Hôm nay,  

Câu Chuyện Thầy Lang: Dinh Dưỡng ở Người Tuổi Cao

13/05/201100:00:00(Xem: 10694)

Câu Chuyện Thầy Lang: Dinh Dưỡng ở Người Tuổi Cao

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
Theo Viện Lão Khoa Hoa Kỳ, trong lãnh vực khoa học về người già, có một bộ-ba (triad) không thể tách rời và là những bộ phận của một tổng thể. Đó là dinh dưỡng-sức khỏe-hóa già (nutrition-health-aging).
Đề cập tới vấn đề dinh dưỡng ở tuổi già, giáo sư Nguyễn Thiện Thành có viết “Người có tuổi như đèn treo trước gió, cơ thể ngày một yếu dần. Tính tình, khẩu vị cũng bỗng nhiên thay đổi. Chính vì thế, người cao tuổi cũng cần một chế độ dinh dưỡng đặc biệt để hạn chế tối đa, phòng ngừa những bệnh thường dễ xâm nhập”.
Như vậy thì dinh dưỡng người già có vai trò quan trọng trong phẩm chất đời sống của quý vị này.
Tới tuổi già, có nhiều thay đổi sinh lý tự nhiên như tiêu hóa khó khăn, khẩu vị giảm, ít làm việc chân tay cho nên nhu cầu năng lượng bớt đi. Do đó sở thích và nhu cầu dinh dưỡng cũng phải thay đổi theo. Các thay đổi này ảnh hưởng tới sự chuyển hóa thực phẩm cũng như loại thực phẩm tiêu thụ. Vì vậy quý cụ cũng nên để ý tới những món ăn thích hợp trong bữa cơm của mình.
Nói chung thì người già có thể giảm phần nào về số lượng thực phẩm trong bữa ăn nhưng phẩm chất (quality) món ăn vẫn phải tương tự như khi còn trẻ. Món ăn cần cô đọng, có đầy đủ các chất dinh dưỡng chính yếu là tinh bột, đạm, béo và các vitamin, khoáng chất, nước.
Vài điều cần lưu ý:
Người cao niên không nên giới hạn dinh dưỡng, trừ khi tuyệt đối cần vì một bệnh mãn tính nào đó. Nếu tiêu hóa được thì cứ ăn đúng phần ăn đã sắp đặt.
Thực phẩm không quá cứng, dính, dai khiến cho các bác khó nhai & nuốt.
Thay đổi độ đậm đặc thực phẩm như bầm, cắt nhỏ để dễ nhai nuốt.
Khích lệ vận động cơ thể đều đặn như đi bộ, làm việc nhà, quét sân.để giúp tiêu hóa thực phẩm và giảm táo bón.
Nếu mau no, ăn bữa chính vào buổi trưa.
Khích lệ ăn chung với người khác như vậy sẽ vui vẻ ăn nhiều & ngon miệng hơn.
Không lạm dụng thuốc nhuận tràng, rượu.
Hậu quả của suy dinh dưỡng:
Suy dinh dưỡng đưa tới thương tổn thể chất và tâm thần như:
- Dễ mắc các chứng bệnh truyền nhiễm vì hệ miễn dịch suy yếu;
- Tăng rối loạn với các bệnh chuyển hóa thực phẩm;
- Giảm khả năng hoạt động trí óc cũng như chân tay;

- Tăng nguy cơ tử vong vì suy nhược tổng quát, dễ đau ốm và khó phục hồi khi bị nan bệnh.
Món ăn nên dùng
Các loại ngũ cốc toàn vẹn, phong phú hóa và tăng cường như gạo còn chất cám có nhiều sinh tố, chất xơ.
Rau có màu sáng chói như cà rốt, broccoli có nhiều chất chống oxy hóa.
Trái cây mầu sậm như dưa, trái mâm sôi (berries).
Chế phẩm từ sữa có ít chất béo như sữa chua, sữa không đường
Đậu khô, các loại hạt, cá, gà vịt, thịt nạc, trứng
Dầu thực vật lỏng, chất béo ít bão hòa.
Uống nhiều nước.
Người già cần bổ xung:
-B6 và Folic acid rất thường thiếu ở NCT
- Người tuổi cao thường hay bị thiếu nước vì cảm giác khát nước giảm vì thế cần uống đầy đủ.
- Cần tiêu thụ đầy đủ chất đạm nam 63g, nữ 50g/ngày. Ít hơn trong suy gan, thận hoặc ít nhu cầu. Tăng thêm trong ung thư, loét da tư thế nằm
Về tinh bột, mỗi bữa hai/ba bát cơm là đủ.
- Khi cảm giác nếm ngửi giảm, cần dùng thêm kẽm, folate, A, B12 và tăng một chút gia vị vào món ăn.
- Bổ sung C, D, folic acid, sắt vì thường hay bị thiếu trong phần ăn
Dinh dưỡng thường không cung cấp đủ C cho nhiều NCT. Tác dụng chống oxy hóa của vitamin C có thể trì hoãn nhiều bệnh liên quan tới sự hóa già.. Sinh tố C có nhiều trong chanh, cam, dâu, cà chua, súp lơ xanh. Rất ít trong cá thịt.
Đề nghị khẩu phần như sau:
- Buổi sáng: điểm tâm với cereal + sữa+ 1 trái cây như táo, chuối; 1 tuần lễ ăn trứng tráng một lần với bánh mì; ăn sôi nấu với đậu phọng + ruốc hoặc muối vừng; bánh cuốn chả hoặc tô phở nhỏ.
- Cơm trưa: một khay thức ăn với một khoanh cá hoặc miếng thịt, hoặc chục con tôm. + rau luộc+ chút nước mắm+ bát canh. Nên luộc, hấp mướng, kho thịt cá hơn là chiên rán.
- Tối ăn nhẹ nhiều rau, đậu phụ vài lưng chén cơm + ly sữa
- Ăn cá hai tuần một lần
- Thịt cá to bằng lòng bàn tay là đủ.
- Nước uống: trà hoặc nước lạnh, giới hạn nước có hơi.
- Tráng miệng: nửa quả cam, quả chuối lâu lâu sữa chua hoặc vài thìa kem.
Chúc quý cụ AN KHANG
A= Ăn uống quân bình, lành mạnh
N=Ngủ nghỉ 6-7 giờ mỗi đêm
K=Không khí trong lành để thở
H=Hoạt động đều đặn
A=Ánh sáng mặt trời cho da thắm tươi, nhiều sinh tố D
N=Nước tinh khiết để uống
G=Giữ lòng thanh thản, an vui.-( Trích trong Nếp Sống Mới)
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
Texas-Hoa Kỳ
www.bsnguyenyduc.com

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Sau mùa lễ cuối năm là lúc các bậc phụ huynh lo lắng về con đường đại học của con cháu mình. Những con số điểm, những chữ viết tắt như GPA, SAT và ACT sẽ làm phụ huynh nhức đầu và chúng ta sẽ bàn lại về vai trò các điểm này và nhất là tương quan giữa SAT và IQ trong khung cảnh của các thay đổi gần đây ở Mỹ. Năm ngoái, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ quyết định cấm dùng màu da, nguồn gốc sắc tộc để quyết định tuyển chọn một ứng viên, từ chối không cho Đại học Harvard thực hành “tác dụng khẳng định” (affirmative action) để tăng sỉ số da màu không được đại diện đúng mức so với tỷ lệ trong dân số nói chung. Một trong những biện pháp được dùng để giảm bớt sỉ số dân Á Châu là gạt bỏ kết quả kỳ thi SAT hoặc giảm bớt tầm quan trọng của SAT, vì người gốc Á Châu có điểm SAT cao hơn nhiều so với các sắc dân khác.
Hội chứng người cứng đơ (Stiff Person Syndrome – SPS) là một căn bịnh có thể gây co thắt dữ dội và làm suy nhược các cơ, nhưng hầu hết mọi người đều không biết gì về nó mãi cho đến cuối năm ngoái, khi nữ danh ca Celine Dion công bố tình trạng bịnh của mình. Chứng rối loạn thần kinh và tự miễn dịch hiếm gặp này được cho là chỉ ảnh hưởng đến 1 hoặc 2 người trong một triệu người – và hai phần ba trong số những người bị là phụ nữ.
Tạp chí Consumer Reports vừa công bố phát hiện rằng nhựa vẫn hiện diện “rộng rãi” trong thực phẩm bất chấp các nguy hại về sức khỏe, và kêu gọi các cơ quan chức trách đánh giá lại mức độ an toàn của nhựa khi tiếp xúc với thực phẩm trong quá trình sản xuất. Tổ chức vô vụ lợi này cho biết rằng 84 trong số 85 mẫu thực phẩm ở siêu thị và thức ăn nhanh mà họ vừa kiểm tra gần đây có chứa “chất hóa dẻo” (plasticizers) được gọi là phthalates, một loại hóa chất được sử dụng để làm cho nhựa bền hơn.
Cách đâu 30-40 năm, lúc người tỵ nạn Việt mới định cư ở Mỹ và bắt đầu làm quen với các tập tục kể những tập quán về y tế ở Mỹ, trong y giới Mỹ cũng như các nước tây phương khác đang tranh cãi rất nhiều về chỉ định có nên cắt bao quy đầu theo thông lệ (routine circumcision) cho trẻ em sơ sinh hay không. Thuật ngữ “circumcision”, gốc latinh “circumcisio”. Từ "cắt bao quy đầu" xuất phát từ các từ Latin circum và caedo (circum: “xung quanh”; caedo: “tôi cắt”), có nghĩa đen là "cắt xung quanh". Từ epitome trong tiếng Hy Lạp cũng có nguồn gốc từ gốc có nghĩa là "cắt" hoặc "vết mổ". Trong tiếng Hebrew (Do Thái), phép cắt bao quy đầu được gọi là “peritomy”, xuất phát từ tiếng Hy Lạp peritomy.
Người ta vẫn thường nói “You are what you eat” (Những gì bạn ăn thể hiện bạn là ai). Nhưng có lẽ sẽ đúng hơn khi nói rằng những gì chúng ta ăn sẽ khiến chúng ta có những cảm xúc gì, bởi vì những tiến bộ trong lĩnh vực dinh dưỡng tâm thần học cho thấy chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe tâm thần của chúng ta.
Đặng Đình Bách: Tấm gương sáng về tinh thần đoàn kết cộng đồng và câu chuyện đau buồn về sự bất công cần phải khắc phục tại Việt Nam...
Việc thuốc trị béo phì Zepbound mới được thông qua đã bổ sung thêm lựa chọn cho các loại thuốc giúp giảm cân, nhưng nó cũng đi kèm với những thách thức về chi phí và khả năng tiếp cận, giống như các loại thuốc giảm cân khác trong cùng nhóm. Các loại thuốc trong nhóm này gồm chất chủ vận (agonists), hay chất bắt chước các hormone tự nhiên trong ruột có ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của cơ thể và tín hiệu đói phát ra từ não. Nhưng các loại thuốc đã được chuẩn thuận, các phiên bản tổng hợp của các hormone này, là những phân tử có kích thước lớn nên quá trình sản xuất khá tốn kém và mất thời gian. Điều này khiến cho thuốc có giá cả đắt đỏ và ngày càng khan hiếm
Bên cạnh việc đi du lịch, thời gian quây quần bên gia đình và những lễ hội tưng bừng, mùa lễ cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bịnh tim, đột quỵ và nhịp tim không đều. Theo một nghiên cứu được trình bày tại British Cardiovascular Society đầu năm nay, kỳ nghỉ lễ năm nay có thể còn nguy hiểm hơn bình thường vì Giáng sinh rơi vào thứ Hai. Nghiên cứu mới phát hiện rằng nguy cơ lên cơn đau tim vào thứ Hai cao hơn so với các ngày khác trong tuần.
Mỗi năm, ở Hoa Kỳ có nửa triệu người chết vì các nguyên nhân liên quan đến hút thuốc, trong khi ước tính có khoảng 16 triệu người đang sống với các bệnh mãn tính liên quan đến hút thuốc lá, như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, các bệnh tim mạch, đột quỵ hoặc ung thư. Những rủi ro của việc hút thuốc thì chắc ai cũng đã biết rõ, nhưng cai thuốc vẫn là một việc rất khó khăn, khiến nhiều người bỏ cuộc giữa chừng; họ cho rằng dù gì thì sức khỏe cũng đã tổn thương rồi. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu, cai thuốc luôn có nhiều lợi ích.
Ngày 8 tháng 12, Cơ Quan Kiểm Soát Thực-Dược phẩm Hoa Kỳ đã phê duyệt liệu pháp chỉnh sửa gen CRISPR/Cas9 đầu tiên trên thế giới. Phương pháp điều trị này được gọi là Casgevy, nhắm vào bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm (sickle cell), giúp cơ thể bệnh nhân tạo ra huyết sắc tố khỏe mạnh. Ở những người mắc bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm, huyết sắc tố bất thường khiến cho các tế bào hồng cầu trở nên cứng và có hình lưỡi liềm, có thể gây tắc nghẽn mạch máu. Đến tháng 3 năm 2024, FDA sẽ ra quyết định liệu liệu pháp tương tự có thể được sử dụng để điều trị bệnh beta-thalassemia, một chứng rối loạn làm giảm sản xuất huyết sắc tố, hay không.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.