Ở những vùng Bắc Mỹ, về mùa đông, có thứ bệnh người già hay trẻ nhỏ phải đề phòng: đó là khi nhiệt độ cơ thể xuống quá thấp, dưới 95 độ F chẳng hạn, rất nguy hiểm. Lý do chính là bởi cơ thể không thể đáp ứng được khi nhiệt độ bên ngoài xuống rất thấp.
Vậy khi nào biết mình bị bệnh cơ thể hạ nhiệt quá thấp (hypothermia)"
Những triệu chứng quen thuộc trước nhất là thấy da mặt mũi xám ngoét. Trong vài trường hợp khác. ngược lại, thấy mặt lại đỏ gay. Chân tay run rẩy. Đôi khi toàn diện cơ thể run rẩy. Tim đập thất nhịp. Miệng nói lứu lưỡi. Thở chậm chạp. Đo nhiệt độ cơ thể hạ thấp tới 95 độ F, hay còn xuống thấp nữa. Người cảm thấy như mơ màng buồn ngủ. Đôi lúc bị hôn mê. Khi nhiệt trong cơ thể xuống thật thấp, chẳng hạn khoảng 90 độ F, hay thấp hơn nữa, người sẽ bị hôn mê.
Vậy muốn chống lạnh phải làm gì"
Ăn cơm hay đồ ăn nóng. Nên uống nhiều nước nóng. Ăn nhiều rau hay trái cây. Ăn đủ chất bạch đản trong thịt hay sữa và ăn bánh mì.
Về phương diện ăn mặc thì quần áo phải ấm áp. Đừng mặc quần áo chật quá. Áo quần mặc nhiều lớp tốt hơn chỉ có một lớp vải. Phải đội nón mũ trên đầu, ngay cả ở trong nhà hay vào ban đêm! Tối đi ngủ phải đeo vớ. Mặc quần áo cho đầy đủ, che từ đầu tới chân! Đôi khi phải mặc loại quần áo bao gồm cả cơ thể và chân tay, để chống lạnh triệt để.
Lúc ra ngoài thì tất nhiên phải đi nón mũ, phủ hai tai, và che kín các ngón tay. Phụ nữ nên mặc thêm quần trong để chống lạnh tối đa. Mặc quần áo màu thẫm để hấp thụ thêm ánh sáng mặt trời, giữ cho cơ thể thêm ấm áp. Không nên đi giày quá chật vì máu sẽ khó lưu thông, gây khó chịu hoặc gây bệnh thương tổn vì lạnh giá (frostbite). Ban đêm ngủ phải đắp nhiều chăn cho ấm.
Phòng ngủ cũng phải giữ ấm áp, khoảng 70 tới 75 độ F. Nên bỏ màn rủ xuống để chống lạnh.
Cần tập thể dục, dù chỉ là những thể dục giản dị như cử động đầu gối, háng, v..v.., muc đích chính là giữ bắp thịt mạnh và nở nang. Nếu không thì ít ra cũng tập những cử động nhẹ nhành như co chân tay hay ngón tay, hay nghiêng đầu qua lại để tăng nhiệt độ cho cơ thể.
Bệnh cơ thể hạ thấp nhiệt độ hypothermia ảnh hưởng bệnh phong thấp kinh niên hay những bệnh mô lien kết (connective tissue diseases). Đối với những bệnh nhân đã từng bị tai biến mach máu não, tê liệt, hay bị cụt chân tay, lại càng phải thận trọng hơn. Nhiều loại thuốc uống ảnh hưởng hiện tượng chuyển hóa trong cơ thể cũng là lý do làm nhiệt độ xuống thấp trong cơ thể.
Một số thận trọng khác nữa cũng cần lưu ý như: không nên hoạt động qúa mức. Nếu xúc tuyết ngoài trời thì phải cẩn thận. Hoặc là lúc đẩy xe hay khi đi bộ ngoài trời rất lạnh trong mùa đông. Để ý chứng bệnh thương tổn ví giá la.nh frostbite ở nơi ngón chân, ngón tay, tai hay mũi. Không nên uống rượu vì rượu sẽ làm hạ nhiệt độ trong cơ thể.
Có những cặp vợ chồng già nếu phải ở riêng nên nhờ láng giềng kêu điện thoại mỗi ngày hay nhờ lối xóm qua lại mỗi ngày. Cần cất giữ số điện thoại quan trọng ở những chỗ dễ thấy như cửa tủ lạnh. Nhất là những số điện thoại của bác sĩ gia đình, nơi cấp cứu, họ hàng bà con quen thuộc, hay cả số 911 cũng vậy, v..v..
Trần Ma.nh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; E-mail: Tran.Ngo@verizon.net; Trang Web: http://groups.yahoo.com/DienDanYKhoa/
Vậy khi nào biết mình bị bệnh cơ thể hạ nhiệt quá thấp (hypothermia)"
Những triệu chứng quen thuộc trước nhất là thấy da mặt mũi xám ngoét. Trong vài trường hợp khác. ngược lại, thấy mặt lại đỏ gay. Chân tay run rẩy. Đôi khi toàn diện cơ thể run rẩy. Tim đập thất nhịp. Miệng nói lứu lưỡi. Thở chậm chạp. Đo nhiệt độ cơ thể hạ thấp tới 95 độ F, hay còn xuống thấp nữa. Người cảm thấy như mơ màng buồn ngủ. Đôi lúc bị hôn mê. Khi nhiệt trong cơ thể xuống thật thấp, chẳng hạn khoảng 90 độ F, hay thấp hơn nữa, người sẽ bị hôn mê.
Vậy muốn chống lạnh phải làm gì"
Ăn cơm hay đồ ăn nóng. Nên uống nhiều nước nóng. Ăn nhiều rau hay trái cây. Ăn đủ chất bạch đản trong thịt hay sữa và ăn bánh mì.
Về phương diện ăn mặc thì quần áo phải ấm áp. Đừng mặc quần áo chật quá. Áo quần mặc nhiều lớp tốt hơn chỉ có một lớp vải. Phải đội nón mũ trên đầu, ngay cả ở trong nhà hay vào ban đêm! Tối đi ngủ phải đeo vớ. Mặc quần áo cho đầy đủ, che từ đầu tới chân! Đôi khi phải mặc loại quần áo bao gồm cả cơ thể và chân tay, để chống lạnh triệt để.
Lúc ra ngoài thì tất nhiên phải đi nón mũ, phủ hai tai, và che kín các ngón tay. Phụ nữ nên mặc thêm quần trong để chống lạnh tối đa. Mặc quần áo màu thẫm để hấp thụ thêm ánh sáng mặt trời, giữ cho cơ thể thêm ấm áp. Không nên đi giày quá chật vì máu sẽ khó lưu thông, gây khó chịu hoặc gây bệnh thương tổn vì lạnh giá (frostbite). Ban đêm ngủ phải đắp nhiều chăn cho ấm.
Phòng ngủ cũng phải giữ ấm áp, khoảng 70 tới 75 độ F. Nên bỏ màn rủ xuống để chống lạnh.
Cần tập thể dục, dù chỉ là những thể dục giản dị như cử động đầu gối, háng, v..v.., muc đích chính là giữ bắp thịt mạnh và nở nang. Nếu không thì ít ra cũng tập những cử động nhẹ nhành như co chân tay hay ngón tay, hay nghiêng đầu qua lại để tăng nhiệt độ cho cơ thể.
Bệnh cơ thể hạ thấp nhiệt độ hypothermia ảnh hưởng bệnh phong thấp kinh niên hay những bệnh mô lien kết (connective tissue diseases). Đối với những bệnh nhân đã từng bị tai biến mach máu não, tê liệt, hay bị cụt chân tay, lại càng phải thận trọng hơn. Nhiều loại thuốc uống ảnh hưởng hiện tượng chuyển hóa trong cơ thể cũng là lý do làm nhiệt độ xuống thấp trong cơ thể.
Một số thận trọng khác nữa cũng cần lưu ý như: không nên hoạt động qúa mức. Nếu xúc tuyết ngoài trời thì phải cẩn thận. Hoặc là lúc đẩy xe hay khi đi bộ ngoài trời rất lạnh trong mùa đông. Để ý chứng bệnh thương tổn ví giá la.nh frostbite ở nơi ngón chân, ngón tay, tai hay mũi. Không nên uống rượu vì rượu sẽ làm hạ nhiệt độ trong cơ thể.
Có những cặp vợ chồng già nếu phải ở riêng nên nhờ láng giềng kêu điện thoại mỗi ngày hay nhờ lối xóm qua lại mỗi ngày. Cần cất giữ số điện thoại quan trọng ở những chỗ dễ thấy như cửa tủ lạnh. Nhất là những số điện thoại của bác sĩ gia đình, nơi cấp cứu, họ hàng bà con quen thuộc, hay cả số 911 cũng vậy, v..v..
Trần Ma.nh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; E-mail: Tran.Ngo@verizon.net; Trang Web: http://groups.yahoo.com/DienDanYKhoa/
Gửi ý kiến của bạn
