Mỗi năm, ở Hoa Kỳ có nửa triệu người chết vì các nguyên nhân liên quan đến hút thuốc, trong khi ước tính có khoảng 16 triệu người đang sống với các bệnh mãn tính liên quan đến hút thuốc lá, như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, các bệnh tim mạch, đột quỵ hoặc ung thư. Những rủi ro của việc hút thuốc thì chắc ai cũng đã biết rõ, nhưng cai thuốc vẫn là một việc rất khó khăn, khiến nhiều người bỏ cuộc giữa chừng; họ cho rằng dù gì thì sức khỏe cũng đã tổn thương rồi. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu, cai thuốc luôn có nhiều lợi ích.
Sau đây là những gì sẽ xảy ra trong cơ thể quý vị sau khi bỏ hút thuốc được vài giờ, ngày, tuần, tháng và năm.
Cải thiện nhịp tim và hô hấp
Những người bỏ hút thuốc có thể cảm thấy nhịp tim và hô hấp của mình được cải thiện.
Theo Humberto Choi, bác sĩ chuyên khoa phổi tại Cleveland Clinic, sự thay đổi đầu tiên là giảm nhịp tim. Nó có thể xảy ra chỉ vài giờ sau khi bỏ hút thuốc. Mức độ carbon monoxide trong máu của người hút thuốc thường cao hơn khoảng ba lần so với bình thường, nhưng sẽ sớm trở về mức bình thường sau vài ngày cai thuốc.
Những thay đổi khác bắt đầu xuất hiện sau vài tuần. Một trong những thay đổi quan trọng là chức năng phổi cải thiện và giảm ho, có thể giúp cải thiện khả năng tập thể dục. Những thay đổi này giúp chúng ta hít thở dễ dàng hơn, dễ duy trì thói quen tập thể dục hơn. Nhiều người cũng cho biết khướu giác và vị giác của họ tốt hơn sau khi bỏ hút thuốc từ vài tuần đến vài tháng.
Giảm mạnh nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ
Khi bỏ hút thuốc được vài năm, nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đau tim hoặc đột quỵ sẽ giảm mạnh. Nguy cơ này tiếp tục giảm theo thời gian quý vị ngừng hút thuốc. Sau khi bỏ hút thuốc được 10 năm, nguy cơ chết vì bệnh tim mạch giảm 63% so với người đang hút thuốc. Và sau 20 đến 30 năm, nguy cơ này giảm xuống cùng mức với người chưa từng hút thuốc.
Nguy cơ ung thư giảm sau một thập niên
Theo thời gian, nguy cơ mắc một số loại ung thư cũng giảm đi sau khi quý vị bỏ hút thuốc. Và nó sẽ giảm đáng kể sau cột mốc 10 năm.
“Sau 10 năm, nguy cơ chết vì ung thư phổi giảm chỉ còn một nửa so với người đang hút thuốc,” Farhad Islami, giám đốc khoa học cấp cao của Hội Ung thư Hoa Kỳ cho biết. Tương tự, nguy cơ cũng giảm đối với các loại ung thư khác liên quan đến hút thuốc, như ung thư đầu, cổ họng hoặc thực quản.
Trong một bài báo gần đây mà Islami là đồng tác giả, nhóm nghiên cứu của ông đã phát hiện rằng sau 20 đến 29 năm sau khi bỏ hút thuốc, nguy cơ chết vì ung thư giảm khoảng 90%. Đối với những người đã cai thuốc trước tuổi 35, nguy cơ giảm mạnh hơn nữa, đến mức sau một khoảng thời gian hai đến ba thập niên, nguy cơ chết vì các bệnh ung thư liên quan đến hút thuốc của họ xuống mức gần như tương đương với người chưa từng hút thuốc.
Tiến triển của các bệnh liên quan đến hút thuốc chậm lại
Đối với những người đang sống cung với các bệnh mãn tính liên quan đến hút thuốc, như ung thư, bệnh tim mạch, hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), thì việc bỏ hút có thể làm chậm lại sự tiến triển của bệnh, đồng thời tăng cơ hội sống sót.
“Cơ hội tái phát sau khi mắc ung thư sẽ thấp hơn nếu quý vị bỏ hút thuốc,” Choi nói.
Đối với những người đã từng bị lên cơn đau tim, bỏ hút thuốc có thể giảm nguy cơ mắc cơn đau tim thứ hai và giảm nguy cơ tình trạng COPD trở nên nặng hơn.
Nghiện ngập luôn là một vấn đề phức tạp
Hút thuốc có thể là một trong những loại nghiện khó bỏ dứt điểm nhất, do nhiều yếu tố khác nhau.
Luba Yammine, một nhà nghiên cứu tại UTHealth Houston, cho biết: “Nicotine là chất gây nghiện mạnh nhất. Nghiện thì rất dễ mà cai thì lại rất khó.” Những khó khăn trong việc bỏ hút thuốc là do các yếu tố vật lý kết hợp với hành vi.
Thách thức đầu tiên là do cơ thể phụ thuộc vào nicotine, có thể gây ra cảm giác thèm và các triệu chứng withdrawal symptoms (những triệu chứng mệt mỏi về cả thể chất lẫn tinh thần khi phải bỏ một thứ gì mình đã quá phụ thuộc vào) sau khi ngừng hút.
“Sự kết hợp giữa cảm giác thèm và các triệu chứng withdrawal symptoms khá khó chịu,” Yammine nói. Nhiều người cho biết họ cảm thấy thèm nhai quá mức sau khi bỏ thuốc, cùng với cảm giác khó chịu chung chung. Để giúp giảm bớt các triệu chứng này, có nhiều cách như sử dụng miếng dán nicotine và kẹo cao su, hoặc các loại thuốc như bupropion.
Yếu tố quan trọng thứ hai khiến việc bỏ thuốc trở nên khó khăn là yếu tố hành vi.
“Thuốc lá đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày của quý vị,” Yammine giải thích. Đối với người hút thuốc lâu năm, một ngày của họ thường được xoay quanh việc hút thuốc, nhâm nhi một điếu kèm với ly cà phê buổi sáng, rít vài hơi trong lúc nghỉ ngơi, hoặc vừa hút vừa suy nghĩ một số chuyện quan trọng. Những hành vi này có thể ăn sâu đến mức rất khó để từ bỏ thói quen, ngay cả khi các triệu chứng withdrawal symptoms đã được kiểm soát tốt.
Thường thì việc bỏ hút thuốc sẽ cần rất nhiều nỗ lực
Do những khó khăn liên quan đến chứng nghiện nicotine, nhiều người hút thuốc cho biết họ đã phải trải qua nhiều lần và nỗ lực để cai thuốc mới có thể tìm ra chiến lược thành công; và cuối cùng là mỗi người sẽ có cách bỏ thuốc phù hợp khác nhau, không phải ai cũng giống ai.
Việc bỏ hút thuốc bất ngờ có thể sẽ có hiệu quả đối với một số người, nhưng một số khác sẽ cần sự trợ giúp để kiềm chế cơn thèm thuốc. Một số người phải thay đổi hoàn toàn thói quen hàng ngày để bỏ hút thuốc, trong khi một số khác có thể thành công chỉ với những thay đổi nhỏ. Một số người sẽ bỏ được chỉ trong vài lần thử; còn một số khác có thể cần nhiều nỗ lực hơn. Nhưng mỗi một lần thử sẽ là bài học cho lần sau tốt hơn, cho tới khi ta dứt được hoàn toàn.
Nguồn: “Here's what happens to your body when you quit smoking” được đăng trên trang nationalgeographic.com.
Gửi ý kiến của bạn