưới (lower airways), đặc biệt là các túi khí nhỏ gọi là phế nang (alveoli), đóng vai trò là điểm trao đổi để cung cấp oxy vào máu và loại bỏ carbon dioxide. Có nhiều yếu tố khác nhau có thể gây ra bịnh viêm phổi, bắt đầu ở đường hô hấp trên và sau đó di chuyển vào các phần sâu hơn của phổi.
 
Một số triệu chứng phổ biến của viêm phổi bao gồm ho, khó thở, đau ngực và mệt mỏi toàn thân. Để chẩn đoán viêm phổi, bác sĩ sẽ sử dụng ống nghe kiểm tra nhịp thở của bệnh nhân, và nghe được âm thanh tanh tách đặc trưng, ​​tương tự như âm thanh của giấy bị nhàu. Tianshi David Wu, bác sĩ khoa hô hấp tại Baylor College of Medicine cho biết: “Bấy nhiêu là đủ để chẩn đoán bịnh viêm phổi rồi,” đồng thời nói thêm là nếu bác sĩ vẫn không chắc chắn, họ cũng có thể yêu cầu chụp X-quang phổi để xác nhận chẩn đoán.
 
Bốn loại viêm phổi
 
Viêm phổi có 4 loại chính được phân loại dựa trên nguyên nhân: do nhiễm vi khuẩn (bacterial), do nhiễm vi-rút (viral), do nhiễm nấm (fungal) và do bị nhiễm khuẩn bệnh viện (hospital-acquired).
 
Theo bác sĩ Wu, phần lớn là “không có cách nào để biết liệu ca viêm phổi là do vi khuẩn, vi-rút hay nấm gây ra nếu chỉ khám thôi. Hầu hết các trường hợp bị viêm phổi đều không được chẩn đoán về nguyên nhân gây ra bịnh.” Thay vào đó, các bác sĩ sẽ điều trị dựa trên các triệu chứng của bịnh và tiền sử bệnh của bệnh nhân, sử dụng những thông tin này để đưa ra liệu trình điều trị tốt nhất.
 
Đầu tiên, phổ biến nhất là viêm phổi do vi khuẩn. Bởi vì do vi khuẩn gây ra, cho nên nó có thể dễ dàng điều trị bằng kháng sinh. Sử dụng kháng sinh sẽ giúp giải quyết các triệu chứng, bệnh nhân sẽ bắt đầu cảm thấy khỏe hơn sau vài ngày dùng thuốc. Wu nói thêm: “Điều trị càng sớm càng tốt.” Ngoài ra còn có một loại vắc xin chống lại chủng vi khuẩn gây viêm phổi đáng chú ý nhất; vắc xin này được chuẩn thuận cho một số nhóm nhất định, bao gồm cả bệnh nhân trên 65 tuổi và những người từng mắc một số bệnh lý.
 
Thứ hai là viêm phổi do vi-rút, ít phổ biến hơn. Loại viêm phổi này thường do một loại vi-rút như cúm, SARS-CoV-2 (vi-rút gây ra COVID-19), hoặc RSV (một loại vi-rút đường hô hấp thường gây ra các triệu chứng nhẹ giống như cảm lạnh) gây ra. Viêm phổi do vi-rút thường sẽ bắt đầu ở đường hô hấp trên, sau đó di chuyển xuống phổi.
 
Nhiễm vi-rút cũng có thể khiến chúng ta bị viêm phổi do vi khuẩn, vì nó làm suy yếu hệ thống miễn dịch của chúng ta, khiến ta dễ bị nhiễm khuẩn thứ phát (secondary infection). Mặc dù không thể điều trị vi-rút bằng kháng sinh, nhưng có những loại vắc-xin có thể giúp ngăn ngừa: vắc-xin cúm hàng năm, vắc-xin COVID và vắc-xin RSV mới cho những người đủ điều kiện tiêm phòng.
 
Thứ ba là viêm phổi do nấm, loại này rất hiếm và thường gặp ở những bệnh nhân có bệnh lý từ trước, chẳng hạn như hệ thống miễn dịch bị suy giảm. Lucas Kimmig, bác sĩ khoa hô hấp tại University of Chicago Medicine, cho biết viêm phổi do nấm có khuynh hướng ảnh hưởng đến những người bị rối loạn tự miễn dịch, các bệnh nhân đang hóa trị hoặc các loại bịnh mãn tính khác có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch. Viêm phổi do nấm cần có một chiến lược điều trị khác, và thường có thể chuyển biến nặng hơn do các biến chứng của cả viêm phổi và các bệnh lý khác.
 
Cuối cùng, viêm phổi do bị nhiễm khuẩn bệnh viện được xếp là một loại riêng biệt vì môi trường bệnh viện thường khiến bệnh nhân tiếp xúc với một nhóm vi khuẩn khác nhau, bao gồm cả các chủng có khả năng kháng lại thuốc kháng sinh. Viêm phổi do bị nhiễm khuẩn bệnh viện có thể ảnh hưởng đến cách các bác sĩ điều trị. Bệnh nhân có nguy cơ mắc một số loại vi khuẩn khác nhau và điều này ảnh hưởng đến việc lựa chọn kháng sinh.
 
Tại sao bệnh viêm phổi lại nghiêm trọng?
 
Điều nguy hiểm ở bịnh viêm phổi là nếu không được điều trị, nó có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng và có thể lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
 
Jason Turowski, bác sĩ chuyên khoa hô hấp tại Cleveland Clinic, cho biết: “Nếu có vi khuẩn hoặc vi-rút lây nhiễm vào tới trong phổi, sẽ không có cách nào để loại bỏ nó. Nó có thể lây nhiễm tràn lan khắp nơi.”
 
Điều nguy hiểm nhất của bệnh viêm phổi là nó có thể làm cho phổi bị tổn thương, khiến cơ thể không nhận đủ lượng oxy cần thiết. Tổn thương này thường xảy ra do các tế bào viêm tích tụ trong phế nang, ngăn cản đường vận chuyển oxy đi vào và không cho carbon dioxide được giải phóng ra.
 
Một nguy cơ khác là viêm phổi có thể lan sang các bộ phận khác, chẳng hạn như khoảng trống giữa phổi và thành ngực, hoặc vào mạch máu. Khi nhiễm trùng bắt đầu lan sang các bộ phận khác, nó có thể chuyển thành tình trạng sepsis (nhiễm trùng trong máu). Sepsis có thể nhanh chóng trở nặng và thường dẫn đến tử vong.
 
Ai có nguy cơ bị viêm phổi cao nhất?
 
Những người có nguy cơ bị viêm phổi cao nhất bao gồm trẻ em dưới 5 tuổi, người cao niên trên 65 tuổi và những người từng mắc các bịnh như bịnh tim mạch và bịnh phổi, hoặc những người có hệ thống miễn dịch suy yếu do hóa trị hoặc ghép tạng.
 
Các yếu tố khác bao gồm mắc bịnh tiểu đường hoặc hút thuốc, uống rượu bia nhiều.
 
Wu nói: “Hầu hết các dạng viêm phổi đều ở mức độ nhẹ và sẽ tự khỏi. Nhưng nếu nó nghiêm trọng đến mức phải phải vào bệnh viện thì có lẽ còn có những nguyên nhân khác.”
 
Dấu hiệu cảnh báo viêm phổi đang chuyển biến xấu
 
Đối với những bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh viêm phổi và đang hồi phục tại nhà, có một số dấu hiệu cho thấy họ có thể cần thêm sự chăm sóc y tế: dù đã được điều trị, uống thuốc, nhưng bịnh tình vẫn trở nặng, có thể là sốt không giảm, vẫn còn bị đau ngực hoặc khó thở, thở nhanh – những dấu hiệu cho thấy cơ thể không nhận đủ oxy.
 
Điều quan trọng là hãy liên lạc với bác sĩ ngay khi cảm thấy có điều gì đó khác thường. Nếu được báo sớm, bác sĩ có thể hướng dẫn quý vị; và sau đó nếu tình trạng quý vị trở nên tồi tệ hơn, họ có thể giúp chuẩn bị sẵn mọi thứ khi quý vị cần phải vào bệnh viện.
 
Nguồn: “There are actually 4 types of pneumonia. These are the differences” được đăng trên trang Nationalgeographic.com.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Vừa mới mua một thùng raspberry hôm qua, mà hôm nay chúng bắt đầu trông hơi…mốc lên rồi. Mà mang bỏ hết thì tiếc đứt ruột – hay là chỉ lấy những trái bị mốc bỏ ra là được? Không ít người sẽ quyết định như vậy. Tưởng chừng như vô hại, nhưng nấm mốc trên thực phẩm có thể gây ra nhiều vấn đề, từ chứng khó tiêu cho đến những tình huống nghiêm trọng nhất như tổn thương thận hoặc thậm chí là ung thư.
Các cơ quan y tế Trung Quốc tuần qua cho biết họ chưa phát hiện bất kỳ mầm bệnh bất thường hoặc chủng vi-rút mới nào sau khi Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) yêu cầu cung cấp thông tin về các đợt bùng phát bịnh hô hấp. WHO đã yêu cầu Trung Quốc cung cấp thêm thông tin chi tiết sau khi các tổ chức như Program for Monitoring Emerging Diseases (ProMED) báo cáo về các trường hợp viêm phổi chưa được chẩn đoán ở trẻ em ở miền bắc Trung Quốc.
Nghệ (turmeric) là một loài thực vật có hoa thuộc họ gừng. Từ lâu, nghệ đã được đánh giá cao trong nền y khoa cổ Ayurvedic ở Ấn Độ nhờ đặc tính chống viêm. Với ẩm thực Châu Á, nghệ cũng được ưa thích bởi hương vị và màu sắc của nó. Trong tiếng Hindi, nghệ được gọi là Haldi, có nguồn gốc từ tiếng Phạn có nghĩa là “màu vàng.” Nhưng đối với hàng triệu người Nam Á thường xuyên sử dụng nghệ, màu vàng rực rỡ của nghệ có thể khiến họ mất mạng.
Thời gian Mở Ghi Danh Medicare (Open Enrollment) đang diễn ra. Chúng tôi đã chọn một số câu hỏi về chủ đề này và muốn chia sẻ thông tin trong chuyên mục của tháng này. Chúng tôi đã thêm một câu hỏi để giải quyết rõ ràng hơn những lĩnh vực mà nhiều người còn nhầm lẫn về vắc xin ngừa COVID-19. Nếu quý vị có thêm câu hỏi về Medicare, Medicaid, thị trường bảo hiểm Y tế theo đạo luật chăm sóc giá cả phải chăng, phúc lợi hưu trí an sinh xã hội, thu nhập an sinh bổ sung hoặc tiêm chủng ngừa COVID/cúm, quý vị có thể liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay bằng 3 cách:
Mua thuốc bậy bạ không nguồn gốc là một trò xui rủi. Từ Xanax đến cocaine, thuốc hoặc thuốc giả được mua ở những nơi không phải cơ sở y tế có thể chứa liều lượng fentanyl nguy hiểm cho tính mạng. Các bác sĩ đã chứng kiến sự gia tăng sử dụng fentanyl không cố ý từ những người mua các loại thuốc theo toa thuộc nhóm opioid và các loại thuốc khác có chứa hoặc pha, trộn fentanyl. Người ta nhận thấy Fentanyl đã được đưa vào nguồn cung cấp thuốc heroin ở Massachusetts. Vào năm 2016, Giáo sư Kavita Babu và các đồng nghiệp phát hiện ra rằng những bệnh nhân đến khoa cấp cứu với báo cáo sử dụng quá liều heroin thường có fentanyl trong kết quả xét nghiệm mẫu thuốc của họ.
Hàng năm, trên khắp thế giới sẽ có hàng triệu người quyết tâm không động tới các loại đồ uống có cồn trong một tháng – truyền thống này bắt đầu từ Tháng Giêng Khô Ráo (Dry January) và sau này mở rộng thành nhiều nỗ lực tương tự, chẳng hạn như Tháng Mười Tỉnh Táo (Sober October). Cho dù đó là cả một chiến dịch đông đảo người tham gia, hay chỉ đơn giản là nỗ lực của một cá nhân để bớt ‘say xỉn’ lại, số lượng người tham gia ‘tháng kiêng rượu’ có vẻ như ngày càng nhiều.
Thường thì ai cũng sẽ nghĩ rằng tế bào sống tốt hơn tế bào chết. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đúng: các tế bào thường hy sinh bản thân để giữ cho chúng ta khỏe mạnh. Chúng là những ‘anh hùng thầm lặng’ chẳng màng sinh-tử để bảo vệ chúng ta. Mặc dù cái chết có vẻ thụ động – là một kết thúc đáng tiếc xảy ra theo kiểu “muốn tránh cũng không được” – nhưng cái chết của các tế bào thường có chủ đích và mang tính chiến lược. Tại sao tế bào chết và chết như thế nào là chuyện khá phức tạp và có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tổng thể của chúng ta.
Một người đàn ông 29 tuổi mắc HIV/AIDS giai đoạn cuối, đã qua đời 18 ngày sau khi được chẩn đoán mắc bệnh đậu khỉ. Trường hợp này nhấn mạnh tính dễ bị tổn thương của hệ thống miễn dịch bị suy giảm trước mối đe dọa mới nổi này, nhắc nhở về nguy cơ gia tăng đậu khỉ đối với một số nhóm dân cư. Riêng tại TPHCM, từ đầu năm đến nay, 20 ca mắc bệnh đậu khỉ được ghi nhận, trong đó có 18 bệnh nhân dương tính với HIV.
Vào mùa cảm cúm, nhiều người sẽ ‘khư khư’ một vũ khí phòng thủ quen thuộc: Vitamin C – dạng viên, dạng bột và tất cả các dạng phổ biến khác. Chất dinh dưỡng này là một trong nhiều loại supplements, từ vitamin A đến kẽm, thường được sử dụng bởi những người muốn tăng cường hệ thống miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Nhưng vitamin C cũng có thể là một trong những chất dinh dưỡng bị lạm dụng nhiều nhất.
Cách đây không lâu, ngôi sao nhạc pop 29 tuổi Justin Bieber đã phải hủy chuyến lưu diễn quốc tế sau khi một phần khuôn mặt của anh bị liệt do biến chứng của bệnh giời leo (shingles), bệnh lo một loại siêu vi gây ra và được cho là chỉ ảnh hưởng đến người cao niên. Tuy nhiên, thực tế là bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh giời leo và có một số bằng chứng cho thấy số trường hợp mắc bệnh ngày càng gia tăng ở người dưới 50 tuổi.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.